Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μετά την συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικ Πομπέο στις 17 Ιουλίου, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε μεταξύ άλλων: “ζήτησα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, να έχουν μία ξεκάθαρη θέση, μία καθαρή στήριξη της Ελλάδας, όσον αφορά τα ζητήματα της τουρκικής επιθετικότητας“. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για την απάντηση που έλαβε, ο υπουργός διευκρίνισε: “Το σημείωσε. Ζητήσαμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να υπάρχει μία καθαρή γραμμή επικοινωνίας σε περίπτωση που υπάρχει οποιοδήποτε ζήτημα που αφορά τις σχέσεις μας με την Τουρκία, που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη η σαφής και άμεση τοποθέτηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Το σημείωσαν και θα μας απαντήσουν σχετικά“.
Είναι σαφές ότι η Αθήνα ζήτησε από την Ουάσιγκτον να παρέμβει με δυναμικό και σαφή τρόπο σε περίπτωση οποιασδήποτε τουρκικής απόπειρας αμφισβητήσεως των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, δηλαδή σε περίπτωση κρίσεως.
Όλα αυτά, σε μια συγκυρία που οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις είναι διαταραγμένες και η Άγκυρα δείχνει με εμφαντικό τρόπο, εξ αφορμής της υποθέσεως S-400, ότι δεν είναι τόσο πρόθυμη να “υπακούει” στις επιθυμίες των ΗΠΑ. Δηλαδή, σε μια περίοδο που η αμερικανική “επιρροή” έναντι της Τουρκίας μειώνεται, η Ελλάδα επιμένει να στηρίζεται σε αμερικανική παρέμβαση για την διαχείριση μιας μελλοντικής κρίσεως στο Αιγαίο…
Αυτή η σαφώς ανορθολογική προσέγγιση, μπορεί άραγε να συσχετισθεί με την επέτειο των 45 ετών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ώστε να προκύψει κάποιο “δίδαγμα”;
Τι συνέβη το 1974; Η Τουρκία αποφάσισε να επέμβει στρατιωτικώς. Η Αθήνα, αιφνιδιασμένη δίστασε να αντιδράσει αναλόγως και αποφάσισε να στηρίξει όλες τις ελπίδες της στην παρέμβαση των ΗΠΑ, για περιορισμό της τουρκικής δράσεως…
Πράγματι οι ΗΠΑ αναμείχθηκαν. Αλλά παρόλο που επιτεύχθηκε μια συμφωνία καταπαύσεως του πυρός στις 22 Ιουλίου, αυτό δεν εμπόδισε την Τουρκία να συνεχίζει απρόσκοπτα την στρατιωτική δράση, έστω και ποιοτικώς διαφοροποιημένη, με μικρότερη ένταση, μέσω διαρκών παραβιάσεων και κατάκτηση νέων εδαφών. Η Αθήνα προτίμησε να μην “δει” αυτή την πραγματικότητα και συνέχισε την διαδικασία των διαπραγματεύσεων στην Γενεύη. Η Άγκυρα, δεν άργησε να αθετήσει την συμφωνία και όταν αισθάνθηκε από πάσης απόψεως έτοιμη στρατιωτικά, εξαπέλυσε τον “ΑΤΤΙΛΑ ΙΙ” στις 14 Αυγούστου.
Σε τελική ανάλυση, εμπόδισε η ανάμειξη των ΗΠΑ, την επίτευξη των τουρκικών στόχων; Όχι.
Γιατί; Διότι απλούστατα η Αθήνα “αποκοιμήθηκε”, βασίσθηκε μόνο σε αυτήν και δεν έλαβε μέτρα σε στρατιωτικό επίπεδο. Αυτοδεσμεύθηκε στον “διάλογο”.
Είκοσι δύο χρόνια μετά, το 1996 και στην κρίση των Ιμίων, η Αθήνα δέχθηκε και πάλι την αμερικανική διαμεσολάβηση. Όντως αυτή εκδηλώθηκε αλλά η Άγκυρα, παρά το ότι ανταποκρίθηκε στην διαδικασία και συνομιλούσε με τους Αμερικανούς, ταυτοχρόνως προετοίμαζε στρατιωτική ενέργεια που θα της εξασφάλιζε πλεονέκτημα, κέρδος μέσω τετελεσμένων.
Η Αθήνα δεν προειδοποίησε τις ΗΠΑ ότι δεν επρόκειτο να αποδεχθεί “αθέτηση” της διαδικασίας από την Τουρκία. Ενεπλάκη “καθησυχασμένη” στον διάλογο και όταν η στρατιωτική της κινητοποίηση απέτυχε εξαιτίας της αιφνιδιαστικής τουρκικής ενεργείας με την αποβίβαση βατραχανθρώπων σε ελληνικό νησίδα, απλώς παρέλυσε. Αντί να διαμηνύσει ότι η τουρκική ενέργεια ακύρωσε τον μέχρι τότε διάλογο και το όποιο κοινό έδαφος είχε βρεθεί, θέτοντας διορία κι απειλώντας με “τελική αναμέτρηση”, προτίμησε να υποταχθεί.
Όπως το 1974 ο Καραμανλής περιορίσθηκε σε διπλωματικό “αγώνα” και συμβιβάσθηκε με τα τετελεσμένα της διχοτομημένης Κύπρου, αναλόγως έπραξε και ο Σημίτης το 1996, παρά το πλεονέκτημα που του έδιναν οι ήδη πλήρως κινητοποιημένες ένοπλες δυνάμεις, αποδεχόμενος τις “γκρίζες ζώνες”
Ό,τι κι αν έκαναν οι Αμερικανοί το 1974, ό,τι κι αν έκαναν το 1996, το αποτέλεσμα της κρίσεως προέκυψε μόνο εξαιτίας της τελικής αποφάσεως των Αθηνών να μην αντιδράσουν, ακόμη και όταν διαπιστώνουν ότι η Τουρκία εκμεταλλεύεται πονηρά την όποια διαμεσολαβητική διαδικασία ως “κάλυψη” για την τελική στρατιωτική της ενέργεια, προς δημιουργία τετελεσμένων. Η Αθήνα αφήνεται μόνη της να “πιαστεί κορόιδο” απέναντι στην τουρκική “μπαμπεσιά”.
Συνεπώς, ακόμη κι αν ο κ. Δένδιας ή οποιοσδήποτε διάδοχός του στο μέλλον, βιώσουν την δυσάρεστη εμπειρία μιας κρίσεως με την Τουρκία, πρέπει διαρκώς να απασχολεί το μυαλό τους μια σκέψη: όσο πρόθυμη και έντονη είναι η μεσολάβηση των ΗΠΑ, πρέπει πάντα να αναμένεται τουρκική παρασπονδία και στρατιωτική κίνηση παρά τον διάλογο, για την οποία πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα άμεσης ελληνικής απαντήσεως. Τελική αποδοχή λύσεως απεμπλοκής, είναι αδιανόητη για την Αθήνα, εάν ο εχθρός έχει καταφέρει τετελεσμένα σε στρατιωτικό επίπεδο.
Η επόμενη ελληνοτουρκική κρίση, απαιτεί από την ελληνική κυβέρνηση:
α) να μην πιαστεί κορόιδο στην καλόπιστη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ.
β) αποφασιστικότητα και βούληση.
Ποιος κερδίζει στην ΑΟΖ της Κύπρου; Ένας “ψυχρός απολογισμός” των τελευταίων εξελίξεων
