Γράφει ο Δρ. Πέτρος Σαββίδης*
Ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου η τετραεθνής αεροναυτική άσκηση «ΕΥΝΟΜΙΑ 5-24» η οποία διεξήχθη στην Ανατολική Μεσόγειο, μεταξύ 12-18 Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Συντονισμένη Τετραμερής Πρωτοβουλία (QUAD) υιοθετήθηκε για πρώτη φορά το 2020, με σκοπό την προαγωγή της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και τη διασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, και σταδιακά έχει μετατραπεί σε θεσμό μεταξύ των τεσσάρων μεσογειακών χωρών.
Στην φετινή άσκηση, συμμετείχαν η ιταλική φρεγάτα «Federico Martinengo» (F596), η γαλλική φρεγάτα «Languedoc» (D653), η ελληνική φρεγάτα «Έλλη» (F450), και το κυπριακό πλοίο ανοικτής θαλάσσης (ΠΑΘ) «Ιωαννίδης» (P61), τα οργανικά ελικόπτερα των φρεγατών, καθώς και μαχητικά F-16 της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Φέτος, τον συντονισμό είχε η Ελλάδα, ενώ κάθε χρόνο η διεύθυνσή της ανατίθεται σε μια από τις τρεις χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία) οι οποίες διαθέτουν τις κατάλληλες ναυτικές μονάδες για τον συντονισμό τέτοιου είδους αεροναυτικών δραστηριοτήτων. Το κύριο μέρος της άσκησης διεξήχθη μεταξύ Κύπρου και Κρήτης και περιελάβανε διάφορα γυμνάσια που αποσκοπούσαν στην ισχυροποίηση της συνεργασίας και της κατανόησης μεταξύ των τεσσάρων χωρών και την βελτίωση της επιχειρησιακής διαλειτουργικότητας των αεροναυτικών δυνάμεων που συμμετείχαν. Εξετάστηκαν διάφορα επιχειρησιακά σενάρια, όπως θαλάσσια απαγόρευση, αντιαεροπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις επιφανείας και ανθυποβρυχιακού πολέμου, αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, ενώ περιλήφθηκαν πολιτικο-στρατιωτικές δραστηριότητες όπως Έρευνας-Διάσωσης και εκκένωσης αμάχων.
Η καθιέρωση της QUAD ως ετήσιας αεροναυτικής δραστηριότητας στην Ανατολική Μεσόγειο προβάλλει την αποφασιστικότητα, μεταξύ των τεσσάρων μεσογειακών χωρών, για την εφαρμογή της διεθνούς νομιμότητας στο πλαίσιο των αρχών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια καθαρά επιχειρησιακή δραστηριότητα στην ανοικτή θάλασσα (ταχύτητα ανέμου, ύψος κυμάτων, πολυήμερη παραμονή) καθίσταται δυνατή χάρη στη διάθεση, από τη Διοίκηση Ναυτικού, του ΠΑΘ «Ιωαννίδης», μήκους 62 μέτρων, το οποίο αποκτήθηκε τον Ιανουάριο του 2018. Είναι η μοναδική ναυτική μονάδα της Δημοκρατίας –εξαιρουμένου του πεπαλαιωμένου ΠΓΥ «Αλάσια» (Α620)– τόσο από τη Διοίκηση Ναυτικού όσο και τη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία, το οποίο δύναται να ενεργεί σε μεγάλες αποστάσεις από τις κυπριακές ακτές για μεγάλο αριθμό ημερών. Η αξία του πλοίου, και ειδικά του πληρώματος, άρχισε να αναγνωρίζεται με τις πολυήμερες περιπολίες που διεξάγει, από τα μέσα Απριλίου, στη θαλάσσια περιοχή Λιβάνου για ανακοπή της παράνομης μετανάστευσης Σύριων στην Κύπρο διαμέσου διακινητών, καθώς και τη συμμετοχή του σε διεθνείς πολυήμερες ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως η «NOBLE DINA», η «BRIGHT STAR» και η «ΜΕΔΟΥΣΑ».
Η ολοκλήρωση της «ΕΥΝΟΜΙΑΣ 5-24» με την χθεσινή VD Day στην θαλάσσια περιοχή νοτιοανατολικά της Λεμεσού, την οποία παρακολούθησαν ο υπουργός Άμυνας και ο Α/ΓΕΕΦ, περιελάβανε διάφορους σχηματισμούς μεταξύ των συμμετεχόντων πλοίων και διελεύσεις ελικοπτέρων και δυο μαχητικών F-16 της ελληνικής ΠΑ.
*Ακαδημαϊκός, αναλυτής θεμάτων γεωπολιτικής, άμυνας και ασφάλειας.
