Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Υπό αμφιβολία και για το τρέχον έτος είναι όπως δείχνουν τα πράγματα, η παράδοση στο Πολεμικό Ναυτικό του πρώτου αναβαθμισμένου Αεροσκάφους Ναυτικών Επιχειρήσεων (ΑΦΝΕ) P-3B Orion. Όπως είναι γνωστό, η σύμβαση που ανατέθηκε το 2015 προέβλεπε παράδοση των δύο πρώτων αναβαθμισμένων αεροσκαφών (τα “153415” και “153427”) στο β΄ και γ’ τρίμηνο του 2022 αντιστοίχως ενώ τα άλλα δύο ακολουθούσαν το β΄ και δ΄ τρίμηνο του 2023.
Μετά τις διαδοχικές μεταθέσεις του χρονοδιαγράμματος αυτού, που έχει σημειώσει κατά καιρούς ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, ενισχύονται οι πιθανότητες να μην παραληφθεί αεροπλάνο αναβαθμισμένο και δοκιμασμένο από το Πολεμικό Ναυτικό, προ του 2025. Στην παρούσα φάση, το πρώτο αεροπλάνο στο οποίο έχουν γίνει εργασίες, αναμένεται να πραγματοποιήσει το πρώτο δοκιμαστικό “Run Up”, είτε τον τρέχοντα μήνα ή τον Φεβρουάριο. Από εκεί και πέρα, για την πλήρη εγκατάσταση ηλεκτρονικών συστημάτων και την έναρξη δοκιμών με ολοκληρωμένες τις εργασίες προετοιμασίας, απαιτείται παρέλευση μηνών και η άφιξη ομάδος Αμερικανών που θα έλθουν για την εκτέλεση των πτητικών δοκιμών, καθώς το πρόγραμμα εξελίσσεται υπό την ευθύνη του Ναυτικού των ΗΠΑ και την Lockheed Martin.
Στην παρούσα φάση, τον προσεχή Σεπτέμβριο είναι προγραμματισμένο να γίνει η πρώτη Πτήση Λειτουργικού Ελέγχου (Functional Check Flight) με τους Αμερικανούς να επιβαίνουν στο πρώτο αεροπλάνο. Το πρόγραμμα δοκιμαστικών πτήσεων για την πιστοποίηση λειτουργίας όλων των συστημάτων περιλαμβάνει συνολικώς 22 πτήσεις. Εν τούτοις, αυτό είναι το θετικό σενάριο, εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά. Ειδικοί με γνώση του αντικειμένου, επισημαίνουν ότι είναι πολύ πιθανό οι έλεγχοι των συστημάτων και ιδίως του Τακτικού Συστήματος, να αποδείξουν ότι απαιτούνται παρεμβάσεις για βελτίωση του λογισμικού. Μια τέτοια διαδικασία είναι χρονοβόρα και σύνθετη, με αποτέλεσμα να απαιτήσει δαπάνη αρκετών μηνών, που θα καταστήσει αδύνατη την παράδοση του πρώτου αεροπλάνου, πλήρως επιχειρησιακού, εντός του τρέχοντος έτους.
Μέχρι σήμερα, τα αίτια των καθυστερήσεων στο πρόγραμμα, είναι διάφορα. Το Ναυτικό των ΗΠΑ όσο και η Lockheed Martin, απεδείχθη ότι αντιμετώπισαν πρόβλημα τεχνικής επάρκειας λόγω της παλαιότητος του τύπου, που είχε αποσυρθεί εδώ και δεκαετίες από υπηρεσία. Πλέον των προβλημάτων ελλείψεως προσωπικού της ΕΑΒ, που υποχρέωσε σε πρόσληψη προσωπικού από την πορτογαλική OGMA, απεδείχθη επίσης ότι τα αεροπλάνα ευρίσκοντο σε άσχημη κατάσταση δομικώς, λόγω της από το 2009 υπαίθριας παραμονής τους χωρίς καμμία προφύλαξη επί πενταετία και πλέον, μέχρι να φιλοξενηθούν και πάλι στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ. Παρά την δομική αναβάθμιση με νέες συλλογές πτερύγων που περιελάμβανε το πρόγραμμα, διαπιστώνεται σειρά προβλημάτων από διαβρωμένα μέρη, εξαρτήματα και συστήματα των αεροπλάνων. Αντίστοιχη κατάσταση αντιμετωπίζεται και στις εργασίες εργοστασιακής συντηρήσεως των εγκαταλελειμμένων C-130, με πλέον πρόσφατη ενδεικτική περίπτωση το C-130B “948”, που ακόμη δεν έχει παραδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία, επειδή εξακολουθεί να παρουσιάζει διάφορες βλάβες στις δοκιμές. Μη διασταυρωμένες πληροφορίες, αναφέρουν την παρουσίαση δομικού προβλήματος και στο ουραίο συγκρότημα πτερύγων των P-3B.
Αναβάθμιση P-3 Orion: εντατικοποίηση σε εκπαίδευση και δοκιμές
Σημειώνεται ότι σε συζήτηση στην Βουλή στις 11 Μαΐου 2021 για την Αμυντική Βιομηχανία, είχε αναφερθεί από πλευράς ΕΑΒ σχετικώς με το πρόγραμμα ότι, «παρόμοια εργασία, απέτυχε στη Γερμανία και στην Αυστραλία», δικαιολογώντας εν μέρει την καθυστέρηση.
Σε μεγάλο βαθμό, άνθρωποι της Πολεμικής Αεροπορίας, εκφράζουν μεγάλες επιφυλάξεις ως προς την ικανότητα να επανέλθουν αποδοτικώς σε υπηρεσία αεροπλάνα τα οποία έχουν προηγουμένως εγκαταληφθεί στην ύπαιθρο, λόγω της ιδιαιτέρως επιβαρυμένης καταστάσεώς τους. Ήδη δε, το “152744”, το P-3B που έχει επανέλθει σε ενέργεια χωρίς όμως αναβάθμιση, βρίσκεται εκτός ενεργείας εδώ και μήνες, λόγω συντηρήσεως, με αποτέλεσμα να μην διευκολύνεται και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Διοικήσεως και των πληρωμάτων.
Σημειώνεται ότι όταν το πρώτο αναβαθμισμένο αεροπλάνο ολοκληρώσει με επιτυχία τις πτητικές δοκιμές, θα παραδοθεί από την ΕΑΒ (στην οποία έχουν μεταβιβασθεί τα αεροπλάνα σήμερα) στην Διοίκηση Αεροπορίας Ναυτικού και κατόπιν θα πρέπει να ακολουθήσει η εκπαίδευση πληρωμάτων. Την εκπαίδευση έχει ορισθεί να υλοποιήσει η αμερικανική LSI, που αποτελεί κέντρο εκπαιδεύσεως πληρωμάτων σε αμερικανικής προελεύσεως αεροσκάφη και συνεργάζεται με το Υπουργείο Αμύνης των ΗΠΑ. Επομένως, ακόμη και αν παραδοθεί αναβαθμισμένο P-3B, με την Διοίκηση Αεροπορίας Ναυτικού δεν αναμένεται να είναι επιχειρησιακά διαθέσιμο πριν το 2025.
Το πρόγραμμα αναβαθμίσεως των P-3B Orion είχε χαρακτηρισθεί από τον ΥΕΘΑ Πάνο Καμμένο που υπέγραψε την σύμβαση, ως προοριζόμενο να καλύψει «επείγουσα επιχειρησιακή απαίτηση του ΠΝ…». Ωστόσο, η πρόνοια και μόνο χρονοδιαγράμματος παραδόσεως πρώτου αναβαθμισμένου αεροπλάνου 7 (!) έτη μετά την ανάθεση συμβάσεως (β΄ τρίμηνο 2022) ακύρωνε αυτομάτως τον ισχυρισμό. Και μόνο η πρόνοια τόσο μεγάλου χρονικού διαστήματος για έναρξη αποδόσεως συμβάσεως, καθιστά συγκρίσιμη την απόφαση με αυτήν προμήθειας αεροπλάνων νέας κατασκευής. Δικαιολογημένως, ενώπιον της Βουλής στις 7 Οκτωβρίου 2021, ο ΥΕΘΑ Νίκος Παναγιωτόπουλος είχε περιγράψει το πρόγραμμα ως, «αμφιβόλου επείγοντος χαρακτήρα όσον αφορά στις απαιτήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων».
Σημειώνεται ότι η σύμβαση ύψους 499.843.145 $ προέβλεπε αποπληρωμή το 2021 ενώ μετά από σχετικές τροποποιήσεις υπάρχει και αύξηση κόστους, το οποίο δεν έχουν αναφέρει δημοσίως οι αρμόδιοι.
Εκσυγχρονισμός P-3B: Νέα μεγάλη καθυστέρηση – Παραδόσεις το 2024!
