Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ερώτηση με θέμα την εξαγωγή πυρομαχικών στην Αίγυπτο από τα ΕΑΣ κατέθεσαν εχθές βουλευτές του ΚΙΝΑΛ, απευθυνόμενοι στους ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλο και ΥΠΟΙΚ Χ. Σταϊκούρα, μία ημέρα μετά ανάλογη ερώτηση που κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα τον αποκλεισμό των ΕΑΣ από την προμήθεια πυρομαχικών 120 mm για τον Ελληνικό Στρατό.
Η ερώτηση των βουλευτών του ΚΙΝΑΛ, αφορά την συμφωνία που υπέγραψαν τα ΕΑΣ με ξένη εταιρεία, στην οποία ανέθεσαν τελικώς την παραγωγή πυρομαχικών 105 mm, προκειμένου να μπορέσει η ελληνική εταιρεία να ικανοποιήσει σχετική σύμβαση που είχε αναλάβει από την Αίγυπτο. Η ελληνική εταιρεία εμφανιζόταν να αντιμετωπίζει πρόβλημα στην προμήθεια πρώτων υλών και να προβαίνει στην αγορά των πυρομαχικών από την ξένη εταιρία, για να τα παραδώσει τελικώς στον πελάτη.
Όπως αναφέρεται στην ερώτηση, η σύμβαση μεταξύ ΕΑΣ και υπουργείου Αμύνης της Αιγύπτου, συνήφθη “με τη συμμετοχή διαμεσολαβητικής εταιρίας“. Η τελευταία, σημειώνεται ότι είναι κυπριακή εταιρία, η οποία μάλιστα, μαζί με την ξένη εταιρεία που τελικώς θα κατασκευάσει τα πυρομαχικά και την οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα, “είναι ήδη συνεργάτες με τα ΕΑΣ διότι έχουν συνάψει συμφωνία αμοιβαίας κατανόησης (Memorandum of Understanding) διεκδικώντας απευθείας ανάθεση σημαντικού εξοπλιστικού προγράμματος από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας“.
Τα ανωτέρω, παραπέμπουν στην συνεργασία κυπριακής εταιρείας η οποία έχει σχηματίσει κοινοπραξία με την σερβική EDePRO, προτείνοντας την αναβάθμιση των ρουκετών 122 mm του Ελληνικού Στρατού σε συνεργασία με τα ΕΑΣ. Είναι ένα πρόγραμμα με συνολικό εκτιμώμενο κόστος 87.912.500 €.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η εν λόγω κυπριακή εταιρεία εμπλέκεται επίσης στην σύμβαση εκσυγχρονισμού από την τσεχική Excalibur Army των 92 ΤΟΜΑ ΒΜΡ-1 που παραχώρησε δωρεάν η Ελλάδα στην Αίγυπτο, ενώ επίσης από κοινού με την Excalibur Army προωθούν τον εκσυγχρονισμό των ΠΕΠ RM70 του Ελληνικού Στρατού στην έκδοση RM70 Vampire, σε συνεργασία πάλι με τα ΕΑΣ, συνολικού εκτιμώμενου κόστους 83.000.000 €.
Δυστυχώς, όπως αναφέρει η ερώτηση του ΚΙΝΑΛ, δεν κατέστη εφικτή η διάσωση των εξαγωγικών συμβάσεων των ΕΑΣ με Μαρόκο, ΗΑΕ και Τυνησία, για βλήματα πυροβολικού και πυρομαχικά φορητού οπλισμού, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται πως η κυπριακή εταιρεία δεν ήταν σε θέση να συνδράμει. Πάντως ως προς την Αίγυπτο, η συνεργασία με την κυπριακή εταιρεία, δείχνει να διασφαλίζει το μέλλον συνάψεως και νέων συμβάσεων από τα ΕΑΣ, που ως κρατικά, φυσιολογικώς δεν θα έπρεπε να έχουν ανάγκη την συνδρομή μεσαζόντων. Καθώς όμως η κυπριακή εταιρία έχει τόσο στενή σχέση με τα ΕΑΣ και όπως δείχνουν τα πράγματα μπορεί και φέρνει ουσιαστικά τις μόνες δουλειές σε αυτήν, ενώ διασώζει από την ακύρωση ακόμη και προηγούμενες συμβάσεις, ίσως θα έπρεπε να απασχολήσει τους αρμοδίους η προσέλκυσή της ως δυνητικού επενδυτή για διάσωση των ΕΑΣ.
Επί της ουσίας πάντως, η σειρά ερωτημάτων των βουλευτών του ΚΙΝΑΛ, όπως είναι διατυπωμένα, αφήνουν το πολύ βαρύ υπονοούμενο ότι σκοπίμως δεν ενδιαφέρθηκαν τα ΕΑΣ για την προμήθεια πρώτων υλών, ώστε, ακόμη και με ζημία δική τους, να αναθέσουν απευθείας σύμβαση προμήθειας των απαραιτήτων πυρομαχικών σε συνεργαζόμενο ξένο οίκο…
Η ερώτηση που κατατέθηκε από τους βουλευτές του ΚΙΝΑΛ, έχει ως εξής:
Κύριοι Υπουργοί,
Στις 19/9/2020 τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα υπέγραψαν σύμβαση με την Αίγυπτο για πώληση πυρομαχικών αξίας 2.863.187,5 ευρώ με τη συμμετοχή διαμεσολαβητικής εταιρίας με προμήθεια 6% επί της αξίας της σύμβασης. Η υπογραφή της σύμβασης θεωρήθηκε ως σημαντική επιτυχία της διοίκησης διότι πέτυχε διείσδυση σε αγορά Χώρας του εξωτερικού με την οποία έχει αναπτυχθεί διακρατική στρατηγική σύμπραξη, διότι θεωρήθηκε ως αφετηρία διεκδίκησης και νέων παραγγελιών και διότι συνέβαλε στη μείωση της υποαπασχόλησης.
Δεκαεπτά (17) μήνες μετά, δηλαδή τον Φεβρουάριο του 2022, η διοίκηση της εταιρίας διαπίστωσε αδυναμία εξεύρεσης πρώτων υλών!!! και αποφάσισε να εμπορευτεί τα συγκεκριμένα πυρομαχικά με σημαντική ζημιά για την εταιρία.
Η απόφαση για την αγορά των πυρομαχικών από χώρα του εξωτερικού ώστε ακολούθως να εξαχθούν στην Αίγυπτο έγινε χωρίς να προηγηθεί διαγωνισμός, αλλά ουσιαστικά έγινε με απευθείας ανάθεση. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ξένη εταιρία, από την οποία προτίθεται η ελληνική εταιρία να αγοράσει τα πυρομαχικά και η κυπριακή εταιρία που την εκπροσωπεί στην Ελλάδα, είναι ήδη συνεργάτες με τα ΕΑΣ διότι έχουν συνάψει συμφωνία αμοιβαίας κατανόησης (Memorandum of Understanding) διεκδικώντας απευθείας ανάθεση σημαντικού εξοπλιστικού προγράμματος από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Η από πάσης απόψεως δυσμενής εξέλιξη αυτής της εξαγωγικής συμβάσεως είναι η συνέχεια ανάλογων σχετικά πρόσφατων ακυρώσεων εξαγωγικών συμβάσεων για βλήματα πυροβολικού (συμβάσεις με Μαρόκο) και συμβάσεων πυρομαχικών μικρών διαμετρημάτων (συμβάσεις με ΗΑΕ και Τυνησία) και επιβεβαιώνουν τη διαχρονική στρατηγική απαξίωσης της εταιρίας μέσω και της δυσφημήσεώς της σε αγορές του εξωτερικού. Την ίδια περίοδο οι μέτοχοι και η πολιτική ηγεσία παρακολουθούν απαθείς.
Δεδομένου ότι, έχουμε ήδη εκτεθεί, ως χώρα, στους Αιγυπτίους με τα πυρομαχικά που θα έπρεπε να έχουν παραδοθεί και δεν υλοποιήθηκε η σχετική σύμβαση στον καθορισμένο χρόνο.
Δεδομένου ότι, εν τέλει ο διαγωνισμός με την Αίγυπτο για πυρομαχικά, όπως εξελίχθηκε, εκτιμάται ότι είναι ζημιογόνος για την εταιρεία.
Στοιχεία ΥΠΕΘΑ για ΕΑΣ: τρέχουσες και σχεδιαζόμενες συμβάσεις (αλλά για ξένα προϊόντα)
Ερωτάσθε κ.κ. Υπουργοί:
- Πότε έγινε η έρευνα αγοράς για την προμήθεια των αναγκαίων πρώτων υλών για την υλοποίηση της εξαγωγής προς την Αίγυπτο;
- Δημοσιεύτηκε αίτηση προσφοράς για την προμήθεια των αναγκαίων πρώτων υλών για την υλοποίηση της εξαγωγής προς την Αίγυπτο ή η έρευνα αγοράς περιορίστηκε στους προμηθευτές που είναι καταχωρημένοι στους σχετικούς πίνακες της αρμόδιας διεύθυνσης, μερικοί εκ των οποίων είναι έμποροι ενώ είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει διαδικασία επικαιροποίησης των πινάκων με πρόσφατα στοιχεία αγοράς;
- Εξετάστηκε η δυνατότητα εύρεσης πρώτων υλών με ισοδύναμες προδιαγραφές για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο να έχουν επικαιροποιηθεί οι προδιαγραφές του προϊόντος;
- Γιατί δεν έγινε διαγωνισμός για την προμήθεια έτοιμων ή ημιέτοιμων πυρομαχικών γνωστού όντως ότι τα συγκεκριμένα πυρομαχικά παράγονται από πλήθος εταιριών παγκοσμίως αλλά ακολουθήθηκε διαδικασία ουσιαστικής απευθείας ανάθεσης;
- Ποιες είναι οι οικονομικές επιπτώσεις για τα ΕΑΣ συγκρίνοντας τη συμβατική τιμή πώλησης των πυρομαχικών στην Αίγυπτο με την τιμή αγοράς των από το εξωτερικό πλέον των υπόλοιπων εξόδων;
- Εξετάστηκε το ενδεχόμενο χρονικής τροποποίησης της εξαγωγικής σύμβασης με την Αίγυπτο δεδομένων και της διακρατικής συμφωνίας;
- Τελικά, έτσι εννοεί η κυβέρνηση ότι επιτυγχάνεται ο εξαγωγικός προσανατολισμός της εταιρίας ή μήπως η κυβερνητική απάθεια διευκολύνει την επιδίωξη για πλήρη απαξίωση της;
Η ερώτηση που κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στις 7 Φεβρουαρίου, έχει ως εξής:
“Ο ΥΦΕΘΑ Νικόλαος Χαρδαλιάς ενημέρωσε τα μέλη της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής, για την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού επ’ ωφελεία του Στρατού Ξηράς.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το πρόγραμμα αφορούσε την αγορά βλημάτων ασκήσεων για τα πυροβόλα 120 χλστ. των αρμάτων μάχης Leopard 2 των 120 mm. Ο συνολικός προϋπολογισμός για το πρόγραμμα αγγίζει τα 7 εκατομμύρια ευρώ και η προμήθεια πρόκειται να υλοποιηθεί μέσω διακρατικής σύμβασης με τις ΗΠΑ.
Βάσει πολλών δημοσιευμάτων, σύντομα πρόκειται να προωθηθεί μεγάλο πρόγραμμα προμήθειας δεκάδων χιλιάδων πυρομαχικών μάχης του ίδιου διαμετρήματος το οποίο θα έχει πολλαπλάσιο κόστος. Λεπτομέρειες σε ό,τι αφορά τον χρόνο και τον τρόπο της προμήθειας του πολλαπλάσιου αυτού πλήθους πυρομαχικών μάχης δεν έχουν γίνει γνωστές.
Τόσο τα βλήματα Εκπαίδευσης, όσο και τα βλήματα μάχης των 120mm μπορούν να παραχθούν από τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ ΑΕ), ωστόσο η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) κάνει την παραπάνω επιλογή να μην τα προμηθευτεί από τη Δημόσια Αμυντική Βιομηχανία και να στραφεί στο εξωτερικό, επιβαρύνοντας σε πρώτη φάση τον Κρατικό προϋπολογισμό με 7 εκατομμύρια ευρώ. Αυτή η ήδη ανεξήγητη στροφή στο εξωτερικό για την προμήθεια εκπαιδευτικών βλημάτων ενδέχεται να σημάνει σε δεύτερη φάση, όταν θα αποφασιστεί η προμήθεια των πυρομαχικών μάχης, τη νέα στροφή του ΥΠΕΘΑ στην προμήθεια από το εξωτερικό βλημάτων συνολικής αξίας άνω των 100 εκατομμυρίων. Η αξία αποδίδεται σε δημοσιεύματα.
Τον Δεκέμβριο του 2021 γνωστοποιήθηκε ότι στο Συμβούλιο Διευθυντών της ΕΑΣ ΑΒΕΕ ότι τα τρέχοντα έσοδα για την οικονομική χρήση του 2021 προσεγγίζουν μόλις τα 6 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που σηματοδοτεί ύψιστο κίνδυνο για την εταιρεία καθώς ισοδυναμεί με ετήσια πτώση πωλήσεων της τάξης του 63,5% και διετή πτώση πωλήσεων κατά 80%. Τα ΕΑΣ σήμερα πάρα ποτέ έχουν πολύ μεγάλη ανάγκη για νέες συμβάσεις με το ΥΠΕΘΑ προκειμένου να τονωθεί η παραγωγική τους δυναμική και να αναστραφεί η συνεχής πτωτική πορεία των πωλήσεων και της μείωσης της κερδοφορίας.
Ερωτάστε κ. Υπουργέ:
- Γιατί αποκλείστηκε η Δημόσια Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ με ικανότητα παραγωγής βλημάτων 120mm από τις προμήθειες των εκπαιδευτικών πυρομαχικών για τις ανάγκες των αρμάτων του Στρατού Ξηράς; Γιατί η κυβέρνηση προτίμησε να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με απευθείας αγορά από το εξωτερικό με διακρατική συμφωνία;
- Πρόκειται να δώσετε προτεραιότητα στην αμέσως επόμενη προμήθεια των πολυπληθών και ακριβών πυρομαχικών μάχης 120mm στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα ΑΒΕΕ”;
Βολές αναβαθμισμένων ρουκετών 122 mm και προγραμματισμός αναβαθμίσεως MLRS
