Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Κατά την επίσκεψή του στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) στις 6 Ιουλίου, ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας ανέφερε μεταξύ άλλων, απευθυνόμενος προς το προσωπικό: «Νομίζω ότι επίσης έχετε τη χαρά και την περηφάνια να παρατηρείτε τα τελευταία χρόνια, μετά την οικονομική κρίση, τη διαρκή ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων της πατρίδας μας, με μέσα που πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητές τους».
Ο ΥΕΘΑ, από την προϋπηρεσία του ήδη στον συγκεκριμένο θώκο, γνωρίζει ότι ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μονάδες και ο Ελληνικός Στρατός γενικότερα, είναι το πρόβλημα της διάρκειας της θητείας των στρατευσίμων. Μπορεί η προηγουμένη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να αύξησε την θητεία από τους 9 στους 12 μήνες σπάζοντας το ταμπού περί δήθεν “πολιτικού κόστους” ωστόσο, έκανε το λάθος να διατηρήσει μειωμένη θητεία σε όσους υπηρετούν σε μονάδες των πρόσω και των Ειδικών Δυνάμεων.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μονάδες αυτές, μεταξύ των οποίων και η ΕΛΔΥΚ, είναι ότι λόγω της εντελώς συμβολικής Βασικής Εκπαιδεύσεως και μιας όχι ιδιαιτέρων απαιτήσεων σύντομης Προκεχωρημένης Εκπαιδεύσεως που λαμβάνουν οι νεοσύλλεκτοι, το “σύστημα” στηρίζεται στην εκπαίδευση που θα λάβουν αυτοί στις μονάδες όπου τοποθετούνται. Υποτίθεται ότι εκεί επιτυγχάνεται το μέγιστο από πλευράς προικοδοτήσεως με εφόδια – γνώσεις και εξοικειώσεως με εκπαίδευση συνόλου. Ο “καθαρός” χρόνος όμως στον οποίο υπηρετεί ο μέσος στρατεύσιμος στις μονάδες των πρόσω και των Ειδικών Δυνάμεων, είναι περίπου 6 μήνες, πριν απολυθεί.
Με αυτή την κατάσταση, όλες οι μονάδες με καθεστώς μειωμένης θητείας 9 μηνών, παλεύουν κυριολεκτικώς να κάνουν ό,τι μπορούν με την εκπαίδευση των στρατευσίμων τους και μόλις είναι σε θέση να υποστηρίξει κάποιος διοικητής ότι τους έχει φθάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, τους χάνει επειδή έχει η ώρα της απολύσεως. Όλα αυτά τα χρόνια, με αυτό το “τεντωμένο” σύστημα, δεν επιτυγχάνεται κάτι ουσιαστικό. Αυτό το διαρκές “λαχάνιασμά”, είναι η τυπική περίπτωση με την ιστορία του Σισύφου. Όλη η προσπάθεια που καταβάλλεται από τις μονάδες, πάει χαμένη σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, με μηδενικό συνολικό αποτέλεσμα ως προς την προαγωγή του αξιόμαχου, από την προσπάθεια που γίνεται στην δεξαμενή των στρατευσίμων.
Επομένως, ο ΥΕΘΑ, γνωρίζει ήδη ότι μπορεί να πράξει κάτι άμεσα για την ΕΛΔΥΚ και το σύνολο των μονάδων που διακρίνονται από καθεστώς μειωμένης θητείας, εξισώνοντας τουλάχιστον τον χρόνο υπηρεσίας και σε αυτές, στους 12 μήνες. Κάτι πολύ ουσιαστικό και “ανέξοδο”, σε σχέση με τα «μέσα που πολλαπλασιάζουν τις δυνατότητές τους». Διά του τρόπου αυτού, οι μονάδες θα μπορούν να διατηρούν στις τάξεις τους για ένα 3μηνο περίπου, τους έμπειρους στρατιώτες που έχουν “χτίσει”.
Ένα δεύτερο αποφασιστικό βήμα που δεν σχετίζεται με πολυδάπανα προγράμματα προσκτήσεως νέων μέσων – εξοπλισμών αλλά θα βελτιώσει ουσιαστικά το αξιόμαχο και των τριών Κλάδων, είναι μια σοβαρή αύξηση στον λειτουργικό προϋπολογισμό όλων των Κλάδων. Από το 2021, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αύξησε θεαματικώς τις επενδύσεις σε εξοπλιστικά προγράμματα και προέβη στην ανάθεση αρκετών συμβάσεων μεγάλης σημασίας για συντήρηση υφισταμένων δυνατοτήτων και απόκτηση νέων.
Ωστόσο, την περίοδο των Μνημονίων μειώθηκαν δραστικώς και οι επενδύσεις στους λειτουργικούς προϋπολογισμούς όλων των Κλάδων, επηρεάζοντας σοβαρά το αξιόμαχο. Άπαντες παραδέχονται ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έφτασαν να υπολειτουργούν από πλευράς παραγόμενου έργου, σε επικίνδυνο βαθμό και οι Ένοπλες Δυνάμεις εξακολουθούν να υπολειτουργούν σε μεγάλο βαθμό, σε επίπεδο καθημερινότητος.
Οι λειτουργικές δαπάνες σχετίζονται άμεσα με τις δραστηριότητες του καθημερινού προγράμματος εκπαιδεύσεως και το γενικότερο πλαίσιο επιμορφώσεως του προσωπικού, καθώς αφορούν την κάλυψη εξόδων για μετακινήσεις (καύσιμα, σίτιση και επιδόματα μονίμων στελεχών) μέσων και ολόκληρων μονάδων που πρέπει να ασκηθούν στο εσωτερικό ή σε δραστηριότητες του εξωτερικού. Λειτουργικές δαπάνες επίσης, σημαίνει κάλυψη καθημερινών εξόδων σε επίπεδο αναλωσίμων, είτε αυτά είναι απλή χαρτική ύλη για εργασίες γραφείου, καθαριστικά για λόγους υγιεινής, υλικά για εργασίες συντηρήσεως και επισκευών, έργα οχυρώσεως κ.λπ.
Όταν όλα αυτά είναι οριακά, διοικητές και υφιστάμενοι “γκρινιάζουν”, οι μονάδες στενάζουν από έλλειψη βασικών αναλωσίμων, δεν μπορούν να ασκηθούν ρεαλιστικά καθώς ο χρόνος εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων περιορίζεται ώστε να “βγαίνουν” οικονομικά, οι προσκλήσεις εφέδρων για μετεκπαίδευση πάνε περίπατο κ.λπ. Ο Στόλος, η Τακτική Αεροπορία, οι μάχιμες μονάδες δεν ασκούνται όπως παλαιότερα, με αποτέλεσμα να μην δοκιμάζονται στον ίδιο βαθμό τα σχέδια. Επίσης, οι μονάδες υποστηρίξεως και διοικητικής μερίμνης απαξιώνονται, με αποτέλεσμα ελλιπή υποστήριξη του υλικού και μεγαλύτερες δαπάνες για ανάθεση του έργου τους στην πολιτική αγορά.
Καθώς η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας έχει βελτιωθεί σε σχέση με την πιεστική περίοδο των Μνημονίων και αυξάνονται οι επενδύσεις στην Εθνική Άμυνα, ο κ. Δένδιας πρέπει να βελτιώσει και την καθημερινότητα λειτουργίας του Στρατεύματος σε θέματα χρηματοδοτήσεως. Αύξηση των λειτουργικών προϋπολογισμών κατά 100 ή 200 εκατ. € θα σημάνει πολύ σοβαρή ενίσχυση του αξιόμαχου ενώ μείωση του αναπτυξιακού προϋπολογισμού αντιστοίχου ύψους, δεν επηρεάζει ουσιωδώς τους εξοπλισμούς. Εντός της αυξήσεως αυτής, μπορεί να υποστηριχθεί και η αύξηση των λειτουργικών δαπανών που θα προκύψει από εξίσωση της θητείας στρατευσίμων στο σύνολο του Ελληνικού Στρατού.
Παρατηρήσεις στην ομιλία του ΥΕΘΑ – Στάσιμα τα κονδύλια για εκπαίδευση των Ενόπλων Δυνάμεων
