Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Σε ζητήματα που αφορούν την Εθνική Άμυνα και τα εξοπλιστικά προγράμματα, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός δεχόμενος σχετικές ερωτήσεις, στην εκπομπή «Πρωινή Ζώνη» του τηλεοπτικού σταθμού Action 24 (Γιώργος Κακούσης, Άννα Λιβαθυνού). Ενώ η συνέντευξη ήταν εκτενής, οι δημοσιογράφοι έθεσαν μία μόνο ερώτηση, η οποία αφορούσε δύο εξοπλιστικά προγράμματα από την Γαλλία.
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε αφενός για την πιθανότητα ενεργοποιήσεως δικαιώματος προαιρέσεως προμήθειας επιπλέον 4 μαχητικών Rafale, που όμως δεν υφίσταται σε σύμβαση και πιθανώς ετέθη εκ παραδρομής, αφετέρου για το πρόγραμμα κορβετών.
Οι απαντήσεις του πρωθυπουργού είχαν ενδιαφέρον, όχι μόνο επειδή απάντησε επί τούτων αλλά και για τα στοιχεία της γενικότερης τοποθετήσεώς του.
Ως προς τα Rafale, ελέχθη ότι εισήγηση του ΓΕΑ είναι η αύξησή τους κατά 6 μονάδες, μέσω όμως της εξετάσεως της δυνατότητος πωλήσεως των 24 μαχητικών Mirage 2000-5 Mk2 που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία. Ο πρωθυπουργός δεν αναφέρθηκε στην διάσταση αυτήν, προφανώς επειδή κρίνεται ότι έχει γίνει ευρύτερα γνωστό, αφού σχετικές δηλώσεις έχει κάνει και ο ΥΕΘΑ. Προφανώς όμως, επειδή το κόστος δεν μπορεί να αποσβεστεί εντελώς, ο πρωθυπουργός είπε ότι αυτονοήτως, το ζήτημα θα εξετασθεί και από πλευράς διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Αν και ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην επικείμενη επίσκεψή του στα ναυπηγεία της Naval Group, όπου ναυπηγούνται οι 3 φρεγάτες FDI HN για το Πολεμικό Ναυτικό, ο δημοσιογράφος επέμεινε ρωτώντας για τις κορβέτες. Ο πρωθυπουργός είπε ότι το πρόγραμμα είναι στις προθέσεις αλλά ουσιαστικώς εμφανίστηκε σχεδόν να αποκλείει την υλοποίησή του, αναφεροντας ότι, «δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να δαπανούμε πόρους πέρα από τις δυνατότητές μας»… Πιθανώς η δομή των ερωτήσεων της συνεντεύξεως, όπως εξελίχθηκε, να μην βοήθησε σε μια πληρέστερη τοποθέτηση.
Παρεμπιπτώντος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός είπε ότι το 2025 θα παραδοθεί μία φρεγάτα και το 2026 δύο. Είναι γνωστό ότι στην σχετική σύμβαση, προβλέπεται η παράδοση το 2025 των φρεγατών ΚΙΜΩΝ και ΝΕΑΡΧΟΣ και το 2026 της ΦΟΡΜΙΩΝ. Εάν δεν πρόκειται για κάποιο μικρό μπέρδεμα, ο πρωθυπουργός “αποκάλυψε” ότι υπάρχει κάποια μεταβολή στο πρόγραμμα παραδόσεων των FDI HN.
Υπήρχαν όμως και άλλα ενδιαφέροντα σημεία στα όσα είπε ο πρωθυπουργός.
Κατ’ αρχάς, διευκρίνισε ότι ο ίδιος είναι που ζήτησε από τον ΥΕΘΑ, να γίνει συνολική επαναξιολόγηση τον μειζόνων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Εν συνεχεία, τοποθετήθηκε ως προς την σπουδαιότητα του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) το οποίο είπε ότι αποτελεί πρωτοβουλία του ΥΕΘΑ.
Ως προς το ΕΛΚΑΚ, ο πρωθυπουργός επανέλαβε την επίσημη θέση που έχει επικοινωνηθεί εμφαντικώς και από τον ΥΕΘΑ, ως προς τις προσδοκίες μεγαλύτερων αποτελεσμάτων από την εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία, μέσα και από την λειτουργία του ΕΛΚΑΚ. Εν τούτοις, πολύ σωστά ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε: «Αυτό δεν ακυρώνει την ανάγκη η χώρα, προφανώς, να κάνει μεγάλες αγορές». Είναι σαφές επομένως, ότι προς την εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία δεν πρόκειται να κατευθυνθούν παρά ελάχιστα ποσά για προμήθειες, όσο και ανάπτυξη νέων “καινοτόμων” προϊόντων, εν συγκρίσει με τα ποσά που θα κατευθυνθούν σε ξένους προμηθευτές. Αυτά εξάλλου, αποτυπώνονται και στον 12ετή “επαναπροτεραιοποιημένο” Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) 2024-2035, που δεν περιλαμβάνει κάποιο μείζον πρόγραμμα προοριζόμενο να ανατεθεί σε ελληνική εταιρεία.
Παραμένοντας στις ανάγκες για μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα από ξένους προμηθευτές, ο πρωθυπουργός έφερε το παράδειγμα της πρωτοβουλίας που ανέλαβε, από κοινού με τον Πολωνό ομόλογό του, για δημιουργία ενός ευρωπαϊκού αμυντικού ταμείου «το οποίο θα χρηματοδοτεί κοινές αμυντικές δράσεις που θα αφορούν όλη την Ευρώπη», όπως στην παρούσα φάση είναι ενδεικτικώς, η αντιπυραυλική άμυνα. Ο πρωθυπουργός αναφερόταν στην επιστολή που εστάλη στις 23 Μαΐου στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία προτεινόταν η θέσπιση ενός εμβληματικού κοινού προγράμματος “Ευρωπαϊκής Ασπίδας Αεράμυνας”.
Το απόσπασμα της συνεντεύξεως του πρωθυπουργού, που αναφερόταν στα ανωτέρω θέματα, είχε ως εξής:
Άννα Λιβαθυνού: […] Σκοπεύετε να ενεργοποιήσετε την option της αγοράς για τα επιπλέον τέσσερα Rafale από τους Γάλλους; Και τι θα γίνει και με τις κορβέτες, θέλω να ρωτήσω, σε ποιο στάδιο βρίσκονται αυτές οι συζητήσεις, κ. Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαστε σε μία φάση συνολικής επαναξιολόγησης του εξοπλιστικού μας προγράμματος. Είναι κάτι το οποίο το έχω ζητήσει από τον Υπουργό Άμυνας και από τα Γενικά Επιτελεία.
Διότι ο κόσμος αλλάζει. Καταρχάς, ο κόσμος γίνεται πιο επικίνδυνος. Τα θέατρα επιχειρήσεων αλλάζουν, οι ανάγκες αλλάζουν, ο πόλεμος αλλάζει και πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις νέες προκλήσεις. Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στην πρωτοβουλία του Υπουργείου για την ίδρυση αυτού του κέντρου…
Άννα Λιβαθυνού: Που τι σημαίνει που είπατε όλο αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα σας πω, την ίδρυση αυτού του Κέντρου Καινοτομίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Πρέπει κι εμείς να επενδύσουμε πιο συστηματικά στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία και σε ενδεχομένως πολύ συχνά πολύ πιο φτηνές λύσεις, οι οποίες μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικές. Αυτό δεν ακυρώνει την ανάγκη η χώρα, προφανώς, να κάνει μεγάλες αγορές. Αυτή τη στιγμή έχουμε 24 Rafale. Ναι, θα θέλαμε να τα κάνουμε 30, αυτή είναι και η εισήγηση της Αεροπορίας. Πρέπει να δούμε αν και πόσο αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει για να το αντέξει ο Προϋπολογισμός.
Και βέβαια, θα βρεθώ και σε μια εβδομάδα από τώρα, λίγο πριν τις εκλογές, καλεσμένος του Προέδρου Macron, σε μια όμορφη, πιστεύω, και συγκινητική εκδήλωση για τα 80 χρόνια από την απόβαση της Νορμανδίας. Και λίγο πριν θα επισκεφθώ, γιατί είναι ακριβώς δίπλα, το ναυπηγείο της Group Naval στη Λοριάν, στο οποίο ναυπηγούνται και οι τρεις υπερσύγχρονες φρεγάτες Belharra. Εκτιμούμε ότι την πρώτη θα την παραλάβουμε μέσα στο 2025 και τις άλλες δύο μέσα στο 2026.
Γιώργος Κακούσης: Ωραία. Οι Belharra πότε θα αποκτήσουν συνοδεία κορβετών;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως σας είπα, επαναξιολογούμε όλα τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα. Αναμένουμε τις τελικές εισηγήσεις. Είναι στο πρόγραμμα να αποκτήσουμε κορβέτες, αλλά, όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορούμε αυτή τη στιγμή να δαπανούμε πόρους πέρα από τις δυνατότητές μας.
Γι’ αυτό και έχει τόσο μεγάλη σημασία η πρωτοβουλία την οποία έχω αναλάβει με τον Πρωθυπουργό Tusk της Πολωνίας για ένα ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο το οποίο θα χρηματοδοτεί κοινές αμυντικές δράσεις που θα αφορούν όλη την Ευρώπη. Διότι αυτή τη στιγμή μπορεί, ας πούμε, η αντιπυραυλική προστασία να έχει μεγαλύτερη σημασία από μια περαιτέρω ενίσχυση σε αεροπλάνα ή σε πλοία. Και θα ήταν ευχής έργον αν μια τέτοια πρωτοβουλία μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους. Θα ήμασταν οι πρώτοι ωφελημένοι, όπως καταλαβαίνετε, και γι’ αυτό αγωνίζομαι.
2 δισ. € για “θόλους” από “το ράφι” ή θα κάνουμε κάτι διακλαδικό με εθνική συμμετοχή;
