Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Μεγάλη αίσθηση προκάλεσαν οι πρώτες εικόνες από εξουδετερωμένα άρματα μάχης Leopard 2 των Ουκρανών, που δημοσιοποιήθηκαν από την ρωσική πλευρά. Το οπτικό υλικό αφορά λήψεις βίντεο από drone και οι σχετικές αναρτήσεις αναφέρουν αποκρουσθείσα ενέργεια των Ουκρανών, νοτίως της Μάλα Τοκμάτσκα (Mala Tokmachka). Πρόκειται για τον δυτικό άξονα επιθέσεως εκ των δύο στους οποίους φαίνεται να ασκούν πίεση από τις 5 Ιουνίου οι Ουκρανοί, στην περιοχή της Ζαπορίζια. Οι πληροφορίες μιλούν για δύο ενέργειες που εκδηλώθηκαν, πιθανότατα στις 8 Ιουνίου, από την 47η Ανεξάρτητη Ταξιαρχία Πεζικού.
Ανεξαρτήτως των πληροφοριών και απόψεων που διακινούνται στα διάφορα μέσα, είναι σαφές ότι η κλίμακα των ενεργειών που έχουν αναλάβει οι Ουκρανοί, δεν συνιστούν την Κυρία Προσπάθεια της μεγάλης επιθετικής επιστροφής που αναμένεται. Όπως είχαμε αναλύσει και στην περίπτωση των επιδρομών σε ρωσικό έδαφος από μικρές δυνάμεις, πρόκειται μάλλον για την έναρξη μιας φάσεως κατά την οποία οι Ουκρανοί επιχειρούν επιθετικές αναγνωρίσεις από κλιμάκια ενισχυμένων Υπομονάδων επιπέδου Λόχου, με σκοπό την “ανίχνευση” των αμυντικών ικανοτήτων του αντιπάλου σε κάθε τομέα για τυχόν εκμετάλλευση και δημιουργία ευνοϊκότερων προϋποθέσεων αναλήψεως ευρυτέρας κλίμακος επιχειρήσεων.
Ο τυπικός τρόπος ενεργείας είναι η προετοιμασία με σφυροκόπημα των εχθρικών θέσεων από πυρά καμπύλης τροχιάς και αεροπορία. Στην συνέχεια, οι Ουκρανοί επιτίθενται και διεξάγεται αγώνας αναλόγως της αντιστάσεως. Στα σημεία όπου η προσπάθεια αποκρούεται, οι δύο πλευρές αξιολογούν την κατάσταση και προετοιμάζονται για την “επόμενη φορά”. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα δεν είναι θεαματικά, κάτι φυσιολογικό αφού οι συμμετέχουσες δυνάμεις σε αυτές τις “ανιχνευτικές” ενέργειες είναι περιορισμένες.
Μια περίπτωση αποτυχίας, προβλήθηκε από την ρωσική πλευρά ιδιαίτερα καθώς μάλιστα επιτεύχθηκε και για πρώτη φορά η εξουδετέρωση ενός αριθμού αρμάτων Leopard 2 και τεθωρακισμένων M2A2 OSD-SA Bradley. Εν τούτοις, είναι αυτονόητο ότι οι απώλειες είναι αναπόφευκτες και για τις δύο πλευρές και αυτό το μοτίβο επιχειρήσεων μπορεί να συνεχιστεί επί εβδομάδες μέχρι την εκδήλωση της Κυρίας Προσπάθειας των Ουκρανών. Σε γενικές γραμμές, καθώς από τους Ουκρανούς εφαρμόζεται σιγή ενημερώσεως για λόγους επιχειρησιακής ασφαλείας, οι περισσότερες πληροφορίες που διαρρέουν στα Μέσα Κοινωνικής Δικτυώσεως, δίνουν κάποια γενικότερη εικόνα: ναι μεν ρωσικές πηγές αναφέρουν επιτυχή άμυνα σε αρκετές περιοχές ωστόσο, υπάρχουν και σαφείς αναφορές για πρόοδο των Ουκρανών με κατάληψη κάποιων χωριών όπως στο Λόμπσκοβε (νοτιοανατολικώς Ζαπορίζια) και Νεσκούτσνε, αμέσως νοτίως Βελίκα Νοβοσίλκα (δυτικώς Βούλενταρ).
Επιστρέφοντας στο οπτικό υλικό από την “σφαγή” των Leopard 2 και M2 Bradley στην Μάλα Τοκμάτσκα, το καλύτερης ποιότητος από πλευράς ευκρινίας, που αφορούσε την μία από τις δύο ενέργειες, στάθηκε αφορμή για πολλές υποθέσεις και σχολιασμό. Βασισμένοι σε πληροφορίες από τον “Περικλή” που μάχεται στην Ουκρανία και άλλους συμπολεμιστές του, μπορούμε να περιγράψουμε σε γενικές γραμμές αυτή την συγκεκριμένη ενέργεια. Με αυτό τον τρόπο ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί τις παρερμηνείες και εσφαλμένες εντυπώσεις που δημιουργεί η “στεγνή” εξέταση απομονωμένου κι επιλεγμένου οπτικού υλικού ενώ, το κυριότερο, θα αποκτήσει καλύτερη εικόνα για τον τρόπο που διεξήχθη το εγχείρημα.
Κατ’ αρχάς, πρέπει να διευκρινιστεί ότι η 47η Ανεξάρτητη Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία που ενήργησε, δεν είναι “επίλεκτη”, όπως αναφέρθηκε σε κάποια διεθνή μέσα. Μπορεί μεν να έχει προικοδοτηθεί με Leopard 2 και M2 Bradley αλλά είναι Σχηματισμός που συγκροτήθηκε τον Απρίλιο του 2022, δηλαδή μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Το κυριότερο όμως, είναι ότι η συγκεκριμένη ταξιαρχία δεν έχει καμμία πολεμική εμπειρία, αφού μέχρι σήμερα δεν είχε λάβει μέρος σε επιχειρήσεις. Μάλιστα κατά τον “Περικλή”, ακριβώς επειδή είναι γνωστή γι’ αυτό, κυκλοφορούν μέχρι και σχετικά ανέκδοτα. Η συγκεκριμένη δράση της, ήταν η πρώτη.
Η επιχείρηση δεν εξελίχθηκε καλά εξ αρχής. Η αεροπορική υποστήριξη ματαιώθηκε για διαφόρους λόγους. Γενική είναι η αίσθηση ότι, όπως και στην πλευρά του αντιπάλου, η αεροπορία δεν δείχνει να διέπεται από ιδιαίτερη θέρμη στην εκτέλεση επιχειρήσεων Εγγύς Αεροπορικής Υποστηρίξεως. Τα αεροπλάνα, ούτως ή άλλως, εκτοξεύουν κατά κανόνα μη κατευθυνόμενα όπλα, περιορισμένης ακριβείας και αποδόσεως ενώ πιο σημαντικές θεωρούνται οι αποστολές εξουδετερώσεως εχθρικών σταθμών ραντάρ με βλήματα HARM.
Το πρόβλημα δεν δημιουργήθηκε τόσο από την μη εμφάνιση των φιλίων αεροπλάνων, όσο από την διακοπή των επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Πολέμου των Ουκρανών στο καθορισμένο χρονικό παράθυρο, προκειμένου να μην δημιουργηθούν οποιαδήποτε προβλήματα σε επανδρωμένες ή μη εναέριες πλατφόρμες. Το αποτέλεσμα ήταν να επιτραπεί στους Ρώσους η απογείωση drone που αποκάλυψαν εγκαίρως την κίνηση του ενισχυμένου Μηχανοκίνητου Λόχου Πεζικού της 47ης Ανεξάρτητης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας προς τους Χώρους Συγκεντρώσεως κι εντόπισαν στόχους ιδιαίτερης αξίας. Επόμενη ενέργεια των Ρώσων ήταν προσβολές ακριβείας σε βάθος με περιφερόμενα πυρομαχικά και συγκεκριμένα, κατά προτεραιότητα στοιχεία Πυροβολικού και Α/Α Πυροβολικού, μεταξύ των οποίων και ένα Tor-M1 που καταστράφηκε.
Το δεύτερο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίστηκε, ήταν στην συνεργασία – συνεννόηση με τους Σκαπανείς του Μηχανικού. Αυτοί είχαν αναλάβει να διανοίξουν δρομολόγιο στο ναρκοπέδιο αλλά είναι αδιευκρίνιστο πού ακριβώς σημειώθηκε η αποτυχία με το επιτιθέμενο πεζικό. Πιθανώς κάποια αλλαγή της τελευταίας στιγμής δεν συνοδεύτηκε από την ανάλογη επικαιροποίηση διαταγών και ο λόχος βρέθηκε να ενεργεί σε μη εκαθαρρισμένο δρομολόγιο. Όπως διαπιστώθηκε, τα Bradley, συνοδευόμενα από ένα Leopard 2A6, είχαν διανύσει αρκετή απόσταση εντός του ναρκοπεδίου και οι απόπειρες αναστροφής προκάλεσαν ακινητοποίηση από νάρκες.
Σε καρέ βίντεο, διακρίνεται μερικές δεκάδες μέτρα εμπρός από τα συνωστισμένα ακινητοποιημένα οχήματα, η περίεργη εικόνα ενός απομονωμένου αρότρου διασπάσεως ναρκοπεδίων. Δεν υπάρχει ακριβής εικόνα για τον ρόλο του Leopard 2A6 αλλά φαίνεται ότι πιθανώς είναι αυτό που άνοιγε τον δρόμο με άροτρο. Για κάποιον λόγο (ίσως βλάβη στο υδραυλικό σύστημα ανυψώσεως του αρότρου) φαίνεται ότι το άρμα αποδέσμευσε το άροτρο και κινήθηκε με όπισθεν, μέχρι που ακινητοποιήθηκε.
Η επισήμανση των Ουκρανών στο ναρκοπέδιο από τον εχθρό, προκάλεσε την εκδήλωση ρωσικής αντεπιθέσεως από δύναμη που εκτιμήθηκε ως τάγματος. Αυτό είναι σημάδι αποφασιστικής αντιδράσεως του αντιπάλου με την εφεδρεία του. Σημειώνεται ότι εκατέρωθεν του άξονος επιθέσεως του μηχανοκίνητου λόχου των Ουκρανών, κάλυπταν τα πλευρά δύο λόχοι απλού πεζικού άλλων ταξιαρχιών. Το Leopard 2A6, αν και ακινητοποιημένο, ανέλαβε να καλύψει την υπόλοιπη δύναμη και όπως αναφέρεται, κατέστρεψε δύο άρματα και έξι τεθωρακισμένα οχήματα. Το πλήρωμα αγωνίστηκε μέχρις εξαντλήσεως του φόρτου πυρομαχικών και μόνο κατόπιν αυτού εγκατέλειψε το άρμα.
Στο μεταξύ, οι Ρώσοι άρχισαν να χτυπούν τα ακινητοποιημένα οχήματα με πυρά ρουκετών Smerch κι ακολούθησαν επιθέσεις από επιθετικά ελικόπτερα. Τα ελικόπτερα έδρασαν ανενόχλητα, καθώς στο μεταξύ ένα στοιχείο αντιαεροπορικών βλημάτων Stormer που ενίσχυε τον λόχο, είχε αποσυρθεί χωρίς να ενημερωθεί η διοίκηση. Το προσωπικό των ΤΟΜΑ, είχε αποσυρθεί με την συνδρομή και τμήματος (QRF – Evacuation Group) που έσπευσε για απαγκίστωση. Το Evac Group περιελάμβανε και ένα όχημα διασπάσεως ναρκοπεδίων, καθώς αρχική πρόθεση του επικεφαλής ήταν να συνεχίσει την κίνηση. Σύμφωνα με μαρτυρία, το BMR-2 με άροτρο, επί παλαιού σκάφους T-55, αντιμετώπισε τεχνικό πρόβλημα με το σύστημα ψύξεως και ακινητοποιήθηκε χωρίς να μπορέσει να συνδράμει. Αργότερα, χτυπήθηκε και αυτό από τα ελικόπτερα, όπως και τα άλλα ακινητοποιημένα οχήματα (στα οποία προστέθηκαν και από το Evac Group), γι’ αυτό ίσως παρουσιάζεται με την δεξιά ερπύστρια χαλασμένη, σαν να έχει πατήσει νάρκη.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Ουκρανοί πραγματοποίησαν αργότερα και επιχείρηση περισυλλογής, αποκομίζοντας τρία Bradley που μπορούσαν να επισκευαστούν.
Το Υπουργείο Αμύνης της Ρωσίας, ανακοίνωσε το πρώτο διήμερο ότι είχε αποκρούσει τις εχθρικές επιθέσεις, προκαλώντας απώλειες 2.500 σε προσωπικό. Ο αριθμός είναι υπερβολικός ως συνήθως. Στην συγκεκριμένη μάχη, οι Ουκρανοί αναφέρουν μικρές απώλειες όπως και το γεγονός ότι η εξουδετέρωση των ΤΟΜΑ από τις νάρκες, δεν είχε συνέπειες για το μεταφερόμενο προσωπικό.
Στην συγκεκριμένη ενέργεια, διαπιστώνεται ότι ενώ αυτή σχεδιάστηκε υπό όρους Συνδυασμένων Όπλων, δεν επιτεύχθηκε ο απαιτούμενος βαθμός διακλαδικής συνεργασίας με την αεροπορία που δεν εμφανίστηκε καθόλου ενώ και με το Μηχανικό φαίνεται πως υπήρξε πρόβλημα, τόσο σε επίπεδο συνεργασίας όσο και χρησιμοποιούμενου υλικού. Το Πυροβολικό πραγματοποίησε την καθορισμένη προπαρασκευή αλλά δεν συμμετείχε στην αντιαεροπορική προστασία είτε λόγω απωλειών, είτε λόγω συμπτύξεως με ατομική πρωτοβουλία. Οι αρματιστές αγωνίστηκαν όπως μπορούσαν, μη εγκαταλείποντας το άρμα τους και το πεζικό, προκαλώντας απώλειες στον εχθρό.
Η “σφαγή” των M2 Bradley, προκλήθηκε από την μεγάλη πυκνότητα ναρκοθετήσεως, που είχε ως αποτέλεσμα την ανυπαρξία περιθωρίων ελιγμών. Αφού απέτυχε η διάνοιξη δρομολογίου, οι οδηγοί επεδίωξαν την εγγύτερη δυνατή διέλευση από ακινητοποιημένα οχήματα αλλά η πυκνότητα ναρκών ήταν τέτοια που δεν αποφεύχθηκε το μοιραίο. Το ίδιο φαίνεται να έπαθαν και άλλα ΤΟΜΑ που έσπευσαν επιτόπου, δείχνοντας την έλλειψη εμπειρίας. Έτσι εξηγείται η παράδοξη εικόνα των 9 ακινητοποιημένων M2 Bradley το ένα σχεδόν δίπλα στο άλλο, που δημιουργούν την εντύπωση ότι ήταν σε κίνηση χωρίς να τηρούν αποστάσεις και βάσει τακτικής.
Όλα αυτά, συνιστούν μαθήματα τα οποία πρέπει οι διοικήσεις σε όλα τα κλιμάκια να επεξεργαστούν και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα στην μορφή οδηγιών ενεργειών και διαταγών. Εάν η 47η Ανεξάρτητη Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία ήταν μέχρι τώρα άκαπνη, έλαβε με σκληρό τρόπο το “βάπτισμα του πυρός” και είναι στο χέρι των ηγητόρων και της διοικήσεως, να αξιοποιήσουν την εμπειρία και να βελτιωθούν.
