“Επιθετικός” ο ΥΕΘΑ στην Βουλή για φρεγάτες, Καλαμάτα αλλά και με… “μπηχτές” για Ρ-3

«Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

δεν θα προσπαθήσω να αναπροσαρμόσω στη σημερινή συζήτηση την ιστορικότητα της ημέρας, αυτό άλλωστε το έκαναν με τον καλύτερο τρόπο προ ολίγων ωρών ο Πρωθυπουργός και προ ολίγου ο προλαλήσας Υπουργός Εξωτερικών. Θα μου επιτρέψετε να κάνω τρία – τέσσερα σχόλια και μία παραίνεση.

Το σύνθημα «Ελλάς- Γαλλία- Συμμαχία» δεν είναι χθεσινό. Το είχε φωνάξει δυνατά ο Ελληνικός Λαός όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε αποβιβαστεί από το αεροπλάνο που τού είχε διαθέσει τότε, ο φίλος της Ελλάδας και προσωπικός φίλος του, ο Γάλλος Πρόεδρος Βαλερύ Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, προκειμένου να έρθει και να αποκαταστήσει τη Δημοκρατία στη χώρα.

Ανέκαθεν -όπως ανέλυσε ο προλαλήσας Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Βαρβιτσιώτης- οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων και των Γάλλων Ηγετών ήταν καλές, η επικοινωνία υπήρχε πάντα. Το σύνθημα αυτό όμως κι οι σχέσεις μεταξύ των Ηγετών, θεωρώ ότι πλέον αποκτούν νέα διάσταση, απογειώνονται σήμερα, χάρη στην ευχερέστερη συνεννόηση με όρους προσωπικής «χημείας» αλλά και στη συναντίληψη στα βασικά θέματα, τα γεωπολιτικά κι αυτά που έχουν να κάνουν με τις προκλήσεις και απειλές ασφαλείας, στην ευρύτερη περιοχή μας, ανάμεσα στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη και το Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Αυτή η συναντίληψη, αυτή η συνεννόηση, αυτή η χημεία, οδήγησαν σε αυτή τη Συμφωνία.

Και προσπαθώ να καταλάβω σήμερα εδώ: Έρχεται η Κυβέρνηση να κυρώσει μια Αμυντική Συμφωνία με τη μεγαλύτερη Στρατιωτική Δύναμη της Ευρώπης, που θέλει να δεθεί περισσότερο μαζί μας. Η Συμφωνία αυτή περιλαμβάνει την πολυπόθητη Ρήτρα Αμοιβαίας Αμυντικής Συνδρομής για την οποία η Αντιπολίτευση μάς εγκαλούσε επειδή δεν την είχαμε συμφωνήσει σε παλαιότερες Συμφωνίες Αμυντικής Συνεργασίας με τους Γάλλους, όπως αυτή της πρόσκτησης των δεκαοκτώ “Rafale”. Μας εγκαλούσατε τότε: «Δεν φέρατε ρήτρα Αμυντικής Συνδρομής», «ελλιπέστατη προσπάθεια»…

Σήμερα θα έπρεπε να επιχαίρουμε κι όχι να μεμψιμοιρούμε. Θα έπρεπε όλοι να βλέπαμε πώς μπορούμε να στηρίξουμε το εθνικό συμφέρον κι όχι να κάνουμε αντιπολίτευση στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με μένος μάλιστα. Θα έπρεπε να βρούμε κάτι να πούμε για τη Συμφωνία ή ακόμα να αναλύσουμε ζητήματα σχετικά με τη ρήτρα αμυντικής συνδρομής, η οποία είναι μια γενική ρήτρα πολιτικής και διπλωματική υφής, όχι όρος σε ασφαλιστήριο συμβόλαιο για να ανακαλύπτουμε τον υποόρο της υποπαραγράφου, τρέχοντα σενάρια. Αυτό θα έπρεπε να κάνουμε κι όχι να συζητούμε για τα Εξοπλιστικά, τα φυσίγγια των ΕΑΣ, την Καλαμάτα και τα υπόλοιπα.

Θυμάμαι και το είπα, αλλά επιμένετε να σας το επαναλαμβάνω. Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προσπαθούσα να βρω φακέλους να υπογράψω για κάποια προκαταβολή ή κάποια καταβολή πληρωμών τμηματικώς στα ΕΑΣ, για να βγάλω μισθοδοσία τον Αύγουστο του 2019 και προσπαθούσα να μην βρω φακέλους -να υπογράψω, να τους στείλω πίσω- μέσω των οποίων κατέπιπταν ποινικές ρήτρες για καθυστερημένη καταβολή Αμυντικού Υλικού. Αυτά έκανα τον Αύγουστο του 2019, για να θυμόμαστε πώς ήταν η κατάσταση πριν, γι’ αυτά που μάς εγκαλείτε σήμερα.

Να κάνω λοιπόν και δυο σχόλια σχετικά με το εξοπλιστικό κομμάτι, αφού όπως σας είπα για τη Συμφωνία έχουν ειπωθεί πολλά. Η απόφαση για τα “Rafale” όπως και η απόφαση για τις Φρεγάτες -ένα ακόμα στοιχείο αυτής της γενικότερης σύγκλισης Ελλάδας και Γαλλίας, η πρόσκτηση αυτών των τριών Φρεγατών- δεν ήρθε από το πουθενά ή χωρίς κανένα σχεδιασμό.

Σύμφωνα με τη νέα Δομή Δυνάμεων 2020-2025 την οποία συζητήσαμε στο τέλος του περασμένου έτους, κατά τις εισηγήσεις των Γενικών Επιτελείων και σύμφωνα με το Εθνικό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών της τρέχουσας περιόδου, όσον αφορά στο οικονομικό κομμάτι και αυτό του οικονομικού σχεδιασμού, η απαίτηση των Επιτελείων για να καλύπτονται επαρκώς οι Αμυντικές ανάγκες της χώρας είναι για 48 αεροσκάφη νέας γενιάς, καθώς και για 12 ως 13 Κύριες Μονάδες Κρούσεως (Φρεγάτες, ίσως και Κορβέτες).

Πώς λοιπόν ισχυρίζεστε ότι αυτές οι αποφάσεις ήταν χωρίς κανένα σχεδιασμό; Πώς λέτε ότι αυτές οι αποφάσεις δεν εντάσσονται σε κανένα πλαίσιο, σε κανένα προγραμματισμό, όταν έχουμε υποβάλει και συζητήσει το σχέδιό μας κοστολογημένο, προτεραιοποιημένο, «απλωμένο» σε βάθος χρόνου για τις ανάγκες και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων για τα επόμενα οκτώ χρόνια. Έχετε την εντύπωση ότι δεν εγκρίνει η Πολεμική Αεροπορία την πρόσκτηση των 18 “Rafale” που θα γίνουν 24 για να πάμε σε μια πλήρη Μοίρα αυτού του τύπου αεροσκάφους; Έχετε την εντύπωση ότι δυσανασχετούν; Έχετε την εντύπωση ότι οι “Belharra” δεν αποτελούσαν την υπ’ αριθμόν 1 προτίμηση του Πολεμικού Ναυτικού; Αυτήν την εντύπωση έχετε; Μπορείτε να επιβεβαιώσετε. Είχαμε καταλήξει σ’ έναν κατάλογο με τρεις ή τέσσερις τελικές υποψηφιότητες για τις Φρεγάτες. Κι έπεφτε πολύ σπέκουλα εδώ, σε αυτή την Αίθουσα, από πολλούς, ότι δεν ακούμε το Ναυτικό, θα επιλέξουμε με άλλα κριτήρια, δεν θα δούμε τις ανάγκες του, ότι άλλοι λόγοι γεωπολιτικοί και όχι ανταποκρινόμενοι στις στενές απαιτήσεις των ανθρώπων του Πολεμικού Ναυτικού θα μας οδηγούσαν στην επιλογή. Δείτε όμως τι συνέβη. Και τούτο συνέβη διότι το Πολεμικό Ναυτικό εργάστηκε πολύ σκληρά για να αξιολογήσει τις πολλές προτάσεις που έβαιναν βελτιούμενες όσο περνούσε ο χρόνος, διότι ο κάθε υποψήφιος ερχόταν με νέα στοιχεία για να τις καταστήσει ελκυστικότερες στην Ελληνική πλευρά. Και βέβαια προτάσεις οι οποίες αντανακλούσαν στην κεντρική οδηγία του Πρωθυπουργού της χώρας: «Θα επιλέξετε αυτό το πλοίο που πληροί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού χωρίς έτερον». Έτσι κινηθήκαμε, έτσι κινήθηκε και το Πολεμικό Ναυτικό.

Επιχειρείτε να εκτρέψετε αυτή τη συζήτηση και γι’ αυτό οφείλω κάποιες απαντήσεις σε μία συζήτηση αμιγώς για τα Εξοπλιστικά. Οφείλω να σας το πω ευθέως: Δεν κάνουμε ανταγωνισμό εξοπλισμών με την Τουρκία. Κάνουμε αγώνα δρόμου για να καλύψουμε τα κενά που έχουν δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου στις Ένοπλες Δυνάμεις. Γιατί το μόνο δικό σας εξοπλιστικό που αποφασίστηκε επί των ημερών σας, κύριοι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ήταν το περίφημο Πρόγραμμα 500 εκατομμυρίων των Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας, αμφιβόλου επείγοντος χαρακτήρα όσον αφορά στις απαιτήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Πεντακόσια εκατομμύρια στοίχισαν η πρόσκτηση στον βαρέως τύπου νέων τορπιλών που τελειώνουμε μαζί με τα τελευταίας τεχνολογίας κατευθυνόμενα βλήματα που θα αυξήσουν δραματικότατα την ισχύ πυρός του Στρατού ξηράς από τον Έβρο μέχρι τα νησιά. Όλα αυτά τα δύο μαζί, όσο τα P-3Β εκ των οποίων όσο γνωρίζω πετά το πρώτο, που μας είχαν δώσει αλλά το Πρόγραμμα καρκινοβατεί κι έχει κάποιες υπερβάσεις όσον αφορά στο οικονομικό αντικείμενό του, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία.

Άκουσα με προσοχή τον Εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον αξιότιμο συνάδελφο κ. Κατρούγκαλο. Εμείς είχαμε συμφωνήσει -μας είπε- οι φρεγάτες να ναυπηγηθούν στην Ελλάδα. Ρωτώ: Πού το είχατε συμφωνήσει; Στα λόγια, στο μιλητό; Γιατί εγώ δεν έχω κείμενο τέτοιας συμφωνίας. Στο Letter Of Intent, τη δήλωση πρόθεσης που ποτέ δεν υπογράψατε; Αυτό το κείμενο που δεν έχει καμία νομική δεσμευτικότητα αλλά είναι μία απλή δήλωση προθέσεων από πλευράς και των δύο, προκειμένου να πάμε σε αυτό το μεγάλο εξοπλιστικό για την πρόσκτηση των δύο και όχι των τριών -αυτό περιλάμβανε τότε η συμφωνία- “Belharra” για το Πολεμικό Ναυτικό; Δεν συνυπογράφηκε ποτέ αυτό το LOI. Το υπέγραψα με τη Γαλλίδα ομόλογο μου τον Οκτώβριο του 2019 στο Παρίσι.

Για να θυμίσω κιόλας τον «οδικό χάρτη», ξέρετε ότι η συζήτηση για την πρόσκτηση καινούργιων Φρεγατών από το Πολεμικό Ναυτικό είναι παλιά. Ξεκίνησε επί ημερών Κώστα Καραμανλή – Νικολά Σαρκοζί. Τότε ξεκίνησε το θέμα της πρόσκτησης των Φρεγατών τύπου “FREMM”.

Τον Φεβρουάριο του 2016 ήρθε η Γαλλική πλευρά και πρότεινε να αγοράσουμε τη νέα φρεγάτα, την “Belharra”. Τον Νοέμβριο του 2017 πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι συνεδρίαση της μεικτής Ελληνογαλλικής Επιτροπής Αμυντικοτεχνικής Συνεργασίας και υποβλήθηκε από την εταιρεία πρόταση παραγωγής Φρεγατών. Στις 19 Απριλίου 2018 το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο ενέκρινε την καταλληλότητα της προτεινόμενης Γαλλικής φρεγάτας “Belharra” και συνεχίστηκαν οι συναντήσεις.

Τον Σεπτέμβριο του 2018 πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της ΓΔΑΕΕ συνάντηση εκπροσώπων της ΓΔΑΕΕ και του ΓΕΝ με εκπροσώπους της “Naval Group”, όπου τους επιδόθηκε το προτεινόμενο σχέδιο της τεχνικής συμφωνίας μεταξύ των δύο Υπουργείων στα αγγλικά. Δεν υπεγράφη ποτέ η τεχνική συμφωνία, ούτε στη συνάντηση των δύο Υπουργών που έγινε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 2018. Τον Μάρτιο του 2019 έρχεται η “Naval Group” και ζητεί από τη ΓΔΑΕΕ να υπογραφεί αυτό το περίφημο LOI, η δήλωση πρόθεσης από την Ελλάδα, δεδομένου ότι πηγαίναμε τότε σε διαπραγμάτευση για μια διακρατική συμφωνία. Δεν γίνεται κάτι. Διαπραγματεύσεις επί διαπραγματεύσεων και τρέχουν οι μήνες.

Το Letter of Intent υπεγράφη τελικά στις 10 Οκτωβρίου 2019 στο Παρίσι από εμένα και την κ. Παρλύ. Αφορούσε σε δύο Φρεγάτες και ξεκίνησε η διαπραγμάτευση. Οι Γάλλοι δεν είχαν ακριβή ιδέα τι ήθελαν να κάνουν, τους βοήθησαν στο σχεδιασμό της διαμόρφωσης οι δικοί μας του Πολεμικού Ναυτικού. Είχαν τη δική τους φιλοσοφία για τη Φρεγάτα, εμείς τη δική μας. Με κάθε διαπραγμάτευση, με κάθε συνάντηση ανέβαινε το κόστος και κατά τον Αύγουστο του 2020 καταλήξαμε, δεν συμφωνήσαμε, σε ένα κόστος 3,3 δισ. για δύο καράβια Άμυνας Περιοχής. Κρίναμε ότι αυτό ήταν ασύμφορο και «παγώσαμε», δεν τελειώσαμε, τη διαπραγμάτευση. Ζητήσαμε να επανέλθουμε με καλύτερη πρόταση. Είχε προκύψει και η επιβάρυνση του Προϋπολογισμού από τη γνωστή υπόθεση των αναδρομικών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κρίθηκε οικονομικά ασύμφορο. Οι Γάλλοι έφυγαν και επανήλθαν με καλύτερη πρόταση, μαζί με τους υπόλοιπους υποψηφίους. Αυτός ήταν ο «οδικός χάρτης».

Παραλάβατε διαπραγμάτευση, μάς είπατε διά του Αρχηγού σας και του Εισηγητού σας. Με συγχωρείτε, το θέμα δεν είναι να παραλαμβάνεις διαπραγματεύσεις όταν είσαι Υπουργός Εθνικής Άμυνας. Το θέμα είναι να παραλαμβάνεις αεροσκάφη και καράβια έχοντας κάνει τις διαπραγματεύσεις, έχοντας κλείσει τις διαπραγματεύσεις, έχοντας ολοκληρώσει. Ξέρετε κ. Δρίτσα ότι σε ένα χρόνο και λιγότερο από την έναρξη των αρχικών συζητήσεων με την ”Dassault”, ήδη έχουμε παραλάβει Πολεμικό Αεροσκάφος. Δείτε κι ανατρέξτε και θα δείτε ότι οι ταχύτητες αυτές είναι τουλάχιστον ασυνήθιστες.

Όσον αφορά στο θέμα που ευλόγως βάζετε για την εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας. Όλοι θέλουμε να υπάρξει ναυπηγικό έργο στα Ελληνικά ναυπηγεία. Αν όμως θέλουμε την παράδοση αυτών των σκαφών το 2025 – αρχές του 2026 και τέλος 2026 – αρχές του 2027, πρέπει να δεχθούμε ότι αυτό το έργο δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί από τα Ελληνικά ναυπηγεία στην τρέχουσα κατάστασή τους και ξέρετε υπάρχει ένας κατεπείγων λόγος και ελκυστικός όρος στη σύμβαση από πλευράς Γάλλων, της ταχύτατης κατά το δυνατόν παράδοσης αυτών των πλοίων. Εξηγήθηκα νωρίτερα.

Υπάρχουν όμως εναλλακτικές. Αν ικανοποιήσουμε την εναλλακτική που μας δίνεται και προχωρήσουμε στην πρόσκτηση τριών Κορβετών -όπως ξέρετε 5 δισ. έχουν προϋπολογιστεί σε βάθος χρόνου για το Πολεμικό Ναυτικό, τα 2,9 δεσμεύονται για την πρόσκτηση των τριών αυτών Φρεγατών, άρα υπάρχει δημοσιονομικό και οικονομικό περιθώριο- τότε θεωρώ βέβαιο ότι κάποια από αυτά τα καράβια (αν όχι όλα) θα ναυπηγηθούν σε Ελληνικό ναυπηγείο με την προϋπόθεση ότι θα έχουν ξεπεράσει τα προβλήματά τους. Εκτιμώ ότι θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις όταν με το καλό φτάσουμε σε αυτό το σημείο γιατί είναι όντως εύλογο το ζήτημα της εμπλοκής της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας. Όμως μια που το συζητούμε, θα σας πω ότι στις 6 Οκτωβρίου 2021 εστάλη από την Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων επιστολή προς την αντίστοιχη Διεύθυνση του Γαλλικού Υπουργείου Άμυνας διά της οποίας ζητείται η συνεργασία της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας με αυτή των Γάλλων, καθώς και η παροχή μεταφοράς τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην εκτέλεση αυτής της σύμβασης, όπως προβλέπεται από όρο της Αμυντικής Συμφωνίας που καλούμαστε να κυρώσουμε σήμερα.

Κι ένα μόνο σχόλιο για την «Σαχέλ». Η ενδεχόμενη συνδρομή της Ελλάδας στην επιχείρηση “Takuba”, στην Υποσαχάρια Αφρική, δεν προκύπτει ως απορρέουσα υποχρέωση από τη Συμφωνία που κυρώνουμε σήμερα. Προκύπτει αφενός στο πλαίσιο της συμμαχικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, συμμαχική σχέση που σήμερα βέβαια αποκτά νέα διάσταση ιδιαίτερα αναβαθμισμένη και αφετέρου στο πλαίσιο συμμετοχής της χώρας σε μία διεθνή αποστολή υπό την αιγίδα της ΕΕ. Από το 2014 η χώρα συμμετέχει στην EUTM – European Union Train Mission, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Αποστολή Μάλι, με έναν Αντισυνταγματάρχη κι έναν Ταγματάρχη Πληροφοριών, με δύο στελέχη στο Αρχηγείο, σε μία περιοχή με σοβαρές αποσταθεροποιητικές τάσεις και δυνητικές απειλές και για ζωτικά γεωπολιτικά συμφέροντα της ΕΕ λόγω της γειτνίασής της με τη Βόρεια Αφρική και τη Μεσόγειο. Η “Takuba” λοιπόν αποτελεί Γαλλική πρωτοβουλία κι είναι μέρος ευρύτερης επιχείρησης “Barkhane”. Σκοπός είναι η υποστήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων του Μάλι.

Ποιοι μετέχουν σε αυτή την επιχείρηση; Διαβάζω η Σουηδία, η Τσεχία, η Εσθονία (δεν είναι μεγαλύτερη χώρα από την Ελλάδα, ούτε βάσει των γεωγραφικών γνώσεων πιο κοντά σ’ αυτήν την περιοχή από την Ελλάδα), η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ποιοι έχουν εκφράσει προοπτική επιθυμίας συμμετοχής εκτός από εμάς; Δανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Σλοβακία, Σερβία, Ρουμανία, Νορβηγία, Λιθουανία, Πολωνία, Φιλανδία, Γεωργία και Ισπανία, είκοσι τρείς χώρες! Γιατί άραγε; Τι ωθεί αυτές τις χώρες να δηλώσουν ότι προτίθενται να συνδράμουν τη Γαλλία σε αυτή τη διεθνή αποστολή, είτε με στελέχη στο Αρχηγείο, είτε με μάχιμα στελέχη κάποιων δεκάδων ανδρών, όχι παραπάνω. Διότι αυτό, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, είναι ένας προπομπός -όχι προς τη δημιουργία, έχει ακόμα μέλλον ο Ευρωστρατός- για ν’ αναπτυχθούν οι δυνατότητες της Ε.Ε. προς επίτευξη της Στρατηγικής Αυτονομίας στην οποία όλοι επιθυμούμε, να μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε περιοχές όπου διακυβεύονται κρίσιμα γεωπολιτικά συμφέροντά της.

“Συμμετοχή” της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας από την προμήθεια 6 Rafale; Μην έχουμε αυταπάτες