Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει στην Βουλή το εξοπλιστικό πρόγραμμα που έχει σχεδιάσει το ΥΠΕΘΑ και προτίθεται να υλοποιήσει τα επόμενα χρόνια. Ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) 2024-2035 ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων, περιλαμβάνει προμήθειες οπλικών συστημάτων “από το ράφι”, ξένων φυσικά προμηθευτών. Η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι η διεκδίκηση σοβαρών βιομηχανικών και άλλων ανταλλαγμάτων δεν αποδίδει κάτι ιδιαίτερο. Οι λαμβάνοντες τις συμβάσεις, “δίνουν” πράγματα χωρίς βάθος αποτυπώματος και για να διασώσουν τα προσχήματα, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι από τις υψηλές δαπάνες, κάτι μένει στον τόπο. Αυτό είναι φυσιολογικό, εφόσον μιλάμε για απευθείας αναθέσεις υπό τον μανδύα της διακρατικής συμφωνίας, αφού η κυβέρνηση θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι δεν υπήρξε αντιπρόσωπός που προώθησε προηγουμένως την πώληση…
Ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας, έχει παρουσιάσει την πρωτοβουλία δημιουργίας του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) ως τρόπο προωθήσεως της εγχώριας έρευνας και αναπτύξεως λύσεων που, αφενός θα καλύψουν επιχειρησιακές ανάγκες, αφετέρου θα ωθήσουν εμπρός την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ). Η ιδέα είναι λογική. Εν τούτοις, το ΕΛΚΑΚ και τα αναμενόμενα εξ αυτού αποτελέσματα, δεν αναιρούν την ανωτέρω πραγματικότητα: ο ΜΠΑΕ 2024-2035 αφορά απευθείας αγορές δισεκατομμυρίων “από το (ξένο) ράφι”. Όπως εξάλλου και το υλοποιηθέν την περίοδο 2019-2024 εξοπλιστικό πρόγραμμα.
Έχουμε παρατηρήσει και παλαιότερα τον “κίνδυνο” το ΕΛΚΑΚ, με επίκεντρο την καινοτομία, να ασχοληθεί με “ψιλοπράγματα”, δηλαδή με την ανάπτυξη προϊόντων, χρήσιμων μεν αλλά τέτοιου είδους – κατηγορίας που αφενός δεν θα αποτελούν μείζον οπλικό σύστημα, αφετέρου θα είναι μικρού κόστους. Αυτό σημαίνει ότι το ΕΛΚΑΚ θα προσφέρει μεν λύσεις των οποίων η προμήθεια μπορεί να ανέλθει σε κάποιες δεκάδες εκατομμύρια αλλά η διαρκής “αιμορραγία” δισεκατομμυρίων για προμήθειες ξένων οπλικών συστημάτων, δεν θα μειωθεί αισθητά.
“Εκδημοκρατισμός” εξοπλισμών και ευκαιρίες συνεργασίας με την Ουκρανία
Η πρόκληση είναι να εμπλακεί ταχέως το ΕΛΚΑΚ σε έναν τομέα που ανήκει σε μια από αυτές που το ίδιο περιγράφει ως “περιοχές ενδιαφέροντος”: Όπλα και πυρομαχικά.
Με ευθύνη της κυβερνήσεως, η χώρα έχει φτάσει σε σημείο μηδενισμού της αυτάρκειάς της σε παραγωγή των πιο κοινών πυρομαχικών. Πρακτικώς, οι επικείμενοι εξοπλισμοί, θα αφορούν πυρομαχικά κάθε είδους από το εξωτερικό. Από τα προγράμματα αιχμής για τον Ελληνικό Στρατό, είναι ο εκσυγχρονισμός του Πυροβολικού Μάχης όπως και του Αντιαεροπορικού Πυροβολικού, με απευθείας αναθέσεις στο Ισραήλ, από τα οποία φυσικά δεν αναμένει κανείς σοβαρή μεταφορά τεχνολογίας σε ελληνικές εταιρείες. Μιλάμε για κατευθυνόμενες ρουκέτες και πυραύλους που θα εξασφαλίσουν ικανότητα εκπομπής πυρών ακριβείας μεγάλων αποστάσεων (Long Fires) και φυσικά κατευθυνόμενα βλήματα εδάφους – αέρος.
Μπορεί το ΕΛΚΑΚ να κάνει ένα δυναμικό “ντεμπούτο” σε αυτόν τον απαιτητικό τομέα;
Ναι.
Σήμερα, η τεχνολογική πρόοδος έχει απλοποιήσει πολλές διαδικασίες καθιστώντας πιο προσιτή την επίτευξη αποτελέσματος και διευκολύνει την ανάπτυξη όπλων τα οποία παλαιότερα εθεωρούντο πολύπλοκα, υψηλού κόστους και προνόμιο λίγων μόνο. Πρόκειται για τον λεγόμενο “εκδημοκρατισμό των εξοπλισμών”, που έχει ανοίξει μια νέα εποχή νέων οριζόντων, εντυπωσιακά δείγματα των οποίων βλέπουμε να δοκιμάζονται στα πεδία μάχης της Ουκρανίας.
Εδώ και χρόνια, ελληνικές εταιρείες έχουν οραματισθεί την ανάπτυξη κατευθυνόμενων όπλων μακρού πλήγματος, στο πρότυπο των πυραύλων πλεύσεως (cruise). Η πρακτική της μετατροπής υφισταμένων σχεδίων εναερίων στόχων ή και κοινών ρουκετών, έχει συλληφθεί ως ιδέα και θεωρείται εφικτού βαθμού δυσκολίας. Εν τούτοις, στις όποιες συζητήσεις με τις Ένοπλες Δυνάμεις, η τυπική αντιμετώπιση έδινε την απάντηση ότι ο επιχειρησιακός χρήστης θέλει κάτι ήδη έτοιμο και δοκιμασμένο… Εκεί έληγε φυσικά η όποια συζήτηση.
Η ελληνική Aether Aeronautics ανταγωνιστική στην διεθνή αγορά των εναερίων στόχων
Η τροποποίηση ενός σχεδίου εναερίου στόχου σε πυραυλικό όπλο ακριβείας, είναι εφικτή και στην Ελλάδα, όπως βεβαιώνουν άνθρωποι του κλάδου. Σε έκδοση χερσαίας πλατφόρμας εκτοξεύσεως, έτσι ώστε να αποφευχθούν περίπλοκες διαδικασίες πιστοποιήσεως σε εναέριες πλατφόρμες, μπορεί να αναπτυχθεί ένας εκτοξευόμενος από το έδαφος πύραυλος πλεύσεως.
Τα ερωτήματα είναι δύο:
- Το ΕΛΚΑΚ “τίθεται σε λειτουργία” όταν λάβει ερώτημα – αίτημα για συγκεκριμένο προϊόν από τον ΣΤ Κλάδο (Μετεξέλιξη, Καινοτομία, Αμυντική Τεχνολογία) του ΓΕΕΘΑ. Πώς θα γεννηθεί στους στρατιωτικούς το ερώτημα για έναν τέτοιον φιλόδοξο στόχο, όπως ο πύραυλος cruise; Έχουν εικόνα για τις ικανότητες των ελληνικών εταιρειών; Κι αν δεν έχουν, πώς οι στρατιωτικοί θα θέσουν το ερώτημα στο ΕΛΚΑΚ; Έτσι “στα τυφλά”; Απλώς για να δουν από… περιέργεια αν θα υπάρξει κάποια απάντηση;
- Για ποιον λόγο να γεννηθεί στους στρατιωτικούς το ερώτημα για έναν ελληνικό πύραυλο πλεύσεως, όταν ήδη στον ΜΠΑΕ 2024-2035 υπάρχουν προγράμματα δισεκατομμυρίων για Πολλαπλούς Εκτοξευτές Πυραύλων μετά των φόρτων πυρομαχικών, ναυτικούς πύραυλους πλεύσεως για φρεγάτες και κάθε είδους κατευθυνόμενο αεροπορικό όπλο;
Αυτοί που σχεδιάζουν τα “ψώνια από το ράφι”, θα έπρεπε πρώτα να έχουν ρωτήσει τον ΣΤ Κλάδο του ΓΕΕΘΑ;
Με άλλα λόγια, εάν στον σχεδιασμό εξοπλισμών προτάσσεται η προμήθεια κάποιου ξένου “από το ράφι”, πώς θα εκφράσει ο ΣΤ Κλάδος σχετική απαίτηση – ερώτημα προς το ΕΛΚΑΚ, ώστε να ελπίζουμε ότι θα προκύψει ανάλογο ελληνικό;
Απευθυνόμενος στην Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής στις 16 Μαΐου, ο ΥΕΘΑ είπε: «…έχουμε ήδη ανάγκες καταγεγραμμένες […] Έχουμε κάνει τη δουλειά μας κι έχουμε κάνει τη δουλειά μας για τέσσερα χρόνια μπροστά, δεν ερχόμαστε πρόχειρα». Εάν, όπως λέει ο ΥΕΘΑ, το ΕΛΚΑΚ έκανε την δουλειά του για την επομένη τετραετία, έχοντας λάβει υπ’ όψιν τα “ψώνια” που προβλέπει ο ΜΠΑΕ 2024-2035, μπορεί να ελπίζει κανείς ότι έχει περιληφθεί πρόγραμμα αναπτύξεως πυραύλου cruise;
Αυτό που απαιτείται, είναι παραλλήλως με τα “μεγάλα ψώνια”, να καταρτιστεί και ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα αναπτύξεως και προμήθειας ελληνικών όπλων. Η ύπαρξη προγραμματισμού είναι απαραίτητη, ώστε οι αναθέσεις και εξαγγελίες να μην είναι βολικά αόριστες για φάγωμα χρήματος αλλά να διαπιστώνεται μετρήσιμα υπό τύπον ετησίου απολογισμού η επίτευξη στοχοθεσίας και η πρόοδος προς την σταδιακή ενίσχυση της εθνικής αυταρκείας στην παραγωγή όπλων, καινοτόμων ή μη.
Δύο προγράμματα drone και η ανάγκη για ένα ”Tiger Team” καινοτομίας στο ΓΕΕΘΑ
