Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) ανακοίνωσε στις 22 Σεπτεμβρίου την εκκίνηση της διαδικασίας προκαταρκτικής διαβούλευσης για την υλοποίηση του έργου Έρευνας και Ανάπτυξης με τίτλο: “Ανάπτυξη Τακτικού Μη Επανδρωμένου Αεροχήματος (UCAV) Κατηγορίας Ι (NATO Class I)“.
Όπως ανακοινώθηκε, η διαβούλευση στοχεύει στην ανίχνευση και χαρτογράφηση των δυνατοτήτων του εγχώριου οικοσυστήματος αμυντικής καινοτομίας σε σχέση με πρωτότυπα συστήματα UCAV που βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας (TRL ≥ 8), καθώς και στην πραγματοποίηση επιδείξεων δυνατοτήτων σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις, με σκοπό την αξιολόγηση της εν δυνάμει επιχειρησιακής αξιοποίησης των συστημάτων. Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο φάσεις:
Α’ Φάση: Υποβολή αιτήσεων συμμετοχής έως Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2025.
Β’ Φάση: Διαβούλευση και επιδείξεις, σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις στο πλαίσιο της άσκησης ΤΑΜΣ «ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ-25» (11–14 Νοεμβρίου 2025).
Το ΕΛΚΑΚ σημειώνει ότι η ανάπτυξη UCAV μικρού μεγέθους συνδυάζει χαμηλό κόστος απόκτησης και λειτουργίας με υψηλή επιχειρησιακή αξία, όπως έχει αποδειχθεί στο σύγχρονο πεδίο επιχειρήσεων. Στο ιδιαίτερα απαιτητικό επιχειρησιακό περιβάλλον της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, τα συστήματα αυτά αποτελούν πολλαπλασιαστή ισχύος, προσφέροντας δυνατότητες επιτήρησης, αναγνώρισης, στοχοποίησης και προσβολής στόχων με ταχύτητα και ακρίβεια, ενισχύοντας την αποτρεπτική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων στο σύγχρονο πεδίο μάχης.
Στην Περιγραφή Αντικειμένου, η προκήρυξη αναφέρει ότι το UCAV θα πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίζει, αναγνωρίζει, στοχοποιεί και προσβάλει με ακρίβεια σταθερούς και κινούμενους στόχους σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Είναι ασαφές εάν επιθυμητό είναι το UCAV να έχει ικανότητα προσβολής στόχων και των τριών κατηγοριών ή μέρος αυτών. Δεδομένου ότι η ικανότητα προσβολής αφορά καθαρά τα μεταφερόμενα όπλα, μπορεί να σχολιασθεί ότι ενώ ένα κατευθυνόμενο αντιαρματικό βλήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον στόχων στην ξηρά και την θάλασσα, δεν έχει ικανότητα προσβολής ιπτάμενων στόχων, παρά μόνο με περιορισμούς. Σίγουρα πάντως, βλήματα όλμων και μικρές βομβίδες, δεν προσφέρονται για τέτοιες αποστολές.
Πάντως η προκήρυξη αναφέρει ότι το UCAV, θα πρέπει να μπορεί να φέρει διαφορετικά οπλικά φορτία αναλόγως της αποστολής κι ενδεικτικώς:
- Κατευθυνόμενους ή/και μη πυραύλους Αέρος – Εδάφους.
- Ελευθέρας τροχιάς ελαφρά βλήματα (π.χ. όλμων, μικρές βομβίδες).
- Μικρότερα UAV τύπου LM/Kamikaze, σταθερής ή περιστρεφόμενης πτέρυγας για προσβολή στόχων ακριβείας.
- Εξατομικευμένες λύσεις για εξειδικευμένο οπλικό φορτίο, όπως τροποποιημένα
βλήματα.
Στις αναφερόμενες ενδεικτικές τεχνολογίες, προσδιορίζεται ως προς τα όπλα και φορτία ότι αυτά μπορούν να αφορούν:
- Modular pods με δυνατότητα μεταφοράς όπλων / πυρομαχικών διαφορετικού τύπου.
- Ενσωμάτωση κατευθυνόμενων βλημάτων για προσβολή ακριβείας.
- Μη εκρηκτικά φορτία για αποστολές ανεφοδιασμού, επιτήρησης και ηλεκτρονικού πολέμου.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η αναφορά, στις ενδεικτικές τεχνολογίες, στην ύπαρξη υβριδικών ηλεκτρικών συστημάτων προώσεως.
Τέλος, ο προσδιορισμός της Κατηγορίας Ι κατά NATO UAS Classification, αναφέρεται σε συστήματα βάρους μέχρι 150 κιλών.
Από τα παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι τουλάχιστον δύο ελληνικές εταιρείες έχουν επιδείξει δείγματα γραφής στην ζητούμενη κατηγορία.
Η SAS Technology, μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο ολοκλήρωσε επιτυχώς δοκιμαστικές βολές πιστοποιήσεως μη κατευθυνόμενων (UGR) και κατευθύνσεως λέιζερ (LGR) ρουκετών 70 mm (2,75 ιντσών) της THALES Belgium από το UCAV SARISA II (SRS-2A). Το SRS-2A έχει ικανότητα αφέσεως και Περιπλανώμενου Πυρομαχικού Μακράς Ακτίνος τύπου AHM-1A AIHMI, αναπτύξεως της εταιρείας. από το SARISA II.
Το SRS-2A SARISA II είναι σύστημα μέγιστου βάρους απογειώσεως 60 κιλών. Η εταιρεία έχει παρουσιάσει και άλλες λύσεις μικρών δρόνων, με ικανότητα αφέσεως μικρών φορτίων όπως χειροβομβίδων. Από το 2020 δε, έχει δωρίσει στο ΕΤΑ ένα Empusa EMPX6T με αυτή την διαμόρφωση, που μπορεί να θεωρηθεί και ο πρώτος ελληνικής οπλισμένος δρόνος σε ελληνική υπηρεσία.
Σημειώνεται ότι η προσπάθεια της SAS Technology στον χώρο, διακρίνεται από την παράλληλη ανάπτυξη δικών της όπλων για χρήση από το SARISA II. Αυτά, πέραν του AIHMI, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων βλήματα MFK, που ουσιαστικώς συνδυάζουν βλήμα όλμου με συλλογή πτυσσόμενων πτερύγων ανεμοπορίας.
Η εταιρεία, έχει παρουσιάσει επίσης προσαρμόσιμους φορείς (pod) που μεταφέρουν διάφορους τύπους πυρομαχικών. Στην έκθεση DEFEA 2025 παρουσιάσθηκε ο MD81-1X4, που έφερε 4 βλήματα όλμου 81 mm και ο ανάλογος με 18 βομβίδες.
Η δεύτερη ελληνική εταιρεία που κινείται στον χώρο δυναμικώς, είναι η ALTUS LSA που τον Φεβρουάριο του 2024 συνήψε συμφωνία συνεργασίας με την MBDA France για την ανάπτυξη του ΚΕΡΒΕΡΟΣ. Πρόκειται για σύστημα UCAV που στηρίζεται στον βαρύ δρόνο μεταφοράς φορτίων ATLAS 8/H (Ηeavylifter) της ελληνικής εταιρείας ως πλατφόρμας και τον αντιαρματικό πύραυλο AKERON MP και τον υπό ανάπτυξη AKERON LP, ως οπλικό φορτίο.
Το ATLAS 8/H είναι μέγιστου βάρους απογειώσεως 90 κιλών. Διακρίνεται από την διάθεση με υβριδική διαμόρφωση ισχύος, συνδυάζοντας ηλεκτροκινητήρα και βενζινοκινητήρα.
Μια τρίτη πρόταση που μπορεί να παρουσιασθεί, είναι αυτή της UCANDRONE, με βάση το καθέτου αποπροσγειώσεως (VTOL) AQUILA που παρουσιάστηκε στην έκθεση DEFEA 2023. Το AQUILA βρίσκεται ήδη σε υπηρεσία με τον Βουλγαρικό Στρατό σε τυπικά καθήκοντα επιτηρήσεως/ αναγνωρίσεως. Στην DEFEA 2025 όμως, η UCANDRONE παρουσίασε και τα ελαφρά πυρομαχικά SMAG-40 που ενσωματώνουν πολεμική κεφαλή βομβίδος 40 mm x 46. Χαρακτηρίζεται έξυπνο πυρομαχικό ακριβείας, έχει βάρος 600 γραμ. και σε βολή από μεγάλο ύψος μπορεί να χτυπήσει στόχο σε μέγιστη απόσταση 3 χλμ. ενώ η ακρίβεια ορίζεται σε πιθανό κυκλικό σφάλμα 4 μέτρων.
Έχει ενδιαφέρον να διαπιστωθεί κατά πόσο η μικρή προθεσμία υποβολής προτάσεων θα επιτρέψει την παρουσίαση και άλλων προτάσεων από ελληνικές εταιρείες.
Επιτυχείς βολές μη και κατευθυνόμενων ρουκετών από το SRS-2A SARISA II
