Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μία νέα δωρεά του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη πρόκειται να παραληφθεί σήμερα στις Ένοπλες Δυνάμεις σε τελετή παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Η τελετή, που αρχικώς προγραμματιζόταν να λάβει χώρα εχθές, θα πραγματοποιηθεί στην έδρα της ΑΣΔΕΝ, η οποία είναι και ο Μείζον Σχηματισμός στο δυναμικό του οποίου θα τεθούν σε υπηρεσία τα νέα συστήματα.
Πρόκειται για δύο συστήματα ανεπάνδρωτων εναερίων μέσων (UAV) καθέτου αποπροσγειώσεως (VTOL) τύπου V-BAT της αμερικανικής Shield AI, αξίας 30 εκατ. € περίπου. Κάθε σύστημα διαθέτει δύο αεροχήματα. Πληροφορίες του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ αναφέρουν ότι από τον περασμένο Μάρτιο, προσωπικό μετέβη στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις της κατασκευάστριας εταιρείας στο Τέξας, προς ενημέρωση και εκπαίδευση στο σύστημα. Η εκπαίδευση του προσωπικού θα συνεχιστεί στην Ελλάδα, υπό την επίβλεψη ειδικών της εταιρείας.
Τα δύο συστήματα θα ενταχθούν στο 472 Τάγμα Επιτήρησης Πληροφορικής (472 ΤΕΠΠ) της ΑΣΔΕΝ και θα αναπτυχθούν, το ένα στην 98 ΑΔΤΕ (Λέσβος) και το δεύτερο στην 95 ΑΔΤΕ (Ρόδος). Διά του τρόπου αυτού, η επιχειρησιακή εκμετάλλευση των συστημάτων θα επιτρέπει την κάλυψη του Βορείου Αιγαίου και της Θράκης, με το Κεντρικό και Νότιο Αιγαίο από την βάση εξορμήσεως στην Ρόδο.
Το V-BAT, με ταξινόμηση MQ-35 σε υπηρεσία με το Ναυτικό των ΗΠΑ, αναπτύχθηκε κατόπιν επιλογής το 2021, για εκτέλεση αποστολής θαλασσίας συλλογής Πληροφοριών, Επιτηρήσεως, Αναγνωρίσεως (ISR). Τα χαρακτηριστικά VTOL, χάρη στην ύπαρξη στροφείου τύπου ανεμιστήρα, προσδίδουν επιχειρησιακή και τακτική ευελιξία, δεδομένου ότι καθιστούν εφικτή την χρησιμοποίηση του συστήματος από περιορισμένους χώρους πολεμικών πλοίων. Τεχνολογικώς, το V-BAT σχεδιάστηκε ώστε να είναι ανθεκτικό σε περιβάλλον Ηλεκτρονικού Πολέμου, χωρίς να επηρεάζεται από συνθήκες αρνήσεως GPS και παρεμβολής συχνοτήτων επικοινωνίας.
Το σύστημα χρησιμοποιείται από το 2024 στο πεδίο μάχης της Ουκρανίας, επιβεβαιώνοντας τις αρετές του. Οι δυνάμεις των Ουκρανών που το χρησιμοποιούν, επιβεβαιώνουν την ανθεκτικότητά του, έναντι πολλών άλλων χρησιμοποιούμενων αναλόγων συστημάτων, σε περιβάλλον έντονων επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Πολέμου. Περιγραφή μίας αποστολής που εκτελέσθηκε, περιελάμβανε απογείωση 40 χλμ. περίπου πίσω από το ΠΟΤ, διείσδυση σε βάθος 100 χλμ. πίσω από τις εχθρικές γραμμές, εντοπισμό και αναγνώριση αντιαεροπορικού συστήματος SA-11, μετάδοση συντεταγμένων σε στοιχείο HIMARS, το οποίο επιτέθηκε επιτυχώς υπό συνεχή παρακολούθηση εικόνων που παρείχε το V-BAT.
Το V-BAT κινείται από έναν δικύλινδρο βενζινοκινητήρα TOA 288 βάρους 9,2 κιλών και ισχύος 24 ίππων, της ελβετικής SUTER INDUSTRIES AG, με όριο υψομέτρου επιχειρήσεων τα 20.000 πόδια (6.100 μέτρα). Το ολικό βάρος ανέρχεται σε 57 κιλά και η αυτονομία πτήσεως, χάρη στο σύστημα ειδικής οικονομίας καυσίμου του κινητήρα, υπερβαίνει τις 13 ώρες! Το ανεπάνδρωτο μπορεί να απογειωθεί με πνέοντες ανέμους ταχύτητος 25 κόμβων (46 χ.α.ώ.) και να απονηωθεί από πλοίο που τηρεί ταχύτητα πλεύσεως 10 κόμβων. Το V-BAT μπορεί να πετάξει σε ακτίνα 130 χλμ. αλλά έχει και ικανότητα επιχειρήσεων Πέραν Οπτικού Ορίζοντα (BLOS) με δορυφορική ζεύξη επικοινωνίας (SATCOM).
Η Shiel AI, υποστηρίζει ότι χάρη στην βέλτιστη απόδοση του κινητήρα, το V-BAT έσπασε το ρεκόρ μέγιστου μεταφερόμενου φορτίου (40 λίβρες – 18 κιλά) για την κατηγορία του ενώ το τυπικό μεταφερόμενο φορτίο ορίζεται σε 11 κιλά. Στον εξοπλισμό ηλεκτρονικών αποστολής, περιλαμβάνεται ηλεκτροπτική (EO) κάμερα εξαιρετικά υψηλής αναλύσεως (UHD) και κάμερα υπερύθρων μέσων κυμάτων (MQIR), αμφότερες μεταφερόμενες σε ατρακτίδιο VIDAR. Το σύνολο, υποστηριζόμενο από εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) είναι σχεδιασμένο για εκτέλεση αποστολών τόσο επάνω από ξηρά, όσο και από θάλασσα. Στο υγρό στοιχείο, εντοπισμός στόχου μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και σε Κατάσταση Θαλάσσης 6.
Στην ξηρά, το V-BAT μπορεί να μεταφερθεί συσκευασμένο με ένα μικρό φορτηγό όχημα ή με ελαφρύ ελικόπτερο. Ένα διμελές στοιχείο, μπορεί να συναρμολογήσει την συλλογή και να καταστήσει το αερόχημα επιχειρησιακό, σε χρόνο μικρότερο των 30 λεπτών. Μετά την κάθετη απογείωση, το σύστημα στρέφει και ακολουθεί οριζόντια πτήση.
Στις δυνατότητες που προσφέρει το V-BAT, περιλαμβάνεται και η μεταφορά μικρών απορριπτομένων όπλων, για τα οποία οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχει επιδείξει αρχικό ενδιαφέρον ο Ελληνικός Στρατός.
Το V-BAT επιλέχθηκε προσφάτως από το Ιαπωνικό Ναυτικό ενώ οι ΗΠΑ προσέφεραν δωρεάν 8 συστήματα των 4 αεροχημάτων έκαστο, στο Ρουμανικό Ναυτικό, το οποίο εν συνεχεία θα αγοράσει άλλα 2 συστήματα. Επιπλέον, έχει ιδρυθεί κοινοπραξία στην Ινδία, για την δημιουργία τοπικής γραμμής παραγωγής.
