Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τα σχέδια σε μακροπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο χρονικό πλαίσιο για την εξέλιξη της Πολεμικής Αεροπορίας και τον στόλο μαχητικών, φώτισαν με τις απαντήσεις που έδωσαν τόσο ο Α/ΓΕΕΘΑ όσο και ο Α/ΓΕΑ, σε ερωτήσεις που απηύθυναν εκπρόσωποι Τύπου στην DV DAY της ασκήσεως “ΗΝΙΟΧΟΣ 24”.
Εξ αφορμής και της επιστροφής του από την επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ρωτήθηκε για την περίπτωση μεταπωλήσεως των μαχητικών Mirage 2000-5Mk2 και απάντησε ότι υπάρχει μεν ένα ενδιαφέρον από πλευράς Ινδίας «αλλά είναι σε πολύ πρωταρχικό στάδιο». Αξιόπιστες πηγές ανέφεραν ότι κατά την επίσκεψή του στο Νέο Δελχί τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Έλληνας πρωθυπουργός έθεσε ως θέμα την πώληση μόνο των αποσυρμένων Mirage 2000EGM/BGM, χωρίς όμως να υπάρχουν ιδιαίτερες προσδοκίες ανταποκρίσεως. Επομένως το θέμα έχει τεθεί κυρίως στο πλαίσιο μίας πολιτικής συζήτησης κι όχι της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών, όπως εξάλλου άφησε να εννοηθεί και ο Α/ΓΕΕΘΑ.
Ο Α/ΓΕΑ Αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης περιέγραψε την γενική κατάσταση που διαμορφώνεται ως προς τις διαθεσιμότητες, εξαιτίας ορισμένων ζητημάτων υποστηρίξεως σε παλαιότερους τύπους μαχητικών και ιδίως του F-4: «Θα πρέπει όταν αναφέρουμε νούμερα, να ξέρουμε και τις διαθεσιμότητες. Είναι ορισμένα πράγματα που δεν μπορούμε να πούμε κι όσο πιο παλαιό είναι ένα αεροσκάφος, πολύ δύσκολα υποστηρίζεται από την κατασκευάστρια εταιρεία. Έχουμε θέματα σε συγκεκριμένους τύπους, που περιμέναμε να έχουμε υψηλότερη διαθεσιμότητα, για να το πω έτσι απλά. Υπάρχει ένα πλάνο […] υπάρχει μεγάλη διαδικασία, πρέπει να αλλάξει η Δομή Δυνάμεων, είναι πολλά που πρέπει να γίνουνε. Σίγουρα το Phantom ήτανε το αεροπλάνο το οποίο έχει αποφασισθεί εδώ και χρόνια να αποσυρθεί καθώς λήγουν συγκεκριμένα κομμάτια, πολύ σημαντικά, όπως είναι οι καταπέλτες, να το πούμε έτσι, τα πυροτεχνικά του. Τώρα, ανάλογα με τις ημερομηνίες που θα αρχίσουνε τα έργα [στην 117 Πτέρυγα Μάχης] το αεροσκάφος θα αποσυρθεί […] Πιστεύω ότι οποιοδήποτε transition (μετάβαση από τον έναν τύπο στον άλλον) θα γίνει πολύ ομαλά και δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα και φυσικά σε καμμία των περιπτώσεων δεν θα μειωθεί η ισχύς της Πολεμικής Αεροπορίας. Τουναντίον, θα αυξηθεί, ποικιλοτρόπως».
Μέχρι σήμερα, οι αποφάσεις προσδιορίζουν την διατήρηση των F-4 σε υπηρεσία μέχρι το 2027, έτος κατά το οποίο υπολογιζόταν ότι θα έχει περατωθεί το πρόγραμμα αναβαθμίσεως F-16V, που δεσμεύει ετησίως έναν σημαντικό αριθμό αεροπλάνων στην ΕΑΒ, για εργασίες. Παρά τις ενέργειες που έχουν γίνει από πλευράς ΓΕΑ για την υποστήριξη του τύπου, φαίνεται ότι υφίστανται αντικειμενικές δυσχέρειες. Πλέον υπάρχει συσχέτιση και με τα έργα που θα πρέπει να γίνουν στην 117 Πτέρυγα Μάχης για την υποδοχή των F-35, που όπως είπε ο Α/ΓΕΑ, αναμένονται στην Ανδραβίδα το 2030. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ακόμη μία “καθαρή” πενταετία, για προετοιμασία της αεροπορικής βάσεως Ανδραβίδας.
Για το πρόγραμμα των F-35, ο Α/ΓΕΑ είπε:
«Το δικό μου το μότο, είναι να κινηθούμε πάρα πολύ γρήγορα. Πάντα μ’ αρέσει να είμαι με προπορεία, όπως λέμε στην Πολεμική Αεροπορία. Αυτό σημαίνει ότι άμεσα, μόλις υπογραφεί τώρα η εντολή [LOA] −εκτιμώ μεσ’ στο καλοκαίρι, υπάρχει κι ένα χρονοδιάγραμμα που πρέπει να τηρηθεί− θα κάνουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Τουλάχιστον η επιτελική επεξεργασία η οποία θα είναι πολύ σύντομη, υπάρχουν όμως αρκετές διαδικασίες, Κι από εκεί και πέρα έχουμε υποβάλει ήδη τις απαιτήσεις σε εγκαταστάσεις. Το αεροδρόμιο θα πρέπει να γίνει ένα καινούργιο αεροδρόμιο, με καινούργιους διαδρόμους, γιατί είναι μια παλιά βάση όπως ξέρετε. Εγκαταστάσεις οι οποίες προβλέπονται από αυτά που μας έχουν δώσει οι Αμερικανοί, σε θέματα ασφαλείας αλλά και διαμονής προσωπικού και πολλά άλλα. Αυτά θα γίνουν άμεσα. Ξέρετε ότι υπάρχουν διαδικασίες. Με την έννοια οι μελέτες, η έγκριση των οποίων [θα γίνει άμεσα, καθώς] εμείς θέλουμε πριν έλθουν τα αεροσκάφη, όλα να είναι έτοιμα».
Η επιλογή της αεροπορικής βάσεως από την οποία θα επιχειρούν τα F-35, απασχόλησε το ΓΕΑ που εξέτασε αρχικώς τρεις επιλογές: 115, 116 ή 117 Πτέρυγα Μάχης. Η πρώτη αποκλείστηκε γρήγορα και για ένα διάστημα, όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, επικρατούσε η άποψη επιλογής της 116 Πτέρυγας Μάχης, επειδή διέθετε πιο σύγχρονες υποδομές χάρη στα έργα που έγιναν για το πρόγραμμα των F-16 Block 52+ Advanced κι επομένως θα απαιτούντο μικρότερης εκτάσεως έργα και μικρότερου κόστους. Επιπλέον, από πλευράς προσωπικού, υπήρχε μεγαλύτερη εξοικείωση με τα σύγχρονα δεδομένα, εν σχέσει με της 117 Πτέρυγας Μάχης. Τελικώς όμως αποφασίστηκε η τελευταία, επειδή αν επιλεγόταν ο Άραξος για τα F-35, θα έπρεπε να μετεγκατασταθούν στην Ανδραβίδα τα F-16V, κάτι που θα απαιτούσε ούτως ή άλλως την αναβάθμιση της τελευταίας. Για να μην περιπλακεί η υπόθεση, αποφασίσθηκε η εγκατάσταση των F-35 στην Ανδραβίδα.
AGM-158 JASSM: εν αναμονή επίσημης ενημέρωσης η Πολεμική Αεροπορία
Για τον προσδιορισμό αφίξεως των F-35 στην Ανδραβίδα, ο Α/ΓΕΑ είπε:
«Τα F-35 στην Ανδραβίδα […] το χρονοδιάγραμμα εφόσον τηρείται, είναι το 2028 η παραλαβή στην Αμερική. Εκεί θα εκπαιδευτούν περί τους 16 ιπταμένους, οι 6 θα είναι εκπαιδευτές. Ξέρετε ότι έχει ιδιαιτερότητες το F-35, είναι μονοθέσιο, πρέπει να εκπαιδευτούν στον εξομοιωτή και να μπουν στο αεροπλάνο. Και νομίζω, αν όχι 2029, το 2030 θα είναι στην Ανδραβίδα. Νομίζω είναι 2030 όμως».
Στα στοιχεία αυτά, έχει ενδιαφέρον η σύγκριση με την αντίστοιχη διαδικασία που ακολούθησε η Πολεμική Αεροπορία για την επιχειρησιακή ένταξη των γαλλικών Rafale F3R. Για παρεμφερή αριθμό αεροπλάνων, στην Γαλλία εστάλησαν 12 ιπτάμενοι, εκ των οποίων οι 4 μόνο υποβλήθηκαν σε εκπαίδευση εκπαιδευτού. Άλλοι 12 ιπτάμενοι διήλθαν το θεωρητικό σκέλος της εκπαιδεύσεως στην Γαλλία κάποιοι εξ αυτών, και το πτητικό σκέλος υλοποιήθηκε στην Ελλάδα ή ορισμένοι εκπαιδεύθηκαν πλήρως στην Ελλάδα. Οι εκπαιδευτές παρέμειναν στην Γαλλία περίπου ένα έτος ενώ οι υπόλοιποι εκπαιδεύθηκαν ώστε να βγουν διαθέσιμοι στον τύπο, περί το οκτάμηνο. Στην περίπτωση των F-35, είναι σαφές ότι το σύνολο των ιπταμένων της Μοίρας θα εκπαιδευθεί στις ΗΠΑ και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, κάτι που συνεπάγεται σημαντικό κόστος και δείχνει την ιδιαιτερότητα που διακρίνει το μαχητικό 5ης γενεάς, εν σχέσει με ό,τι είναι γνωστό σήμερα στην Πολεμική Αεροπορία.
Σε ερώτηση για τα όπλα των F-35 και πότε αναμένονται απαντήσεις από την αμερικανική πλευρά, ο Α/ΓΕΑ τοποθετήθηκε ως εξής: «Από τις δεσμεύσεις των συμμάχων μας, σύντομα. Το οποίο σημαίνει, δεν μπορούμε να τα πούμε όλα, ότι θα έχει ό,τι καλύτερο υπάρχει. Σίγουρα θα παίρνει και το Meteor. Αυτό είναι σίγουρο, πέραν όλων των άλλων αλλά ήδη το οπλοστάσιό μας έχει όπλα. Πρέπει να είμαστε και λίγο λογικοί. Θα πρέπει να κάνουμε τις προμήθειες έτσι ώστε και η χώρα να καλύψει δημοσιονομικά την απαίτηση αλλά και να πάρουμε το πιο σύγχρονο όπλο το οποίο θα είναι και πολλαπλασιαστής ισχύος».
AGM-158 JASSM: εν αναμονή επίσημης ενημέρωσης η Πολεμική Αεροπορία
