Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην αίτηση προϋπολογισμού Ναυτικού των ΗΠΑ για το 2025, που δημοσιοποιήθηκε στις 11 Μαρτίου, έγινε γνωστή η ανατροπή της προτάσεως αποσύρσεως 4 Πλοίων Παράκτιας Μάχης (LCS) κλάσεως FREEDOM εντός του 2025. Στις 8 Μαρτίου, ο υφπουργός Ναυτικού Έρικ Ρέηβεν είχε εξηγήσει ότι λόγω περιορισμού των αμυντικών δαπανών εξαιτίας του Νόμου Περί Δημοσιονομικής Ευθύνης, αποδίδεται έμφαση στο προσωπικό και τις υφιστάμενες μονάδες του στόλου, εις βάρος των σχεδίων εκσυγχρονισμού. Αυτό έχει ως συνέπεια την καθυστέρηση της χρηματοδοτήσεως προγραμμάτων μελλοντικών οπλικών συστημάτων και την ενδελεχή κατά μόνας επανεξέταση των υφισταμένων πολεμικών πλοίων, ως προς την πρόθεση πρόωρης απενεργοποίησης. Αυτά σημαίνουν ότι τα 4 συγκεκριμένα LCS πιθανότατα θα παραμείνουν μερικά ακόμη έτη σε υπηρεσία, χρονικό διάστημα απροσδιόριστο, που πάντως οδηγεί μάλλον σε ναυάγιο τις βλέψεις του Πολεμικού Ναυτικού ως προς την διαθεσιμότητά τους.
Επιβεβαιώνεται έτσι το περιεχόμενο της Επιστολής Μπλίνκεν, ως προς τις αναφορές σε προγράμματα αμυντικών προμηθειών, όπως εξήγησε ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, περιγράφουν τί δυνατότητες προσφοράς υπάρχουν από πλευράς ΗΠΑ σύμφωνα με αιτήματα της ελληνικής πλευράς, χωρίς τίποτα όμως να είναι οριστικοποιημένο.
Εξηγήσαμε ότι στις συζητήσεις διαπιστευμένων συντακτών με τους Αρχηγούς Γενικών Επιτελείων στις 27 Ιανουαρίου, διευκρινίστηκε ότι στην περίπτωση των LCS για τα οποία έχει ενδιαφερθεί το Πολεμικό Ναυτικό, δεν έχουν δοθεί ακόμη συγκεκριμένα στοιχεία για να αξιολογήσουν οι Έλληνες επιτελείς ενώ ως προς την αναφορά σε αεροσκάφη εναερίου ανεφοδιασμού καυσίμου KC-135, η Πολεμική Αεροπορία δεν ενδιαφέρεται για τον συγκεκριμένο τύπο. Τέλος, η προσφορά των ΤΟΜΑ M2A2 Bradley, δεν έχει απαντηθεί επισήμως εάν μπορεί να επεκταθεί στους αριθμούς που επιθυμεί το ΓΕΣ.
Συνολικώς λοιπόν για τις προσφορές αμερικανικού μεταχειρισμένου υλικού ως πλεονάζον (EDA) όλα είναι ακόμη ανοικτά για τις κυριότερες εξ αυτών περιπτώσεις.
Επί της ουσίας, δεν μπορεί να μην σχολιαστεί ότι είναι παράδοξη η αποτύπωση της ετοιμότητος ανταποκρίσεως των ΗΠΑ σε ελληνικά αιτήματα μεταχειρισμένου υλικού, ακόμη και μερικών ελικοστρόβιλων κινητήρων, σε μία επίσημη επιστολή μέσω της οποίας, κατά τα λεγόμενα του Έλληνα πρωθυπουργού «αναδεικνύεται και επισφραγίζεται το στρατηγικό βάθος των ελληνοαμερικανικών σχέσεων».
Εκ των αναγραφομένων προμηθειών υλικού στην επιστολή Μπλίνκεν, στρατηγική διάσταση μπορεί να υποστηριχθεί ότι έχει αυτή της προμήθειας των μαχητικών F-35 και κατ’ επέκταση, η δυνατότητα των ΗΠΑ να προσφέρουν ελκυστική χρηματοδοτική διευκόλυνση. Εν τούτοις, στην μεν περίπτωση των F-35, η ελληνική πλευρά δοκιμάζει την “ειλικρίνεια” της Ουάσιγκτον ως προς την άρση επιφυλάξεων του παρελθόντος για την έγκριση προμήθειας εξελιγμένων αεροπορικών όπλων αιχμής, στην δε υπόθεση της προσφοράς Στρατιωτικής Χρηματοδοτήσεως Αλλοδαπής (FMF) αυτή κρίθηκε ασύμφορη. Έτσι, ακόμη και η αναφορά στην επιστολή της δυνητικής προσφοράς επιπλέον FMF ύψους 200 εκατ. $ ως “ενθάρρυνση” της Αθήνας ώστε να συνεχίσει την υποστήριξη της Ουκρανίας σε μεταχειρισμένο υλικό, δεν έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Παρά τα όσα εγράφησαν για κυβερνητική ολιγωρία και εσφαλμένους χειρισμούς ως προς την προσφορά FMF ύψους 2 δισ. $ από τις ΗΠΑ, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έκρινε ότι το επιτόκιο των προσφερομένων FMF είναι πολύ υψηλότερο εν σχέσει με το επιτόκιο δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου και εισηγήθηκε αρνητικώς. Ούτε το στοιχείο της αποπληρωμής των FMF σε μεγάλο βάθος χρόνου, κρίθηκε τόσο κρίσιμης σημασίας.
Επομένως, το όλο «στρατηγικό βάθος» των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχέσεων εστιάζεται σε απευθείας προμήθειες αμερικανικού υλικού, στις οποίες προστέθηκε η προοπτική συνεργασίας σε ένα πρόγραμμα που θα αφορά φρεγάτες κλάσεως CONSTELLATION. Η σχετική συζήτηση που έχει ξεκινήσει, αποτυπώθηκε στο κοινό ανακοινωθέν Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ – Ελλάδας της 9ης Φεβρουαρίου, μαζί με τα προαναφερόμενα προγράμματα της επιστολής Μπλίνκεν αλλά ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει την κατάληξη. Εφόσον η λύση FMF δεν μπορεί να εξυπηρετήσει χρηματοδοτικώς –όπως και στην περίπτωση των F-35– το υπερδιπλάσιου κόστους πρόγραμμα των φρεγατών δεν είναι παρά μόνο μία συζήτηση στην αρχή της.
Κατά την άποψή μας, το “κλειδί” στην όλη ελληνοαμερικανική διαπραγμάτευση δείχνει να είναι το αν η Ουάσιγκτον θα εγκρίνει την πώληση εξελιγμένων όπλων όπως οι πύραυλοι AIM-120D, JASSM και κατ’ επέκταση PrSM για το Πυροβολικό.
Την στιγμή που η Αθήνα συζητάει για απευθείας προμήθειες αμυντικού υλικού από τις ΗΠΑ έναντι ισχνών βιομηχανικών ανταλλαγμάτων, η Τουρκία διαπραγματεύεται για άδειες εξαγωγής τεχνολογιών αιχμής αμερικανικών εταιρειών. Με αυτή την αμερικανική βοήθεια, ενισχύεται ο βαθμός αυτάρκειας σε εξοπλισμούς, αφού με αμερικανικές τεχνολογίες αναπτύσσονται τουρκικά οπλικά συστήματα. Η διαπραγμάτευση Ουάσιγκτον – Αγκύρας για τα F-16V, είδαμε ότι αποκάλυψε την διάσταση τουρκικής απαιτήσεως για αποδέσμευση κινητήρων F110 της General Electric, με σκοπό την υποβοήθηση της αρχικής αναπτύξεως του μαχητικού Kaan.
Από την άλλη, όπως είδαμε, η Αθήνα αναγάγει σε “στρατηγικής” σημασίας την δυνατότητα να σκαλίζει στις αμερικανικές “μάντρες”, μήπως βρει κάποιο αξιόλογο αποσυρμένο υλικό, δοκιμάζει τα όριά της στην απόκτηση όπλων αιχμής που επί σειρά ετών της αρνείται η Ουάσιγκτον, δεν έχει κανέναν σοβαρό σχεδιασμό Αμυντικής Βιομηχανίας και καταδέχεται στο κοινό ανακοινωθέν Στρατηγικού Διαλόγου να αποτυπώνονται έπαινοι για την πολιτική του πρωθυπουργού στο θέμα ΛΟΑΤΚΙ!
Η “ανάγνωση” της επιστολής Μπλίνκεν – Όχι τόσο… σίγουρα LCS, KC-135R κ.λπ.
