Εκδόσεις: Helion & Company
Συγγραφείς: Tom Cooper, Dave Watson, Dimitris Vassilopoulos
Σελίδες: 74
Η σειρά “Η Ευρώπη σε πόλεμο” των βρετανικών εκδόσεων Helion & Company παρουσιάζει εργασίες που σχετίζονται με πολεμικές συρράξεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην τυπική μεγάλη διάσταση, μπορεί να φιλοξενηθεί ενδιαφέρον φωτογραφικό υλικό (στην προκειμένη περίπτωση περισσότερες από 60) που συνοδεύει ένα πυκνογραφημένο κείμενο, αναδεικνύοντας την ιστορία για γεγονότα που μπορεί να απασχόλησαν ευρέως κατά το παρελθόν, σήμερα όμως είναι σχετικώς λησμονημένα.
Μια από τις “θερμές” μεταπολεμικές περιοχές στην Ευρώπη, ήταν και η Κύπρος, που στην προκειμένη περίπτωση προσεγγίζεται ως πεδίο ελληνοτουρκικής αντιπαραθέσεως στα πρώτα έτη ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας. Την εργασία έχει αναλάβει μία δοκιμασμένη ομάδα συγγραφέων με γνώσεις στο αντικείμενο της στρατιωτικής ιστορίας, μεταξύ των οποίων και ο “δικός μας”, Δημήτρης Βασιλόπουλος. Γνωστός από την σειρά “Έλληνες σε ξένα cockpit”.
Όπως αναφέρει και ο τίτλος, πρόκειται για τον πρώτο τόμο του θέματος που αφορά τον διαχωρισμό, την πρώτη διχοτόμηση για κάποιους, της Κυπριακής Δημοκρατίας και καλύπτει την στρατιωτική δράση που αναλήφθηκε την περίοδο της κρίσεως 1963-1964. Εν τούτοις, αναλογικώς πολύ μεγάλο μέρος του βιβλίου καλύπτει η γενικότερη ιστορική διαδρομή, που μπορεί για το ελληνικό κοινό να είναι σχετικώς γνωστή, σε κάποιον ξένο όμως είναι ίσως απαραίτητη εισαγωγή, ώστε να έχει πληρέστερη εικόνα.
Το βιβλίο αρχίζει από τα αρχαία χρόνια και την ιστορική διαδρομή της μεγαλονήσου ενώ στην συνέχεια γίνεται μία ανασκόπηση της εξελίξεως των ενόπλων δυνάμεων Ελλάδας και Τουρκίας από τις αρχές του 20ού αιώνα, μέχρι την δεκαετία του 1960. Δίχως αμφιβολία, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αυτή η ενότητα, καθόσον παρουσιάζεται συνοπτικώς η εξέλιξη σε στρατό, ναυτικό και αεροπορία στις δύο χώρες, ώστε να υπάρχει συνολικότερη αντίληψη για το ισοζύγιο ισχύος στην περιοχή.
Ακολούθως, το ενδιαφέρον εστιάζεται και πάλι στην Κύπρο, με την μεταπολεμική πορεία της, τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Από εδώ, εξετάζεται και η πορεία οργανώσεως των στρατιωτικών δυνάμεων στην νήσο, που εκτός από τις επίσημες κρατικές δυνάμεις, περιελάμβανε και παραστρατιωτικές, με υποτυπώδη οπλισμό και μέσα, που όμως διαδραμάτισαν ρόλο. Η παρουσία βρετανικών δυνάμεων εξάλλου, λόγω των Βρετανικών Κυρίαρχων Βάσεων, συνιστά ούτως ή άλλως ένα επιπλέον στοιχείο, αν και δεν είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα.
Σε αυτή την χρονική περίοδο, με την οργάνωση της Εθνικής Φρουράς από το κυπριακό κράτος να βρίσκεται στα πρώτα της στάδια, παρουσιάζει ενδιαφέρον η ποικιλία μέσων που εξασφαλίσθηκαν από την κυπριακή κυβέρνηση, είτε ως λύσεις εκ των ενόντων, είτε από αποσπασματικές προμήθειες και παραχωρήσεις. Ασφαλώς το ενδιαφέρον κορυφώνεται όταν πλέον μετά την κρίση του Δεκεμβρίου 1963 ενεργοποιούνται τα στρατιωτικά ανακλαστικά σε Ελλάδα και Τουρκία, που οδηγούν σε διαταγές οργανώσεως του πληθυσμού αλλά και χρησιμοποιήσεως κυρίως αεροπορικών δυνάμεων.
Το ελληνικό κοινό που ασχολείται με τα γεγονότα της περιόδου, μπορεί να έχει διαβάσει κατά καιρούς σχετικές εργασίες που παρουσιάζουν άγνωστες ιστορίες αλλά και πολύ αξιόλογες λεπτομέρειες που έχουν σημασία και μπορούν να αξιολογηθούν από τους ιστορικούς, όπως και τους στρατιωτικούς. Εδώ όμως, σε αυτό το έργο, παρουσιάζονται οι επιχειρήσεις που αναλήφθηκαν και από τις δύο πλευρές, συνοπτικώς βέβαια. Η βιβλιογραφία που έχει ληφθεί υπ’ όψιν είναι εκτενής και μπορούμε να πούμε ότι η συγγραφική ομάδα επιτυγχάνει τον στόχο της.
Πρόκειται για μία αξιόλογη δουλειά που είναι βέβαιο ότι θα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον, ιδίως βέβαια των φίλων της αεροπορίας, για τους οποίους τα χρησιμοποιούμενα μέσα της δεκαετίας του 1960 είναι ένα κεφάλαιο με κάπως “μυστηριακή” αύρα. Στην Ελλάδα, τα βιβλία της Helion & Company διατίθενται από το DISCOUNT HOBBY ZONE, από το οποίο προμηθευτήκαμε και το RIPPED APART.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
