Εξέλιξη και τακτικές χρησιμοποίησης του Πυραυλικού και Πυροβολικού Μάχης στην Ουκρανία
Μια εκτενή και πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Συνταγματάρχη Σεργκέι Μουσιένκο, φιλοξένησε το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων RBC-Ukraine (Ουλιάνα Μπεζπάλκο) στις 18 Νοεμβρίου. Ο Μουσιένκο είναι Υποδιοικητής Δυνάμεων Πυραύλων & Πυροβολικού των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας και δίνει μία αρκετά βαθιά εικόνα για τις τάσεις, τις τακτικές, τις διαπιστώσεις και την απόδοση των διαφόρων οπλικών συστημάτων του Πυροβολικού, χωρίς όμως να παραλείψει να τονίσει και τον ρόλο άλλων Όπλων, όπως του Πεζικού. Αναφέρεται δε και στους δύο αντιμαχόμενους που συμπλήρωσαν 1.000 ημέρες πολέμου.
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Συνταγματάρχης Σεργκέι Μουσιένκο: Έχουμε αλλάξει τις τακτικές του πυροβολικού στον πόλεμο
Ο Υποδιοικητής των Δυνάμεων Πυραύλων & Πυροβολικού των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων Σεργκέι Μουσιένκο, σε συνέντευξή του στο RBC-Ukraine, μίλησε για το πώς έχουν αλλάξει οι τακτικές χρησιμοποίησης του Πυροβολικού στον πόλεμο, ποια είναι η κατάσταση με τα πυρομαχικά και τις μονάδες πυροβολικού για τους Ουκρανούς στρατιώτες, πώς οι Ρώσοι αλλάζουν τους τρόπους προσεγγίσεως και πώς καταφέρνουν να προχωρούν στο μέτωπο.
Συνταγματάρχης Σεργκέι Μουσιένκο – Ήρωας της Ουκρανίας και Υποδιοικητής των Δυνάμεων Πυραύλων & Πυροβολικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Μουσιένκο γνώρισε τον μεγάλο πόλεμο στο Χάρκοβο, όπου κατά την εισβολή ηγήθηκε των RVIA (Δυνάμεις Πυραύλων & Πυροβολικού) της Ομάδας Sloboda κι εν συνεχεία ορίστηκε επικεφαλής των RVIA της Επιχειρησιακής-Τακτικής Ομάδας Kharkov.
Στην διάρκεια του πολέμου, ο συνταγματάρχης Mουσιένκο συμμετείχε σε όλες τις εξαίρετες επιχειρήσεις των Αμυντικών Δυνάμεων: στην επιχείρηση στο Ίζιουμ, όταν η Ουκρανία κατάφερε να απελευθερώσει μέρος της περιοχής του Χαρκόβου και της περιοχής Ντονέτσκ, στην απελευθέρωση της Χερσώνας και της περιοχής Χερσώνας, στον αναγνώριση – επίθεση στο Νότο το 2023, στις μάχες στο Ντονμπάς, καθώς και στην επιχείρηση Κουρσκ.
Η κύρια αποστολή του πυροβολικού, εξηγεί ο Μουσιένκο κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, είναι να προστατεύσει το πεζικό μας και να εμποδίσει τον εχθρό να το πλησιάσει. Το να στηρίζεσαι στον αγώνα εκ του συστάδην με φορητό οπλισμό, είναι η τελευταία επιλογή, που δεν πρέπει να επιτραπεί, αναφέρει ο συνταγματάρχης. Ωστόσο, η Ρωσία στηρίζει την διεξαγωγή επιχειρήσεων στην εισβολή με πεζικό, ανεξαρτήτως απωλειών: 1-2 στρατιώτες του εχθρού προσπαθούν να τρέξουν εμπρός, στη συνέχεια συγκεντρώνονται και εκδηλώνουν έφοδο. Και, δυστυχώς, αυτή η τακτική, με την υποστήριξη των κατευθυνομένων βομβών KAB και πυραυλικών επιθέσεων, επιτρέπει στους εισβολείς να προχωρούν.
– Το πυροβολικό παραμένει θεός στον σημερινό πόλεμο;
– Επί του παρόντος, το πυροβολικό παραμένει το κύριο μέσο καταστροφής στο πεδίο της μάχης. Περιλαμβάνει πυραυλικά συστήματα, συστήματα πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων, πυροβόλα και όλμους, τα οποία προκαλούν καταστροφή τόσο εμπρός από την πρώτη γραμμή άμυνας όσο και σε αρκετά μεγάλη απόσταση. Ταυτόχρονα, αυξάνεται πλέον στο μέτωπο ο ρόλος των πυρών από μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα και γενικά μεγαλώνει το εύρος χρησιμοποιήσεώς τους.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι προκαλούμενες από τα πυρά ζημιές είναι κάτι πολύπλοκο στην φύση του και επί του παρόντος οι πυραυλικές δυνάμεις και το πυροβολικό παραμένουν τα μέσα προτεραιότητας, τα οποία, νομίζω, θα συνεχίσουν να είναι για πολύ ακόμη, το κύριο συστατικό της προκλήσεως ζημιών διά πυρών, στον εχθρό.
– Έχει αλλάξει ο ρόλος των πυραυλικών δυνάμεων και του πυροβολικού κατά τις πρόσφατες στρατιωτικές συγκρούσεις ανά τον κόσμο;
– Αν ξεκινήσουμε με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε στους πολέμους και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα, το μερίδιο της καταστροφής του εχθρού από πυρά πυροβολικού κι εν συνεχεία από πυραυλικά κτυπήματα, έφτασε το 70%. Εάν μιλάμε για τις συγκρούσεις των τελευταίων ετών, το μερίδιο των καταστροφών από πυραυλικές δυνάμεις και πυροβολικό, ορισμένες φορές έφθανε σχεδόν το 90%.
Η τάση ανάπτυξης των πυραυλικών δυνάμεων και του πυροβολικού κερδίζει δυναμική. Εμφανίζονται νέοι τύποι πυραύλων, εκσυγχρονίζονται και δημιουργούνται νέοι εκτοξευτές και πολεμικές κεφαλές. Το ίδιο ισχύει και για το πυροβολικό −σωλήνες πυροβόλων, ρουκέτες, ακόμη και όλμους− οι σύγχρονες τεχνολογίες δεν θα το αντικαταστήσουν ποτέ πλήρως. Και σε καταστροφικότητα πυρός, τα drone δεν θα αντικαταστήσουν ποτέ το πυροβολικό − το βλέπουμε σήμερα στο πεδίο της μάχης.
Πάνω απ’ όλα, το πυροβολικό είναι ένα μέσο διεξαγωγής πολέμου παντός καιρού. Πρόκειται για ένα μέσο που δεν είναι πολύ ακριβό, επιτρέποντας σε ένα στέλεχος να εκπαιδευτεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, να μάθει τέλεια τα καθήκοντά του ως μέλος του στοιχείου υπηρετών, ξεκινώντας από έναν όλμο, μέχρι ένα πυραυλικό σύστημα.
Αν θυμάστε, ο νέος μας κλάδος στις ένοπλες δυνάμεις −οι Δυνάμεις Μη Επανδρωμένων Συστημάτων των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων− συγκροτήθηκε σε ξεχωριστό σώμα και ξεκίνησε την ανάπτυξή του ως μέρος της Κύριας Διεύθυνσης Πυραυλικών Δυνάμεων, Πυροβολικού και Μη Επανδρωμένων Συστημάτων του Γενικού Επιτελείο Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας. Και το κύριο πράγμα που μας ένωσε, ήταν η εναέρια αναγνώριση και από αέρος καταστροφή.
Είδαμε όμως ότι τα μη επανδρωμένα συστήματα αναπτύσσονται γρήγορα, τα UAV έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται όχι μόνο για αναγνώριση και επίθεση − το φάσμα αποστολών τους έχει διευρυνθεί σημαντικά. Σε κάποιες περιόδους, εμείς οι πυροβολητές είχαμε να ασχοληθούμε περισσότερο με τα μη επανδρωμένα μέσα (συστήματα), την “κατανόηση” και την εξέλιξή τους, αφήνοντας το πυροβολικό σε δεύτερο πλάνο. Ο διαχωρισμός των μη επανδρωμένων συστημάτων και η δημιουργία ξεχωριστού κλάδου στο στράτευμα, ήταν πολύ σωστή απόφαση.
“Εκδημοκρατισμός” εξοπλισμών και ευκαιρίες συνεργασίας με την Ουκρανία
– Ποιος είναι ο ρόλος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην κατεύθυνση πυρών πυροβολικού;
– Πολύ σημαντικός. Σχεδόν καμμία προσβολή ακριβείας των πυραυλικών δυνάμεων −συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χρησιμοποιήθηκαν πύραυλοι από HIMARS, MLRS και παρόμοια− δεν πραγματοποιείται χωρίς παρατήρηση του στόχου. Τα UAV τύπου αεροσκάφους μεγάλης εμβέλειας, χρησιμοποιούνται για επιβεβαίωση της παρουσίας στόχων και των αποτελεσμάτων της καταστροφής.
Στη διόρθωση των πυρών πυροβολικού, ο ρόλος των UAV είναι καθοριστικός λόγω του γεγονότος ότι τα επίγεια παρατηρητήρια έχουν πολύ περιορισμένες δυνατότητες για τους παρατηρητές και υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να βρεθούν οι ίδιοι κάτω από εχθρικά πυρά. Και χάρη στη δυνατότητα εναέριας επιτηρήσεως του στόχου, επεκτείνονται σημαντικά τόσο το βάθος αναγνώρισης όσο και η ακρίβεια προσδιορισμού των συντεταγμένων του στόχου και οι θέσεις των εκρήξεων οβίδων.
Αρχικά, σε μονάδες αναγνώρισης πυροβολικού άρχισαν να εμφανίζονται μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα για αναγνώριση και διόρθωση πυρών. Αυτά ήταν UAV τύπου αεροσκάφους “Furia”, “Aist” και τα λεγόμενα “drone” − UAV πολλαπλών στροφείων “Mavik-2”, “Autel” και άλλα. Μετά το 2014, αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε ξεχωριστά UAV για εναέρια αναγνώριση και διόρθωση πυρών. Κι έκτοτε, σταδιακά, προσπαθήσαμε προοδευτικά να μην εκτελούμε αποστολές πυρός χωρίς οπτική επαφή και διόρθωση πυρών − με την βοήθεια UAV ή τεχνικού εξοπλισμού αναγνώρισης. Αυτό μας επιτρέπει να εκτελούμε αποστολές πυροβολικού με επαρκή αποτελεσματικότητα και με μικρότερη κατανάλωση πυρομαχικών.
– Ποια είναι η σημερινή κατάσταση με τα διάφορα είδη πυρομαχικών; Τα διαμετρήματα ΝΑΤΟ έχουν αντικαταστήσει ήδη τα σοβιετικά;
Λέμε το εξής: ποτέ δεν έχεις πάρα πολλά πυρομαχικά. Η εκτιμώμενη ανάγκη για πυρομαχικά πυροβολικού που διαθέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις βασίζεται στην κατάστασή μας στο μέτωπο και στις προγραμματισμένες αποστολές. Πρόκειται για σημαντικές ποσότητες − ποτέ δεν είχαμε τόσο πολλές. Ας πούμε ότι λαμβάνουμε τα μισά από τα αναγκαία πυρομαχικά πυροβολικού, λόγω διαφόρων παραγόντων. Κατά συνέπεια, σε ορισμένους τομείς του μετώπου βλέπουμε σήμερα μια κατάσταση συνθηκών έλλειψης συγκεκριμένων ειδών πυρομαχικών πυροβολικού.
Αν μιλάμε για διαμετρήματα, το σοβιετικό διαμέτρημα 152 mm, αντικαθίσταται. Ωστόσο, πρώτον, εξακολουθεί να υπάρχει παραγωγή αυτών των πυρομαχικών στον κόσμο. Και υπάρχουν αρκετά σύγχρονα συστήματα πυροβολικού που χρησιμοποιούνται σήμερα από τις δυνάμεις μας χρησιμοποιώντας αυτό το διαμέτρημα, και εφοδιάζονται με βλήματα των 152 mm. Πρόκειται για τα τσέχικα αυτοκινούμενα πυροβόλα DANA-M2 και το “σοβιετικό” οβιδοβόλο Msta-B.
Δούρειος Ίππος Podcast # 74 – Συνέντευξη με τον Κώστα Ντονούκη χειριστή drone στην Ουκρανία
Ξεκινήσαμε σε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο με τη Ρωσία με πυροβόλα 152 mm και 122 mm. Ήδη όμως από τα μέσα του 2022, αρχίσαμε να παραλαμβάνουμε οβίδες των 155 mm και 105 mm, που μεταφέρθηκαν από εταίρους. Για παράδειγμα, αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε για πρώτη φορά το οβιδοβόλο M777A2 των 155 mm στην κατεύθυνση του Ίζιουμ (ήταν το 67ο Ανεξάρτητο Τμήμα Πυροβολικού της 406ης Ανεξάρτητης Ταξιαρχίας Πυροβολικού. Και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια των αντεπιθετικών ενεργειών στην κατεύθυνση του Χαρκόβου, υπήρχαν αρκετές μονάδες με πυροβόλα 155 mm.
Αν μιλάμε για την αναλογία, το 2022 οι Αμυντικές Δυνάμεις χρησιμοποίησαν περίπου 1,5 εκατομμύρια πυρομαχικά πυροβολικού, από νάρκες 120 mm μέχρι ρουκέτες για MLRS. Τα μισά από αυτά ήταν 152 mm και 122 mm. Το ένα τρίτο ήταν οβίδες 155 mm. Μόνο το 2023, χρησιμοποιήσαμε περισσότερα από 3 εκατομμύρια βλήματα. Εξ αυτών, 1,6-1,7 εκατομμύρια ήταν βλήματα 155 mm. Τα μισά δηλαδή πυρομαχικά που χρησιμοποιήσαμε ήταν 155 mm.
– Ποια είναι η αναλογία για εφέτος;
– Σήμερα, η αναλογία 152 mm και 155 mm είναι 1 προς 10, αντίστοιχα. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και πυροβόλα 105 mm με διαμέτρημα ΝΑΤΟ, τα οποία επίσης έχουν αποδειχθεί πολύ καλά. Στο μέλλον, το διαμέτρημα 155 mm θα αντικαταστήσει τα πυροβόλα των 152 mm, αλλά προς το παρόν αυτό δεν μπορεί να γίνει γρήγορα.
– Αν καταλαβαίνω καλά, το διαμέτρημα που χρησιμοποιούμε περισσότερο είναι 155;
– Ναι. Μετά είναι το 122 mm, μετά το 105 mm και πολύ πιο μακριά το 152 mm.
– Σχετικά με το χάσμα στα πυρά του πυροβολικού σε σχέση με τους Ρώσους. Ο τελευταίος αριθμός που άκουσα, μας δόθηκε σε μια συνέντευξη του πρώτου αναπληρωτή υπουργού Άμυνας Ivan Gavrilyuk πριν από έναν μήνα – ήταν 1 προς 2. Έχει αλλάξει τώρα;
– 1:2 είναι ο βασικός αριθμός. Σε ορισμένες περιόδους επιχειρήσεων, αυτό το χάσμα έφτασε σχεδόν στο 1:6 – 1:7 υπέρ του εχθρού. Αν χρησιμοποιούσαμε περίπου 300-350.000, τότε οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν ως και 2 εκατομμύρια το μήνα. Όλων των διαμετρημάτων, σε όλους τους τομείς του μετώπου. Αυτό έγινε ιδιαίτερα αισθητό το 2023, κατά την επιχείρηση του εχθρού στο Μπαχμούτ.
– Έχουμε λιγότερα πυρομαχικά από τους Ρώσους. Καταλαβαίνω σωστά ότι, δεδομένου πως έχουμε πολλά δυτικά συστήματα που είναι πιο σύγχρονα και ο αντίπαλος στρατός έχει μόνο σοβιετικά συστήματα σε υπηρεσία, μπορούμε κατά κάποιον τρόπο να εξομαλύνουμε αυτήν την ανισορροπία, αυτό το χάσμα λόγω του γεγονότος ότι τα δυτικά συστήματα μπορούν να είναι πιο ακριβή και λειτουργούν πιο αποτελεσματικά;
– Συμφωνώ απολύτως μαζί σας. Το πρώτο από τα δυτικά συστήματα που έφτασε σε εμάς ήταν το βρετανικής-αμερικανικής κατασκευής οβιδοβόλο M777A2. Είναι αρκετά σύγχρονο και έχει υποβληθεί σε εκσυγχρονισμό, αλλά ήρθε σε εμάς χωρίς ενσωματωμένο υπολογιστή και μονάδες πλοήγησης GPS − σαν απλό πυροβόλο χωρίς πρόσθετο εξοπλισμό. Ωστόσο, χάρη στα τεχνικά χαρακτηριστικά του και την διαθέσιμη ποικιλία πυρομαχικών, αποκτήσαμε αμέσως πλεονέκτημα σε βεληνεκές και ακρίβεια πυρός.
Εν συντομία, υπάρχει το χαρακτηριστικό της διασποράς στα πυρομαχικά. Πρόκειται για την απόκλιση των σημείων προσκρούσεως των βλημάτων υπό τις ίδιες συνθήκες. Στα σοβιετικά πυρομαχικά, ο υπολογιζόμενος δείκτης −η μέση εκτροπή στην απόσταση− είναι 20-25 μέτρα αλλά λαμβάνοντας υπόψη όλες τις συνοδευτικές συνθήκες, η συνολική απόκλιση του σημείου προσκρούσεως του βλήματος από τον στόχο θα είναι, στην καλύτερη περίπτωση, τουλάχιστον 100 μέτρα. Και αυτό, για τα σοβιετικά πρότυπα ήταν αρκετό και ξεπεράστηκε με βολή ενός σημαντικού αριθμού οβίδων στον στόχο. Αλλά όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση, τόσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση.
Αεριωθούμενο drone – φθηνό “πύραυλο” κρουζ παρουσίασαν οι Ουκρανοί
Στα πυρομαχικά δυτικής και αμερικανικής κατασκευής, ο υπολογισμένος δείκτης είναι 10-15 μέτρα και η συνολική απόκλιση είναι 50-60 μέτρα. Πρόκειται για την ακρίβειά τους, την ποιότητα κατασκευής των βλημάτων, των γομώσεων πυρίτιδας και την χρήση συστημάτων προσανατολισμού και καθοδήγησης μεγαλύτερης ακριβείας.
Με την έναρξη της μεγάλης κλίμακας επίθεσης από την Ρωσική Ομοσπονδία, στο οπλοστάσιό μας είχαμε μόνο σοβιετικά συστήματα πυροβολικού. Και οι Ρώσοι είχαν δεκάδες φορές περισσότερα από αυτά. Ως εκ τούτου, αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε νέες, μη κλασικές τακτικές για μονάδες πυροβολικού. Ως αποτέλεσμα, καταφέραμε να χτυπήσουμε έναν ομαδικό στόχο με σχεδόν απευθείας χτυπήματα από 1-2 πυροβόλα. Και αυτό ήταν πιο αποτελεσματικό από ό,τι όταν οι Ρώσοι άνοιξαν πυρ με μια ολόκληρη πυροβολαρχία σε ένα από τα πυροβόλα μας, το οποίο έβαλε εναντίον τους.
Αυτό οφείλεται στην κατάλληλη εκπαίδευση των πυροβολητών μας, στα μεγαλύτερης ακριβείας και μεγάλου βεληνεκούς δυτικά πυροβόλα και στην διάθεση UAV για αναγνώριση και ρύθμιση πυρός. Τώρα η Ουκρανία χρησιμοποιεί όλα τα πιο σύγχρονα πυροβόλα 155 mm που είναι διαθέσιμα: ρυμουλκούμενο M777A2, αυτοκινούμενο M109A6, γερμανικό Panzerhaubitze-2000, βρετανικό AS-90, πολωνικό Krab, σουηδικό Archer. Και αυτά τα πυροβόλα που έχουμε σε υπηρεσία, μας δίνουν πλεονέκτημα τόσο σε ακρίβεια όσο και σε βεληνεκές, με την προϋπόθεση ότι μας παρέχεται η κατάλληλη ποσότητα και ποικιλία πυρομαχικών.
Οι Ρώσοι δεν μένουν στάσιμοι, εκσυγχρονίζουν τα υπάρχοντα συστήματα πυροβολικού και δημιουργούν νέα, προσπαθώντας να τα προσαρμόσουν στις σύγχρονες συνθήκες. Καταφέραμε να εντοπίσουμε και να καταστρέψουμε το πιο σύγχρονο αυτοκινούμενο πυροβόλο Malva των 152 mm, που άρχισε να τίθεται σε υπηρεσία στα τέλη του 2023. Τονίζω όμως ότι τα σύγχρονα συστήματα πυροβολικού δυτικών εταίρων και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πιο προηγμένα και ανεπτυγμένα τεχνολογικά. Και πραγματικά εκπλήξαμε τους εταίρους μας με την ταχύτητα εκμάθησης και την αποτελεσματικότητα της χρησιμοποιήσεως αυτών των πυροβόλων.
– Τι μπορείτε να πείτε για τις βορειοκορεατικές οβίδες που χρησιμοποιούνται από τον εχθρικό στρατό; Είναι τόσο κακοί;
– Υπήρχαν πολλές διαφορετικές πληροφορίες σε ανοιχτές πηγές. Ακούσαμε στις ραδιοφωνικές υποκλοπές ότι οι Ρώσοι έχουν πολλά παράπονα για τις λεγόμενες εισαγόμενες οβίδες, τη μη έκρηξή τους (πρόβλημα με τις ασφάλειες), τη μεγάλη διασπορά τους, ακόμη και τις εκρήξεις οβίδων σε κάννες όπλων.
Αντιλαμβανόμαστε ότι αυτά τα πυρομαχικά προέρχονταν από την περιοχή της Ανατολικής Ασίας. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι αυτές οι συγκεκριμένες οβίδες αγοράστηκαν από την Λαϊκή Δημοκρατίας της Κίνας. Όμως, αρχής γενομένης από το 2023, συναντήσαμε νάρκες και οβίδες όλμων εκ λαφύρων, καθώς και φωτογραφικό υλικό και βίντεο, όπου αυτά τα πυρομαχικά είχαν ιερογλυφικά στις ενδείξεις.
Φυσικά, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτά τα πυρομαχικά είναι χαμηλότερης ποιότητας και έχουν προβλήματα λειτουργίας. Αλλά, δυστυχώς, είναι πάρα πολλά, είναι καταστρεπτικά, χρησιμοποιούνται εναντίον των μονάδων μας και οι Ρώσοι προσαρμόζονται γρήγορα στα χαρακτηριστικά τους. Αυτό το ακούμε σε υποκλοπές ασυρμάτου. Αμέσως δημιούργησαν πίνακες βολής για τέτοια πυρομαχικά και καθόρισαν διορθώσεις προς χρήση.
Αισθανόμαστε ότι σε ορισμένες περιοχές έχουν έλλειψη πυρομαχικών πυροβολικού. Και καταλαβαίνουμε όταν λαμβάνουν νέα προμήθεια πυρομαχικών. Και είτε πρόκειται για βορειοκορεατικό βλήμα είτε για κάποιο άλλο, εξακολουθεί να πετάει και πιθανότατα μπορεί να προκαλέσει ζημιά.
Αυτό που είναι επίσης ενδιαφέρον: τώρα ο εχθρός στο μέτωπο έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί όπλα από την δεκαετία του 1930 και του 1940 – αυτά είναι οβιδοβόλα M-30 των 122 mm, έχουν εντοπιστεί οβιδοβόλα D-1 των 152 mm, καθώς και σοβιετικά όπλα από τη δεκαετία του 1950, που είναι άφθονα στις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Αφρικής. Πρόκειται για το πυροβόλο M-46 των 130 mm με βεληνεκές 27 χλμ., για το οποίο αυτές οι χώρες διαθέτουν αρκετά πυρομαχικά και αυτό μπορεί, ως ένα βαθμό, να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα στην εξουδετέρωσή τους.
Στρατηγική συνεργασία στην Αμυντική Βιομηχανία με την Ουκρανία
– Έχουν εντοπισθεί στην κατοχή τους κάποια σπάνια αντικείμενα από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο;
– Όχι. Ένα όπλο είναι από σίδερο, μπορεί σε κάποια σημεία να έχει φθαρεί, σε άλλα όχι. Αλλά πού μπορώ να βρω μια οβίδα γι’ αυτό το πυροβόλο; Δεν βρίσκονται πλέον σε αποθήκες, η περίοδος εγγύησής τους έχει λήξει και η παραγωγή νέων για “μουσειακά” πυροβόλα, είναι άσκοπη.
Για να καταλάβετε, μια οβίδα πυροβολικού αποτελείται από ένα ισχυρό εκρηκτικό περίβλημα θραυσμάτων εντός του οποίου έχει χυθεί εκρηκτική ύλη, ένας πυροσωλήνας, ο οποίος μπορεί να είναι κρουστικός, προγραμματιζόμενος κ.λπ., μια πορώδης εκρηκτική γόμωση και ένα εμπύρευμα που αναφλέγει την γόμωση. Πολλοί άνθρωποι μπορούν να παράγουν την ίδια την οβίδα αλλά τώρα, όλοι έχουν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα -εδώ, στην Ευρώπη και στους Ρώσους- με την πυρίτιδα. Μόνο λίγες χώρες στον κόσμο παράγουν πυρίτιδα και οι ανάγκες είναι τεράστιες.
– Κίνα;
– Ο κύριος κατασκευαστής είναι η Κίνα. Ως εκ τούτου, μπορούν να κατασκευαστούν εκατομμύρια οβίδες, αλλά δεν θα υπάρχει τίποτα για να φτιαχτεί ένα γέμισμα πυρίτιδας και εκρηκτική ύλη για να τις οπλίσει. Πώς διαφέρουν τα δυτικά οπλικά συστήματα πυροβολικού; Δεν διαθέτουν κάλυκα. Τώρα χρησιμοποιούμε δυτικά μοντέλα – αντί για κάλυκα, υπάρχουν γεμίσματα πυρίτιδας σε ξεχωριστούς σωλήνες, κάτι που απλοποιεί σημαντικά την παραγωγή αλλά η ίδια η πυρίτιδα, ακόμη δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα. Και υπάρχουν αρκετά τέτοια προβλήματα με πολλά στοιχεία μιας βολής πυροβολικού.
– Παλαιότερα, σε επίπεδο ατόμων μη εξοικειωμένων με τα στρατιωτικά θέματα, υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες για την παράδοση πυρομαχικών διασποράς σε εμάς.
– Μας δόθηκαν!
– Είναι πραγματικά τόσο αποτελεσματικά;
– Γενικά, η ποικιλία πυρομαχικών στις δυτικές χώρες είναι πολύ μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη. Τα ίδια πυρομαχικά διασποράς 155 mm, παραχωρήθηκαν εγκαίρως από εταίρους και αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικά. Κάθε ένα από αυτά περιέχει 72 υποπυρομαχικά – 48 θραυσμάτων και 24 σωρευτικά θραυσμάτων, τα οποία κατά την πυροδότηση διασκορπίζονται σε κύκλο διαμέτρου 90 μέτρων. Αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του πεζικού και των ελαφρών τεθωρακισμένων οχημάτων.
Και η Σοβιετική Ένωση διέθετε πυρομαχικά διασποράς 152 mm και 203 mm και ρουκέτες για ΠΕΠ “Uragan”, “Smerch”. Υπήρχαν πολλά καλά πυρομαχικά για Grad. Για παράδειγμα, μια οβίδα διασποράς152 mm έχει 8 υποπυρομαχικά, μια οβίδα 203 mm έχει 24 ενώ σε δυτική οβίδα 155 mm, να θυμίσω ότι υπάρχουν 72.
Υπάρχουν όμως περιορισμοί σχετικά με τα πυρομαχικά διασποράς (μιλάμε για τη σύμβαση του 2008, η οποία απαγορεύει τη χρήση τους). Αν και οι Ρώσοι δεν τηρούν καθόλου αρχές πολέμου, χρησιμοποιούν εναντίον μας ό,τι σκοτώνει, καθώς και απαγορευμένα μέσα. Τηρούμε ορισμένους κανόνες και πρακτικές αλλά οι εταίροι μας δεν μας δίνουν απαγορευμένα όπλα, τα οποία διαθέτουν.
Για παράδειγμα, είχαμε πραγματικά ανάγκη τηλεχειριζόμενα πυρομαχικά νάρκες, τα οποία είχαν αποδειχθεί πολύ καλά. Μας προμήθευσαν μόνο πυρομαχικά 155 mm με αντιαρματικές νάρκες και επέδειξαν πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα – τόσο εμπρός στην πρώτη γραμμή όσο και αμέσως πιο πίσω στις γραμμές του εχθρού. Αν και, μας δόθηκαν πολύ λίγα από αυτά.
Ταυτόχρονα, χρειαζόμαστε τηλεχειριζόμενες νάρκες κατά προσωπικού, αλλά δεν μας τις παραχωρούν. Η Ουκρανία έχει υπογράψει σχετικές συμφωνίες για την μη χρήση τέτοιων όπλων. Οι Ρώσοι έχουν και τις χρησιμοποιούν ευρέως – οι λεγόμενες νάρκες κατά προσωπικού PFM-1 «Lepestki» είναι απαγορευμένο αντισυμβατικό όπλο.
– Ποια δυτικά συστήματα αποδείχθηκαν καλύτερα, κατά τη γνώμη σας;
– Χρησιμοποιήσαμε διαφορετικά ρυμουλκούμενα πυροβόλα, εκ των οποίων το M777A2 των 155 mm αποδείχθηκε το πιο αποτελεσματικό και εύκολο στην επισκευή. Τόσο ως προς τα χαρακτηριστικά του όσο και ως προς τις ιδιότητες που έχει αυτό το πυροβόλο. Και σε σχέση με τις συνθήκες χρησιμοποιήσεως, αποδείχθηκε ότι ήταν το καταλληλότερο για σύγχρονες πολεμικές επιχειρήσεις.
Αλλά σε καμμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι χρειαζόμαστε μόνο ρυμουλκούμενα πυροβόλα ή μόνο αυτοκινούμενα. Εξάλλου, έχουμε διαφορετικούς τρόπους χρησιμοποιήσεως πυροβόλων, σε διαφορετικές περιοχές.
Έχουμε αλλάξει την τακτική χρησιμοποιήσεως του πυροβολικού γενικότερα. Η κύρια τακτική μονάδα πυροβολικού, σύμφωνα με τους κανονισμούς μάχης του πυροβολικού, είναι η μεραρχία. Η κύρια μονάδα πυρός είναι η πυροβολαρχία. Η πυροβολαρχία είναι 4-6 πυροβόλα. Αναπτύσσονται σε σχηματισμό μάχης στο πεδίο με διαστήματα 50 μέτρων μεταξύ των πυροβόλων και ταυτόχρονα εκτελούν αποστολές – εντοπισμό ή αποστολή πυρός σε στόχο. Ο διοικητής πυροβολαρχίας, ο ανώτερος αξιωματικός της πυροβολαρχίας, ελέγχει όλα τα πυροβόλα στις θέσεις βολής. Τώρα όμως, είναι αδύνατη μια τέτοια διευθέτηση στο πεδίο, επειδή θα εντοπιστούν και θα καταστραφούν όλα.
Κατ’ αρχάς, διασπείραμε το πυροβολικό. Δεν τηρούμε σχηματισμούς μάχης, τώρα κάθε πυροβόλο επιχειρεί ως αυτόνομη μονάδα πυρός, έχει τις δικές του επικοινωνίες και εκτελεί αποστολές σε συνεργασία με ένα άλλο πυροβόλο, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση.
Κατά την επιχείρηση στο Ίζιουμ, παρατήρησα για πρώτη φορά ότι ο εχθρός ανέπτυξε πυροβολικό σε κλασικό σχηματισμό μάχης – μεραρχίες, γραμμικά. Αρκούσε να ρίξει έστω και ένα πυροβόλο, όχι στα πυροβόλα τους, αλλά στο όχημα ανεφοδιασμού πυρομαχικών, για να προκληθεί χάος στη θέση εκεί. Σύμφωνα με τους κανονισμούς μάχης τους, τα οχήματα ανεφοδιασμού πυρομαχικών βρίσκονται κάπου 200-300 μέτρα από τα όπλα. Ήταν πιο αποτελεσματικό να καταστραφούν αυτά τα 5-6 οχήματα και ολόκληρη η μεραρχία τους καθίστατο αδύνατο να εκτελέσει τις αποστολές της.
Τώρα και οι Ρώσοι έχουν αλλάξει τακτική με τα πυροβόλα κατά μόνας. Δεν το έκαναν αμέσως γιατί δεν διέθεταν μέσα επικοινωνιών. Όταν εισέβαλαν, δεν είχαν καν κινητά τηλέφωνα. Χρησιμοποιούσαν συνηθισμένα εξοπλισμό ασυρμάτων, που μας επέτρεπε να τους ακούμε. Επομένως, ήταν όλοι συγκεντρωμένοι και μπορούσαμε να τους χτυπήσουμε. Αυτοί ήταν οι πρώτοι 4-5 μήνες στους οποίες υπέστησαν ασύλληπτα πολλές απώλειες κατά την προέλαση.
Οι καθιερωμένες ενέργειές τους, αρχικώς μας επέτρεψαν να τους χτυπήσουμε αρκετές φορές στο ίδιο σημείο. Επί παραδείγματι, πυρπολήσαμε μια φάλαγγα σε μια περιοχή στον Βορρά. Η ώρα περνούσε και καθώς συνεχιζόταν το πυρ, άλλη κολόνα πλησίασε ακολουθώντας το ίδιο δρομολόγιο. Δεν πιστεύαμε στα μάτια μας αλλά τους χτυπήσαμε και πάλι. Και μετά, όταν πιάσαμε αιχμαλώτους από εκεί, είπαν: «Έχω τα σκέλη της διαδρομής, δεν υπάρχει σύνδεσμος, διαφορετικά δεν γνωρίζω πού να πάω».
Δυστυχώς, ο εχθρός μας μαθαίνει γρήγορα. Διακλάδωσαν το σύστημα ελέγχου τους και άρχισαν να χρησιμοποιούν δορυφορικές επικοινωνίες. Και τώρα οι τακτικές τους στην χρησιμοποίηση πυροβολικού δεν διαφέρουν από τις δικές μας.
– Αληθεύει ότι οι Ρώσοι βασίζονται τώρα στις μάχες κυρίως σε πεζικό εφόδου με υποστήριξη πυροβολικού ή αεροπορίας; Και είναι αυτό αποτελεσματικό;
– Το έδαφος θεωρείται κατεχόμενο εάν έχουμε είσοδο πεζικού σε αυτό. Ανεξαρτήτως του τι λέει ο καθένας για έλεγχο με πυρά σε αυτό ή εκείνο τον αντικειμενικό σκοπό, εφόσον δεν υπάρχει πεζός εκεί, δεν κατέχεται. Η διατήρηση μιας λωρίδας εδάφους, μιας θέσεως ή περιοχής, επιτυγχάνεται με πυρ σε συνεργασία με πεζικό. Οι Ρώσοι χρησιμοποιούν τέτοιες τακτικές παντού – επιθετικές ενέργειες μεγάλων δυνάμεων σε συνδυασμό με πυρά.
Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης, βρήκα έναν κατάλογο ονομάτων μιας ρωσικής μονάδας, συμπεριλαμβανομένου ενός λόχου. Περιείχε έναν διοικητή λόχου με τον βαθμό του δεκανέα – σε εμάς θεωρείται ανώτερος στρατιώτης. Ο διμοιρίτης του είχε τον βαθμό του ανθυπασπιστού, αν και θα έπρεπε να είναι μόνο αξιωματικός με τον βαθμό του λοχαγού. Γιατί; Αυτό σημαίνει ότι ο δεκανέας σε αυτή την μονάδα είναι ηγέτης και ανταπεξέρχεται στα καθήκοντά του. Δηλαδή, στο επίπεδο των όχι καλά εκπαιδευμένων μονάδων πεζικού (εφόδου) βασίζονται σε έναν ηγέτη που μπορεί να φέρει εις πέρας την αποστολή και όχι σε ένα άτομο με μόρφωση, βαθμό κ.λπ.
Πώς ενεργούν οι Ρώσοι; Τώρα χρησιμοποιούν τακτικές μικρών ομάδων, ακόμη και 1-2 άτομα τρέχουν εμπρός και καλύπτονται, συγκεντρώνονται και κατόπιν εξαπολύσουν επίθεση. Χρησιμοποιούν τεθωρακισμένα και διάφορα οχήματα όπως μοτοσυκλέτες, ATV, ελαφρά οχήματα (buggies) με σκοπό να πλησιάσουν τις θέσεις μας όσο το ταχύτερο δυνατόν και να εμπλακούν σε αγώνα στις θέσεις μας.
Επομένως, πυροβολητές και επιθετικά drone (FPV και ρίψεως) προστατεύουν το πεζικό από τον εχθρό. Σε όποιο καταφύγιο ή θέση μάχης κι αν βρίσκονται οι πεζικάριοί μας, το κυριότερο είναι να εμποδίσουμε τον εχθρό να τους πλησιάσει και να αποτρέψουμε την απώλεια των θέσεών μας. Ο εχθρός πρέπει να χτυπηθεί όσο βρίσκεται σε περιοχές συγκεντρώσεως, σε δρομολόγια προελάσεως κ.λπ. Το να βασίζεσαι σε αγώνα εκ του συστάδην είναι η τελευταία επιλογή που δεν πρέπει να επιτρέπεται. Η έννοια της μάχης εξ αποστάσεως πρέπει να εφαρμοστεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα συνδυασμένης υποστήριξης πυρός χωρίς την συμμετοχή του πεζικού μας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, θα σώσουμε τη ζωή του στρατιώτη και θα αποφευχθεί η απώλεια της θέσεώς του.
Δούρειος Ίππος Podcast # 68 – “Περικλής”: η ρουτίνα στο χαράκωμα
– Μιλήσαμε για το γεγονός ότι οι Ρώσοι αλλάζουν τις τακτικές χρησιμοποιήσεως πυροβολικού. Αλλάζουν και οι τακτικές χρησιμοποιήσεως πυραυλικών όπλων;
Τα πυραυλικά τους συστήματα καθιστούν δυνατές τις πυραυλικές επιθέσεις σε όλο το βάθος της χώρας μας. Οι βαλλιστικοί πύραυλοι που διαθέτουμε, ακόμη αναπτύσσονται και δοκιμάζονται. Έχουμε ένα πρόγραμμα αναπτύξεως πυραύλων, το οποίο περιλαμβάνει την ανάπτυξη τόσο πυραύλων κρουζ όσο και βαλλιστικών πυραύλων. Αλλά οι Ρώσοι συνεχίζουν να προηγούνται σε αυτό το θέμα – έχουν και πόρους και εμπειρία.
Έχουν αεροπορική υπεροχή με τα αναγνωριστικά UAV τους. Εάν εντοπίσουν έναν στόχο που αντιστοιχεί σε πυραυλική επίθεση, και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και ένα πυροβόλο μας, ειδικά ένα σύγχρονο ξένο αυτοκινούμενο πυροβόλο, τότε θα πετάξει εκεί πρώτα ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό τύπου Lancet, θα ακολουθήσει μια αεροπορική προσβολή με KAB και ορισμένες φορές ένας βαλλιστικός πύραυλος Iskander.
Τώρα όμως χρησιμοποιούν κυρίως βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ για να καταστρέψουν περιοχές συγκεντρώσεως δυνάμεων, σταθμούς διοικήσεως, μεμονωμένες θέσεις εκτόξευσης αντιπυραυλικών συστημάτων, αντιαεροπορικά συστήματα, αποθήκες, αεροδρόμια και σημαντικές εγκαταστάσεις υποδομής ζωτικής σημασίας.
– Θυμάμαι ότι κάποτε οι Ρώσοι είχαν πολύ μεγάλο χρόνο αντίδρασης μεταξύ εντοπισμού ενός στόχου και προσβολής του. Έχει αλλάξει αυτό;
– Διατηρούν σε συνεχή επιφυλακή στον αέρα τα αναγνωριστικά UAV τους – αυτά είναι τα Orlan, Zala, Supercam. Πάντοτε βρίσκονται πολλά από αυτά στον αέρα. Το βλέπουμε μόνοι μας. Στην κατεύθυνση της Ζαπορίζια επί παραδείγματι, έχουν δημιουργήσει ένα συγκρότημα αναγνωρίσεως και κρούσεως – μια πυροβολαρχία εκτοξεύσεως Iskander σε επιφυλακή στην κατεχόμενη Κριμαία, συν τα αναγνωριστικά UAV που μόλις ανέφερα.
Πώς επιχειρεί; Εάν κάποιο από αυτά τα UAV εντοπίσει έναν στόχο προς την κατεύθυνση της Ζαπορίζια, ο χρόνος από τον εντοπισμό μέχρι την προσβολή του Iskander είναι μέχρι και 20 λεπτά. Αυτό σημαίνει ότι εάν το αναγνωριστικό UAV πετά πάνω από τον Δνείπερο ή την Ζαπορόζια, τότε μέσα σε 20-30 λεπτά υπάρχει κίνδυνος επιθέσεως. Η μόνη ορθολογική αντίδραση σε αυτό σήμερα, είναι η καταστροφή του UAV.
Το αντιμετωπίσαμε αυτό, επειδή κυνηγούσαν τις μονάδες πυραύλων και αντιαεροπορικών μας, αλλά οι περισσότερες από τις επιθέσεις τους ήταν σε δολώματα. Το πυροβολικό είναι ένας κλάδος παντός καιρού, χρησιμοποιούμε διαφορετικούς τύπους πυρομαχικών, με διαφορετικά βάθη καταστροφής, με κατάλληλους χρόνους αντιδράσεως – τα έχουμε όλα αυτά. Εάν όμως ο ουρανός δεν είναι κλειστός, δεν θα μπορούμε να εκτελέσουμε αποστολές όταν ο εχθρός μπορεί να χτυπήσει έναν στόχο με Iskander, σε χρόνο αντιδράσεως 20 λεπτών.
– Δεν είναι μυστικό ότι έχουμε έναν εχθρό που έχει ποσοτικό πλεονέκτημα σε προσωπικό και πόρους. Πώς θα αξιολογούσατε τη θέση μας στον πόλεμο και την κατάσταση στο μέτωπο σήμερα;
– Χάρη κυρίως στους εταίρους μας, έχουμε τα ελάχιστα αναγκαία μέσα για να νικήσουμε και να αποτρέψουμε τον εχθρό. Το βασικό μας πρόβλημα είναι το ανθρώπινο δυναμικό και η αδυναμία πλήρους αποκαταστάσεως μονάδων και κυρίως πεζικού. Όλα εξαρτώνται από την αντοχή του πεζικού.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο εχθρός βασίζεται στο πεζικό του, και τώρα στις ενισχύσεις Κορεατών, και σε ισχυρά πυρά μεγάλης εμβέλειας – κυρίως προσβολές KAB και πυραυλικές επιθέσεις. Και για να περιοριστεί αυτή η εισβολή, εκτός από όλα τα μέτρα προετοιμασίας, η διεξαγωγή και υποστήριξη επιχειρήσεων προς όλες τις κατευθύνσεις, απαιτεί την ύπαρξη εκπαιδευμένου πεζικού με ηθικό. Και το πιο σημαντικό, ανάμεσά τους πρέπει να υπάρχουν διοικητές – ηγέτες σε όλα τα επίπεδα.
Ως άμεσος συμμετέχων σε διάφορες επιχειρήσεις σε Χάρκοβο, Χερσώνα, Ζαπορίζια, Ντονέτσκ, μπορώ να πω ότι ο εχθρός σημειώνει τώρα επιτυχίες σε ορισμένες κατευθύνσεις. Όχι επειδή κάτι άλλαξε ξαφνικά και δραστικά. Ο εχθρός χρησιμοποιεί αποτελεσματικές τακτικές: πιέζει όπου μπορεί να ωθηθεί κι όπου δεν μπορεί το πεζικό, εκεί συγκεντρώνει τις δυνάμεις του και χτυπά.
Οι συνεχείς αεροπορικές προσβολές με ΚΑΒ διαφόρων διαμετρημάτων και η εισχώρηση πεζικού, του επιτρέπουν να έχει επιτυχία. Και ασκεί πίεση πρωτίστως με προσωπικό, γιατί θα εξουδετερώσουμε το υλικό του. Αλλά ακόμα κι αν αρκετοί άνδρες του εχθρού περάσουν την αμυντική γραμμή μας και πάρουν μια θέση, τότε άλλοι 20-30-40 κι ακόμη περισσότεροι στρατιώτες του θα πάνε εκεί. Ο εχθρός δεν μένει στάσιμος, διαθέτοντας ατελείωτο ανθρώπινο δυναμικό.
– Πώς εκπαιδεύονται οι Ουκρανοί πυροβολητές, ποια είναι η πορεία, πόσο καιρό εκπαιδεύονται;
– Οι πυραυλικές δυνάμεις και το πυροβολικό είναι κλάδος του στρατού που είναι πλέον παρών στις Χερσαίες Δυνάμεις, το Πολεμικό Ναυτικό, τις Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων, την Κύρια Διεύθυνση Πληροφοριών, την Κρατική Συνοριακή Υπηρεσία και την Εθνική Φρουρά. Όλοι χρησιμοποιούμε σχεδόν τα ίδια συστήματα πυροβολικού, αρχές, κανόνες, τακτικές, κατευθυντήριες γραμμές. Αυτό απαιτεί μια πολύ σημαντική ενοποιημένη μεθοδολογία στην εκπαίδευση ενός στρατιώτη, λοχία και αξιωματικού πυροβολικού για οποιαδήποτε μονάδα πυροβολικού των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας ή για άλλες μονάδες των Αμυντικών Δυνάμεων.
Αν μιλάμε για εκπαίδευση επίστρατου στρατιώτη και λοχία, τώρα, από την 1η Νοεμβρίου, η βασική εκπαίδευση συνδυασμένων όπλων διαρκεί 45 ημέρες – πριν ήταν 30 ημέρες. Όλο το στρατιωτικό προσωπικό την διέρχεται. Αυτός είναι ένας βασικός κατάλογος θεμάτων εκπαιδεύσεως που πρέπει να κατέχουν: από τακτική ιατρική, ασφάλεια έναντι ναρκών, τοπογραφία, επικοινωνίες μέχρι αναγνώριση, πυρά, τεχνική εκπαίδευση.
Σε 45 μέρες γίνεσαι στρατιώτης. Και μόνο μετά από αυτό υποβάλλεσαι σε εκπαίδευση στην ειδικότητά σου – χειριστής όλμου, πυροβολητής ρυμουλκούμενου ή αυτοκινούμενου πυροβόλου, ειδικός αναγνωρίσεως πυροβολικού κ.λπ.
Η εκπαίδευση ειδικότητας διαρκεί 30 ημέρες -αυτό ισχύει, επί παραδείγματι, για έναν πυροβολητή- και 45 ημέρες συνδυασμένων μαθημάτων για έναν διοικητή στοιχείου. Εάν, κατά τη διάρκεια της βασικής εκπαίδευσης συνδυασμένων όπλων, ένας στρατιώτης τοποθετηθεί σε μονάδα πυροβολικού και εκεί δείξει κάποια ειδικά προσόντα ή ικανότητες, τότε στέλνεται σε κέντρο εκπαιδεύσεως για συνδυασμένα μαθήματα εκπαίδευσης διαρκείας 45 ημερών. Περιλαμβάνουν τόσο μαθήματα ηγεσίας όσο και επαγγελματική εκπαίδευση για διοικητή στοιχείου πυροβόλου με τον βαθμό του λοχία.
Εν συνεχεία, εάν ο λοχίας αποδειχθεί καλός ως διοικητής στοιχείου πυροβόλου, έχει ήδη εμπειρία μάχης, σχετικές γνώσεις και ηγετικά προσόντα, μπορεί να εξεταστεί το ζήτημα πληρώσεως της θέσεως του αξιωματικού από αυτόν.
Το στρατιωτικό προσωπικό με τριτοβάθμια εκπαίδευση, ανάλογα με την ειδικότητά του και το επίπεδο εκπαιδεύσεώς του, μπορεί να σταλεί σε εκπαίδευση (σχολεία εκπαιδεύσεως) για 3 ως 6 μήνες, μετά την οποία του απονέμεται βαθμός αξιωματικού και αποστέλλεται σε θέσεις χαμηλόβαθμων αξιωματικών – συνήθως διμοιριτών.
Αν μιλάμε για νεολαίους, πρόκειται για τέσσερα χρόνια σπουδών στο Ινστιτούτο Πυραυλικών Δυνάμεων και Πυροβολικού της Εθνικής Ακαδημίας Χερσαίων Δυνάμεων στο Λβοβ. Εφέτος, δημιουργήσαμε επιτέλους ένα τέτοιο ανεξάρτητο ινστιτούτο εντός της Ακαδημίας.
