Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Τελευταίως, η ανθελληνική ρητορική σε επίπεδο ηγεσίας αλλά και η αυξημένη παραβατική αεροπορική δραστηριότητα της Τουρκίας στο FIR Αθηνών, σε συνδυασμό με τον εκσυγχρονισμό της Πολεμικής Αεροπορίας λόγω των παραλαβών μαχητικών Rafale F3R και αναβαθμισμένων F-16V, έχει επαναφέρει στο προσκήνιο την συζήτηση για το επίπεδο ετοιμότητας της Τουρκικής Αεροπορίας. Διακινείται η άποψη ότι η διαθεσιμότητα των τουρκικών F-16 είναι χαμηλή, εξαιτίας δυσχερειών στην ροή ανταλλακτικών από τις ΗΠΑ.
Προ ημερών, παρουσιάσθηκαν στο κοινό πληροφορίες, προερχόμενες από ελληνικές στρατιωτικές πηγές, για τα ποσοστά διαθεσιμότητος των τουρκικών μαχητικών αεροπλάνων: σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, επί συνόλου 232 μαχητικών F-16, το ποσοστό διαθεσιμότητος είναι χαμηλότερο του 60% ενώ η μικρή δύναμη των 15 F-4E 2020, χαρακτηρίζεται από διαθεσιμότητα μικρότερη του 50%.
Αν εκκινήσουμε από το όριο βάσεως, τα ανωτέρω συνεπάγονται επιχειρησιακώς διαθέσιμα μέχρι 140 F-16 ενώ τα F-4E ουσιαστικώς έχουν παύσει να αποτελούν υπολογίσιμο δυναμικό. Δείκτης διαθεσιμότητος της τάξεως του 60% πάντως, ιδίως εάν υφίσταται πρόβλημα ροής ανταλλακτικών, δεν μπορεί να θεωρηθεί στην παρούσα χρονική συγκυρία ιδιαιτέρως “άσχημος”. Συγκριτικώς με τον υφιστάμενο μέσο όρο σε επίπεδο ΝΑΤΟ, ένας τέτοιος δείκτης επιχειρησιακής διαθεσιμότητος, δεν υστερεί δραματικά.
Σε τι βαθμό όμως, οι συγκεκριμένοι αριθμοί, συγκρίνονται με τους αντιστοίχους της Πολεμικής Αεροπορίας;
Είναι γνωστό, και ούτε μπορούσε να αποκρυφτεί άλλωστε, ότι η επί σειρά ετών υποχρηματοδότηση των Ενόπλων Δυνάμεων με δικαιολογία την μακρά περίοδο στενών δημοσιονομικών περιθωρίων, προκάλεσε σοβαρά ζητήματα στην υποστήριξη των οπλικών συστημάτων και των τριών Κλάδων. Η ετοιμότητα υπέστη σοβαρό πλήγμα.
Ειδικώς για την Πολεμική Αεροπορία, είναι γνωστό ότι τα γαλλικής προελεύσεως Mirage απλώς εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους, καθώς στερήθηκαν FOS και η 114 Πτέρυγα Μάχης είχε παύσει να αποτελεί υπολογίσιμη δύναμη. Παρόμοια κατάσταση ίσχυσε και για τα F-4E 2000, που μάλιστα σημαντικός αριθμός εξ αυτών μένει καθηλωμένος επί σειρά ετών στην ΕΑΒ. Τα F-16, που συνιστούν την σπονδυλική στήλη σε μαχητικά αεροπλάνα, επίσης δοκιμάσθηκαν σοβαρά από πλευράς υποστηρίξεως αλλά η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση αυτών, ξεκίνησε νωρίτερα.
Στην παρούσα συγκυρία, υπάρχουν δύο στοιχεία που επηρεάζουν αρνητικώς την διαθεσιμότητα των μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας.
α) Επειδή η ελλιπής διαδικασία συντηρήσεως οδήγησε σε μακρά καθήλωση σημαντικού αριθμού αεροπλάνων, παρά την αποκατάσταση της ροής ανταλλακτικών, η διαδικασία επαναφοράς στην ενέργεια απαιτεί βάθος χρόνου.
β) Το ευρισκόμενο σε εξέλιξη πρόγραμμα αναβαθμίσεως F-16V, δεσμεύει σημαντικό αριθμό αεροπλάνων στην γραμμή της ΕΑΒ, μέχρι τα τέλη του 2027.
Tην επιρροή σε αριθμούς του προγράμματος F-16V, αντισταθμίζουν οι προγραμματισμένες παραδόσεις Rafale F3R.
Με βάση τα παραπάνω και χωρίς φυσικά να υπάρχουν αποδεσμευμένα επίσημα στοιχεία, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ένα ανάλογο ποσοστό διαθεσιμότητος της τάξεως του 60% για την Πολεμική Αεροπορία, δεν πρέπει να απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Φυσικά στην περίπτωση των Rafale, αυτό είναι υψηλότερο, στοιχείο το οποίο αναμένεται να διατηρηθεί για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα.
Επομένως, επί συνόλου 153 F-16, 24 Mirage 2000-5Mk2 και 34 F-4E 2000, επιχειρησιακώς διαθέσιμα (συμπεριλαμβανομένων των 6 Rafale F3R) μπορούμε να φανταστούμε ότι είναι περίπου 130 μαχητικά.
Μέσα στο επόμενο διάστημα 12 μηνών, δηλαδή μέχρι τον Αύγουστο του 2023, δεν αναμένονται θεαματικές αλλαγές για την τουρκική αεροπορία, αυτό όμως δεν ισχύει για την Πολεμική Αεροπορία. Η τελευταία θα έχει παραλάβει άλλα 12 Rafale F3R. Με διατήρηση ίδιου δείκτου επιχειρησιακής διαθεσιμότητος για τα υπόλοιπα αεροπλάνα και 75% για τα Rafale, επιχειρησιακώς διαθέσιμα τον Αύγουστο του 2023 μπορούν να θεωρούνται 140 μαχητικά.
Η αριθμητική ισορροπία στην επιχειρησιακή διαθεσιμότητα μαχητικών αεροπλάνων, είναι μία μόνο διάσταση στο ισοζύγιο αεροπορικής ισχύος Ελλάδος και Τουρκίας σήμερα. Εάν βελτιωθεί έστω και ελαφρώς ο δείκτης για την Πολεμική Αεροπορία, αυτή θα μπορεί να παρατάξει για επιχειρήσεις περισσότερα αεροπλάνα από τον εχθρό. Από απόψεως όμως ποιοτικής υπεροχής, η Πολεμική Αεροπορία έχει αρχίσει ήδη να αποκτά σημαντικό προβάδισμα χάρη στα τεχνολογικώς ανώτερα Rafale F3R και τα F-16V. Τεχνολογικό πλεονέκτημα για την Τουρκική Αεροπορία, απομένει ο μεγαλύτερος αριθμός F-16 με υποδομή για υλοποίηση ζεύξεως δεδομένων Link 16.
Mέχρι την εκπνοή του τρέχοντος έτους, θα υπάρχουν διαθέσιμα 10 Rafale F3R στην 332 Μοίρα και 7 F-16V στην 343 Μοίρα. Τον Αύγουστο του 2023, θα υπάρχουν αντιστοίχως 18 και 15 περίπου ενώ ενάμισυ έτος μετά, στο τέλος του 2024, θα υπάρχουν 24 Rafale F3R και 30 περίπου F-16V.
Συνοψίζοντας, στην παρούσα χρονική περίοδο υπάρχει σχετική ισορροπία αεροπορικών δυνάμεων, μεταξύ των δύο χωρών. Μεσοπρόθεσμα όμως, η Πολεμική Αεροπορία θα αποκτήσει σημαντικό ποιοτικό προβάδισμα ενώ και σε αριθμούς, είναι λίαν πιθανό να έχει δυνατότητα παρατάξεως περισσοτέρων επιχειρησιακώς διαθεσίμων μαχητικών.
Από τα τέλη Σεπτεμβρίου έως τον Αύγουστο 2023 έρχονται τα επόμενα 12 Rafale
