Από Σάββας Δ. Βλάσσης
“Επιθετικός” όσο και αποκαλυπτικός, εμφανίσθηκε ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος στην Βουλή, κατά την διαδικασία κυρώσεως της Συμφωνίας Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσεως Ελλάδος – Γαλλίας. Μιλώντας στις 7 Οκτωβρίου, ο υπουργός απέκρουσε τις αρνητικές παρατηρήσεις της αντιπολιτεύσεως που, για να είμαστε δίκαιοι, υπήρξαν μάλλον μεμψίμοιρες και ρηχές γι’ αυτή την μείζονα εξέλιξη σε επίπεδο εθνικής πολιτικής. Όμως ο υπουργός ανέφερε και ενδιαφέροντα στοιχεία για τα εξοπλιστικά προγράμματα που διαχειρίζεται, προβαίνοντας σε άμεσες συγκρίσεις με την προηγουμένη κατάσταση.
«Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
δεν θα προσπαθήσω να αναπροσαρμόσω στη σημερινή συζήτηση την ιστορικότητα της ημέρας, αυτό άλλωστε το έκαναν με τον καλύτερο τρόπο προ ολίγων ωρών ο Πρωθυπουργός και προ ολίγου ο προλαλήσας Υπουργός Εξωτερικών. Θα μου επιτρέψετε να κάνω τρία – τέσσερα σχόλια και μία παραίνεση.
Το σύνθημα «Ελλάς- Γαλλία- Συμμαχία» δεν είναι χθεσινό. Το είχε φωνάξει δυνατά ο Ελληνικός Λαός όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε αποβιβαστεί από το αεροπλάνο που τού είχε διαθέσει τότε, ο φίλος της Ελλάδας και προσωπικός φίλος του, ο Γάλλος Πρόεδρος Βαλερύ Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, προκειμένου να έρθει και να αποκαταστήσει τη Δημοκρατία στη χώρα.
Ανέκαθεν -όπως ανέλυσε ο προλαλήσας Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Βαρβιτσιώτης- οι σχέσεις μεταξύ των Ελλήνων και των Γάλλων Ηγετών ήταν καλές, η επικοινωνία υπήρχε πάντα. Το σύνθημα αυτό όμως κι οι σχέσεις μεταξύ των Ηγετών, θεωρώ ότι πλέον αποκτούν νέα διάσταση, απογειώνονται σήμερα, χάρη στην ευχερέστερη συνεννόηση με όρους προσωπικής «χημείας» αλλά και στη συναντίληψη στα βασικά θέματα, τα γεωπολιτικά κι αυτά που έχουν να κάνουν με τις προκλήσεις και απειλές ασφαλείας, στην ευρύτερη περιοχή μας, ανάμεσα στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη και το Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν. Αυτή η συναντίληψη, αυτή η συνεννόηση, αυτή η χημεία, οδήγησαν σε αυτή τη Συμφωνία.
Και προσπαθώ να καταλάβω σήμερα εδώ: Έρχεται η Κυβέρνηση να κυρώσει μια Αμυντική Συμφωνία με τη μεγαλύτερη Στρατιωτική Δύναμη της Ευρώπης, που θέλει να δεθεί περισσότερο μαζί μας. Η Συμφωνία αυτή περιλαμβάνει την πολυπόθητη Ρήτρα Αμοιβαίας Αμυντικής Συνδρομής για την οποία η Αντιπολίτευση μάς εγκαλούσε επειδή δεν την είχαμε συμφωνήσει σε παλαιότερες Συμφωνίες Αμυντικής Συνεργασίας με τους Γάλλους, όπως αυτή της πρόσκτησης των δεκαοκτώ “Rafale”. Μας εγκαλούσατε τότε: «Δεν φέρατε ρήτρα Αμυντικής Συνδρομής», «ελλιπέστατη προσπάθεια»…
Σήμερα θα έπρεπε να επιχαίρουμε κι όχι να μεμψιμοιρούμε. Θα έπρεπε όλοι να βλέπαμε πώς μπορούμε να στηρίξουμε το εθνικό συμφέρον κι όχι να κάνουμε αντιπολίτευση στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με μένος μάλιστα. Θα έπρεπε να βρούμε κάτι να πούμε για τη Συμφωνία ή ακόμα να αναλύσουμε ζητήματα σχετικά με τη ρήτρα αμυντικής συνδρομής, η οποία είναι μια γενική ρήτρα πολιτικής και διπλωματική υφής, όχι όρος σε ασφαλιστήριο συμβόλαιο για να ανακαλύπτουμε τον υποόρο της υποπαραγράφου, τρέχοντα σενάρια. Αυτό θα έπρεπε να κάνουμε κι όχι να συζητούμε για τα Εξοπλιστικά, τα φυσίγγια των ΕΑΣ, την Καλαμάτα και τα υπόλοιπα.
Θυμάμαι και το είπα, αλλά επιμένετε να σας το επαναλαμβάνω. Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προσπαθούσα να βρω φακέλους να υπογράψω για κάποια προκαταβολή ή κάποια καταβολή πληρωμών τμηματικώς στα ΕΑΣ, για να βγάλω μισθοδοσία τον Αύγουστο του 2019 και προσπαθούσα να μην βρω φακέλους -να υπογράψω, να τους στείλω πίσω- μέσω των οποίων κατέπιπταν ποινικές ρήτρες για καθυστερημένη καταβολή Αμυντικού Υλικού. Αυτά έκανα τον Αύγουστο του 2019, για να θυμόμαστε πώς ήταν η κατάσταση πριν, γι’ αυτά που μάς εγκαλείτε σήμερα.
Να κάνω λοιπόν και δυο σχόλια σχετικά με το εξοπλιστικό κομμάτι, αφού όπως σας είπα για τη Συμφωνία έχουν ειπωθεί πολλά. Η απόφαση για τα “Rafale” όπως και η απόφαση για τις Φρεγάτες -ένα ακόμα στοιχείο αυτής της γενικότερης σύγκλισης Ελλάδας και Γαλλίας, η πρόσκτηση αυτών των τριών Φρεγατών- δεν ήρθε από το πουθενά ή χωρίς κανένα σχεδιασμό.
Σύμφωνα με τη νέα Δομή Δυνάμεων 2020-2025 την οποία συζητήσαμε στο τέλος του περασμένου έτους, κατά τις εισηγήσεις των Γενικών Επιτελείων και σύμφωνα με το Εθνικό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών της τρέχουσας περιόδου, όσον αφορά στο οικονομικό κομμάτι και αυτό του οικονομικού σχεδιασμού, η απαίτηση των Επιτελείων για να καλύπτονται επαρκώς οι Αμυντικές ανάγκες της χώρας είναι για 48 αεροσκάφη νέας γενιάς, καθώς και για 12 ως 13 Κύριες Μονάδες Κρούσεως (Φρεγάτες, ίσως και Κορβέτες).
Πώς λοιπόν ισχυρίζεστε ότι αυτές οι αποφάσεις ήταν χωρίς κανένα σχεδιασμό; Πώς λέτε ότι αυτές οι αποφάσεις δεν εντάσσονται σε κανένα πλαίσιο, σε κανένα προγραμματισμό, όταν έχουμε υποβάλει και συζητήσει το σχέδιό μας κοστολογημένο, προτεραιοποιημένο, «απλωμένο» σε βάθος χρόνου για τις ανάγκες και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων για τα επόμενα οκτώ χρόνια. Έχετε την εντύπωση ότι δεν εγκρίνει η Πολεμική Αεροπορία την πρόσκτηση των 18 “Rafale” που θα γίνουν 24 για να πάμε σε μια πλήρη Μοίρα αυτού του τύπου αεροσκάφους; Έχετε την εντύπωση ότι δυσανασχετούν; Έχετε την εντύπωση ότι οι “Belharra” δεν αποτελούσαν την υπ’ αριθμόν 1 προτίμηση του Πολεμικού Ναυτικού; Αυτήν την εντύπωση έχετε; Μπορείτε να επιβεβαιώσετε. Είχαμε καταλήξει σ’ έναν κατάλογο με τρεις ή τέσσερις τελικές υποψηφιότητες για τις Φρεγάτες. Κι έπεφτε πολύ σπέκουλα εδώ, σε αυτή την Αίθουσα, από πολλούς, ότι δεν ακούμε το Ναυτικό, θα επιλέξουμε με άλλα κριτήρια, δεν θα δούμε τις ανάγκες του, ότι άλλοι λόγοι γεωπολιτικοί και όχι ανταποκρινόμενοι στις στενές απαιτήσεις των ανθρώπων του Πολεμικού Ναυτικού θα μας οδηγούσαν στην επιλογή. Δείτε όμως τι συνέβη. Και τούτο συνέβη διότι το Πολεμικό Ναυτικό εργάστηκε πολύ σκληρά για να αξιολογήσει τις πολλές προτάσεις που έβαιναν βελτιούμενες όσο περνούσε ο χρόνος, διότι ο κάθε υποψήφιος ερχόταν με νέα στοιχεία για να τις καταστήσει ελκυστικότερες στην Ελληνική πλευρά. Και βέβαια προτάσεις οι οποίες αντανακλούσαν στην κεντρική οδηγία του Πρωθυπουργού της χώρας: «Θα επιλέξετε αυτό το πλοίο που πληροί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού χωρίς έτερον». Έτσι κινηθήκαμε, έτσι κινήθηκε και το Πολεμικό Ναυτικό.
Επιχειρείτε να εκτρέψετε αυτή τη συζήτηση και γι’ αυτό οφείλω κάποιες απαντήσεις σε μία συζήτηση αμιγώς για τα Εξοπλιστικά. Οφείλω να σας το πω ευθέως: Δεν κάνουμε ανταγωνισμό εξοπλισμών με την Τουρκία. Κάνουμε αγώνα δρόμου για να καλύψουμε τα κενά που έχουν δημιουργηθεί σε βάθος χρόνου στις Ένοπλες Δυνάμεις. Γιατί το μόνο δικό σας εξοπλιστικό που αποφασίστηκε επί των ημερών σας, κύριοι της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ήταν το περίφημο Πρόγραμμα 500 εκατομμυρίων των Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας, αμφιβόλου επείγοντος χαρακτήρα όσον αφορά στις απαιτήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων. Πεντακόσια εκατομμύρια στοίχισαν η πρόσκτηση στον βαρέως τύπου νέων τορπιλών που τελειώνουμε μαζί με τα τελευταίας τεχνολογίας κατευθυνόμενα βλήματα που θα αυξήσουν δραματικότατα την ισχύ πυρός του Στρατού ξηράς από τον Έβρο μέχρι τα νησιά. Όλα αυτά τα δύο μαζί, όσο τα P-3Β εκ των οποίων όσο γνωρίζω πετά το πρώτο, που μας είχαν δώσει αλλά το Πρόγραμμα καρκινοβατεί κι έχει κάποιες υπερβάσεις όσον αφορά στο οικονομικό αντικείμενό του, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία.
Άκουσα με προσοχή τον Εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον αξιότιμο συνάδελφο κ. Κατρούγκαλο. Εμείς είχαμε συμφωνήσει -μας είπε- οι φρεγάτες να ναυπηγηθούν στην Ελλάδα. Ρωτώ: Πού το είχατε συμφωνήσει; Στα λόγια, στο μιλητό; Γιατί εγώ δεν έχω κείμενο τέτοιας συμφωνίας. Στο Letter Of Intent, τη δήλωση πρόθεσης που ποτέ δεν υπογράψατε; Αυτό το κείμενο που δεν έχει καμία νομική δεσμευτικότητα αλλά είναι μία απλή δήλωση προθέσεων από πλευράς και των δύο, προκειμένου να πάμε σε αυτό το μεγάλο εξοπλιστικό για την πρόσκτηση των δύο και όχι των τριών -αυτό περιλάμβανε τότε η συμφωνία- “Belharra” για το Πολεμικό Ναυτικό; Δεν συνυπογράφηκε ποτέ αυτό το LOI. Το υπέγραψα με τη Γαλλίδα ομόλογο μου τον Οκτώβριο του 2019 στο Παρίσι.
Για να θυμίσω κιόλας τον «οδικό χάρτη», ξέρετε ότι η συζήτηση για την πρόσκτηση καινούργιων Φρεγατών από το Πολεμικό Ναυτικό είναι παλιά. Ξεκίνησε επί ημερών Κώστα Καραμανλή – Νικολά Σαρκοζί. Τότε ξεκίνησε το θέμα της πρόσκτησης των Φρεγατών τύπου “FREMM”.
Τον Φεβρουάριο του 2016 ήρθε η Γαλλική πλευρά και πρότεινε να αγοράσουμε τη νέα φρεγάτα, την “Belharra”. Τον Νοέμβριο του 2017 πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι συνεδρίαση της μεικτής Ελληνογαλλικής Επιτροπής Αμυντικοτεχνικής Συνεργασίας και υποβλήθηκε από την εταιρεία πρόταση παραγωγής Φρεγατών. Στις 19 Απριλίου 2018 το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο ενέκρινε την καταλληλότητα της προτεινόμενης Γαλλικής φρεγάτας “Belharra” και συνεχίστηκαν οι συναντήσεις.
Τον Σεπτέμβριο του 2018 πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της ΓΔΑΕΕ συνάντηση εκπροσώπων της ΓΔΑΕΕ και του ΓΕΝ με εκπροσώπους της “Naval Group”, όπου τους επιδόθηκε το προτεινόμενο σχέδιο της τεχνικής συμφωνίας μεταξύ των δύο Υπουργείων στα αγγλικά. Δεν υπεγράφη ποτέ η τεχνική συμφωνία, ούτε στη συνάντηση των δύο Υπουργών που έγινε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 2018. Τον Μάρτιο του 2019 έρχεται η “Naval Group” και ζητεί από τη ΓΔΑΕΕ να υπογραφεί αυτό το περίφημο LOI, η δήλωση πρόθεσης από την Ελλάδα, δεδομένου ότι πηγαίναμε τότε σε διαπραγμάτευση για μια διακρατική συμφωνία. Δεν γίνεται κάτι. Διαπραγματεύσεις επί διαπραγματεύσεων και τρέχουν οι μήνες.
Το Letter of Intent υπεγράφη τελικά στις 10 Οκτωβρίου 2019 στο Παρίσι από εμένα και την κ. Παρλύ. Αφορούσε σε δύο Φρεγάτες και ξεκίνησε η διαπραγμάτευση. Οι Γάλλοι δεν είχαν ακριβή ιδέα τι ήθελαν να κάνουν, τους βοήθησαν στο σχεδιασμό της διαμόρφωσης οι δικοί μας του Πολεμικού Ναυτικού. Είχαν τη δική τους φιλοσοφία για τη Φρεγάτα, εμείς τη δική μας. Με κάθε διαπραγμάτευση, με κάθε συνάντηση ανέβαινε το κόστος και κατά τον Αύγουστο του 2020 καταλήξαμε, δεν συμφωνήσαμε, σε ένα κόστος 3,3 δισ. για δύο καράβια Άμυνας Περιοχής. Κρίναμε ότι αυτό ήταν ασύμφορο και «παγώσαμε», δεν τελειώσαμε, τη διαπραγμάτευση. Ζητήσαμε να επανέλθουμε με καλύτερη πρόταση. Είχε προκύψει και η επιβάρυνση του Προϋπολογισμού από τη γνωστή υπόθεση των αναδρομικών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Κρίθηκε οικονομικά ασύμφορο. Οι Γάλλοι έφυγαν και επανήλθαν με καλύτερη πρόταση, μαζί με τους υπόλοιπους υποψηφίους. Αυτός ήταν ο «οδικός χάρτης».
Παραλάβατε διαπραγμάτευση, μάς είπατε διά του Αρχηγού σας και του Εισηγητού σας. Με συγχωρείτε, το θέμα δεν είναι να παραλαμβάνεις διαπραγματεύσεις όταν είσαι Υπουργός Εθνικής Άμυνας. Το θέμα είναι να παραλαμβάνεις αεροσκάφη και καράβια έχοντας κάνει τις διαπραγματεύσεις, έχοντας κλείσει τις διαπραγματεύσεις, έχοντας ολοκληρώσει. Ξέρετε κ. Δρίτσα ότι σε ένα χρόνο και λιγότερο από την έναρξη των αρχικών συζητήσεων με την ”Dassault”, ήδη έχουμε παραλάβει Πολεμικό Αεροσκάφος. Δείτε κι ανατρέξτε και θα δείτε ότι οι ταχύτητες αυτές είναι τουλάχιστον ασυνήθιστες.
Όσον αφορά στο θέμα που ευλόγως βάζετε για την εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας. Όλοι θέλουμε να υπάρξει ναυπηγικό έργο στα Ελληνικά ναυπηγεία. Αν όμως θέλουμε την παράδοση αυτών των σκαφών το 2025 – αρχές του 2026 και τέλος 2026 – αρχές του 2027, πρέπει να δεχθούμε ότι αυτό το έργο δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί από τα Ελληνικά ναυπηγεία στην τρέχουσα κατάστασή τους και ξέρετε υπάρχει ένας κατεπείγων λόγος και ελκυστικός όρος στη σύμβαση από πλευράς Γάλλων, της ταχύτατης κατά το δυνατόν παράδοσης αυτών των πλοίων. Εξηγήθηκα νωρίτερα.
Υπάρχουν όμως εναλλακτικές. Αν ικανοποιήσουμε την εναλλακτική που μας δίνεται και προχωρήσουμε στην πρόσκτηση τριών Κορβετών -όπως ξέρετε 5 δισ. έχουν προϋπολογιστεί σε βάθος χρόνου για το Πολεμικό Ναυτικό, τα 2,9 δεσμεύονται για την πρόσκτηση των τριών αυτών Φρεγατών, άρα υπάρχει δημοσιονομικό και οικονομικό περιθώριο- τότε θεωρώ βέβαιο ότι κάποια από αυτά τα καράβια (αν όχι όλα) θα ναυπηγηθούν σε Ελληνικό ναυπηγείο με την προϋπόθεση ότι θα έχουν ξεπεράσει τα προβλήματά τους. Εκτιμώ ότι θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις όταν με το καλό φτάσουμε σε αυτό το σημείο γιατί είναι όντως εύλογο το ζήτημα της εμπλοκής της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας. Όμως μια που το συζητούμε, θα σας πω ότι στις 6 Οκτωβρίου 2021 εστάλη από την Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων επιστολή προς την αντίστοιχη Διεύθυνση του Γαλλικού Υπουργείου Άμυνας διά της οποίας ζητείται η συνεργασία της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας με αυτή των Γάλλων, καθώς και η παροχή μεταφοράς τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στην εκτέλεση αυτής της σύμβασης, όπως προβλέπεται από όρο της Αμυντικής Συμφωνίας που καλούμαστε να κυρώσουμε σήμερα.
Κι ένα μόνο σχόλιο για την «Σαχέλ». Η ενδεχόμενη συνδρομή της Ελλάδας στην επιχείρηση “Takuba”, στην Υποσαχάρια Αφρική, δεν προκύπτει ως απορρέουσα υποχρέωση από τη Συμφωνία που κυρώνουμε σήμερα. Προκύπτει αφενός στο πλαίσιο της συμμαχικής σχέσης μεταξύ Ελλάδας και Γαλλίας, συμμαχική σχέση που σήμερα βέβαια αποκτά νέα διάσταση ιδιαίτερα αναβαθμισμένη και αφετέρου στο πλαίσιο συμμετοχής της χώρας σε μία διεθνή αποστολή υπό την αιγίδα της ΕΕ. Από το 2014 η χώρα συμμετέχει στην EUTM – European Union Train Mission, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Αποστολή Μάλι, με έναν Αντισυνταγματάρχη κι έναν Ταγματάρχη Πληροφοριών, με δύο στελέχη στο Αρχηγείο, σε μία περιοχή με σοβαρές αποσταθεροποιητικές τάσεις και δυνητικές απειλές και για ζωτικά γεωπολιτικά συμφέροντα της ΕΕ λόγω της γειτνίασής της με τη Βόρεια Αφρική και τη Μεσόγειο. Η “Takuba” λοιπόν αποτελεί Γαλλική πρωτοβουλία κι είναι μέρος ευρύτερης επιχείρησης “Barkhane”. Σκοπός είναι η υποστήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων του Μάλι.
Ποιοι μετέχουν σε αυτή την επιχείρηση; Διαβάζω η Σουηδία, η Τσεχία, η Εσθονία (δεν είναι μεγαλύτερη χώρα από την Ελλάδα, ούτε βάσει των γεωγραφικών γνώσεων πιο κοντά σ’ αυτήν την περιοχή από την Ελλάδα), η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ποιοι έχουν εκφράσει προοπτική επιθυμίας συμμετοχής εκτός από εμάς; Δανία, Ουγγαρία, Ουκρανία, Σλοβακία, Σερβία, Ρουμανία, Νορβηγία, Λιθουανία, Πολωνία, Φιλανδία, Γεωργία και Ισπανία, είκοσι τρείς χώρες! Γιατί άραγε; Τι ωθεί αυτές τις χώρες να δηλώσουν ότι προτίθενται να συνδράμουν τη Γαλλία σε αυτή τη διεθνή αποστολή, είτε με στελέχη στο Αρχηγείο, είτε με μάχιμα στελέχη κάποιων δεκάδων ανδρών, όχι παραπάνω. Διότι αυτό, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι, είναι ένας προπομπός -όχι προς τη δημιουργία, έχει ακόμα μέλλον ο Ευρωστρατός- για ν’ αναπτυχθούν οι δυνατότητες της Ε.Ε. προς επίτευξη της Στρατηγικής Αυτονομίας στην οποία όλοι επιθυμούμε, να μπορεί να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε περιοχές όπου διακυβεύονται κρίσιμα γεωπολιτικά συμφέροντά της.
“Συμμετοχή” της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας από την προμήθεια 6 Rafale; Μην έχουμε αυταπάτες
Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πτήσεων
Ο ΥΕΘΑ απάντησε και σε τοποθετήσεις του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως σχετικώς με το Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πτήσεων στην Καλαμάτα.
«Άκουσα στην τοποθέτησή σας, αξιότιμε Πρόεδρε της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, να κάνετε λόγο για σκανδαλώδη υπερκοστολόγηση του Εκπαιδευτικού Κέντρου της Καλαμάτας κι επίσης να ισχυρίζεστε ότι διαθέταμε καλύτερες εναλλακτικές λύσεις, ότι δηλαδή μπορούσαμε να το κάνουμε φθηνότερα με δικά μας χρήματα, στο 1/4 μάλιστα του συνολικού κόστους. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι αναληθείς και θα σας προέτρεπα να ανατρέξετε σε αυτούς που σας συμβούλευσαν να πείτε αυτά γιατί δεν ήρθαν καλά διαβασμένοι και επομένως δεν σας συμβούλευσαν καλά.
Η μόνη πρόταση που είχαμε στα χέρια μας όταν αναλάβαμε τη διακυβέρνηση κ. Πρόεδρε, ήταν αυτή μιας Καναδικής εταιρείας ύψους 1,9 δισ. ευρώ. Στην πορεία προέκυψε και η Ισραηλινή εταιρεία. Ξεκίνησε να λειτουργεί ο ανταγωνισμός, είχαμε διαδοχικές μειώσεις των προτάσεων και καταλήξαμε στο ύψος εις το οποίο συμφωνήσαμε.
Αφότου πέρασε το πρόγραμμα από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής -μετά από πεντάωρη συζήτηση και εξονυχιστικές εξηγήσεις που δόθηκαν για την κοστολόγηση- ξεκίνησε η κυρίως διαπραγμάτευση η οποία οδήγησε στην τελική, αυτήν που ισχυρίζεστε εσείς ότι είναι σκανδαλωδώς υπερκοστολογημένη τιμή, η οποία είναι κατά τι μεγαλύτερη της αρχικής διότι μπήκε η ρήτρα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής που δεν είναι σκανδαλώδης παρέμβαση από το πουθενά, αλλά συνήθης πρακτική σε τέτοιου είδους μακροχρόνιες συμβάσεις. Ως γνωστόν η σύμβαση αυτή είχε διάρκεια 22 ετών. Άλλωστε αυτή τη ρήτρα διαπραγματευόταν και θα συζητούσαν εάν έπαιρναν αυτήν την δουλειά και οι Καναδοί.
Ο ισχυρισμός όμως ότι επιπλέον είχαμε και δική μας πρόταση κατατεθειμένη από την Πολεμική Αεροπορία και δεν την αξιοποιήσαμε είναι απολύτως αναληθής, διότι κατά τη συνεδρίαση του ΣΑΓΕ, τον Ιανουάριο του 2019, ο τότε Υπουργός Εθνικής Άμυνας στα πρακτικά -μπορείτε να ανατρέξετε και να το δείτε αυτό του ΣΑΓΕ, τα έχω πιο φρέσκια στη μνήμη μου και θα ήθελα να φρεσκάρω και τη δική σας- αποφάνθηκε ότι πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω η Καναδική πρόταση, όπως να αναζητηθούν ενδεχομένως και άλλες λύσεις.
Άλλες λύσεις δεν προτάθηκαν ποτέ και παρότι το ζητήσαμε τότε στην Επιτροπή Εξοπλιστικών και Άμυνας -όταν για 5 ώρες συζητούσαμε για την Καλαμάτα κανένας δεν προσκόμισε τον φάκελο κατά τον οποίον δήθεν θα μπορούσε να το κάνουμε μόνοι μας στο 1/4 του ποσού κι αυτό δεν συνέβη διότι δεν υπήρχε φάκελος, υπήρχε μόνο μία θεωρητική αναζήτηση από στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας που ποτέ όμως δεν αποτυπώθηκε σε πρόταση. Γι’ αυτό το λόγο αναζητήσαμε λύση σε ένα πρόβλημα το οποίο όπως καταλαβαίνετε στο τέλος του έτους με τη λήξη του προσδόκιμου βίου των εκπαιδευτικών αεροθουμένων θα είχε δραματικές συνέπειες για την ομαλή συνέχεια της Εκπαίδευσης των Ικάρων και την βρήκαμε με την Ισραηλινή πρόταση, στην τιμή που έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης και σίγουρα δεν αποτελεί σκανδαλώδη υπερκοστολόγηση.
Θα συνιστούσα αυτοί που σας συμβουλεύουν επ’ αυτών των θεμάτων, να έρχονται καλύτερα διαβασμένοι ώστε να μη δημιουργούνται εντυπώσεις πρώιμης σκανδαλολογίας σε αυτή την Αίθουσα.
Η συζήτηση περί τα Εξοπλιστικά θα έλεγα πήρε μεγάλο μέρος αυτής της συζήτησης, που για άλλα είναι κι όχι για τα Εξοπλιστικά.
Κλείνοντας έχω να πω μόνο τούτο: Αν επιδεικνύατε τον ίδιο ζήλο περί τα Εξοπλιστικά όταν ήσασταν στην κυβέρνηση, όπως αυτόν που επιδεικνύεται σήμερα σε αυτή τη συζήτηση, δεν θα είχαμε να τρέξουμε για να καλύψουμε τόσο μεγάλο κενό.
Σας ευχαριστώ».
Σχόλια
Από τα άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσίασε ο ΥΕΘΑ, θα κάνουμε ορισμένες επισημάνσεις.
- Ο ΥΕΘΑ αναφέρει ότι οι συζητήσεις με την Naval Group μέχρι το καλοκαίρι του 2020 είχαν καταλήξει σε δύο φρεγάτες Αεράμυνας Περιοχής κόστους 3,3 δισ. ευρώ. Αυτό, υποστήριξε, κρίθηκε ασύμφορο οικονομικώς. Κάνει όμως ένα άλμα περιγράφοντας τον “οδικό χάρτη”, αφού λέει ότι απλώς οι Γάλλοι επανήλθαν με καλύτερη πρόταση όπως και οι άλλοι υποψήφιοι. Δεν εξήγησε πως προέκυψαν οι άλλες υποψηφιότητες αφού αυτό ήταν το αποτέλεσμα της εξαγγελίας του πρωθυπουργού τον Σεπτέμβριο του 2020 προγράμματος προμήθειας 4 φρεγατών και μάλιστα “πολλαπλού ρόλου”, δηλαδή όχι Αεράμυνας Περιοχής που ήταν το αντικείμενο συζητήσεως με τους Γάλλους. Επομένως, ο επαναπροσδιορισμός του αντικειμένου του προγράμματος σε φρεγάτα διαφορετικής κατηγορίας, μόνη κατηγορία στην οποία μπορούσε να καταθέσει προσφορά η αμερικανική Lockheed Martin, όσο και οι διαρκείς τοποθετήσεις εκπροσώπων της κυβερνήσεως που συνέδεαν την επιλογή με την κυοφορούμενη υποστήριξη αμερικανικής επενδύσεως στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, ήταν σαφές ότι περνούσαν συγκεκριμένο μήνυμα προτιμήσεως. Εξάλλου, όλοι σήμερα συμφωνούν ότι η τελική “επιστροφή” στην γαλλική φρεγάτα ήταν παράπλευρη συνέπεια της τεκτονικής μεταβολής που επήλθε αναπάντεχα λόγω της συμφωνίας AUKUS. Όλα τα προηγούμενα, οριοθετούν το πολιτικό πλαίσιο, το οποίο η ίδια η κυβέρνηση έθεσε. Όπως όμως κατέστη αντιληπτό, ο πρωθυπουργός, επέδειξε σωστό αισθητήριο και ανακλαστικά την κατάλληλη στιγμή, με αποτέλεσμα να αδράξει την ευκαιρία λόγω διεθνούς συγκυρίας και, αντικειμενικώς, να αποκομίσει στο τέλος τα μέγιστα για την χώρα σε πολιτικό επίπεδο και για το Πολεμικό Ναυτικό σε επιχειρησιακό.
- O YEΘΑ αποκάλυψε ότι στις 6 Οκτωβρίου, δηλαδή οκτώ ημέρες μετά την υπογραφή του ΜοU για την προμήθεια 3+1 FDI HN (και μόλις την προηγουμένη της εμφανίσεως του ΥΕΘΑ στην Βουλή) η ΓΔΑΕΕ απέστειλε επιστολή στην αντίστοιχη γαλλική, ζητώντας συνεργασία της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας και μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας κατά την εκτέλεση της συμβάσεως. Όπως όμως έχει πει χαρακτηριστικώς ο ναύαρχος Κυριακίδης, πρώην γενικός διευθυντής ΓΔΑΕΕ, με αφορμή το πρόγραμμα αναβαθμίσεως των F-16, “το να διαπραγματεύεσαι με κάποιον ο οποίος έχει εξασφαλίσει ότι είναι ο προμηθευτής, είναι κατ’ ελάχιστον ανούσιο“. Χωρίς να αμφισβητείται η καλή διάθεση των Γάλλων, το στοιχείο αυτό είναι αποτέλεσμα της μεθόδου που ακολούθησε η κυβέρνηση στην επιλογή φρεγάτας και επιβεβαιώνει ότι η τελική (πολιτική) απόφαση ελήφθη εκτάκτως, στα τέλη Σεπτεμβρίου, κι όχι κατόπιν ολοκληρώσεως της όποιας διαδικασίας αξιολογήσεως. Επομένως, αποτελεί πραγματικό στοίχημα και για την κυβέρνηση αλλά και για τον ΥΕΘΑ, η μεγιστοποίηση της εμπλοκής της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στο εν λόγω πρόγραμμα.
- Στην περίπτωση του Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων στην Καλαμάτα, αναφέρθηκε ότι ενώ αρχικώς υπήρχε μόνο μία πρόταση από καναδική εταιρεία, εν συνεχεία “προέκυψε” και από ισραηλινή. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, γνωρίζουν ότι η πρόταση της Elbit “προέκυψε” κατόπιν προσκλήσεως της ελληνικής κυβερνήσεως (θεμιτό). Αλλά και εδώ, εφόσον δεχθούμε ότι λειτούργησε ο ανταγωνισμός, ο ΥΕΘΑ αποκάλυψε ότι η κυρίως διαπραγμάτευση με την Elbit ξεκίνησε “αφότου πέρασε το πρόγραμμα από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής“. Δηλαδή και εδώ, πρώτα επήλθε συμφωνία με την εταιρεία ανάδοχο και μετά έγινε διαπραγμάτευση όρων ενώ δεν έχει ακουστεί το παραμικρό και σε αυτή την περίπτωση, για εξασφάλιση ανταλλαγμάτων. Στοιχείο το οποίο δημιουργεί το ερωτηματικό εάν στην διάρκεια συζητήσεως του προγράμματος στην Βουλή, υπήρξε κάποιος βουλευτής ο οποίος έθεσε ερώτημα για εξασφαλισμένα ανταλλάγματα σε βιομηχανικό ή άλλο επίπεδο.
