Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Προτάσεις προτεραιοτήτων στα εξοπλιστικά προγράμματα, έχει ζητήσει το ΓΕΕΘΑ να υποβληθούν από τα τρία Γενικά Επιτελεία, κατόπιν σχετικής οδηγίας από την πλευρά του ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια το τελευταίο διάστημα. Στα τέλη Νοεμβρίου το ΓΕΕΘΑ ζήτησε από τα Γενικά Επιτελεία την υποβολή προτάσεων για Πίνακες Προτεραιοτήτων στα εξοπλιστικά προγράμματα, που θα αφορούν την περίοδο 2024-2028. Οι Πίνακες Προτεραιοτήτων που θα καταρτιστούν, θα περιλαμβάνουν:
α) τις ανειλημμένες υποχρεώσεις για την αποπληρωμή εν εξελίξει ευρισκομένων προγραμμάτων.
β) τον προγραμματισμό μελλοντικών εξοπλιστικών προγραμμάτων.
γ) τα ερευνητικά – αναπτυξιακά προγράμματα.
Ως προθεσμία υποβολής των προτάσεων των Γενικών Επιτελείων, έχει τεθεί το τέλος Δεκεμβρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, η διαδικασία έχει δώσει νέα δυναμική στα αρμόδια συλλογικά όργανα λήψεως αποφάσεων των Γενικών Επιτελείων, δηλαδή τα οικεία Ανώτατα Συμβούλια, που τις ημέρες αυτές συνεχίζουν την έγκριση μελετών προτάσεων για εξοπλιστικά προγράμματα. Κάθε Κλάδος, εισαγάγει νέες προτάσεις με βάση τις ανάγκες που έχουν προκύψει εν τω μεταξύ και αυτές, συνολικώς με τα προηγουμένως εγκεκριμένα προγράμματα, θα καταγραφούν πινακοποιημένα και προτεραιοποιημένα.
Η εξέλιξη, διέρρευσε επιλεκτικά με τρόπο που επέτρεψε τον παραγοντισμό με την παρουσίαση σεναρίων κατά το δοκούν, αφού προβλήθηκε αφενός περίπου ως “εμφύλιος” μεταξύ πόλων ισχύος εντός του ΥΠΕΘΑ, αφετέρου δόθηκε η ευκαιρία για στοχευμένους υποκειμενικούς διαχωρισμούς σε “χρήσιμα” και “μη αναγκαία” προγράμματα. Η πραγματικότητα ως συνήθως βρίσκεται κάπου στην μέση και σημείο εκκινήσεως είναι η κίνηση του ΥΕΘΑ να ζητήσει την διαδικασία που αναφέραμε.
Η θεωρία ότι ο ΥΕΘΑ επιδιώκει να θέσει προτεραιότητες σε μια προσπάθεια “εξορθολογισμού”, παρουσιάζει την αδυναμία του ότι αυτός απλώς διαχειρίζεται τις απαιτήσεις προγραμμάτων που εγκρίνουν τα Γενικά Επιτελεία και το ΓΕΕΘΑ. Στους Πίνακες Προτεραιοτήτων που θα παρουσιάσει η στρατιωτική ηγεσία, θα περιλαμβάνονται φυσικά όσα έχουν εγκριθεί ήδη χωρίς να έχουν υλοποιηθεί, όπως και νέα που αποφασίζονται στον παρόντα χρόνο. Επομένως, ο όποιος επιδιωκόμενος “εξορθολογισμός” δεν σχετίζεται τόσο με την κρίση του ΥΕΘΑ, όσο μάλλον με την προβαλόμενη από την κυβέρνηση δημοσιονομική κατάσταση που διαχειρίζεται.
Για το 2024, το προσχέδιο προϋπολογισμού του ΥΠΕΘΑ προβλέπει διάθεση 2,57 δισ. € περίπου, για εξοπλιστικά προγράμματα. Μόνο για την αποπληρωμή δύο μειζόνων προγραμμάτων που έχουν ανατεθεί τα προηγούμενα έτη, θα απορροφηθεί το 1 δισ. €. Πρόκειται για την προβλεπόμενη καταβολή συνολικώς 547 εκατ. € περίπου για τις δύο συμβάσεις των 24 Rafale F3R και περί των 450 εκατ. € για το πρόγραμμα φρεγατών FDI HN. Απομένει “χώρος” περίπου 1,5 δισ. € για αποπληρωμές λοιπών συμβάσεων και προκαταβολές νέων.
Η “λύση” στην οποία υπολογίζουν οι αρμόδιοι, είναι αυτή της παροχής μακροχρόνιων δανείων υπό την μορφή των FMF (Foreign Military Funds) από τις ΗΠΑ. Μέσω αυτών των μακροχρόνιων δανείων, θα καλυφθεί η χρηματοδότηση προγραμμάτων προμήθειας υλικού καινούργιας κατασκευής, όσο και μεταχειρισμένου από τα αμερικανικά πλεονάσματα. Η πραγματικότητα αυτή, ευνοεί προγράμματα προμήθειας αμερικανικού υλικού, για τα οποία το προηγούμενο διάστημα επέδειξε ενδιαφέρον η στρατιωτική ηγεσία, οπότε μένει να διαπιστωθεί το εύρος του στοιχείου του “εξορθολογισμού”.
Η κυοφορούμενη εδώ και καιρό λύση, θα επιβεβαιώσει την επισήμανση ότι τα όποια νέα προγράμματα ανατεθούν, θα αφορούν απευθείας αναθέσεις – διακρατικές συμβάσεις και σχεδόν καθολικό προσανατολισμό προς την αγορά συστημάτων από τις ΗΠΑ. Μια πτυχή των διακρατικών συμβάσεων πάντως, αφορά την εμπειρία που δείχνει ότι αυτές δεν εξασφαλίζουν σοβαρά ανταλλάγματα και βιομηχανική συμμετοχή, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το “αφήγημα” περί ενισχύσεως της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, που καλλιεργεί ο ΥΕΘΑ.
Μέχρι τώρα ο ΥΕΘΑ έχει κινηθεί στις γραμμές των εγκεκριμένων εξοπλιστικών προγραμμάτων, με δύο συνεδριάσεις του ΚΥΣΕΑ στις 2 Αυγούστου και 6 Σεπτεμβρίου, να έχουν δώσει μέχρι σήμερα την τελική έγκριση για 15 περίπου προγράμματα. Πρόκειται για προγράμματα χαμηλού και μέσου ύψους, που δεν θα απορροφήσουν ιδιαίτερα μεγάλο μέρος των προϋπολογισθέντων 2,5 δισ. € για εξοπλιστικά, το 2024.
Ανεξαρτήτως των όποιων διεργασιών βρίσκονται σε εξέλιξη, δεν αλλάζει το γεγονός ότι όπως και στην “πρώτη περίοδο” 2019-2023, η πορεία και η τελική λήψη αποφάσεων για τα μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα, ορίζονται προσωπικώς από τον πρωθυπουργό.
Συνέχεια εξοπλιστικών από Νίκο Δένδια με Rampage, SPICE, IRIS-T, MMPC και FOS στο ΚΥΣΕΑ
