Από Σάββας Δ. Βλάσσης
«Σήμερα είναι μία σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και για την ελληνική διπλωματία. Γιατί, με βάση επιστολή που έλαβα από τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Antony Blinken, αναδεικνύεται και επισφραγίζεται το στρατηγικό βάθος των ελληνοαμερικανικών σχέσεων». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε χθεσινή δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, με την οποία ανήγγειλε την παραλαβή της επιστολής του Αμερικανού υπουργού και το περιεχόμενό της.
Αναφερόμενος στο παραχωρούμενο μεταχειρισμένο αμερικανικό υλικό για το οποίο ενημερώθηκε, ο πρωθυπουργός είπε ότι αυτό εξασφαλίστηκε «ύστερα από το αίτημα που είχα διατυπώσει, τον Μάιο του 2022, προσωπικά στον Πρόεδρο Biden». Προφανώς ο πρωθυπουργός δεν κυριολεκτεί, καθώς κατά την τότε επίσημη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον, εκδήλωσε επισήμως το ελληνικό ενδιαφέρον για την προμήθεια F-35. Μάλιστα μόλις μερικές ημέρες μετά, επισκέφθηκε την Ελλάδα επιτροπή στελεχών του Γραφείου Προγράμματος JSF (JSF PO) για την έναρξη των σχετικών διαβουλεύσεων. Τα αιτήματα για πλεονάζον υλικό για το οποίο ενημερώνει με την επιστολή του ο Άντονι Μπλίνκεν, έγιναν αργότερα, όπως επί παραδείγματι αυτό των C-130H, στις αρχές του 2023, τα LCS κ.λπ.
Ως προς το περιεχόμενο της επιστολής Μπλίνκεν, επιβεβαιώνεται το ενδιαφέρον του Πολεμικού Ναυτικού για περιπολικά κλάσεως MARINE PROTECTOR που είχε αποκαλύψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Στο ζήτημα των ΤΟΜΑ τύπου M2A2 Bradley, η επιστολή προσδιορίζει μόνο 60 οχήματα και δεν διευκρινίζει τον ακριβή τύπο. Δεν φαίνεται λοιπόν να καρποφόρησε το αίτημα για αύξησή τους σε 82, όπως είχε αναφερθεί από τον ΔΟΥΡΕΙΟ ΙΠΠΟ, ώστε να καταστεί δυνατός ο εξοπλισμός δύο πλήρων Μηχανοκινήτων Ταγμάτων Πεζικού με αυτά.
Παρήγορη είναι όμως η αναφορά σε φορτηγά οχήματα και ρυμουλκούμενα, που ενδιαφέρουν το ΓΕΣ, για να καλύψουν κρίσιμες ανάγκες. Όπως έχει αποκαλύψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, συνολικώς έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για 695 οχήματα διαφόρων τύπων και κατηγοριών. Η περίπτωση των οχημάτων κατηγορίας MRAP, επίσης είχε απασχολήσει το ΓΕΣ παλαιότερα αλλά παρά σχετικές ενημερώσεις από αμερικανικής πλευράς, δεν υπήρξε αποτέλεσμα μέχρι τώρα.
Τέλος, η σαφής αναφορά σε πρόταση μεταβιβάσεως μέχρι 4 LCS, σημαίνει ότι προς ώρας τουλάχιστον, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί ο απώτερος στόχος για 6 μονάδες του τύπου, που όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ υπήρχε από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού.
Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός της δωρεάν παραχωρήσεως υλικού ως EDA, για την επιστροφή τους σε ενέργεια, μεταφορά και επιχειρησιακή ένταξη στο ελληνικό δυναμικό, θα απαιτηθεί η δαπάνη σημαντικών ποσών, ανά περίπτωση. Για τις περιπτώσεις EDA που έχει ενημερωθεί ήδη το Κονγκρέσο ή πρόκειται να ενημερωθεί, αλλά και για τα LCS, το κόστος θα υπερβεί τα 500 εκατ. €. H προμήθεια του υλικού αυτού ή αντιστοίχου, σε καινουργή κατάσταση, θα απαιτούσε πολλαπλάσιο ύψος δαπάνης.
Η επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών προς την ελληνική κυβέρνηση, έχει ως εξής:
Προς την Εξοχότητά του
Κυριάκο Μητσοτάκη
Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας
Αθήνα
Αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ,
Το εμπόριο αμυντικού υλικού με τους συμμάχους μας στο NATO αποτελεί θεμελιώδες συστατικό των προσπαθειών μας για τόνωση της Ευρωπαϊκής ασφάλειας κι ενίσχυσης της συλλογικής αποτροπής και άμυνας της Συμμαχίας. Προς αυτόν τον σκοπό, έχουμε επιδιώξει να εργαστούμε στενά με την Ελλάδα ώστε να προωθήσουμε τα κοινά συμφέροντά μας και την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, που είναι ζωτικής σημασίας για την συνέχιση της εδραζόμενης σε κανόνες τάξης. Αυτή η ισχυρή διμερής σχέση συνιστά απόδειξη των διαρκών δεσμών μεταξύ των εθνών μας, και με ενθαρρύνει η πρόοδος που έχουμε κάνει μαζί στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ηνωμένων Πολιτειών – Ελλάδας ώστε να διατηρήσουμε ισχυρά, ικανά και διαλειτουργικά στρατεύματα.
Υπό την αίρεση ικανοποίησης όλων των σχετικών νομικών προαπαιτούμενων από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών περιλαμβανομένης της γνωστοποίησης στο Κογκρέσο, προτιθέμεθα να διευρύνουμε τη εταιρική συνεργασία μας στην ασφάλεια ως εξής:
Πρώτον, στις 27 Σεπτεμβρίου 2022 ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες γνωστοποίησης στο Κογκρέσο για δάνειο βοηθείας 30 εκατ. $ Στρατιωτικής Χρηματοδότησης Αλλοδαπής (Foreign Military Financing, FMF) προς αμυντικές προμήθειες της Ελλάδας, προκειμένου να ενθαρρυνθεί κρίσιμη στήριξη προς την Ουκρανία. Και στις 24 Οκτωβρίου 2023 οι Ηνωμένες Πολιτείες διέθεσαν στην Ελλάδα επιπλέον 30 εκατ. $ σε βοήθεια FMF ώστε να ενθαρρύνει περαιτέρω δωρεές.
Δεύτερον, έχουμε ήδη γνωστοποιήσει στο Κογκρέσο τις ακόλουθες προτεινόμενες δωρεάν παραχωρήσεις Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (EDA) στην Ελλάδα:
– Δύο αεροσκάφη C-130H, ως EDA,
– Δέκα κινητήρες για αεροσκάφη P-3, ως EDA και
– 60 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Bradley, ως EDA.
Τρίτον, θα υποβάλουμε για γνωστοποίηση στο Κογκρέσο τα ακόλουθα, προς παραχώρηση στην Ελλάδα:
– Ως 40 νέα αεροσκάφη F-35 μέσω Στρατιωτικών Πωλήσεων Αλλοδαπής,
– Τρία πλοία κλάσης Protector, ως EDA και
– Διάφορα φορτηγά και ρυμουλκούμενα, ως EDA.
Τέταρτον, θα υποβάλουμε στο Κονγκρέσο προτεινόμενη νομοθετική πρόταση μεταβίβασης πλοίων, με αίτημα να παράσχει την απαραίτητη νομική εξουσιοδότηση για την μεταφορά στην Ελλάδα μέχρι τεσσάρων πλοίων παράκτιας μάχης ως EDA.
Πέμπτον, συνεχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τις αμυντικές δυνατότητες που θα μπορούσε να μεταβιβάσει ή να πωλήσει η Ελλάδα στην Ουκρανία. Εάν αυτές οι δυνατότητες ενδιαφέρουν την Ουκρανία, και εκκρεμούσας της αξιολόγησης της κατάστασης και της αξίας τους από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών, μπορούμε να διερευνήσουμε ευκαιρίες για δυνητική πρόσθετη FMF ύψους μέχρι 200 εκατ. $ για την Ελλάδα.
Έκτον, θα δώσω προτεραιότητα στην Ελλάδα ώστε να παραλάβει πλεονάζοντα οχήματα ανθεκτικά σε νάρκες, προστατευμένα από ενέδρες, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα κατά το επόμενο έτος και θα εξετάσω τις Ελληνικές ανάγκες σε περίπτωση που καταστούν διαθέσιμα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού KC-135. Εκτός από τα αεροσκάφη C-130H, το Υπουργείο Άμυνας εργάζεται για την παροχή δεδομένων τιμής και διαθεσιμότητας για μία ελληνική προμήθεια νέων C-130J.
Η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα προόδου για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της δυνατοτήτων. Προσβλέπω στην ενίσχυση της συνεργασίας μας και στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής στρατηγικής σχέσης μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας.
Με εκτίμηση,
Antony Blinken
Αιτήματα του ΓΕΣ για 500 μεταχειρισμένα Bradley και 695 ειδικοποιημένα οχήματα από τις ΗΠΑ
