Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Επιβεβαιώθηκε η θετική προδιάθεση της κυβερνήσεως Μπάιντεν, που υπήρχε και πριν το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, ως προς το αίτημα της Τουρκίας για προμήθεια 40 μαχητικών F-16 Block 70 και την αναβάθμιση περίπου 80 υφισταμένων F-16 της Τουρκικής Αεροπορίας στην συγκεκριμένη διαμόρφωση.
Στις 17 Μαρτίου, το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών απάντησε σε σχετική επιστολή της 4ης Φεβρουαρίου, την οποία υπέγραφαν 53 Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί γερουσιαστές, ζητώντας από τον υπουργό Εξωτερικών Άντονυ Μπλίνκεν και τον υπουργό Αμύνης Λόυντ Ώστιν, να απορρίψουν το τουρκικό αίτημα.
Στην απάντηση του Υπουργείου Εξωτερικών, αν και αναγνωρίζονται οι τεταμμένες σχέσεις με την Άγκυρα, αναδεικνύεται η υποστήριξή της προς την Ουκρανία καθώς και οι αμυντικοί δεσμοί που έχουν αναδειχθεί με το Κίεβο, ως “σημαντικός αποτρεπτικός παράγοντας κακοήθους επιρροής στην περιοχή“. Η διατύπωση, υπονοεί τον ρόλο της Τουρκίας ως… αντίβαρο στην ρωσική επιρροή. Στην απάντηση, σημειώνεται ότι η Άγκυρα ήδη “κατέβαλε σημαντικό τίμημα” από την επιλογή προμήθειας του συστήματος S-400, καταλήγοντας: “Παρά ταύτα, η κυβέρνηση πιστεύει ότι υπάρχουν επιτακτικά μακροπρόθεσμα συμφέροντα συμμαχικής ενότητος και ικανότητος στο ΝΑΤΟ καθώς και συμφέροντα εθνικής ασφαλείας, οικονομικά και εμπορικά των ΗΠΑ, που υποστηρίζονται από αρμόζοντες αμυντικούς εμπορικούς δεσμούς των ΗΠΑ με την Τουρκία“.
Απλούστερα, η Ουάσιγκτον αναγνώριζε ήδη εδώ και καιρό ότι με κάποιον τρόπο έπρεπε να ικανοποιηθεί το τουρκικό αίτημα για επιστροφή των επενδεδυμένων κεφαλαίων στο πρόγραμμα JSF και με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία, γίνεται επίκληση του αυξημένου ρόλου της Άγκυρας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Προστίθεται βεβαίως στην απάντηση του Υπουργείου Εξωτερικών, ότι η προτεινόμενη πώληση απαιτεί προηγουμένως ενημέρωση και έγκριση από το Κονγκρέσο.
Όπως είχε αποκαλύψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, τον περασμένο Φεβρουάριο η Lockheed Martin είχε συζητήσεις στην Άγκυρα συναφείς με το αίτημά της, που ήταν ενδεικτική του γενικότερου κλίματος αντιμετωπίσεώς του στις ΗΠΑ. Μια σύμβαση F-16, από στενώς εμπορικής απόψεως, καλύπτει την ζημιά που υπέστη η Lockheed Martin από την ματαίωση του τουρκικού προγράμματος F-35. Καθώς η εξέλιξη είναι άδηλη ακόμη, αφού θεωρητικώς υπάρχει το “εμπόδιο” του Κονγκρέσου και του καθεστώτος κηρώσεων CAATSA, σε καθαρά πολιτικό επίπεδο, προ της κρίσεως στην Ουκρανία, φαινόταν ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε επισημάνει στον πρόεδρο Ερντογάν την ανάγκη μειώσεως της εντάσεως στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλαδή έναντι Αθηνών και Λευκωσίας. Είναι αυτονόητο ότι έγκριση του τουρκικού αιτήματος θα συντελέσει στην διατήρηση της τουρκικής επιθετικότητος σε Αιγαίο – Κύπρο και της εντάσεως, καθώς η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει απειλή γειτονικών κρατών, παρά μόνο κουρδικών οργανώσεων και ανταρτική δράση.
Ανεξαρτήτως καταλήξεως, σε επίπεδο σχεδιασμού, η ελληνική αντίδραση πρέπει να κινηθεί λαμβάνοντας ως δεδομένη την θετική απάντηση στο τουρκικό αίτημα. Η Τουρκική Αεροπορία διαθέτει σήμερα 236 F-16 και περί τα 30 F-4E 2020. Τα τελευταία θα μπορούν να αντικατασταθούν από τα 40 νέα F-16V ενώ το συνολικό δυναμικό θα διαμορφώσει διατήρηση της αριθμητικής υπεροχής έναντι της Πολεμικής Αεροπορίας από το δεύτερο ήμισυ της τρέχουσας δεκαετίας. Η δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας, υπολογιζομένης της αποσύρσεως των F-4E 2000, θα διαμορφώνεται από τα σημερινά δεδομένα ανταγωνιστικό ποιοτικό επίπεδο: 153 F-16, 24 Mirage 2000-5Mk2, 24 Rafale F3R και πιθανώς μια ακόμη Μοίρα, είτε Rafale, είτε F-35.
Βεβαίως παραμένει άγνωστη μέχρι τότε η τύχη των 32 F-16 Block 30 ενώ για τα 38 F-16 Block 50 είναι βέβαιο ότι θα αποφασισθεί η αναβάθμισή τους. Ειδησεογραφία για προμήθεια στο εγγύς μέλλον μεταχειρισμένων Mirage 2000-9 από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δεν έχει καμμία βάση καθώς μέχρι τώρα δεν σχετίζεται με εισηγήσεις -πολύ περισσότερο δε με αποφάσεις- σε επίπεδο Πολεμικής Αεροπορίας. Επομένως, το βλέμμα της Πολεμικής Αεροπορίας παραμένει εστιασμένο σε νεώτερης γενιάς αεροπλάνα και οι εξελίξεις σε αυτό το πλαίσιο, θα διαμορφώσουν τον βαθμό της πορείας της ή όχι σε περιβάλλον εξορθολογισμού, που είναι αναγκαίος.
Με Ρωσική τεχνολογία του BUK-M3 αναπτύσσει η Τουρκία το αντιαεροπορικό σύστημα SİPER;
