Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η κατάσταση των κρατικών εταιρειών της Αμυντικής Βιομηχανίας, απασχολεί μονίμως και υποτίθεται ότι κάθε κυβέρνηση εργάζεται προς την κατεύθυνση της εξευρέσεως λύσεως. Γράφουμε “υποτίθεται”, διότι οι αλλαγές κυβερνήσεων συνοδεύονται από αλλαγή “σχεδίου” ανά περίπτωση, ελλείψει μιας κεντρικά χαραγμένης πολιτικής για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία (ΕΑΒΙ) την οποία θα έχει την ευθύνη να εφαρμόζει συγκεκριμένος κρατικός φορέας αντί συναρμόδιοι υπουργοί, των οποίων άλλος είναι ο πυρήνας αρμοδιότητος και αντικειμένου τους.
Μεταξύ των δύο κρατικών εταιρειών ΕΑΒ και ΕΑΣ που έχουν απομείνει πλέον, για την πρώτη υπάρχει σταθερή συνεργασία με ξένη εταιρεία που της εξασφαλίζει εξαγωγικό έργο και την διατηρεί στην ζωή ενώ υφίσταται προοπτική ιδιωτικοποιήσεως. Για τα ΕΑΣ όμως, όχι μόνο η κυβέρνηση αποκλείει στον παρόντα χρόνο την ιδιωτικοποίηση αλλά με την ανακοίνωση της απομακρύνσεως των κεντρικών εγκαταστάσεων Υμηττού, δημιουργήθηκε η αίσθηση της γενικότερης ανυπαρξίας ενδιαφέροντος περί της εταιρείας. Εν τούτοις, έχει γίνει γνωστό ότι το Υπουργείο Οικονομίας και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας προσανατολίζονται στην ανάθεση κάποιων συμβάσεων για προμήθειες προς το ΓΕΣ, από τις οποίες τα εργοστάσια των ΕΑΣ θα εξασφαλίσουν έργο για χρονικό ορίζοντα 2-3 ετών.
Παναγιωτόπουλος για ΕΑΣ: το ΓΕΣ ετοιμάζει συμβάσεις 115 εκατ. €
Αυτό βεβαίως δεν μπορεί να ειπωθεί ότι ανταποκρίνεται σε συνολικό σχέδιο για το μέλλον των ΕΑΣ. Είναι όμως μια σαφής ένδειξη στοιχειώδους κυβερνητικής ανταποκρίσεως, ώστε η κρατική εταιρεία να μην βρεθεί χωρίς αντικείμενο και να μπορέσει να καλύψει τις λίγες συμβάσεις που έχει αναλάβει από ξένους πελάτες. Από εκεί και πέρα όμως; Μετά τα 2-3 χρόνια; Υπάρχει κάτι επιπλέον που θα μπορούσε να γίνει παράλληλα;
Ασφαλώς.
Η ανάθεση συμβάσεων στα ΕΑΣ για συμπαραγωγή κάποιου επιπλέον αριθμού πολυβόλων Minimi ή τροποποίηση βαρέων πολυβόλων Μ2ΗΒ με συλλογή ΤΑΚ, δεν συνιστά κάτι νέο για τα ΕΑΣ. Είναι αντικείμενα στα οποία έχουν δουλέψει επί σειρά ετών αλλά το πρώτο αφορά στην ουσία ένα προϊόν της βελγικής FN Herstal στην οποία θα καταλήξει το μεγαλύτερο μέρος της πιστώσεως που θα αφιερωθεί ενώ το δεύτερο είναι ένα “υποπροϊόν” της ελληνικής εταιρείας. Άλλες συμβάσεις που μπορούν να ανατεθούν, για την προμήθεια πυρομαχικών, θα αφορούν και αυτές παλαιά προϊόντα που βρίσκονται ήδη στο χαρτοφυλάκιο της εταιρείας. Επομένως, από όλη αυτή την δραστηριότητα και την αφιέρωση χρηματοδοτήσεως της τάξεως των 100 εκατ. €, δεν θα αναπτύξουν τα ΕΑΣ κάποιο νέο προϊόν ώστε να ανοιχτούν σε νέες αγορές.
Με έναν συνδυασμό όμως, επιχειρησιακών απαιτήσεων από πλευράς ΓΕΣ που θα αφορούν γενικότερα την ΕΑΒΙ, τα ΕΑΣ μπορούν να αναλάβουν πολύ σοβαρό ρόλο και έργο. Ένα απλό παράδειγμα, είναι το τεθωρακισμένο όχημα ΟΠΛΙΤΗΣ που παρουσίασε η EODH και έχει αποκομίσει πολύ θετικά σχόλια από τους αρμοδίους που το εξέτασαν. Το όχημα δύναται να παραχθεί σε έναν αριθμό διαφορετικών διαμορφώσεων, προς κάλυψη αντιστοίχων ρόλων. Οι διαφορετικοί ρόλοι καλύπτονται από το συγκρότημα οπλισμού και τον εξοπλισμό αποστολής που μπορεί να προσαρμοσθεί στον ΟΠΛΙΤΗ, δηλαδή από προϊόντα στην παραγωγή των οποίων μπορούν ανέτως να εμπλακούν τα ΕΑΣ.
Το απλούστερο παράδειγμα, είναι μια έκδοση Τεθωρακισμένου Οχήματος Μεταφοράς Όλμου (ΤΟΜΟ) του ΟΠΛΙΤΗ, που θα εισαγάγει σε υπηρεσία με τον Ελληνικό Στρατό τον πολυπόθητο όλμο 120 mm, τον “βασιλιά” των όπλων υποστηρίξεως του Πεζικού. Η επιχειρησιακή απαίτηση είναι εκπεφρασμένη εδώ και δεκαετίες, για διαφόρους λόγους όμως δεν έχει καλυφθεί και ο όλμος Ε56 των 120 mm που ανέπτυξαν τα ΕΑΣ με ξένη τεχνογνωσία, έχει παραμείνει ανεκμετάλλευτος.
Λόγω διαστάσεων και ωφέλιμου βάρους, ο ΟΠΛΙΤΗΣ είναι ιδανικός για τον ρόλο του ΤΟΜΟ, καθώς μπορεί να φέρει σημαντικό απόθεμα πυρομαχικών και γεμισμάτων, φιλοξενώντας ταυτοχρόνως σύγχρονο Σύστημα Διεύθυνσης Πυρός. Ο συνδυασμός του Ε56 με τον ΟΠΛΙΤΗ, μπορεί να σημάνει την ανάθεση μιας πολύ σοβαρής συμβάσεως στα ΕΑΣ για την παραγωγή συλλογών του όλμου, στο πλαίσιο ενός συνολικού προγράμματος αντικαταστάσεως των παλαιών και ανεπαρκών επιδόσεων όλμων των 4,2 ιντσών επί του ΤΟΜΟ Μ106, ώστε να ξεφύγει ο Ελληνικός Στρατός από την λύση του εφοδιασμού σωρηδόν με αποσυρμένο αμερικανικό υλικό και να αγοράσει κάτι σύγχρονο, νέας κατασκευής και ελληνικό.
Άλλη έκδοση του ΟΠΛΙΤΗ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ΕΑΣ, είναι αυτή της Αναγνωρίσεως, εφοδιασμένη με τηλεχειριζόμενο σταθεροποιημένο σταθμό οπλισμού Midgard 200 της Σλοβενικής VALHALLA. Στην DEFEA, η EODH παρουσίασε τον ΟΠΛΙΤΗ με τέτοιον σταθμό που έφερε πυροβόλο 20 mm. Πρόκειται για το MaschinenKanone 20 mm που εφοδιάζει τα στοιχεία διδύμων αντιαεροπορικών πυροβόλων Rh 202. Επειδή το όπλο αποσύρθηκε από τον πρωταρχικό του ρόλο στην Πολεμική Αεροπορία και διατέθηκε στον Ελληνικό Στρατό, τα ΕΑΣ θα μπορούσαν σε συνδυασμό με την εξαγορά των σχεδίων του σταθμού οπλισμού να κατασκευάσουν το πλήρες σύνολο, προσαρμόζοντας σε αυτές τα πυροβόλα των 20 mm που θα αφαιρούνται από τα αποσυρρόμενα αντιαεροπορικά στοιχεία.
Φυσικά, εφόσον ο σταθμός οπλισμού αποτελέσει πλέον προϊόν των ΕΑΣ, ευχερώς μπορεί να προσφερθεί και σε άλλες παραλλαγές, όπως επί παραδείγματι με βαρύ πολυβόλο Μ2ΗΒ κ.λπ. Αυτονοήτως, τα ΕΑΣ μπορούν να αναλάβουν επιπλέον συμβάσεις για το συγκεκριμένο προϊόν, στο πλαίσιο προγραμμάτων εκσυγχρονισμού υφισταμένων ΤΟΜΠ του Ελληνικού Στρατού.
Μόνο με αυτά τα δύο προγράμματα, τα ΕΑΣ μπορούν να αναλάβουν την κατασκευή μερικών εκατοντάδων τροποποιημένων συλλογών όλμων 120 mm και μερικών εκατοντάδων τηλεχειριζόμενων σταθεροποιημένων σταθμών οπλισμού με πυροβόλο ή πολυβόλο.
Μόνο από αυτά τα δύο προγράμματα, τα ΕΑΣ μπορούν να εισέλθουν με νέες αξιώσεις στην διεθνή αγορά, προσφέροντας νέα δικά τους προϊόντα με ευρύ πεδίο εφαρμογών.
Αλλά τα ΕΑΣ, μπορούν να αξιοποιήσουν ευκαιρίες και στον τομέα του φορητού οπλισμού. Το πρόγραμμα για ένα νέο τυφέκιο για τον Ελληνικό Στρατό, δεν προχωρά για μια σειρά λόγων, βασικό εκ των οποίων είναι το υψηλό κόστος. Υπάρχουν όμως δυνατότητες εκ των ενόντων αναπτύξεως φορητού οπλισμού, όπως έχει προτείνει από το 2020 η Σχεδιαστική Ομάδα ΑΟΡ, έχοντας ολοκληρώσει την σχεδίαση τυφεκίου. Η επιλογή αυτή, διακρίνεται από πλεονεκτήματα όπως, η πλήρης εγχώρια ανάπτυξη με ασήμαντο κόστος και σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά και η πλήρης διαχείριση σύμφωνα με τις ανάγκες του ΓΕΣ (σε πρώτη φάση για τις Ειδικές Δυνάμεις) και αναλόγως της διαθέσιμης χρηματοδοτήσεως, χωρίς δέσμευση σε ξένο οίκο διά πολυετούς συμβάσεως εκατοντάδων εκατομμυρίων. Επιπλέον, τα ΕΑΣ θα μπορούν να προσφέρουν στην διεθνή αγορά ένα δικής τους αναπτύξεως τυφέκιο, χωρίς δέσμευση σε ξένο κατασκευαστή ενώ η συνεργασία μπορεί να επεκταθεί στην σχεδίαση και ανάπτυξη άλλων όπλων (βομβιδοβόλο, τυφέκιο ακριβείας κ.λπ.) που έχουν ανάγκη οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας.
Τα ΕΑΣ, έχουν δυνατότητα να προσθέσουν νέα προϊόντα στο χαρτοφυλάκιό τους, δυνάμενα να καλύψουν όχι μόνο εγχώριες επιχειρησιακές απαιτήσεις αλλά και πελατών της διεθνούς αγοράς. Μέσω απλών συμπαραγωγών ξένων συστημάτων, δεν αναπτύσσονται νέα προϊόντα, όπως γνωρίζουν πολύ καλά τα ΕΑΣ, έπειτα από δεκαετίες συμπαραγωγής γερμανικών φορητών όπλων, που δεν άφησαν “κληρονομιά”. Συνεργασίες με ελληνικές πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα, μπορούν να αποδώσουν πολύ ταχύτερα και οικονομικότερα απ’ ό,τι νομίζουν πολλοί, επιτρέποντας στην κρατική εταιρεία όχι μόνο να αποκτήσει θέση βιομηχανικού εταίρου αλλά και να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο παραγωγού.
Το τελευταίο είναι κρίσιμης σημασίας, για έναν πολύ βασικό λόγο. Αναπτύσσοντας νέα προϊόντα και αναλαμβάνοντας νέες συμβάσεις γι’ αυτά από την εγχώρια και διεθνή αγορά, τα ΕΑΣ μπορούν να καταστούν ελκυστικά για υποψηφίους επενδυτές. Όπως είναι σήμερα, αυτό είναι δύσκολο, όσο και αν το επιθυμεί η κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι πέραν της “λύσεως ανάγκης” που δρομολογεί η κυβέρνηση με αναθέσεις συμβάσεων για το ΓΕΣ, πρέπει παραλλήλως να δρομολογηθεί ένα ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΦΙΚΤΟ μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό πρόγραμμα των ΕΑΣ, όπως αυτό που περιγράψαμε σε αδρές γραμμές.
Τα ανωτέρω, δεν αποτελούν περίπλοκες ή δύσκολες στην σύλληψη επιχειρηματικές ιδέες. Ο καθένας με σχετική ενημερότητα περί των δρώμενων στην ΕΑΒΙ και των απαιτήσεων των Γενικών Επιτελείων, μπορεί να τις αναπτύξει. Το “δύσκολο” είναι ο συγκερασμός υφισταμένων επιχειρησιακών απαιτήσεων των Γενικών Επιτελείων με σχετικές συνέργειες σε βιομηχανικό επίπεδο, υπό μία εθνική πρωτοβουλία αναπτύξεως της ΕΑΒΙ. Τα Γενικά Επιτελεία ξέρουν τι μπορούν να ζητήσουν, όπως και οι βιομηχανίες ξέρουν τι μπορούν να προτείνουν. Όμως τα Γενικά Επιτελεία, δεν αποφασίζουν ποια αναπτυξιακά προγράμματα θα ανατεθούν στην ΕΑΒΙ ενώ η ΕΑΒΙ, κρατική και ιδιωτική, δεν “γνωρίζει” ποιος είναι αρμόδιος για την χρηματοδότηση αναπτυξιακών προτάσεων. Στην περίπτωση των κρατικών εταιρειών, τα πράγματα είναι προφανώς απλούστερα, το ζήτημα όμως είναι ποιος θα συντονίσει τα πάντα, ώστε να χαραχθεί ένα απλό όπως το ανωτέρω μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό πρόγραμμα για τα ΕΑΣ, με στοιχεία ευρύτερου σχεδίου.
Μέχρι τότε, το ΥΠΕΘΑ απλώς θα αναθέτει αποσπασματικά συμβάσεις στα ΕΑΣ για προϊόντα από αυτά που ήδη έχουν παραχθεί ενώ το ΥΠΟΙΚ θα χρηματοδοτεί αποσπασματικά αναπτυξιακά προγράμματα για νέα προϊόντα, όπως επί παραδείγματι για UAV από την ΕΑΒ, αλλά όχι για κάτι από τα ΕΑΣ.
Επίδειξη και δοκιμές του τεθωρακισμένου οχήματος ΟΠΛΙΤΗΣ στο ΚΕΤΘ
