Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το τμήμα Alpha της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας γνωστοποίησε στις 23 Μαρτίου ότι από την αρχή της ρωσικής εισβολής στην χώρα, έχει καταστρέψει συνολικώς 295 άρματα μάχης. Η ανάρτηση συνοδεύεται από εικόνες βίντεο που δείχνουν drone να αφήνουν πυρομαχικά πάνω από ακινητοποιημένα άρματα, συνεπώς η δράση αφορά το “αποτέλειωμα” ακινητοποιημένων από άλλες αιτίες εχθρικών αρμάτων, τα οποία εγκαταλείφθηκαν από τα πληρώματά τους. Έτσι, η ολική απώλεια πολλών αρμάτων, μπορεί να θεωρηθεί ότι μοιράζεται μεταξύ του όπλου που το ακινητοποίησε και αυτού που του έδωσε την “χαριστική βολή”. Ωστόσο, η ίδια μονάδα, χρησιμοποιεί για τον σκοπό αυτόν και κατευθυνόμενα drone Θέας Πρώτου Προσώπου (FPV) με πολεμική κεφαλή, τα οποία επειδή είναι τα ίδια πυρομαχικό, μπορούν να επιτεθούν σε κινούμενους στόχους, οπότε η συμβολή τους στην πρόκληση απωλειών μπορεί να είναι μεγαλύτερη.
Αν ληφθούν υπ’ όψιν οι πληροφορίες από διάφορες δυτικές πηγές που κατά καιρούς αναφέρονται στις απώλειες αρμάτων μάχης της Ρωσίας από ενάρξεως του πολέμου, η επιτυχία της Alpha μόνο, κινείται στο αντιπροσωπευτικό ποσοστό του 10% των συνολικών απωλειών!
Προ ολίγου καιρού, το Δελτίο Πληροφοριών του βρετανικού Υπουργείου Αμύνης της 12ης Ιανουαρίου, αναφερόταν στην συμβολή των FPV που χρησιμοποιούν οι δυνάμεις των Ουκρανών που έχουν διαβεί τον Δνείπερο ποταμό και επιχειρούν σε δημιουργηθέν προγεφύρωμα. Σε συνεργασία με το πυροβολικό μάχης, ειδικά εκπαιδευμένες μονάδες “κυνηγών” με FPV, έχουν στοχοποιήσει μεθοδικώς κάθε είδους όχημα των ρωσικών δυνάμεων, ούτως ώστε να απαγορεύσουν ευμενείς προϋποθέσεις αντεπιθέσεως. Το δελτίο επικαλείτο Ρώσο μπλόγκερ ο οποίος υπολόγιζε ότι στον τομέα του Κρίνκι, είχε καταστραφεί το 90% του υλικού των ρωσικών δυνάμεων. Αυτό το πλήγμα, προφανώς εμποδίζει την εξάλειψη του ουκρανικού προγεφυρώματος ενώ επιβεβαιώνει την σοβαρή επίδραση των FPV στον ρόλο της καταστροφής μείζονος στρατιωτικού υλικού κάθε είδους.
Τον Οκτώβριο του 2023, αναφέρθηκε περίπτωση καταστροφής ρωσικού άρματος από drone επίθεσης το οποίο διένυσε απόσταση 22 χλμ. από το σημείο απογείωσης. Το όπλο κατέστρεψε τον στόχο,, που απείχε 18 χλμ. από το Πρόσθιο Όριο Τοποθεσίας! Δυτικά μέσα ανέφεραν ότι οι ρωσικές δυνάμεις, ευρισκόμενες σε άμυνα, κρατούσαν τα άρματα μάχης σε απόσταση ασφαλείας 10 χλμ. από το ΠΟΤ.
Εάν ο ρόλος των μη επανδρωμένων εναερίων συστημάτων ως όπλων γενικώς παρουσιάζεται τόσο σοβαρός σε Τακτικό επίπεδο, ανάλογης σημασίας αποδεικνύεται και στο Επιχειρησιακό και Στρατηγικό. Καθώς η Ουκρανία στερείται όπλων μακρού πλήγματος για να επιφέρει καίριες καταστροφές στην επικράτεια της Ρωσίας, κατέφυγε από νωρίς σε Ανορθόδοξο Πόλεμο μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών που στρατολόγησαν συνεργάτες για να διενεργήσουν δολιοφθορές σε υποδομές ποικίλης φύσεως της Ρωσίας. Στην πράξη, η Ουκρανία κατέφυγε σε Ανορθόδοξο Πόλεμο, ως ένα είδος υποκατάστατου των στρατηγικών όπλων, όπως οι βαλλιστικοί πύραυλοι.
Με το πέρασμα του χρόνου, οι συνεργάτες αυτοί άρχισαν να χρησιμοποιούν σε επιθέσεις drone ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) εναντίον Επιχειρησιακών στόχων ενώ πλέον σήμερα, η Ουκρανία χρησιμοποιεί UAV με πολεμική κεφαλή σε ρόλο επίθεσης εναντίον ενεργειακών υποδομών της Ρωσίας.
Από τον Ιανουάριο του 2023, οι Ουκρανοί μιλούσαν για την ανάπτυξη ενός UAV επίθεσης μεγάλης ακτίνας. Στις 17 Οκτωβρίου 2023 η κρατική Ukroboronprom ανακοίνωσε την ολοκλήρωση της ανάπτυξης, με συνολικό βάρος απογείωσης 200 κιλών, βάρος πολεμικής κεφαλής 75 κιλών και εμβέλεια 1.000 χλμ. Στις 17 Μαρτίου 2024, αξιωματούχος των υπηρεσιών Πληροφοριών της Ουκρανίας δήλωσε ότι με την χρήση UAV επίθεσης είχαν προσβληθεί 12 διυλιστήρια πετρελαίου βαθιά στην Ρωσία. Κάποιοι από αυτούς τους στόχους, ευρίσκοντο μέχρι και 900 χλμ. από την μεθόριο με την Ουκρανία, υποδηλώνοντας τις μεγάλες εμβέλειες αυτών των UAV ως όπλων!
Αν και αυτή η νέου τύπου “εκστρατεία” με προσβολές δεκάδων UAV επίθεσης έχει συστηματικοποιηθεί από το φθινόπωρο του 2023, εντατικοποιήθηκε κυρίως από τα τέλη Φεβρουαρίου. Τα πλήγματα αυτά θεωρείται ότι έχουν σημαντική επίδραση στην μείωση της συγκεκριμένης παραγωγικής ικανότητας της Ρωσίας, που μπορεί να αντιπροσωπεύει και απώλειες της τάξεως του 10% επί της συνολικής ικανότητος! Ενδεικτική του σοβαρού προβληματισμού που προκλήθηκε στην ρωσική πλευρά, είναι η δήλωση Ρώσου αξιωματούχου από το Υπουργείο Ενέργειας, ότι εξετάζεται η ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων Pantsir για την προστασία των διυλιστηρίων.
Άλλη ένδειξη των αποτελεσμάτων αυτής της εκστρατείας με UAV επίθεσης εναντίον υποδομών διυλιστηρίων, είναι η απόφαση της ρωσικής κυβέρνησης στις 1 Μαρτίου να επιβάλει απαγόρευση εξαγωγών βενζίνης, με σκοπό να συγκρατηθεί η άνοδος της τιμής στο εσωτερικό της χώρας, λόγω αυξημένης ζήτησης. Προ τριμήνου, στις 17 Νοεμβρίου 2023, είχε τερματισθεί δίμηνη απαγόρευση των εξαγωγών και η ερμηνεία που δίνεται με την επαναφορά του μέτρου είναι ότι οι καταστροφές που προκλήθηκαν σε διυλιστήρια από τις πρόσφατες επιθέσεις με UAV των Ουκρανών, προκάλεσαν προσωρινή μείωση της παραγωγής, οπότε απαιτήθηκαν μέτρα, μέχρι την αποκατάσταση των ζημιών.
Συνολικώς, διαπιστώνεται σοβαρή επίδραση των “φθηνών εκστρατειών” με FPV και UAV επίθεσης, που διατρέχει οριζοντίως Τακτικό, Επιχειρησιακό και, πλέον, Στρατηγικό επίπεδο. Και αυτό, εξετάζοντας μόνο τέτοια όπλα εναερίου φύσεως, την στιγμή που είναι δεδομένος ο ρόλος και στον ναυτικό πόλεμο.
Στην Ελλάδα, οι Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν περιορισμένο αριθμό πυραύλων πλεύσεως (cruise) για προσβολές μεγάλων αποστάσεων εναντίον Επιχειρησιακών και Στρατηγικών στόχων, όπως και μικρό αριθμό τακτικών βαλλιστικών πυραύλων μικρού σχετικώς βεληνεκούς. Δεν διαθέτουν βαλλιστικούς πυραύλους εκτεταμένου βεληνεκούς. Όπως ακριβώς και η Ουκρανία…
Οι νέοι “πρωταγωνιστές” στους οποίους βασίζονται σήμερα οι Ουκρανοί για να καλύψουν τις αδυναμίες του οπλοστασίου τους, ενέχουν τεχνολογίες απολύτως βατές για το σημερινό επίπεδο της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας και δεν απαιτούν μεγάλες επενδύσεις. Ήδη ο ιδιωτικός τομέας έχει δραστηριοποιηθεί και έχει αρχίσει να παρουσιάζει προτάσεις. Σε επίπεδο λήψεως αποφάσεων πάντως, από το 2021 που επανεκκίνησε η κυβέρνηση μια προσπάθεια επανεξοπλισμού με αφιέρωση αξιόλογων πόρων, οι σχεδιασμοί προγραμμάτων και οι αναθέσεις συμβάσεων έχουν κινηθεί γραμμικώς, δηλαδή όχι επί των νέων δεδομένων που ανέκυψαν την τελευταία διετία στα πεδία μαχών της Ουκρανίας. Ενώ άλλοι στρατοί του ΝΑΤΟ έχουν κινηθεί ήδη επιδεικνύοντας ανακλαστικά και χάρη στην στενή συνεργασία με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία έχουν ήδη αρχίσει να εντάσσουν αντίστοιχες λύσεις στο οπλοστάσιό τους, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις πορεύονται με υστέρηση φάσεως.
Αυτή η γραμμική αντίδραση, έχει ως συνέπεια την αφιέρωση πλέον των 14 δισ. ευρώ σε απευθείας αναθέσεις συμβάσεων σε ξένες εταιρείες και μέχρι σήμερα δεν έχει χρηματοδοτηθεί κανένα αναπτυξιακό πρόγραμμα φθηνών εγχώριων FPV και UAV επίθεσης. Τα τελευταία, διακρίνονται από μικρότερο κόστος και βραχύτερο χρόνο ανάπτυξης και κατασκευής, επομένως η λογική υποδεικνύει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε αυτή την κατεύθυνση.
Η μόνη επιλογή εξελιγμένων όπλων, συναφούς αντιλήψεως για το Πεζικό, αφορούσε το πρόγραμμα πυραύλων SPIKE NLOS, ένα “ακριβό” όπλο, σε μια στιγμή που η παγκόσμια τάση έγερνε ήδη υπέρ των φθηνότερων Αυτόνομων Πυρομαχικών (Loitering Munition). Τώρα όμως πλέον, ένα νέο σκηνικό έχει δημιουργηθεί από τα φθηνά FPV και UAV επίθεσης, ως προς τις από αέρος προσβολές σε Τακτικό, Επιχειρησιακό και Στρατηγικό επίπεδο, στο οποίο πρέπει να συγκλίνουν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και η εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
