Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Ενδιαφέρουσα τροπή είχε η περίπτωση της προμήθειας του Συστήματος Ηλεκτροπτικού Πυραύλου Πολλαπλών Χρήσεων Πολλαπλών Πλατφορμών SPIKE NLOS, ένα πρόγραμμα που εγκρίθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021 από την Ειδική Διαρκή Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων & Συμβάσεων της Βουλής.
Τέσσερις μήνες μετά, η ΓΔΑΕΕ απέστειλε δύο διαφορετικές επιστολές εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον για την προμήθεια και την έναρξη συζητήσεων για την κατάρτιση συμβάσεως. Η πρώτη εστάλη στην ισραηλινή Plasan Sasa και με διαφορά μερικών ημερών η δεύτερη στην Rafael, που είναι και η κατασκευάστρια των οπλικού συστήματος.
Όπως έχουμε περιγράψει, για την προμήθεια του συστήματος έχουν προβεί σε σχετικές ενημερωτικές παρουσιάσεις κατά το παρελθόν και οι δύο ισραηλινές εταιρείες, ανταγωνιζόμενες για μια ελληνική σύμβαση. Από την πρώτη στιγμή, η Plasan είχε εμφανισθεί έτοιμη να διαθέσει άμεσα έναν μικρό αριθμό συστημάτων στον Ελληνικό Στρατό ωστόσο, η κίνηση αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Rafael, που αντιλαμβάνεται την υπόθεση ως αθέμιτο ανταγωνισμό. Η πρωτοβουλία της Plasan κινήθηκε υπό την ιδέα της συνάψεως μιας μεγάλης συμβάσεως με το Ελληνικό Δημόσιο, επιβάλλοντας διά της πλαγίας το όχημα Sandcat ως πλατφόρμα των μονάδων πυρός και των λοιπών συστατικών του συστήματος. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να εμφανισθεί από την Plasan η ανάθεση έργου στην ΕΛΒΟ, τον έλεγχο της οποίας εξασφάλισε στις αρχές του προηγουμένου έτους.
Η αντίδραση της Rafael ήταν φυσιολογική, δεδομένου εξάλλου ότι η εμπορική προώθηση της σειράς SPIKE στην αγορά της Ευρώπης, έχει ανατεθεί στην γερμανοϊσραηλινή (Diehl Defense, Rheinmetall Group, Rafael Advanced Defense Systems Ltd) κοινοπραξία EUROSPIKE, η οποία διατηρεί γραμμή παραγωγής στην Γερμανία. Πράγματι, με το πρόσθετο αυτό επιχείρημα, εμποδίστηκε η κίνηση της Plasan. Πέραν όλων αυτών, πρέπει να σημειωθεί ότι καθώς η προμήθεια του συστήματος προβλέπεται σε βάθος χρόνου να καλύψει ανάγκες του Πεζικού, της Αεροπορίας Στρατού και του Πολεμικού Ναυτικού, υφίστανται προϋποθέσεις για την επιδίωξη εξασφαλίσεως σοβαρών ανταλλαγμάτων και την βιομηχανικού έργου σε ελληνικές εταιρείες, κάτι που προφανώς δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεως με την Plasan.
Φαίνεται ότι από ελληνικής πλευράς δεν διευκρινίστηκε όλο αυτό το διάστημα το ζήτημα, με αποτέλεσμα να μην αποφευχθεί το “μπέρδεμα” με την αποστολή των δύο αιτημάτων.
Στο πλαίσιο της επισκέψεως του ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλου στο Ισραήλ και στις συζητήσεις που είχε με τον Ισραηλινό ομόλογό του στις 20 Ιανουαρίου 2022, εξετάσθηκε και το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Πρόθεση της ελληνικής πλευράς είναι η σύναψη διακρατικής συμβάσεως μεταξύ ΓΔΑΕΕ και της ισραηλινής αντίστοιχης SIBAT, ενώ σε πολιτικό επίπεδο είναι φυσικό να επιδιώκεται η ικανοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής για όσο το δυνατό μεγαλύτερη επιστροφή έργου σε ελληνικές εταιρείες. Στην προκειμένη περίπτωση, καθώς το SPIKE NLOS συνίσταται στα βασικά μέρη του κατευθυνόμενου βλήματος και, σε χερσαία εφαρμογή, το όχημα ως πλατφόρμα μεταφοράς των μονάδων πυρός, μπορεί να διεκδικηθεί η ανάληψη έργου ενδεικτικώς από τα κρατικά ΕΑΣ, όσο και η επιλογή οχήματος ελληνικού ενδιαφέροντος ως πλατφόρμα, για την “ελληνοποίηση” ουσιαστικώς του συστήματος. Μια τέτοια προσέγγιση, θα προσέφερε και στην Rafael μεγαλύτερες επιλογές για την διεθνή αγορά.
