Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Αναφερθήκαμε ήδη στην συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας που υπέγραψαν ΕΑΣ και Paramount Industries για την υπό προϋποθέσεις συμπαραγωγή στην Ελλάδα περιφερόμενων πυρομαχικών και το σχέδιο IRIX που εμφανίσθηκε στο περίπτερο της ελληνικής εταιρείας, κατά την διάρκεια της εκθέσεως DEFEA 2023. Όπως ελέχθη, το IRIX προέρχεται από το N-Raven που παρουσιάστηκε επισήμως μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο και προτείνεται η συμπαραγωγή του στην Ελλάδα προς κάλυψη όχι μόνο αναγκών των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και για εξαγωγές.
Είχαμε περιγράψει το N-Raven από πλευράς τεχνικών χαρακτηριστικών, όπως τα είχε δημοσιοποιήσει η Paramount: βάρος 55 κιλά, ωφέλιμο φορτίο 13,5 κιλά, εκπέτασμα πτερύγων 3,6 μέτρα, μέγιστη ταχύτητα πλεύσεως 180 χ.α.ώ., εμβέλειά 100 χλμ. και αυτονομία περιφοράς περί τις 2 ώρες με ηλεκτροκινητήρα και 4,5 ώρες με βενζινοκινητήρα.
Νεώτερα στοιχεία όμως, αποκαλύπτουν ότι το IRIX από τα ΕΑΣ, παρουσιάζεται σε τρεις εκδόσεις με διαφορές σε ορισμένα επιμέρους σημεία τεχνικών χαρακτηριστικών και επιδόσεων.
Η πρώτη έκδοση System 1500 – IRIX είναι βάρους 45-50 κιλών, φέρει πολεμική κεφαλή βάρους 10 κιλών, η ταχύτητα πλεύσεως είναι 180 χ.α.ώ. η μέγιστη εμβέλεια είναι 100 χλμ. ενώ ο χρόνος για μετάβαση σε στόχο στην απόσταση των 150 χλμ. κυμαίνεται μεταξύ 1-1,3 ώρα.
Στην δεύτερη έκδοση System 2500 – IRIX LR, προσδιορίζεται η ύπαρξη ηλεκτροπτικού αισθητήρα υπερύθρων και ζεύξη επικοινωνίας μέσω δορυφόρου ή αναμετάδοση ραδιοεπικοινωνίας. Το βάρος, το βάρος πολεμικής κεφαλής και η ταχύτητα πλεύσεως παραμένουν ίδια αλλά, όπως υποδηλώνει η ονομασία, διαφοροποιούνται οι επιδόσεις αυτονομίας. Μέγιστη εμβέλεια αναφέρονται τα 250 χλμ., η αυτονομία περιφοράς είναι 2 ώρες ενώ ο χρόνος για μετάβαση σε στόχο που βρίσκεται σε απόσταση 250 χλμ. κυμαίνεται μεταξύ 1,5-2 ώρες.
Η τρίτη έκδοση Extended Range System – IRIX ER φέρει επίσης σύνολο ηλεκτροπτικού αισθητήρα υπερύθρων και η ζεύξη επικοινωνίας στηρίζεται αποκλειστικώς σε δορυφορικά δεδομένα. Ενώ το βάρος παραμένει το ίδιο, έχει μειωθεί το βάρος της πολεμικής κεφαλής στα 5 κιλά. Η ταχύτητα πλεύσεως διατηρείται στα ίδια επίπεδα. Η μεγιστη εμβέλεια δεν προσδιορίζεται αλλά η αυτονομία περιφοράς στην μέγιστη εμβέλεια αναφέρεται ως 1,5 ώρα. Προφανώς το IRIX ER ανταποκρίνεται στην έκδοση του N Raven με βενζινοκινητήρα, οπότε η αυτονομία περιφοράς του ορίζεται στις 4,5 ώρες.
Καθίσταται αντιληπτό ότι το IRIX ανήκει στην κατηγορία των Περιφερόμενων Πυρομαχικών Μακράς Εμβέλειας, όπως εξάλλου προσδιορίζεται σαφώς και από την Paramount. Για τον λόγο αυτόν είναι μεγαλύτερων διαστάσεων ενώ ακολουθεί σχεδιαστική γραμμή τυπικού UAV, που εκτοξεύεται από διάταξη καταπέλτη. Η εξαρχής σχεδίαση ως αερόχημα πτήσεως είναι εμφανής από την ύπαρξη επιφανειών ελέγχου όπως και καμπυλωμένων άκρων (winglets) στις πτέρυγες, το τελευταίο, ένα χαρακτηριστικό που μαρτυρεί την προσπάθεια για εξοικονόμηση καυσίμου προς βέλτιστη επίδοση αυτονομίας.
Ωστόσο, τα χαρακτηριστικά αυτά, όπως και το δίδυμο κάθετο σταθερό σχήματος V, καθιστούν μεγαλύτερη πρόκληση την παρουσίαση του συστήματος σε εγκιβωτισμένη μορφή πολλαπλών πυρομαχικών. Στην ξηρά, μπορεί η διάταξη ρυμουλκούμενου καταπέλτη να κρίνεται επαρκής αλλά απαιτείται κάθε φορά η τοποθέτηση νέου πυρομαχικού, δαπανώντας μεγαλύτερο χρόνο στην περίπτωση διαδοχικών εκτοξεύσεων – “βολών”. Καθώς το πυρομαχικό προορίζεται για μακρές αποστολές, αυτό ίσως δεν θεωρείται κρίσιμης σημασίας, όμως στην περίπτωση εξοπλισμού πολεμικών πλοίων απαιτούνται χειρισμοί πληρώματος επί του καταστρώματος.
Εκ των ανωτέρω, είναι σαφής η διαφοροποίηση του IRIX σε σχέση με τα περιφερόμενα πυρομαχικά που σχεδιάστηκαν εξαρχής με κύριο γνώμονα τις περιορισμένες διαστάσεις και την ευκολία αποθηκεύσεως σε κάνιστρο. Κάθε κατηγορία πάντα, έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Ποιο είναι το Περιφερόμενο Πυρομαχικό IRIX που παρουσίασαν ΕΑΣ και Paramount
