Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Προ εβδομάδων, εμφανίστηκαν διεθνή δημοσιεύματα που παρουσίαζαν την Ελλάδα ως χώρα που θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της Ουκρανίας με παραχώρηση μαχητικών Mirage 2000. Tα ανυπόστατα δημοσιεύματα, είχαν βασιστεί πιθανότατα σε αντίστοιχο “καταγγελτικού” χαρακτήρα ελληνικής ιστοσελίδας, για την δήθεν συγκεκριμένη πρόθεση της ελληνικής κυβερνήσεως. Πιθανώς προέκυψε από ευφάνταστη κι αυθαίρετη “έμπνευση”, μετά από δημοσίευμα του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ, στο οποίο επισημαίναμε ότι έπρεπε να εκμεταλλευτούμε το αναθερμανθέν ενδιαφέρον των Δυτικών στο ενδεχόμενο παραχωρήσεως μαχητικών αεροπλάνων στην Ουκρανία, πιέζοντας τους Γάλλους να αγοράσουν τα 18 αποσυρθέντα Mirage 2000EGM/BGM, όπως υποτίθεται ότι είχε συμφωνηθεί.
Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της αρχικής συμβάσεως προμήθειας 18 Rafale F3R για την Πολεμική Αεροπορία, η Dassault Aviation θα αγόραζε τα αποσυρθέντα Mirage 2000 με το απόθεμα κινητήρων, εξοπλισμού, ανταλλακτικών κ.λπ. Όπως είχε γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ, κατά την ενημέρωση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής στις 4 Ιουλίου 2022 αναφορικώς με εξοπλιστικά προγράμματα, είχε αναπτυχθεί και αυτό της εκποιήσεως των 18 μαχητικών. Είχε αναφερθεί τότε ότι η ελληνική εκτίμηση περί αντιτίμου, ανερχόταν σε 117 εκατ. €. Επρόκειτο για εντελώς εκτός πραγματικότητος άποψη και γι’ αυτό διευκρινίζαμε ότι «πρόκειται καθαρά για εκτίμηση αξίας της ελληνικής πλευράς, η οποία θα προσδιορισθεί μέσω σχετικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΓΔΑΕΕ και Dassault Aviation. Με βάση διεθνή παραδείγματα, το οικονομικό όφελος αναμένεται περιορισμένο».
Τί έχει γίνει με αυτή την υπόθεση;
Κατ’ αρχάς, η συγκεκριμένη συμφωνία ήταν άτυπη, δηλαδή δεν είχε αποτυπωθεί επισήμως στην σύμβαση των Rafale. Η άτυπη συμφωνία ήταν με την κατασκευάστρια Dassault και όχι με το γαλλικό Δημόσιο. Παρά το ότι πράγματι άνθρωποι της γαλλικής εταιρείας είχαν επισκεφθεί την 114 Πτέρυγα Μάχης κι επιθεώρησαν τα αεροπλάνα, δεν υπήρξε συνέχεια από την αρμόδια ΓΔΑΕΕ.
Η επίσημη τελετή αποσύρσεως των Mirage 2000 πραγματοποιήθηκε μεν τον Ιανουάριο του 2022 ωστόσο, τα συγκεκριμένα αεροπλάνα είχαν διακόψει το πτητικό τους έργο πολύ νωρίτερα. Eνώ η αρχική σύμβαση για τα Rafale υπεγράφη τον Ιανουάριο του 2021, η εκποίηση των Mirage 2000 παρουσιάσθηκε στην Βουλή ως υποπρόγραμμα έπειτα από 18 μήνες! Έτσι, σήμερα έχει συμπληρωθεί χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του 1,5 έτους που τα αεροπλάνα βρίσκονται εκτεθειμένα υπαιθρίως ανενεργά και η όποια αξία τους, έχει συρρικνωθεί δραστικώς.
Η Dassault είναι απίθανο να ενδιαφέρεται πλέον, αφού όλο αυτό το διάστημα δεν δέχθηκε κάποια ουσιαστική πίεση από την ελληνική πλευρά, η οποία υποτίθεται ήταν και η ενδιαφερόμενη… Mια εναλλακτική προοπτική που έχει εμφανιστεί έκτοτε, είναι η πώληση των αεροπλάνων σε γαλλική εταιρεία η οποία φιλοδοξεί να προσφέρει υπηρεσίες ρεαλιστικής εκπαιδεύσεως σχηματίζοντας Μοίρα “Red Air”, δηλαδή απεικονίσεως εχθρικών αεροπλάνων για σκοπούς εκπαιδευτικών ασκήσεων, με Mirage 2000. Τα ελληνικά Mirage, στην κατάσταση που βρίσκονται, πιθανώς θα χρησιμοποιηθούν προς προσπορισμό ανταλλακτικών.
Δύο γαλλικές εταιρείες έχουν κάνει ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση, η ARES και η PROCOR. Η τελευταία έχει αγοράσει 9 Mirage 2000C και 2 διθέσια Β, από την Βραζιλία, κάποια εκ των οποίων ενεργοποιεί στα νέα τους καθήκοντα. Οι συγκεκριμένες εταιρείες, αποβλέπουν στην κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών για ρεαλιστική απεικόνιση αντιπάλου (Red Air) σε αεροπορικές ασκήσεις προηγμένων αεροπορικών δυνάμεων, όπως αυτές του ΝΑΤΟ. Οι ικανότητες ταυτόχρονης εμπλοκής πολλαπλών στόχων που έχουν τα σύγχρονα μαχητικά, απαιτούν την συμμετοχή αυξημένου αριθμού αεροπλάνων για την εχθρική απεικόνιση, προκειμένου η άσκηση να διακρίνεται από υψηλό βαθμό αληθοφανείας. Αυτό και μόνο, θέτει οικονομικό ζήτημα, από πλευράς μέσων, στους διοργανωτές τέτοιων προηγμένων ασκήσεων.
Δεδομένης της καθιερώσεως μαχητικών νεωτέρων γενεών που λόγω υψηλού κόστους αγοράζονται σε μικρότερους αριθμούς, οι σύγχρονες αεροπορικές δυνάμεις συρρικνώνονται σε δυναμικό. Επειδή όμως τα μαχητικά νέας γενιάς έχουν σαφώς μεγαλύτερο λειτουργικό κόστος, δημιουργείται ζήτημα οικονομικής διαστάσεως στην εκπαίδευση. Για την Γαλλική Αεροπορία συγκεκριμένα, που οδεύει προς έναν τύπο μαχητικού, το δικινητήριο Rafale, θα καταστεί αντιοικονομική η εκπαίδευση με απεικόνιση εχθρού από αεροπλάνα ιδίου τύπου. Για τον λόγο αυτόν, η προοπτική μισθώσεως της ARES ή της PROCOR για υπηρεσίες “Red Air” με Mirage 2000, αποτελεί ελκυστική προοπτική.
Οι συζητήσεις με την ενδιαφερόμενη γαλλική εταιρεία υφίστανται από καιρό, καθώς όμως τα ελληνικά Mirage 2000 είναι στην κατάσταση στην οποία αφέθηκαν, η αξία τους υπολογίζεται πλέον πολύ χαμηλά. Αντίτιμο της τάξεως των 10 εκατ. € για το σύνολο του πακέτου των 18 αεροπλάνων, θεωρείται ρεαλιστικό αλλά υπεισέρχονται παράγοντες από ελληνικής πλευράς που πιθανώς εμποδίζουν τις εξελίξεις. Εφόσον όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί τάσεις, θεωρητικώς η “αξία” των αποσυρμένων αεροπλάνων αυξάνεται και απαιτούνται ενέργειες εκμεταλλεύσεως από πλευράς μας.
Επί του πρακτέου, τα 18 Mirage 2000 με ό,τι εξοπλισμό τα συνοδεύει, αφενός είναι άχρηστα για την Πολεμική Αεροπορία, αφετέρου απλώς πιάνουν χώρο σε μία αεροπορική βάση η οποία διαρκώς δέχεται νέο “αίμα”. Οι αφίξεις των Rafale και οι τεράστιες ποσότητες ανταλλακτικών, όπλων και εξοπλισμού, που ακόμη παραλαμβάνονται, γεμίζουν τους χώρους της 114 Πτέρυγας Μάχης ασφυκτικά.
Μειώνοντας την πολυτυπία μαχητικών – Πρόσφορο πεδίο λόγω Ουκρανίας
