Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 18 Μαΐου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση βουλευτών του Κινήματος Αλλαγής, ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος επεσήμανε ορισμένες πτυχές του προγράμματος προσκτήσεως νέων φρεγατών για το Πολεμικό Ναυτικό.
Ο υπουργός απάντησε κατ’ αρχάς ότι, “στο πλαίσιο εναρμόνισης με την Εθνική Αμυντική και Βιομηχανική Στρατηγική, έχει ζητηθεί από τους ενδιαφερομένους η μέγιστη δυνατή συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας στην κατασκευή των νέων πλοίων. Σε κάθε περίπτωση, οι υποβληθείσες προτάσεις αξιολογούνται ως προς την πληρότητα, την επιτευξιμότητα και τον συνολικό απαιτούμενο χρόνο για την αποπεράτωση του έργου“.
Το αίτημα συμμετοχής της εγχώριας βιομηχανίας στο έργο, αφορά προφανώς τις ενημερώσεις σε επίπεδο κυβερνήσεων, καθώς το Πολεμικό Ναυτικό αξιολογεί τις προτάσεις αυστηρώς με επιχειρησιακά κριτήρια. Προ ημερών όμως, ο ΥΕΘΑ είχε αναφέρει ότι θα ζητηθούν συγκεκριμένες προτάσεις για ελληνική συμμετοχή στην τελική φάση της διαπραγματεύσεως, δηλαδή αφού προφανώς ανακοινωθεί μια short list μεταξύ των υποψηφιοτήτων. Αυτό αναδεικνύει την απουσία εξαρχής απαιτήσεως περί συγκεκριμένου ποσοστού εγχώριας συμμετοχής, ώστε να ενισχυθεί από ενάρξεως της διαδικασίας ο ανταγωνισμός. Συνεπώς, στην short list παραμένει ανοικτη η πιθανότητα προκρίσεως βάσει πολιτικών κριτηρίων και μόνο, προτάσεως χωρίς ισχυρή συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ), η οποία μόνο στο τελικό στάδιο θα καταβληθεί προσπάθεια από ελληνικής πλευράς να ενισχυθεί. Μέχρι σήμερα, μόνο από την γαλλική πλευρά έχουν ανακοινωθεί συγκεκριμένες πρωτοβουλίες περί συνολικής εμπλοκής της ΕΑΒΙ και όχι μόνο των ναυπηγείων.
Πρέπει πάντως να επισημανθεί στο σημείο αυτό ότι κακώς η ερώτηση των βουλευτών αναφερόταν στην ναυπηγική βιομηχανία και όχι ευρύτερα και συνολικότερα στην ΕΑΒΙ.
Στο πολύ εύστοχο και ουσιώδες ερώτημα των βουλευτών εάν εξετάζεται η περίπτωση διαχωρισμού της “ενδιάμεσης λύσης” από το πρόγραμμα νέας φρεγάτας, ο ΥΕΘΑ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο: “Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού αξιολογεί επιχειρησιακά τις αντίστοιχες προτάσεις σε συνδυασμό με τον τρόπο και χρόνο υλοποίησης και αναλόγως αποτελεσμάτων και εφόσον απαιτηθεί, θα εισηγηθεί τυχόν διαχωρισμό απόκτησης μεταχειρισμένων πλοίων από το πρόγραμμα των νέων Φ/Γ“.
Ουσιαστικώς επιβεβαιώνεται ότι η σύνδεση της αποκτήσεως μεταχειρισμένων πλοίων με το πρόγραμμα νέων φρεγατών ήταν περισσότερο προσχηματική και άμεσα σχετιζόμενη με τον προσανατολισμό του πρωθυπουργού για επιλογή της προτάσεως της αμερικανικής Lockheed Martin. Υποτίθεται ότι η “ενδιάμεση λύση” προστέθηκε, προκειμένου να λειτουργήσει ως επιπλέον μοχλός πιέσεως του αιτήματος για παραχώρηση αντιτορπιλικών κλάσεως ARLEIGH BURKE, στο οποίο υπήρχε αρνητική απάντηση. Καθώς έκτοτε η αμερικανική στάση δεν μεταβλήθηκε ενώ και κανείς άλλος υποψήφιος δεν έδειξε να προσφέρει κάτι το ίδιο ανταγωνιστικό σε μεταχειρισμένα πλοία, όπως έχουμε επισημάνει, εδώ και καιρό έχει διαμορφωθεί η αντίληψη στους επιτελείς ότι η πλέον πρόσφορη επιλογή μεταχειρισμένων πλοίων είναι οι φρεγάτες κλάσεως Μ. Οι Ολλανδοί έχουν διευκρινίσει εξαρχής ότι ακόμη και αν δεν επιλεγεί η ολλανδική πρόταση, οι φρεγάτες Μ θα είναι διαθέσιμες ούτως ή άλλως προς πώληση. Μάλιστα ανέφεραν ευθέως ότι το αρχικό τίμημα που παρουσιάσθηκε, είναι διαπραγματεύσιμο.
“Eνδιάμεση λύση”: πόση ουσία έχει ως κριτήριο στο πρόγραμμα νέας φρεγάτας;
Στην ερώτηση για την απουσία προγράμματος προσκτήσεως νέων μονάδων σε βάθος 20ετίας, ο ΥΕΘΑ περιορίσθηκε να μιλήσει για μεγάλο αριθμό προγραμμάτων των οποίων η υλοποίηση βρίσκεται σε εξέλιξη. Η απάντηση παραπέμπει σε αποσπασματικό και όχι ολοκληρωμένο και μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, για τον οποίο ρώτησαν οι βουλευτές.
Τέλος στο ερώτημα γιατί δεν προχώρησε ανεξάρτητα το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ, ώστε να μην χαθεί και άλλος πολύτιμος χρόνος, η απάντηση του ΥΕΘΑ ήταν ότι, “στόχος της ένταξης του προγράμματος Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ) των Φ/Γ τύπου ΜΕΚΟ στο συνολικό σχεδιασμό προμήθειας νέων Φ/Γ είναι η επίτευξη ομοιοτυπίας συστημάτων και οικονομίας κλίμακος, τόσο ως προς την επιχειρησιακή αξιοποίηση, όσο και προς την υποστήριξη αυτών“.
Η απάντηση ανταποκρίνεται σε κριτήρια ορθολογισμού αλλά πίσω από την συγκεκριμένη επιλογή υποκρύπτεται η εξασφάλιση ενός κριτηρίου προβαδίσματος υπέρ της αμερικανικής προτάσεως, έναντι του άμεσου ανταγωνισμού της δεύτερης υποψηφιότητος με γεωπολιτική βαρύτητα, αυτήν της Γαλλίας. Αυτό προκύπτει από την ευχερέστερη εγκατάσταση στις ΜΕΚΟ του συμβατικής αντιλήψεως ραντάρ περιστρεφόμενης κεραίας της αμερικανικής υποψηφιότητος, σε σύγκριση με το ανωτέρας κλάσεως ραντάρ σταθερής διατάξεως των Γάλλων, που ενέχει πολύ μεγαλύτερης εκτάσεως εργασίες με ρίσκο και αυξημένο κόστος.
