Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Πολλά ακούστηκαν στην σημερινή συζήτηση στην Βουλή, σχετικώς με την τροπολογία για την Σύμβαση Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ) από την σύμβαση αναβαθμίσεως των F-16, που κατέθεσε στις 7 Ιανουαρίου η κυβέρνηση. Φυσικό ήταν να προκλήθηκαν αρκετά ερωτηματικά, για τον έχοντα στοιχειώδη γνώση των εξοπλιστικών προγραμμάτων, ενώ κατέστη σαφές ότι μικρή αντίληψη περί αυτών έχουν τα πολιτικά πρόσωπα. Αυτό το πλαίσιο, επέτρεψε για άλλη μια φορά στον ΥΕΘΑ Π. Καμμένο να επιδοθεί σε ακροβατικές και παραπλανητικές τοποθετήσεις.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να σημειωθεί ότι στις 22 Δεκεμβρίου 2018, ο Π. Καμμένος έδωσε εντολή στην ΓΔΑΕΕ να εργαστεί εντατικώς, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι τελικές εργασίες ώστε να έλθει το κείμενο της τροπολογίας στην Βουλή. Ήταν σαφές πως ενεργούσε αντιλαμβανόμενος ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για σοβαρές πολιτικές εξελίξεις και επεδίωξε το κλείσιμο σοβαρών εκκρεμοτήτων. Στο ίδιο πλαίσιο άλλωστε, ήταν προγραμματισμένη για αύριο Πέμπτη 10 Ιανουαρίου η σύγκληση του Συμβουλίου Αμύνης, με αντικείμενο τις κρίσεις στην στρατιωτική ηγεσία.
Ας δούμε όμως ορισμένα σημεία από αυτά που τέθηκαν σήμερα στην Βουλή.
1) Ο ΥΕΘΑ ανέφερε άλλοτε ότι τα ΑΩ είναι ύψους 230 και άλλοτε 265 εκατ. ευρώ. Η πραγματικότητα είναι ότι μιλάμε για 230 εκατ. ευρώ, τα οποία αναλογούν σε 265 εκατ. $.
2) Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Άδωνις Γεωργιάδης εξέφρασε την απορία, πώς είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται η σύμβαση του 2005, η οποία είχε ισχύ 5ετίας, έπειτα από 13 χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε να κάνουμε με την Σύμβαση ΑΩ που υπεγράφη στο πλαίσιο της συμβάσεως προμήθειας του 2005. Οι Συμβάσεις ΑΩ, με συνεχείς τροποποιήσεις που γίνονται στο πέρασμα του χρόνου, παρατείνουν διαρκώς την ισχύ τους, προκειμένου να ολοκληρωθεί η υλοποίησή τους, αναλόγως των ζητημάτων που ανακύπτουν στην πορεία. Συνεπώς, αυτή που έληγε την άνοιξη του 2019, είναι η παλαιά Σύμβαση ΑΩ, βάσει της τελευταίας τροποποιήσεώς της.
3) Ο ΥΕΘΑ εμφανίσθηκε να υποστηρίζει περίπου ότι τα ΑΩ της τροπολογίας, αποτελούν “υπόλοιπο” της αρχικής παλαιάς συμβάσεως και εντάχθηκαν στην σύμβαση (που βαπτίσθηκε “τροποποίηση”) του 2018 επειδή η αμερικανική πλευρά “δέχθηκε” να διοχετεύσει τους πόρους αυτούς στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ). Σήμερα, ο δημοσιογράφος Τάσος Τέλογλου υποστήριξε ότι στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για συνέχεια της συμβάσεως του 2005 για 30 F-16 Block 52+ Advanced αλλά για την σύμβαση του 2000 για τα 60 F-16 Block 52+. Στην πραγματικότητα, η παλαιά Σύμβαση ΑΩ είχε απομείνει ανεκτέλεστη σκοπίμως κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό, ύψους 2-3 εκατ. ευρώ. Αυτό το μικροποσό είναι που χρησιμοποιείται ως “δικαιολογία”, ώστε να υποστηρίζει σήμερα ο Π. Καμμένος ότι η αμερικανική πλευρά “χρωστάει” δήθεν 230 ως 265 εκατ. ευρώ. «Πάμε να καθαρίσουμε έναν λογαριασμό που μας χρωστάνε. Να πάρουμε λεφτά και να δουλέψει η ΕΑΒ. Αυτό πάμε να κάνουμε», είπε. Απλώς σε αυτό το πολύ μικρό υπόλοιπο, η κατασκευάστρια Lockheed Martin πρόσθεσε τα νέα προγράμματα που πρότεινε. Ο Π. Καμμένος προέβη στην εξής εντυπωσιακή τοποθέτηση: «Ο νόμος που κατάργησε και σωστά κατάργησε τα ΑΩ, δεν προβλέπει πως τα χρήματα αυτά θα δοθούν στην Ελλάδα. Τώρα, λοιπόν, πρέπει να νομοθετήσουμε, ώστε όλα τα παλαιά οφειλόμενα που προκύπτει από αυτήν την 20ετή σύμβαση, να τα πάρει η ΕΑΒ και να δουλέψει όπως θα δουλέψουν και πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις. Είναι εταιρείες ελληνικές, που όλοι μας τις προωθούμε». Πρόκειται για σαφή παραπλάνηση. O Ευάγγελος Βενιζέλος ρώτησε τον ΥΕΘΑ εάν τα 230 εκατ. ευρώ αφορούν “υπόλοιπο” παλαιάς συμβάσεως για να λάβει καταφατική απάντηση, με το ερώτημα: «Τι να κάνουμε; Να πούμε ότι δεν τα θέλουμε; Να απεμπολήσουμε 230.000.000 έως 265.000.000 ευρώ; Να κλείσει και η ΕΑΒ; […] Αν πιστεύετε ότι υπάρχουν σκιές, να μην περάσει η τροπολογία. Και να τα χαρίσουμε τα 265.000.000 και να κλείσουμε την ΕΑΒ»; Η απάντηση, έγινε αποδεκτή από τον Ευάγγελο Βενιζέλο…
4) Υποτίθεται ότι η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε την “οδό” των ΑΩ και την εμφάνιση της νέας συμβάσεως ως τροποποίηση της παλαιάς, προκειμένου να προχωρήσει στην αναβάθμιση των F-16, αποφεύγοντας τις προβληματικές διαδικασίες του “νόμου Βενιζέλου” περί προμηθειών, που απεδείχθη πρακτικώς ανεφάρμοστος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για σαφή μεθόδευση από αμερικανικής πλευράς, ώστε και στην νέα σύμβαση για αναβάθμιση των F-16 στην έκδοση V, να “παίξει” με ΑΩ τα οποία σχεδόν πάντα αφορούν υπερκοστολογημένα προγράμματα ενώ απέφυγε να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις για σοβαρή συμμετοχή της ΕΑΒΙ με παραχώρηση τεχνολογίας/ τεχνογνωσίας. Σημειώνεται ότι τα 230 εκατ. ευρώ δεν είναι ονομαστική αλλά πιστωτική αξία. Ούτως ή άλλως όμως, το οποιοδήποτε πραγματικό κόστος των ΑΩ το έχουν ήδη περιλάβει οι κατασκευάστριες εταιρείες στην αξία της κύριας σύμβασης προμήθειας, όπως σωστά επεσήμανε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, συνεπώς ο πελάτης έχει ήδη πληρώσει τα ΑΩ… Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να παρακάμψει το ζήτημα, επικαλούμενη την προστασία “ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας”, όπως επιτρέπει το γνωστό “παραθυράκι” στην κοινοτική νομοθεσία περί αμυντικών προμηθειών, που επικαλούνται όλες οι σοβαρές χώρες της ΕΕ που επιδιώκουν προνομιακή μεταχείριση της αμυντικής βιομηχανίας τους. Η ελληνική κυβέρνηση συνέπλευσε με την αμερικανική υπόδειξη, δημιουργώντας ευλόγως υπόνοιες για “μαύρο χρήμα” και “μίζες”, κατάσταση την οποία επεδίωξε να αντιμετωπίσει ο νόμος του 2011 και την οποία “κατήγγειλε” ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας στην Βουλή μόλις το 2017.
5) Παρόλο που η κυβέρνηση δείχνει να ακολουθεί την διαδικασία των ΑΩ, δεν εξασφάλισε τουλάχιστον αυτά που προέβλεπε σχετική εγκύκλιος της δεκαετίας του 1980, σύμφωνα με την οποία «το συνολικό ποσοστό των αντισταθμιστικών οφελών πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 60% του συναλλαγματικού μέρους της σύμβασης προμήθειας, το ήμισυ δε τουλάχιστον της πιστωτικής αξίας αυτών πρέπει να καλύπτεται με συναλλαγές που αφορούν αγορές (από τον προμηθευτή) αμυντικών προϊόντων ή παραγωγή νέων (αμυντικών) προϊόντων». Η σύμβαση αναβαθμίσεως των F-16 είναι ύψους 1.232.351.577 ευρώ. Ως εκ τούτου, το ύψος των ΑΩ θα έπρεπε να ανέρχεται σε 720 εκατ. ευρώ.
6) Τόσο ο Σύνδεσμος Ελλήνων Κατασκευαστών Πολεμικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ) όσο και η Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής & Ασφάλειας (ΕΕΛΕΑΑ) είχαν ζητήσει επισήμως από το ΥΠΕΘΑ να διεκδικήσει ανταποδοτικό έργο της τάξεως του 30% του ύψους της συμβάσεως για την ΕΑΒΙ. Δεν εισακούστηκε το αίτημα.
7) Ο Π. Καμμένος, περίπου έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, λέγοντας ότι εάν δεν προχωρήσει η τροπολογία, η ΕΑΒ κινδυνεύει να κλείσει!!! Φθηνό σύνθημα εντυπωσιασμού. Στην πραγματικότητα η ΕΑΒ κινδυνεύει “να κλείσει” επειδή η κυβέρνηση δεν λαμβάνει εκείνα τα μέτρα που είναι απαραίτητα ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στο έργο που έχει αναλάβει, τόσο έναντι των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων όσο και έναντι άλλων πελατών. Η ΕΑΒ έχει ανάγκη προσλήψεων μερικών εκατοντάδων εργαζομένων, την οποία το Υπουργείο Οικονομίας δεν επιτρέπει.
8) Ο ΥΕΘΑ είπε ότι από τα ΑΩ, το 70% αφορά την ΕΑΒ ενώ το 30% ιδιωτικές εταιρείες της ΕΑΒΙ, που θα αναλάβουν υπεργολαβίες για ανταλλακτικά, εργαλεία και καλωδιώσεις. Αυτά δεν έχουν καμμία σχέση με ανάληψη σοβαρού έργου από μεταφορά τεχνολογίας/ τεχνογνωσίας για πρόσβαση στην τεχνική βιβλιογραφία και την εξασφάλιση ικανότητος υποστηρίξεως του αεροσκάφους και ιδίως των ηλεκτρονικών συστημάτων του.
9) Σύμφωνα με στοιχεία που έγιναν γνωστά, η τροπολογία περιλαμβάνει τα παρακάτω προγράμματα ΑΩ. Σε παρένθεση εξηγούμε κάποια πράγματα και σημειώνουμε την εταιρεία που αφορά κάθε πρόγραμμα, ώστε στο τέλος να εξάγουμε συμπέρασμα.
•Εγκατάσταση συλλογών αναβάθμισης αεροσκαφών από την ΕΑΒ. (Η Lockheed Martin θα φέρει έτοιμες τις συλλογές στην Ελλάδα και απλώς η ΕΑΒ θα τις “μοντάρει” στα αεροσκάφη)
•Κατασκευή επιπλέον υποσυγκροτημάτων αεροσκαφών από την ΕΑΒ. (Η Lockheed Martin έχει αναθέσει στην ΕΑΒ ως αποκλειστικό κατασκευαστή, την παραγωγή δομικών συγκροτημάτων του αεροσκάφους μεταφορών C-130J/L-100. Με αφορμή το πρόγραμμα των F-16, η Lockheed Martin παρουσιάζει αυτή την σύμβαση που ούτως ή άλλως ανανεώνει κάθε τόσο με την ΕΑΒ, λόγω νέων παραγγελιών που έχει εξασφαλίσει στο μεταξύ, ως ΑΩ)
•Κατασκευή καλωδιώσεων αναβάθμισης αεροσκαφών. (ELFON από κοινού με άλλη ελληνική εταιρεία)
•Παροχή τεχνικής υποστήριξης κατά την αναβάθμιση αεροσκαφών. (ΕΑΒ)
•Συναρμολόγηση και δοκιμές ηλεκτρονικών αεροσκαφών. (ΕΑΒ)
•Δυνατότητα εργοστασιακής συντήρησης κινητήρων για την κάλυψη άμεσων επιχειρησιακών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων. (ΕΑΒ)
•Εγκαθίδρυση δυνατότητας ανάλυσης αστοχιών και διακρίβωση σύνθεσης υλικών για τις Ένοπλες Δυνάμεις. (Πιθανώς ΚΕΑ)
•Υποστήριξη ετοιμότητας επιχειρησιακών μονάδων με έργα υποδομών για τις Ένοπλες Δυνάμεις. (Κατασκευή έργων σε αεροπορικές βάσεις της ΠΑ)
•Δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις για την εκμετάλλευση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των αναβαθμισμένων αεροσκαφών και άλλων μέσων για τις Ένοπλες Δυνάμεις. (ISI Ηellas)
•Εγκαθίδρυση δυνατότητας εργοστασιακής συντήρησης με ανοδίωση στην ΕΑΒ.
•Εγκαθίδρυση δυνατότητας εργοστασιακής συντήρησης υγρού αποχρωματισμού και χρώσης αεροσκαφών στην ΕΑΒ.
•Αναβάθμιση εργοστασιακής συντήρησης ξηρού αποχρωματισμού και χρώσης αεροσκαφών στην ΕΑΒ.
Διαπιστώνεται ότι η πλειοψηφία των προγραμμάτων, αφορά αναβάθμιση της υποδομής της ΕΑΒ και ανάθεση του μεγαλύτερου έργου σε αυτήν. Στον κρίσιμο τομέα της παραχωρήσεως τεχνογνωσίας και τεχνικής βιβλιογραφίας για την συναρμολόγηση και υποστήριξη ηλεκτρονικών υποσυστημάτων (ασύρματοι, σύστημα ζεύξεως δεδομένων, IFF) δεν παραχωρείται απολύτως κανένα έργο στις δύο μεγαλύτερες εταιρείες ηλεκτρονικών INTRACOM Defense Electronics και ΕΑΒ.
Έχει ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε εάν στην επικείμενη συζήτηση της Παρασκευής, θα τεθούν από κάποιον βουλευτή κάποια εκ των ανωτέρω.
