Γράφει ο Αντώνης Καμάρας
“Ο στόχος της εκπαίδευσης των κληρωτών είναι να παρέχει εκπαίδευση και προσανατολισμό στους κληρωτούς σε λειτουργίες που υπηρετούν την εθνική άμυνα και έτσι παρέχουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τη χώρα να σχηματίσει ολοκληρωμένες μονάδες σε περίπτωση πολέμου Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε κληρωτός πρέπει να εκπαιδευτεί για καθήκοντα πολέμου με βάση τις ικανότητές του και το ταλέντο του“.
Υπουργείο Αμυνας Φινλανδίας
Με αφορμή τον διάλογο για τη χρήση tablets από κληρωτούς στις Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις για την εκμάθηση
ψηφιακών δεξιοτήτων πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και δημοσιεύσεις σχετικά με την υιοθέτηση σύγχρονων μοντέλων θητείας από σκανδιναβικές χώρες από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ο γράφων έθεσε σειρά ερωτημάτων στο υπουργείο Άμυνας της Φινλανδίας Επιλέχθηκε η Φινλανδία διότι ποτέ δεν κατάργησε την υποχρεωτική δωδεκάμηνη στρατιωτική θητεία για τους περισσότερους άρρενες κληρωτούς λόγω της διαχρονικής απειλής εθνικής ασφαλείας της Ρωσίας όπως η Ελλάδα δεν κατάργησε τη στρατιωτική θητεία λόγω της τουρκικής απειλής.
Το φινλανδικό υπουργείο Άμυνας απάντησε στις ερωτήσεις που του έθεσε ο γράφων καθώς και τον παρέπεμψε σε δύο δημοσιευμένους οδηγούς του υπουργείου προς τους κληρωτούς που είναι μεταφρασμένοι στα αγγλικά, “Conscript 2022, A guide for getting prepared for military service” (76 σελίδες), από όπου προέρχεται και το παραπάνω χωρίο, και το “Soldier’s Guide 2022” (232 σελίδες).
Πουθενά σέ αυτούς τους δύο οδηγούς της φινλανδικής θητείας δεν υπάρχει μνεία για απόκτηση δεξιοτήτων αποσυνδεδεμένη από τον ρόλο του κληρωτού ως εκπαιδευμένου στελέχους της στρατιωτικής δύναμης αποτροπής της Φινλανδίας. Πουθενά. Η συζήτηση που άρχισε ως υπουργός Εθνικής Αμυνας του ΠΑΣΟΚ ο Γιάννος Παπαντωνίου το 2001 και συνεχίζεται τώρα με την διανομή tablets, ότι δηλαδή η θητεία είναι ευκαιρία απόκτησης δεξιοτήτων αποσυνδεμένων από τη στρατιωτική εκπαίδευση απλά δεν υφίσταται στην περίπτωση της Φινλανδίας. Σε αντιδιαστολή, για να αναφερθούμε σε μια άλλη εμβληματική τεχνολογία για τους νέους, καλούνται οι φινλανδοί κληρωτοί που έχουν ασχοληθεί με τον αερομοντελισμό προ θητείας να αποκτήσουν την ειδικότητα χειριστή drones στις μονάδες αεράμυνας του φινλανδικού στρατού (“Conscript 2022, A guide for getting prepared for military service”, σελ. 42).
Ποια είναι όμως τα επιμέρους συμπεράσματα από την αλληλογραφία του γράφοντος και την ανάγνωση των δύο οδηγών θητείας; Διαπιστώνουμε συγκεκριμένα:
Τη σημασία που δίνεται στην επάρκεια του κληρωτού ως μαχητή και που τεκμηριώνεται από ένα εύρος απαιτήσεων που εκπληρούνται από την εκπαίδευση που συμπεριλαμβάνουν την ικανότητα του κάθε κληρωτού να μπορεί να χρησιμοποιεί τακτικούς χάρτες και πυξίδα για τον προσανατολισμό του (σημειώνουμε ότι τα GPS θεωρούνται πλέον ευάλωτα), να ξέρει πώς να κατασκευάζει ένα σωστό χαράκωμα, να καμουφλάρεται να συμμετέχει στη διεξαγωγή νυχτερινού πολέμου, να προσφέρει πρώτες βοήθειες, να αμύνεται με την ομάδα του έναντι εχθρικών τεθωρακισμένων.
Την υψηλή ποιότητα και πληρότητα του εξοπλισμού του κληρωτού, κάτι που στις Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις περιορίζεται στους επαγγελματίες.
Το εύρος ειδικοτήτων που καλύπτει ο κληρωτός σε όλα τα όπλα και που συνοδεύει και τις πιο προωθημένες
λειτουργίες όπως κυβερνοπόλεμο, ηλεκτρονικό πόλεμο και βοηθούς μηχανικών αεροσκαφών. Δηλαδή με την εξέλιξη της στρατιωτικής τεχνολογίας δεν συρρικνώνεται το έργο του κληρωτού, αποδιδόμενο ολοένα και περισσότερο σε επαγγελματίες όπως έχει γίνει με τις Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά αντίθετα διευρύνεται.
Την επιχειρησιακή ευθύνη των κληρωτών εν καιρώ ειρήνης, όπου η συνοριοφυλακή επανδρώνεται από κληρωτούς που ναι μεν υπάγονται στο υπουργείο Εσωτερικών έχουν όμως πλήρη στρατιωτική εκπαίδευση και εξοπλισμό – θυμίζουμε ότι για τη δική μας συνοριοφυλακή ακολουθήσαμε την ελληνική πεπατημένη των προσλήψεων.
Στην τεράστια σημασία της θητείας για τον σχηματισμό επαρκών εφεδρειών σε περίπτωση πολέμου. Ορίζονται
οι ημέρες επανεκπαίδευσης μετά το πέρας της θητείας – 80 για τους απλούς στρατιώτες εφέδρους, 110 για τους έφεδρους υπαξιωματικούς και 200 για τους έφεδρους αξιωματικούς -, επανεκπαίδευση που έχει την υποχρεωτικότητα της θητείας. Έτσι η Φινλανδία των 5,6 εκατομμυρίων μπορεί να επιστρατεύσει 280.000 νεότερους και πρόσφατα επανεκπαιδευμένους εφέδρους και άλλους 590.000 εφέδρους μέχρι την ηλικία των 60 ετών. Το κυριότερο όλων; Ο σχηματισμός της ποιοτικής πολυάριθμης εφεδρείας κορυφαίος πυλώνας της αποτρεπτικής ισχύος των Φινλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων, βασίζεται στην απαιτητική και ποιοτική δωδεκάμηνη θητεία που περιγράψαμε, που είναι αποκλειστικά προσηλωμένη στην προετοιμασία για πολεμικές επιχειρήσεις, στα drones, όχι στα tablets.
Στους οδηγούς θητείας που αναφέραμε αλλά και στην απάντηση του υπουργείου προς τον γράφοντα, αναφέρεται
η χρησιμότητα στην πολιτική ζωή των διαφόρων ειδικοτήτων που αποκτά ο κληρωτός. Όμως, υπογραμμίζουμε, αυτές οι ειδικότητες αποκτούνται για την εξυπηρέτηση των αναγκών του στρατεύματος. Και βέβαια η χρησιμότητα της θητείας στην πολιτική ζωή είναι θετικά συναρτημένη με την ποιότητα της θητείας των φινλανδών κληρωτών. Η απόκτηση δεξιοτήτων άσκησης ηγεσίας, που αφορά το 30% των φινλανδών κληρωτών που γίνονται υπαξιωματικοί και αξιωματικοί, έχει βαρύτητα στην πολιτική ζωή ακριβώς λόγω της εφαρμογής αυτής της εκπαίδευσης ηγήτορος σε ένα απαιτητικό περιβάλλον εκπαίδευσης πολέμου σε ρεαλιστικές συνθήκες. Η απόκτηση εξειδίκευσης στον κυβερνοπόλεμο και στον ηλεκτρονικό πόλεμο έχει χρησιμότητα στην πολιτική ζωή
επειδή ακριβώς αφορά την ουσιαστική συμμετοχή των κληρωτών στις μονάδες κυβερνοπολέμου και ηλεκτρονικού πολέμου.
Ο Αντώνης Καμάρας είναι ερευνητικός συνεργάτης στο Ελληνικό Ιδρύμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Το άρθρο, δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, στις 20 Οκτωβρίου 2023.
7η Οκτωβρίου: Πρώτη Ανταπόκριση και η ανάγκη μέτρων από ΕΛΑΣ και ΛΣ-ΕΛΑΚΤ
