Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ολοκληρώθηκε στις 11 Δεκεμβρίου η συζήτηση του σχεδίου νόμου «Ρυθμίσεις θεμάτων του ΥΠΕΘΑ» στην
Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, με τον ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλο να συνοψίζει τους στόχους που επιτυγχάνονται. Τα βασικότερα σημεία, αφορούν τις δύο διατάξεις που σχετίζονται με το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 84 F-16 και τις συμφωνίες – πλαίσιο FOS των Mirage.
Ο ΥΕΘΑ καυτηρίασε την καθυστέρηση του προγράμματος των F-16 το αμέσως προηγούμενο διάστημα, επί υπουργίας Αποστολάκη, χωρίς να απαλλάσσει των ευθυνών του και τον Π. Καμμένο, λέγοντας: «Θα μπορούσα να πω ότι μετά την αποτυχημένη -λόγω στρεβλού τρόπου εισαγωγής προς νομοθέτηση- απόπειρα του κ. Πάνου Καμμένου τον Ιανουάριο ακολούθησε ένα εξάμηνο πλήρους αδράνειας. Γιατί έπρεπε να ακολουθήσει ένα εξάμηνο καμίας ενέργειας της επόμενης Πολιτικής Ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας να φέρει -με το σωστό τρόπο όμως- την αναβάθμιση των F-16 στη Βουλή; Δεν υπήρχε επείγων λόγος τότε; Αυτό που συνέβη είναι να καθυστερήσουμε τους καλοκαιρινούς μήνες και σήμερα να κάνουμε έναν αγώνα δρόμου και κόντρα στις καιρικές συνθήκες για να προβούμε στη στεγανοποίηση της στέγης της ΕΑΒ, προκειμένου να μπορεί να ξεκινήσει αυτό το πρόγραμμα, ενώ θα μπορούσαμε κάλλιστα αυτό το θέμα να το είχαμε λύσει – τεχνικής φύσεως είναι – μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες που ως γνωστόν δεν βρέχει κιόλας».
Ο υπουργός δήλωσε ότι η “οροφή” των 530 εκατ. ευρώ στον αμυντικό προϋπολογισμό για εξοπλιστικές ανάγκες δεν είναι ικανοποιητική και δεν μπορούν να καλυφθούν όλες οι ανάγκες, οι οποίες, «δεν περιορίζονται μόνο στη συντήρηση των υπαρχόντων συστημάτων, αλλά ενδεχομένως και σε πρόσκτηση καινούργιων για όλους τους Κλάδους».
Επιδιώκοντας να απαντήσει σε ερωτήματα επί των άρθρων του νομοσχεδίου, στάθηκε ιδιαιτέρως στα οφέλη που προκύπτουν για την ΕΑΒ από την Συμφωνία Ασφαλείας Εφοδιασμού και Πληροφοριών που συνοδεύει την σύμβαση εκσυγχρονισμού των F-16 και αντικαθιστά τις παλαιότερες Συμβάσεις ΑΩ. Τα προγράμματα Βιομηχανικής Συμμετοχής, Ανάπτυξης Υποδομών και Επιχειρησιακών Δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων συνολικής αξίας 279 εκατ. $, σε ποσοστό πλέον του 70% αφορούν την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία και κατά βάση την ΕΑΒ.
Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι ο ΥΕΘΑ αναφέρθηκε πολλές φορές την ανάθεση υποκατασκευαστικού έργου στην ΕΑΒ ωστόσο, πρέπει να διευκρινισθεί ότι αυτό αφορά κατασκευή επιπλέον υποσυγκροτημάτων αεροσκαφών F-16 και C-130J, τα οποία η Lockheed Martin έχει αναθέσει από ετών στην ΕΑΒ ως μοναδικό υποκατασκευαστή. Ως προς την αναβάθμιση αυτή καθ’ αυτή των 84 F-16, η ΕΑΒ δεν θα αναλάβει κατασκευαστικό έργο, δεδομένου ότι απλώς εγκατάσταση και έλεγχο των συλλογών θα κάνει. Ενδεικτικώς το Εργοστάσιο Ηλεκτρονικών, ούτε θα κάνει συναρμολόγηση ηλεκτρονικών (π.χ. σταθμοί ασυρμάτων) ούτε εξασφαλίζει δυνατότητα συντηρήσεως κάποιων εξ αυτών. Υπό το πρίσμα αυτό, είναι ακατανόητη η τοποθέτηση του ΥΕΘΑ ότι «με αυτό το πρόγραμμα ανοίγει η δυνατότητα στη δική μας εγχώρια αεροπορική βιομηχανία να μπορεί να εκτελέσει ενδεχομένως αύριο και έργα υποστήριξης για μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς».
Όπως διαφαίνεται από τα όσα είπε ο ΥΕΘΑ, στην επικαιροποιημένη συμφωνία έχουν μεταβληθεί τα προγράμματα Ανάπτυξης Υποδομών και Επιχειρησιακών Δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων: «Για δύο προγράμματα αξίας 48 εκατομμυρίων δολαρίων υπάρχει πρόθεση επαναξιολόγησης προκειμένου να συνεκτιμηθούν νεότερες επιχειρησιακές απαιτήσεις της Πολεμικής Αεροπορίας, όπως εξηγήθηκαν προχθές από τη Στρατιωτική Ηγεσία της. Πέρα από αυτά τα δύο προγράμματα, η συντριπτική πλειοψηφία των υπολοίπων έρχονται στην ΕΑΒ, καθώς και δύο ακόμα προγράμματα παροχών προς τις Ένοπλες Δυνάμεις με ό,τι αυτό συνεπάγεται προς όφελός τους».
Ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποιήσεως του προγράμματος, διευκρινίσθηκε ότι η ολοκλήρωση έχει προγραμματισθεί για το 2027 αλλά ο ρυθμός μπορεί να επιταχυνθεί «ανάλογα με το πόσα αεροσκάφη θέλει καταρχάς η Πολεμική Αεροπορία να δεσμεύει στο πρόγραμμα αυτό της αναβάθμισης και επομένως να στερεί από την καθημερινή επιχειρησιακή διαθεσιμότητα που χρειάζεται».
Ο Ν. Παναγιωτόπουλος υποστήριξε ότι σε σχέση με την συμφωνία που είχε παρουσιασθεί στην Βουλή τον περασμένο Ιανουάριο, «η συμφωνία που φέρνουμε εμείς σήμερα προς έγκριση είναι βελτιωμένη, κατά τρόπο επωφελή για το Δημόσιο, δεδομένου ότι η Lockheed Martin, σύμφωνα με την επικαιροποιημένη προσφορά της αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει επιπλέον υποκατασκευαστικό έργο στην ΕΑΒ ύψους 16 εκατομμυρίων δολαρίων. Δεσμεύεται δε, για την αντικατάσταση των γνωστών δύο προγραμμάτων των 48 εκατομμυρίων με εννέα διαφορετικά, ανάλογα με αυτά που θα ζητήσει η Πολεμική Αεροπορία, ανάλογα πάλι με τις δικές της επικαιροποιημένες υπηρεσιακές απαιτήσεις».
Υπενθυμίζεται ότι στην συμφωνία του Ιανουαρίου 2019, το συνολικό ύψος των προγραμμάτων Ασφαλείας Εφοδιασμού και Πληροφοριών, ανερχόταν σε 263.710.000 $.
Η δεύτερη διάταξη του πολυνομοσχεδίου, αφορά την έγκριση τριών συμφωνιών – πλαίσιο για την υποστήριξη των μαχητικών Mirage, ο συνολικός αριθμός των οποίων ανέρχεται σε 44, όπως αναφέρθηκε. Αυτό σημαίνει ότι τα Mirage 2000EGM/BGM είναι 17 και 3 αντιστοίχως. Η ΓΔΑΕΕ έχει καταρτίσει τρία σχέδια συμφωνιών – πλαίσιο FOS με τις γαλλικές εταιρείες Dassault, Thales και Safran, επιλύοντας το πρόβλημα της ελλείψεως FOS από το 2012.
Ο ΥΕΘΑ περιέγραψε την κατάσταση όπως εξελίχθηκε από το 2012: «Θεωρώ πολύ λυπηρό το γεγονός ότι από το 2012 ερχόμαστε να ρυθμίσουμε σήμερα αυτή την εκκρεμότητα. Απαιτήθηκε νέα σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Οι διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν, αλλά κι οι προσπάθειες που αναμφισβήτητα καταβλήθηκαν για σύναψη διακρατικής συμφωνίας απέβησαν άγονοι. Με την κήρυξη ως άγονων αυτών των διαγωνισμών έπρεπε να βρεθεί λύση. Συνεχίστηκαν οι προσπάθειες, όντως, και το 2018 τέθηκε από μέρους των εταιρειών θέμα μη αποδοχής συγκεκριμένων όρων του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου. Επομένως, έπρεπε να προσαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο. Εξουσιοδοτήθηκε η ΓΔΑΕΕ για διαπραγματεύσεις με σκοπό την αμοιβαία συμφωνία των συμφωνιών – πλαίσιο και για την έναρξη των διαδικασιών νομοθετικής ρύθμισης για την κύρωση αυτών των σχεδίων. Οι διαπραγματεύσεις κράτησαν σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του 2018, ώσπου τελικά και ιδίως μετά την επίσκεψή μου στο Παρίσι και τις απευθείας συνομιλίες με την ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας της Γαλλίας, συμφωνήσαμε πως έπρεπε να τελειώνουμε με αυτή τη χρονίζουσα υπόθεση. Συμφωνήσαμε ότι τα Mirage αποτελούν δική μας μεγάλη προτεραιότητα όσον αφορά στη διάρθρωση των Ενόπλων Δυνάμεων. Ίσως οι Γάλλοι να σκέφτηκαν στο βάθος του μυαλού τους ότι αν λυθεί αυτό ενδεχομένως μένει ανοιχτό ένα μελλοντικό παράθυρο για Rafale ή ενδεχομένως να τα βρούμε με τις φρεγάτες. Συμφωνήσαμε ότι τα Mirage έπρεπε να δρομολογηθούν, διότι το απαιτήσαμε, ώστε να ξαναπετάξουν με τις σωστές διαθεσιμότητες […] Αυτό θα γίνει αν υπάρχει απρόσκοπτη ροή ακόμα και μικρής αξίας ανταλλακτικών που μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα στα αεροσκάφη που τα περιμένουμε έτσι ώστε να τα καταστήσουν επιχειρησιακά. Αυτό μπορεί να αρχίσει να γίνεται από τον επόμενο μήνα, προκειμένου να γνωρίζουμε ότι σε τέσσερις, πέντε, έξι μήνες από τώρα, ένα ικανό ποσοστό του στόλου των 44 συνολικά Mirage 2000 και 2000-5 θα είναι διαθέσιμο για τις ανάγκες της Πολεμικής Αεροπορίας».
Όπως αναφέρθηκε, «Η χρηματοδότηση του προγράμματος αυτού, οροφής 260 εκατομμυρίων ευρώ για επτά έτη, είναι ήδη εγκεκριμένη. Είχαμε μια περίπτωση και το είπαμε στους Γάλλους, ότι η Ελλάδα -και δεν είναι συνηθισμένη θα έλεγα αυτή η συνθήκη- είχε στο χέρι τα λεφτά, είχαν βρεθεί τα ανταλλακτικά και έμενε να συμφωνήσουμε. Όπως καταλαβαίνετε συμφωνήσαμε και η χρηματοδότηση των ετών 2019 με 2021, 30 εκατομμύρια κατ’ έτος έχει ήδη προαναγγελθεί από το Υπουργείο Οικονομικών».
Εδώ πρέπει να παρατηρήσουμε ότι οι ανωτέρω τρεις συμφωνίες – πλαίσιο, δεν καλύπτουν την υποστήριξη των όπλων αλλά μόνο του αεροσκάφους, των ηλεκτρονικών και του κινητήρα του. Συνεπώς, μια τετάρτη ανάλογη συμφωνία – πλαίσιο θα πρέπει να καταρτισθεί με την MBDA, διαφορετικά, οι πύραυλοι MICA και SCALP-EG θα απαξιωθούν.
Τελευταία συζήτηση για το πολυνομοσχέδιο, θα γίνει την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου, για την ψήφισή του.
