Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το πρόγραμμα προμήθειας 76 Τεθωρακισμένων Οχημάτων Αμφιβίου Εφόδου AAV7A1 που εγκρίθηκε στην Βουλή στις 4 Ιουλίου, συγκέντρωσε κατά την παρουσίαση της αρμοδίου Επιτροπής αρκετές ερωτήσεις. Όλες απαντήθηκαν από τους αρμοδίους.
Από την επομένη όμως, παρουσιάσθηκαν δημοσιεύματα τα οποία αμφισβητούσαν το πρόγραμμα, με κύριο σημείο την φήμη ότι οι ράμπες (καταπέλτες στην ορολογία του Πολεμικού Ναυτικού) των αρματαγωγών κλάσεως ΣΑΜΟΣ, δεν αντέχουν δήθεν το βάρος των συγκεκριμένων οχημάτων, όταν πρέπει να καθελκυστούν στην θάλασσα.
Η φημολογία είναι οργιώδης, επειδή δημιουργεί την εντύπωση ότι οι επιτελείς που μελέτησαν και επεξεργάστηκαν το πρόγραμμα αγνοούν βασικά στοιχεία. Υπονοεί επίσης, ότι το ζήτημα δεν ετέθη ως ερώτημα κατά την συζήτηση στην Βουλή ή και αν ετέθη, δεν απαντήθηκε. Η φημολογία, είναι και διαβρωτική, επειδή αποδιδόμενη σε πληροφορίες από “ναυάρχους”, συντηρεί ένα αρρωστημένο κλίμα Κλαδικού ανταγωνισμού, αφού οι Ειδικές Δυνάμεις -και ο ίδιος ο Α/ΓΕΕΘΑ που προέρχεται από αυτές- παρουσιάζονται, το λιγότερο, ανενημέρωτοι.
Όταν ένας ισχυρισμός είναι τόσο χονδροειδής, η εμπειρία λέει ότι είναι εντελώς αβάσιμος.
Η πραγματικότητα είναι ότι οι Έλληνες πεζοναύτες, στις συνήθεις στενότατες συνεργασίες τους με τα πλοία της Διοίκηση Αμφιβίων Δυνάμεων (ΔΑΔ) και σε παρελθούσες συνεκπαιδεύσεις με Αμερικανούς πεζοναύτες, έχουν δοκιμάσει την εφικτότητα της καθελκύσεως AAV7A1 από αρματαγωγά κλάσεως ΣΑΜΟΣ. Οι δοκιμές υπήρξαν επιτυχείς και η καταλληλότητα έχει αποτυπωθεί εδώ και χρόνια στις σχετικές υπηρεσιακές εκθέσεις του Πολεμικού Ναυτικού.
Συγκεκριμένα, στις δοκιμές του παρελθόντος, έχει αποδειχθεί ότι η πρωραία ράμπα των αρματαγωγών είναι απολύτως ανθεκτική για την καθέλκυση AAV7A1 εν πλω, μέχρι και σε Κατάσταση Θαλάσσης 3. Το μόνο που έχει κριθεί απαραίτητο από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού, είναι η πραγματοποίηση επιθεωρήσεων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υφίσταται ανάγκη αντικαταστάσεως απαρτίων του συγκροτήματος. Ως προς την πρυμναία ράμπα, έχει κριθεί ότι απαιτεί περιορισμένη δομική επέμβαση προς αύξηση της ανθεκτικότητάς της σε βάρος. Οι σχετικές εργασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν άνετα σε περίοδο δεξαμενισμού – συντηρήσεως του πλοίου ενώ το κόστος για το σύνολο αυτών, υπολογίζεται σε 300.000 €.
Πρέπει να διευκρινιστεί επίσης η καλλιεργούμενη αμφιβολία ως προς το αν τα οχήματα μπορούν να επανέλθουν στο αρματαγωγό εν πλω. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του Πολεμικού Ναυτικού, οι ράμπες – καταπέλτες των αρματαγωγών, επιτρέπουν όχι μόνο την καθέλκυση των AAV7A1 στο νερό αλλά και την περισυλλογή τους. Η ράμπα βυθίζεται στο νερό υπό γωνία και το όχημα ανέρχεται σε αυτήν. Παρά το μεγάλο βάρος, η ειδική σχεδίαση του οχήματος (ουσιαστικώς είναι ένα πλεούμενο, με ερπύστριες και θωράκιση) όσο και η άνωση του θαλασσίου ύδατος, υποβοηθούν την διαδικασία στην προκειμένη περίπτωση.
Ένα δεύτερο σημείο κριτικής, αφορά την “αναγκαιότητα” των ΤΟΑΕ AAV7A1. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν παύσει να υφίστανται για το Πολεμικό Ναυτικό τα κύρια μέσα μεταφοράς των πεζοναυτών από τα αρματαγωγά στην ακτή. Πρόκειται για τις λεγόμενες Αποβατικές Ακάτους (ΑΒΑΚ) οι οποίες με χωρητικότητα τμήματος μεγέθους διμοιρίας, μεταφέρουν ανά κύματα τα στρατεύματα στην ακτή. Παρά τις όποιες γνωστές αδυναμίες τους, είναι τα οργανικά μέσα κάθε αρματαγωγού, για την αμφίβια εξόρμηση των πεζοναυτών στην ακτή.
Λόγω των απαράδεκτων περιορισμών στον λειτουργικό προϋπολογισμό του Πολεμικού Ναυτικού, όπως και όλων των Κλάδων, τα τελευταία αρκετά έτη, δεν διατέθηκε καμμία πίστωση για την εκτέλεση εργασιών συντηρήσεως των ΑΒΑΚ. Το αποτέλεσμα είναι να αναμένουν επί σειρά ετών την υποβολή τους σε εκτεταμένη συντήρηση κι έχουν παύσει να χρησιμοποιούνται. Αν και από αυτή την άποψη η 32 Ταξιαρχία Πεζοναυτών έμεινε “κρεμασμένη”, η λύση ανάγκης στην οποία κατέφυγε, ήταν η αξιοποίηση των ελαστικών λέμβων εφόδου των μονάδων. Έτσι, τα πρώτα κύματα πεζοναυτών εξέρχονται στην ακτή μόνο με Zodiac των 8 ατόμων, με τους περιορισμούς που καθένας μπορεί να αντιληφθεί από πλευράς προφυλάξεως – ασφαλείας μεταφερόμενου προσωπικού, κατάσταση θαλάσσης κ.λπ.
Η 32 ΤΑΞΠ/Ν είχε καθιερώσει από παλαιότερα την χρησιμοποίηση των Zodiac για έξοδο του α΄ κύματος και υπό προϋποθέσεις. Η εξοικείωση με αυτές τις τακτικές δεν είναι αρνητική αλλά προφανώς δεν μπορεί το Δόγμα Αμφιβίων Επιχειρήσεων να στηρίζεται αποκλειστικώς στην χρησιμοποίηση αυτού του μέσου για την μεταφορά των τμημάτων εφόδου στην ακτή.
Σήμερα λοιπόν, έχουμε το παράδοξο, το Πολεμικό Ναυτικό να διαθέτει αρματαγωγά μεταφοράς ολόκληρων μονάδων και συγκροτημάτων Πεζοναυτών στην προς απόβαση περιοχή, χωρίς όμως οργανικά μέσα εξόδου στην ακτή! Με τα AAV7A1, οι πεζοναύτες θα εξέρχονται στην ακτή στεγνοί και προφυλαγμένοι από πυρά ενώ χάρη στην κάλυψη θώρακος, θα μπορούν αμέσως να ελιχθούν στο εσωτερικό της ακτής ταχύτατα και με αυξημένη υποστήριξη οργανικών πυρών.
Εν ολίγοις, εάν ληφθεί υπ’ όψιν ότι σύμφωνα με την μελέτη των Ελλήνων επιτελών, κάθε αρματαγωγό κλάσεως ΣΑΜΟΣ μπορεί να μεταφέρει μέχρι 15-16 AAV7A1, θεωρητικώς μπορεί να εξέλθει στην ακτή δύναμη άνω των 300 πεζοναυτών με αυξημένη προστασία και ταχύτητα ελιγμού στην ξηρά. Με την απόκτηση των AAV7A1, η πρόκληση υλοποιήσεως του Δόγματος Αμφιβίων Επιχειρήσεων θα μετατεθεί αποκλειστικώς στο Πολεμικό Ναυτικό, που πρέπει να εξασφαλίσει υψηλή διαθεσιμότητα των πλοίων της ΔΑΔ.
Καθώς το AAV7A1 αντικαθίσταται σε υπηρεσία με το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ, προβάλλεται η παλαιότητα του οχήματος όσο και η επικινδυνότητά του, εξαιτίας κάποιων θανατηφόρων δυστυχημάτων. Δυστυχήματα όμως συμβαίνουν με κάθε μέσο μεταφοράς, αντιπροσωπεύουν την εξαίρεση, ενώ πάντα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν σε τι βαθμό υπεύθυνος γι’ αυτά είναι ο ανθρώπινος παράγοντας, λόγω παραβλέψεως κανονισμών και μέτρων ασφαλείας. Ως προς την κατάσταση των οχημάτων, εφόσον αυτά συντηρούνται επιμελώς, δεν υφίσταται λόγος αυξημένης ανησυχίας.
Σημειώνεται ότι τα AAV7A1 που προορίζονται για την Ελλάδα, είναι μεν μεταχειρισμένα, θα υποβληθούν όμως σε πλήρη ανακατασκευή και θα παραδοθούν σαν καινούργια. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κόστος των οχημάτων ορίζεται σε 185 εκατ. $, που μπορεί να μειωθεί κατά 25 εκατ. $ εφόσον αξιοποιηθεί από ελληνικής πλευράς σχετική πίστωση FMF, βάσει των προνοιών του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Κινήτρων Ανακεφαλαιοποίησης (ERIP) των ΗΠΑ, στο οποίο έχει συμπεριληφθεί η Ελλάδα.
Το συνολικό κόστος του προγράμματος, επιβαρύνεται από τις ανάγκες δημιουργίας ειδικών υποδομών για την συντήρηση των οχημάτων, όπως και για την εκπαίδευση του προσωπικού σε διαδικασίες εκκενώσεως εκτάκτου ανάγκης στην θάλασσα (προβλέπεται η δημιουργία τουλάχιστον μίας τέτοιας εγκαταστάσεως πισίνας). Στην συνολική πρόταση, προβλέπεται δαπάνη για εκπαίδευση, βιβλιογραφία, αρχική ποσότητα ανταλλακτικών για 2 έτη με προοπτική περαιτέρω υποστηρίξεως για 7 έτη, οπλισμό, φόρτους πυρομαχικών, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι πρόνοιες συντηρήσεως, αναφέρονται σε εργοστασιακό επίπεδο. Το στοιχείο των 291 εκατ. €, αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι είναι το ανώτατο κόστος και ενδεχομένως να μην εξαντληθεί.
Εγκρίθηκε από το ΣΑΓΕ το πρόγραμμα 76 AAV7A1 για τους Πεζοναύτες
