Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μιλώντας στις 6 Νοεμβρίου στην Ναυτική Λέσχη Πειραιά, ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας είπε ενδιαφέροντα πράγματα και παρά το ότι επίκεντρο ήταν το μέλλον των ναυτικών εξοπλισμών, προεξέτεινε τις επισημάνσεις του για την άμυνα του Αιγαίου, στο αεροναυτικό πλαίσιο επιχειρήσεων. Εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία για να αναφερθεί στο κύριο πρόγραμμα που, όπως φαίνεται, θα διακρίνει την εξοπλιστική προσπάθεια της χώρας τα επόμενα έτη: αυτό της προσκτήσεως νέων πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων με ικανότητες και αντιβαλλιστικής άμυνας.
Υπάρχουν κάποια ζητήματα στα όσα είπε και έχει ξαναπεί κατά καιρούς ο ΥΕΘΑ, για τον “αντιαεροπορικό θόλο” που ίσως μπερδεύουν την ανενημέρωτη κοινή γνώμη και πιθανώς οδηγούν σε παρεξηγήσεις και εσφαλμένα συμπεράσματα.
Ο ΥΕΘΑ χρησιμοποίησε μία φράση παρεξηγήσιμη: «Το ερώτημα λοιπόν, το οποίο διατύπωσα και στο οποίο δεν πήρα απάντηση, είναι: «Γιατί η χώρα θα πρέπει να έχει ως κύρια αντιαεροπορική δύναμη τα αεροπλάνα της»;
Το ότι τα μαχητικά αεροπλάνα αποτελούν το κύριο μέσο διεξαγωγής του αεροπορικού αγώνος, δεν αμφισβητείται. Εν τούτοις, ο ΥΕΘΑ, όταν αναφέρεται σε «κύρια αντιαεροπορική δύναμη», εννοεί συγκεκριμένα τις αμυντικές επιχειρήσεις για την απόκρουση των επιθετικών αεροπορικών εξόδων του εχθρού.
Συνεχίζοντας, η εξαγγελία «Η χώρα έχει αλλάξει Δόγμα. Θα δημιουργήσει έναν πλήρη αντιαεροπορικό θόλο, ο οποίος θα καλύπτει την ελληνική επικράτεια σε διάφορα επίπεδα», μεταδίδει το μήνυμα ότι πυραυλικά αντιαεροπορικά συστήματα θα αναλάβουν το κύριο έργο της αποκρούσεως των εχθρικών επιθετικών αεροπορικών εξόδων. Κατ’ επέκταση δηλαδή, τα μαχητικά αεροπλάνα θα είναι περισσότερο αποδεσμευμένα για επιχειρήσεις Αεροπορικής Αντεπιθέσεως (OCA), SEAD/DEAD, Εγγύς Αεροπορικής Υποστηρίξεως, Τακτικής Αεροπορικής Υποστηρίξεως Ναυτικών Επιχειρήσεων κ.λπ.
Η προσέγγιση αυτή, αγνοεί ότι τα αντιαεροπορικά συστήματα:
α) δεν μπορούν να βρίσκονται παντού ανά την επικράτεια και με πλήρη πολυστρωματική σύνθεση.
β) δύνανται, ανά κατηγορία, να εμπλέκουν στόχους σε συγκεκριμένες επιδόσεις βεληνεκούς και υψομέτρων.
γ) υπόκεινται σε επιχειρησιακούς περιορισμούς επειδή οι θέσεις τους, όπως και των σταθμών ραντάρ αεράμυνας από τους οποίους λαμβάνουν εικόνα, μπορούν να προσβληθούν με ακρίβεια ακόμη και από το Πυροβολικό Μάχης του εχθρού, επειδή η εκπομπή ραντάρ για εντοπισμό, ιχνηλάτηση και πρόσκτηση στόχων, εντοπίζεται ευχερώς στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.
Η επίδραση των τουρκικών Α/Α συστημάτων SİPER μακρού βεληνεκούς
Ανοίγοντας παρένθεση, είναι εντελώς εσφαλμένη η εντύπωση που δίνει ο ΥΕΘΑ ότι ο διάσπαρτος νησιωτικός χώρος, αποτελεί πλεονέκτημα στην περίπτωση του “αντιαεροπορικού θόλου”, όταν λέει: «Αυτός ο αντιαεροπορικός θόλος θα καλύψει τη χώρα με κινητές μονάδες, χρησιμοποιώντας ως πλεονέκτημα, αυτό που θεωρείται κατ’ αρχήν ως μειονέκτημα, τα 2.500 νησιά που έχουμε εκτός από τον ηπειρωτικό χώρο». Η ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων σε περιορισμένες εδαφικές εκτάσεις όπως είναι τα νησιά, διευκολύνει Eπιχειρησιακώς και Tακτικώς την στοχοποίησή τους.
- Επιχειρησιακώς επειδή ο εχθρός επιλέγει σε ποια νήσο ή σύμπλεγμα νήσων θα επιτεθεί οπότε θα μεριμνήσει για κορεσμό της τοπικής αντιαεροπορικής αμύνης, ανοίγοντας “τρύπα” στον “θόλο”. Επιπλέον, τα ευρισκόμενα αντιαεροπορικά σε άλλες νήσους ή στην ηπειρωτικό κορμό, δεν μπορούν να μετακινηθούν ταχέως στην απειλούμενη νήσο, προς ενίσχυση, όπως ισχύει στα ηπειρωτικά εδαφικά διαμερίσματα.
- Τακτικώς, επειδή στις νήσους οι χώροι αναπτύξεως είναι περιορισμένοι και εντοπίζονται ευχερέστερα τα αντιαεροπορικά μέσα ενώ η εγγύτητα των νήσων με τα έναντι εχθρικά παράλια, τα καθιστά τρωτά και σε δράση του εχθρικού Πυροβολικού Μάχης.
Συνολικώς, έναντι όλων των ανωτέρω, τα μαχητικά:
- μπορούν να επέμβουν οπουδήποτε επιτρέπει η αυτονομία τους, υπερβαίνουσα τις επιδόσεις βεληνεκούς των αντιαεροπορικών συστημάτων.
- διεξάγουν αμυντικές επιχειρήσεις αναχαιτίσεως και σε/από πολύ μεγάλα υψόμετρα.
- σε αμυντικές επιχειρήσεις αναχαιτίσεως κινδυνεύουν μόνο από τα μαχητικά του εχθρού.
- τα 5ης γενεάς, χάρη στην τεχνολογία Χαμηλής Παρατηρησιμότητος (stealth) δύνανται να εμπλέκουν αεροπορικούς στόχους απολαμβάνοντας κρισιμότατο τακτικό πλεονέκτημα.
Η προστασία των αεροπορικών βάσεων και από μέσα αντιβαλλιστικής αμύνης, ενισχύει την επιβιωσιμότητά τους έναντι επιθέσεων υψηλού κινδύνου, από βαλλιστικούς πυραύλους, επιτρέποντας την απρόσκοπτη διεξαγωγή επιχειρήσεων μαχητικών.
Συνοπτικώς, το ιδανικό είναι η ισόρροπη ανάπτυξη δυνάμεων μεταξύ μαχητικών και αντιαεροπορικών/ αντιβαλλιστικών μέσων.
Αυτό όμως, είναι κάτι το οποίο ισχύει ήδη: η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει αξιόλογο δυναμικό μαχητικών αλλά και αντιαεροπορικών μέσων, στα οποία προστίθενται αυτά των άλλων δύο Κλάδων. Και στα δύο όμως, υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού. Για τον λόγο αυτόν, έπειτα από τα δρομολογηθέντα προγράμματα για μαχητικά (F-16V, Rafale, F-35) η κυβέρνηση αποφάσισε ότι ήλθε και η ώρα της αντιαεροπορικής ομπρέλας. Αυτή η τελευταία πρέπει να ανανεωθεί επειδή σε μερικά χρόνια τα περισσότερα συστήματά της θα αντιμετωπίζουν προβλήματα υποστηρίξεως (S-300, Tor-M1, OSA/AK) και παλαιότητος (Improved HAWK) ενώ πλέον δεν υπάρχει και επαρκής αντιβαλλιστική άμυνα έναντι της εχθρικής απειλής.
Όποια χώρα δεν έχει αυτή την ισορροπία μεταξύ δυναμικού μαχητικών – αντιαεροπορικών, ή υπερισχύουν τα δεύτερα, είναι καταδικασμένη, απέναντι σε αεροπορία με ικανή δύναμη μαχητικών. Τα αντιαεροπορικά από μόνα τους, δεν σώζουν. Αυτό απεδείχθη περίτρανα στις τελευταίες αεροπορικές επιδρομές εναντίον του Ιράν στις 26 Οκτωβρίου. Τα ισραηλινά μαχητικά, υποστηρίζεται ότι κατέστρεψαν θέσεις αντιαεροπορικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς και άλλους στόχους, δρώντας σχεδόν ανενόχλητα. Γιατί; Απλούστατα, επειδή απουσίασαν αντίπαλα μαχητικά! Το Ιράν στερείται αξιόλογου δυναμικού μαχητικών.
Τοιουτοτρόπως, επιβεβαιώθηκε το αντίθετο από αυτό που υποστηρίζει ο ΥΕΘΑ: τα μαχητικά είναι ΚΑΙ η κύρια αντιαεροπορική δύναμη.
Η τοποθέτηση του ΥΕΘΑ περί αναπάντητου δήθεν ερωτήματος, δεν ήταν σωστή. Είναι πλήρως ενήμερος από την στρατιωτική ηγεσία και έχει άριστη αντίληψη των πραγμάτων. Οι δημόσιες τοποθετήσεις θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικές και επεξηγηματικές.
Βαλλιστικοί πύραυλοι και πλατφόρμες με αφορμή την τοποθέτηση του καθηγητή Βαληνάκη
