Marder, Lynx, Leopard, πυρομαχικά 120 mm: κόψιμο όλων των γερμανικών προτάσεων βιομηχανικής συνεργασίας
Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 13 Φεβρουαρίου 2024, η ΓΔΑΕΕ προέβη στην προκήρυξη του διαγωνισμού υπ’ αριθ. 01/2024 για το πρόγραμμα “Προμήθεια 12 μεταχειρισμένων Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης Μηχανικού (ΤΟΜΜΧ)”, με ταυτόχρονη υπογραφή Συμφωνίας Πλαίσιο για την Εν Συνεχεία Υποστήριξή τους. Η δαπάνη θα χρηματοδοτηθεί από πιστώσεις του Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Προμηθειών Αμυντικού Υλικού (ΜΠΠΑΥ) με εκτιμώμενο ανώτατο συνολικό ποσό για 4 έτη τα 24.000.000 €, συμπεριλαμβανομένων κρατήσεων, φόρων κ.λπ.
Το ίδιο αντικείμενο είχε ο διαγωνισμός υπ’ αριθ. 05/2022 που είχε προκηρύξει η ΓΔΑΕΕ προ ενάμισυ έτους, στις 3 Οκτωβρίου 2022, η τύχη του οποίου δεν αναφέρεται ενώ ο νέος διαγωνισμός δεν χαρακτηρίζεται επαναληπτικός. Απορία επίσης δημιουργεί η χρονική στιγμή προκηρύξεως του νέου διαγωνισμού, δεδομένου ότι βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η διαδικασία επαναπροτεραιοποιήσεως των εξοπλιστικών προγραμμάτων, που έχει ζητήσει ο ΥΕΘΑ.
Το ενδιαφέρον για μεταχειρισμένα ΤΟΜΜΧ συγκεκριμένου τύπου, εξηγείται από παλαιότερες ενημερώσεις για ύπαρξη διαθέσιμων οχημάτων από την γερμανική FFG, σε προσιτό κόστος. O πρώτος διαγωνισμός απέβλεπε προφανώς στην εκμετάλλευση της καλής ελληνογερμανικής δυναμικής που είχε δημιουργηθεί μετά την συμφωνία κορυφής Μητσοτάκη – Σολτς στις 31 Μαΐου 2022 για ανταλλαγή 40 τεθωρακισμένων οχημάτων. Έτσι, στις 22 Ιουνίου ενημερώθηκε η Βουλή για το σχετικό πρόγραμμα του ΓΕΣ και τον Οκτώβριο προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός.
Μερικούς μήνες αργότερα, αριθμός εξ αυτών των οχημάτων που ενδιέφεραν το ΓΕΣ, έγινε γνωστό ότι παραχωρήθηκαν από την Γερμανία στην Ουκρανία. Η παραχώρηση των πρώτων 3 ανακοινώθηκε στις 24 Μαρτίου 2023 και μέχρι το φθινόπωρο είχαν διπλασιασθεί ενώ σήμερα είναι γνωστό ότι πρόκειται να ακολουθήσουν 9 ακόμη. Τα οχήματα αυτά προέρχονται από απόθεμα της FFG που αγοράστηκαν από την γερμανική κυβέρνηση για τον συγκεκριμένο σκοπό.
Η υπόθεση, τονίζει την ευκαιρία που αφέθηκε να χαθεί από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, με αποτέλεσμα ο Ελληνικός Στρατός να περιορισθεί σε εξασφάλιση μόνο 40 ΤΟΜΑ Marder 1A3. Οι αρμόδιοι δεν ενδιαφέρθηκαν να εκμεταλλευθούν την ύπαρξη επιπλέον BMP-1 που μπορούσαν να ανταλλαγούν με μεταχειρισμένο γερμανικό υλικό ενώ σταδιακώς έγινε αντιληπτή και η υπονόμευση της ελληνογερμανικής συγκλίσεως από κύκλους της ΓΔΑΕΕ και του ΥΠΕΘΑ, αφού αγνοήθηκαν όλες οι προτάσεις συνεργασίας που κατατέθηκαν από το Βερολίνο. Αποκορύφωμα ήταν η απόφαση του ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια να μην παρουσιάσει καμμία πρόταση στην συμφωνημένη διαδικασία διαπραγματεύσεων με την γερμανική KMW, με αποτέλεσμα το Ελληνικό Δημόσιο να συρθεί τον Δεκέμβριο του 2023 στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο (ICC).
Υπενθυμίζεται ότι όλο το προηγούμενο διάστημα η ελληνική πλευρά αγνόησε πρόταση συνεργασίας για ανταλλαγή αρμάτων Leopard 1A5. Εν τούτοις, εάν αυτές όλες οι ευκαιρίες αφορούσαν μεταχειρισμένο υλικό που ενδιέφερε τον Ελληνικό Στρατό, μια επιπλέον ιδιαίτερη πτυχή, είναι η απόρριψη κάθε γερμανικής προτάσεως βιομηχανικής συνεργασίας. Στον τομέα των ΤΟΜΜΧ ειδικώς, η Rheinmetall είχε ενημερώσει το 2019 το ΥΠΕΘΑ ότι το γερμανικό Υπουργείο Αμύνης προτίθετο να αναθέσει σύμβαση για 44 AEV 3 Kodiac και αν η Ελλάδα προσέθετε σύμβαση για 6 αντίστοιχα, η παραγωγή των οχημάτων θα γινόταν με αυξημένη συμμετοχή ελληνικών εταιρειών. Η πρόταση πετάχτηκε στον κάδο.
Κυβερνητικό φιάσκο: στο ICC σύρθηκε το Ελληνικό Δημόσιο για τα Leopard 2 HEL
Μετά την θετική αρχική ανταπόκριση της κυβερνήσεως Μητσοτάκη για αμοιβαίως επωφελή εξωδικαστική λύση διευθετήσεως εκκρεμοτήτων του παρελθόντος, ακολούθησαν και άλλες προτάσεις βιομηχανικής συνεργασίας από τους γερμανικούς κολοσσούς. Πέραν του τελικού κυβερνητικού φιάσκου στην διαπραγμάτευση με την KMW, δεν τελεσφόρησε πρόταση της Rheinmetall για πρόγραμμα 205 ΤΟΜΑ KF41 Lynx, που συνοδευόταν με επενδυτική πρόταση ανεγέρσεως πρότυπης βιομηχανικής μονάδος στην Βόρειο Ελλάδα, με 350 νέες θέσεις εργασίας σε πρώτη φάση.
Παρά όμως την συστηματική υπονόμευση των ευκαιριών ελληνογερμανικής συνεργασίας στον αμυντικό τομέα, οι ανάγκες του επιχειρησιακού φορέα παραμένουν, όπως δείχνει τόσο η περίπτωση των ΤΟΜΜΧ, ο εκσυγχρονισμός αρμάτων κ.λπ. Εν τούτοις, η κυβέρνηση όχι μόνο απέτυχε, με δύο διαδοχικούς ΥΕΘΑ ανήμπορους μέχρι σήμερα έναντι των κυκλωμάτων να διαχειρισθούν επωφελώς την όλη κατάσταση αλλά “έθαψε” και όποιο άλλο πρόγραμμα γερμανικού υλικού είχε προωθηθεί.
Όπως είχε γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, στην ενημέρωση της Βουλής στις 22 Ιουνίου 2022, πέραν του προγράμματος ΤΟΜΜΧ, εγκρίθηκε και η ενεργοποίηση του προγράμματος “Προμήθεια πυρομαχικών μάχης (Κινητικής και Χημικής ενεργείας) αρμάτων 120 mm”. Αυτό ήταν ένα πρόγραμμα συνολικού εκτιμώμενου κόστους 150 εκατ. €, που αφορούσε προμήθεια 30.360 βλημάτων πυροβόλου, με δικαίωμα προαίρεσης για άλλα τόσα.
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι επειδή το 2014 είχε ανατεθεί σύμβαση για 12.000 πυρομαχικά πυροβόλου στην γερμανική Rheinmetall, φυσιολογικώς το νέο πρόγραμμα θα κατέληγε σε αυτήν. Η οποία μάλιστα προηγουμένως, είχε δηλώσει ετοιμότητα παραχωρήσεως σοβαρού ποσοστού Ελληνικής Προστιθεμένης Αξίας στα βλήματα που θα κατασκεύαζε η κρατική ΕΑΣ. Έχουμε λοιπόν άλλη μία περίπτωση στην οποία η κυβέρνηση “απέτρεψε” βιομηχανική ελληνογερμανική συνεργασία και μάλιστα στο μόνο εξοπλιστικό πρόγραμμα που προώθησε η κυβέρνηση, το οποίο θα προσέφερε σοβαρό κατασκευαστικό έργο (κι όχι απλή συναρμολόγηση) στην κρατική εταιρεία επί αρκετά έτη.
Το αποτέλεσμα της αντιγερμανικής πολιτικής στην αμυντική συνεργασία, είναι ότι αφενός με το φιάσκο στην διαπραγμάτευση με την KMW, το Όπλο των Τεθωρακισμένων καταδικάσθηκε σε σταδιακή απαξίωση, αφετέρου με την μη ανάθεση προγράμματος πυρομαχικών 120 mm, τα Leopard 2 αφήνονται με τον απολύτως απαραίτητο αριθμό φόρτων, χωρίς απόθεμα για περισσότερες ημέρες αγώνα.
Συνολικώς, η κυβέρνηση προχωρά σε κατάρτιση εξοπλιστικού προγράμματος με νέα προτεραιοποίηση, με τα μείζονα εξ αυτών να αφορούν απευθείας αναθέσεις και χωρίς βιομηχανική συμμετοχή ελληνικών εταιρειών. Ενώ οι αρμόδιοι ομιλούν διαρκώς για ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η “αντιγερμανική πολιτική” έχει κλείσει την πόρτα στις μόνες εταιρείες οι οποίες προτείνουν πάντα συνεργασίες και έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να προβούν ταυτοχρόνως και σε σοβαρές βιομηχανικές επενδύσεις στην χώρα. Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση δεν βλέπει τους εξοπλισμούς ως αγορές από το “ράφι” και κυνηγάει σοβαρές επενδύσεις στην χώρα.
