Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 23 Οκτωβρίου 2023, κατόπιν ενημερώσεως της αρμοδίου Επιτροπής της Βουλής, εγκρίθηκε η ενεργοποίηση προγράμματος εκσυγχρονισμού οπλικού συστήματος MLRS και προμήθειας πυραύλων μέσου και μακρού βεληνεκούς, κόστους 1.081.860.000 δισ. €. Όπως σημείωνε τότε ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, το πρόγραμμα κάλυπτε αναβάθμιση 24 εκ των 36 μονάδων πυρός Μ270, κόστους 290 εκατ. $ περίπου ενώ το υπόλοιπο κόστος την προμήθεια πυρομαχικών. Οι 12 μονάδες πυρός δεν σχεδιαζόταν να εκσυγχρονιστούν αλλά να παραμείνουν συμβατές με την χρήση των υφισταμένων παλαιών πυρομαχικών.
Έκτοτε και με σκοπό να περιοριστεί το συνολικό ύψος της απαιτούμενης δαπάνης στα 800 εκατ. € περίπου, εξετάστηκε η εναλλακτική περιορισμού των προς εκσυγχρονισμό μονάδων πυρός σε 12 και των ποσοτήτων πυρομαχικών. Το κόστος είναι υψηλό, εάν ληφθεί υπ’ όψιν και ότι η αναβάθμιση κάθε μονάδος πυρός M270 κοστίζει όσο η αναβάθμιση ενός F-16V! Αλλά το στοιχείο εκείνο που θα έπρεπε να προκαλεί “συναγερμό”, είναι ότι οι διαρροές αναφέρουν πως ο χρόνος υλοποιήσεως του προγράμματος ανέρχεται σε 11 έτη!
Έχοντας την πικρή εμπειρία της συμβάσεως για τα αεροσκάφη P-3B Orion, με προβλεπόμενο χρόνο ολοκληρώσεως 7,5 έτη προς κάλυψη υποτίθεται “επείγουσας” επιχειρησιακής ανάγκης, οι αρμόδιοι άραγε, δεν έχουν διδαχθεί τίποτα; Καθώς το πικρό παρελθόν αφορά τον ίδιο προμηθευτή των Ενόπλων Δυνάμεων, έχει ενδιαφέρον σε επίπεδο πολιτικής εξοπλισμών, η “επιβράβευση” με την απευθείας ανάθεση ενός ακόμη μείζονος εξοπλιστικού προγράμματος 11ετούς διαρκείας, συνεχίζοντας την επιλεκτική, διαδοχική και κατά προτεραιότητα ανάληψη προγραμμάτων, που υποσκελίζουν τις άλλες ανάγκες των Κλάδων.
Εν τούτοις, οι διεθνείς εξελίξεις, λόγω του διεθνούς ενδιαφέροντος για αμυντικούς εξοπλισμούς που έχει “αναζωπυρωθεί” μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αποκαλύπτουν την ύπαρξη αξιόλογων εναλλακτικών. Οι οποίες συνοδεύονται από κάποια συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι της αμερικανικής λύσεως, που δεν περνούν απαρατήρητα: α) Ανταγωνιστικό κόστος, β) Μικρότερο χρόνο παραδόσεων, γ) Βιομηχανική συμμετοχή και μεταφορά τεχνολογίας, που στην περίπτωση των MLRS είναι μηδενικά ή θα κινηθούν σε υποτυπώδη επίπεδα για προσχηματικούς λόγους.
Η Πολωνία, η οποία υπέγραψε συμφωνία πλαίσιο με την Νοτιοκορεατική Hanwha Aerospace στις 19 Οκτωβρίου 2022 με αντικείμενο την προμήθεια 288 Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων K239 Chunmoo και 23.000 πυραύλων 239 και 600 mm, δείχνει ότι έκανε ακριβώς αυτό. Χωρίς να την καλύπτει το αργό πρόγραμμα παραδόσεων HIMARS, στις 4 Νοεμβρίου υπέγραψε την πρώτη εκτελεστική σύμβαση ύψους 3,55 δισ. $ για 218 K239, με υποστήριξη, εκπαίδευση, απόθεμα πυρομαχικών και ολοκλήρωση παραδόσεων εντός πενταετίας, μέχρι το 2027.
Οκτώ μήνες μετά, στις 19 Ιουνίου 2023, η πρώτη μονάδα πυρός ξεκινούσε το ταξίδι από την Νότιο Κορέα στην Πολωνία. Ο συμβατικός χρόνος παραδόσεως των πρώτων 18 μονάδων ήταν ένα έτος από την υπογραφή συμβάσεως! Άλλες 36 μονάδες, προβλέπεται να παραδοθούν το 2024. Το Πυροβολικό Μάχης του Πολωνικού Στρατού, απέκτησε ταχύτατα βασική επιχειρησιακή ικανότητα με το νέο οπλικό σύστημα.
Στις 25 Απριλίου 2024, ανατέθηκε η δεύτερη εκτελεστική σύμβαση ύψους 1,64 δισ. $ για την προμήθεια 72 K239 με όλα τα συναφή και χρόνο παραδόσεως μεταξύ 2026-2029. Η σύμβαση θα χρηματοδοτηθεί με χορήγηση κορεατικού δανείου. Συνολικώς, η Πολωνία αφιερώνει περί τα 5,2 δισ. $ για 290 συστήματα K239, με μέσο κόστος μονάδος 18 εκατ. $. Η τιμή είναι θεωρητική, δεδομένου ότι η σύμβαση προβλέπει μεταφορά τεχνογνωσίας και βιομηχανική συμμετοχή, ώστε το οπλικό σύστημα να έχει την μεγαλύτερη δυνατή Εθνική Προστιθέμενη Αξία και όλα αυτά, επιβαρύνουν το συνολικό ύψος του προγράμματος. Συγκριτικώς, στο εγκριθέν πρόγραμμα MLRS για τον Ελληνικό Στρατό, το θεωρητικό κόστος μονάδος διαμορφώνεται σε 45 εκατ. €, και μάλιστα για αναβάθμιση υφισταμένων κι όχι προμήθεια μονάδων πυρός νέας κατασκευής…
Είναι σαφές ότι εφόσον επιλεγεί ανάλογη εναλλακτική, ο Ελληνικός Στρατός μπορεί να ενισχυθεί με νέους ΠΕΠ ταχύτερα, σε λογικό χρόνο. Επιπλέον δε, λόγω κόστους, υπάρχει δυνατότητα προμήθειας μεγαλύτερου αριθμού, ανοίγοντας την προοπτική αντικαταστάσεως και μέρους των RM-70!
Συνεργαζόμενοι με τους Κορεάτες, οι Πολωνοί διεκδίκησαν αυτά που δεν έδιναν οι Αμερικανοί, δηλαδή βιομηχανική συμμετοχή και μεταφορά τεχνολογίας. Η συμφωνία με τους Κορεάτες υλοποιείται κατά στάδια, ώστε να ικανοποιηθούν αυτές οι απαιτήσεις των Πολωνών. Επί παραδείγματι, έχει επιλεγεί πολωνικής κατασκευής φορτηγό όχημα ως φορέας, συστήματα επικοινωνίας και Σύστημα Διεύθυνσης Πυρός, δίνοντας έργο στις εγχώριες βιομηχανίες.
Από εκεί και πέρα όμως, η συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας προβλέπει εξασφάλιση ικανότητος επισκευών και αναβαθμίσεων του οπλικού συστήματος ενώ η εγχώρια υποστήριξη θα εμπεδωθεί με την άδεια για εγχώρια παραγωγή ανταλλακτικών, τόσο των ΠΕΠ όσο και των φορέων ρουκετών. Οι Πολωνοί, σχεδιάζουν μάλιστα να αξιοποιήσουν στο σύστημα τις ρουκέτες 122 mm που παράγουν ήδη!
Από πλευράς επιχειρησιακών ικανοτήτων, οι Πολωνοί προμηθεύονται κατευθυνόμενους πυραύλους CGR-80 των 239 mm βεληνεκούς 80 χλμ. και τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους CTM-290 των 600 mm, βεληνεκούς 290 χλμ. Το κύριο πυρομαχικό υστερεί σε επιδόσεις εν σχέσει με τα αντίστοιχα αμερικανικά ενώ ο βαλλιστικός πύραυλος βρίσκεται σε ανάπτυξη. Αυτά όμως κρίθηκαν αποδεκτοί και προσωρινοί συμβιβασμοί από τους Πολωνούς, έναντι των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που προσφέρει η συνεργασία με τους Κορεάτες. Εξάλλου, ήδη αναπτύσσεται έκδοση του πυραύλου 239 mm, με επίδοση βεληνεκούς 200 χλμ.!
Συνεργασία με την Νότιο Κορέα, μπορεί να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα οφέλη για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία και να ανοίξει τον ανταγωνισμό που σήμερα περιορίζεται μεταξύ ΗΠΑ – Ισραήλ λόγω ισχυρής επιρροής και κινήτρων σε κυβερνητικό επίπεδο αλλά χωρίς διάθεση μεταφοράς τεχνολογίας και τεχνογνωσίας. Παρόμοια “ισχύ”, δεν έχουν οι Κορεάτες στην Ελλάδα, παρά τους ισχυρούς διμερείς δεσμούς που αναπτύχθηκαν στην δεκαετία του 1950, όταν ελληνικό αίμα υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία τους. Επένδυση σε βάθος χρόνου σε μια τέτοια εταιρική σχέση, μπορεί να επιτρέψει σταδιακή απόκτηση ενός βαθμού αυτονομίας σε πυρομαχικά κατηγορίας ρουκετών/ πυραύλων, όπως και να καλύψει μελλοντικές αναβαθμίσεις επιχειρησιακών ικανοτήτων, με απόκτηση βαλλιστικών πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς, για τους οποίους δεν είναι δεδομένη η έγκριση από τις ΗΠΑ, επί παραδείγματι. Μια τέτοια σχέση, μπορεί να προσφέρει συνεργασία σε επίπεδο εταίρων, από απλή σχέση πελάτη – πωλητή με απευθείας αναθέσεις, που δείχνουν να προτιμούν οι αρμόδιοι στην Ελλάδα.
Τα MLRS, είναι ένα σύστημα που όπως τόσα άλλα των Ενόπλων Δυνάμεων, παρατήθηκε στην τύχη του. Μπορούν να διατηρηθούν με τα υφιστάμενα όπλα και να γίνει ό,τι μπορεί στο μέλλον γι’ αυτά, με περιορισμένο κόστος. Απομακρυνόμενος από τον “εγκλωβισμό” των μέχρι τώρα αποφάσεων, ο Ελληνικός Στρατός θα μπορούσε να εξετάσει την εναλλακτική προμήθειας ενός νέου συστήματος ώστε να προχωρήσει σε συνολική ανανέωση των ΠΕΠ σε βάθος χρόνου, έναντι των αποσπασματικών προσεγγίσεων για τα δύο παλιά υφιστάμενα συστήματα MLRS και RM-70. Καθώς δεν υπάρχει διαθέσιμο μόνο το K239 στην αγορά, το προφανές είναι να επιλέξουν οι αρμόδιοι εκείνον τον αξιόπιστο εταίρο που μπορεί να προσφέρει συνεργασία υπό όρους στρατηγικών πλεονεκτημάτων για μια πορεία αυτονομίας εξοπλισμών. Η δαπάνη που οραματίζονται κάποιοι για τον εκσυγχρονισμό των MLRS, ενέχει μάλλον στοιχεία σπατάλης για επιχειρησιακό όφελος που μπορούν να εξασφαλίσουν πολύ πιο ανταγωνιστικές, από κάθε άποψη, επιλογές.
