Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 24 Δεκεμβρίου, στον ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, φιλοξενήθηκε άρθρο του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τίτλο «Έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε πάσης φύσεως προκλήσεις».
Φαίνεται όμως ότι υπάρχει μια πρόκληση, την οποία το ΥΠΕΞ δεν έχει τρόπο να αντιμετωπίσει.
Στις 27 Δεκεμβρίου, η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Βασίλης Νέδος) αποκάλυψε ότι προ ημερών πραγματοποιήθηκε στο ΥΠΕΞ «μια μάλλον ασυνήθιστη σύσκεψη, με τη συμμετοχή στρατιωτικών». Ασυνήθιστη, επειδή είχε ως αντικείμενο την αξιοποίηση των UAV από την Τουρκία σε επίπεδο διπλωματίας, αφού με πωλήσεις, είτε “δανεισμό” (Λιβύη) ενισχύονται στο στρατιωτικό πεδίο φιλικές προς την Άγκυρα χώρες, οι οποίες είναι φυσικό εν συνεχεία να συμπορεύονται με ισχυρούς δεσμούς και αφοσίωση σε όλα τα επίπεδα. Το επιτελείο του υπουργού, ανάφερε το δημοσίευμα, έχει απασχολήσει η περίπτωση, με την οποία η Άγκυρα ενισχύει το ειδικό βάρος της.
Για ποιον λόγο στην σύσκεψη συμμετείχαν στρατιωτικοί; Για να ενημερώσουν περί των δυνατοτήτων των τουρκικών UAV; Για να προτείνουν τρόπους αναλόγων δράσεων από ελληνικής πλευράς; Ποιος ξέρει…
Εφόσον όμως μιλάμε για το ΥΠΕΞ, που ορθώς προβληματίζεται για την επίδραση του συγκεκριμένου πεδίου, το ζήτημα είναι η χάραξη πολιτικής, που να εξυπηρετεί και την διπλωματία. Επομένως, μάλλον εκπρόσωποι του Υφυπουργείου Αμυντικής Βιομηχανίας, θα έπρεπε να παρίστανται στην σύσκεψη. Αυτοί θα μπορούσαν να ενημερώσουν, να συμβουλέψουν και να ενεργήσουν σε στενή συνεργασία με το ΥΠΕΞ αλλά και το ΥΠΕΘΑ, ως προς το κατά πόσο η χώρα μπορεί να αναπτύξει ανάλογα συστήματα και τεχνολογίες, ώστε η ελληνική διπλωματία να μπορεί να ασκήσει και αυτή ουσιαστική “διπλωματία των εξοπλισμών”.
Όμως στην Ελλάδα δεν υπάρχει Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας, δηλαδή πρακτικώς, ουδείς εκ των “συναρμοδίων” είναι πραγματικά υπεύθυνος για την διάσταση που φαίνεται να απασχολεί εντόνως πλέον το ΥΠΕΞ.
Τι θα μπορούσε να εισηγηθεί, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ο Υφυπουργός Αμυντικής Βιομηχανίας, εάν βρισκόταν με τον κ. Δένδια στην σύσκεψη;
Τα πράγματα είναι απλά, όταν υπάρχει υπεύθυνος κρατικός λειτουργός με ουσιαστικές κι όχι εικονικές αρμοδιότητες, επιβλέπων την εκπλήρωση εθνικών στόχων που τίθενται σε υψηλό πολιτικό επίπεδο και με προϋπολογισμό για την υλοποίησή τους. Η απάντηση που θα έδινε στον κ. Δένδια, είναι ότι παρά την παρούσα κατάσταση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, εφόσον δοθεί το πράσινο φως, εντός πενταετούς περιόδου η χώρα μπορεί να αναπτύξει ανάλογη ικανότητα παραγωγής UAV πλήρων στρατιωτικών δυνατοτήτων.
Ίσως αυτό να προκαλούσε την έκπληξη του υπουργού Εξωτερικών, αλλά ο υφυπουργός δεν θα τα παράλεγε, ούτε θα ήταν υπεραισιόδοξος. Αυτό, επειδή ο υφυπουργός θα γνώριζε άριστα ότι στο συγκεκριμένο πεδίο δεν χρειάζεται να ανακαλύψεις τον τροχό, χάνοντας χρόνο και σπαταλώντας αλόγιστα (και υπόπτως) χρήμα. Αυτό που είναι πολύ συνηθισμένη πρακτική σε όλον τον πλανήτη, τουλάχιστον στις δυτικές οικονομίες, είναι η σύναψη συνεργασίας είτε με ξένες ομάδες μηχανικών κι επιστημόνων, είτε με εταιρείες, που έχουν έτοιμο κάποιο ώριμο σχέδιο UAV και είναι πρόθυμες με το κατάλληλο τίμημα να το προσφέρουν σε κάθε ενδιαφερόμενο ώστε να το κάνει κτήμα του.
Αυτό έπραξε η Τουρκία, που όπως γράφαμε προ ημερών, δεν “ξύπνησε” ένα πρωί με ταλαντούχους και έμπειρους αεροναυπηγούς και μηχανικούς που σχεδίασαν από λευκό χαρτί το Bayraktar ή το Anka. Η κυβέρνηση έθεσε ως στόχο την ανάπτυξη στρατιωτικών UAV κατηγορίας MALE και το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας ανέλαβε τις διαδικασίες αναθέτοντας αναπτυξιακά προγράμματα σε εταιρείες. Αυτές, έχοντας προσλάβει ξένους ή έχοντας εξαγοράσει (με κρατική χρηματοδότηση) ένα σχέδιο στο πλαίσιο συμφωνίας βιομηχανικής συνεργασίας με οίκο του χώρου, συνανάπτυξαν ένα υπάρχον σχέδιο που απέδωσε τουρκικά UAV.
Γράφαμε προ ημερών για την εμφάνιση του Akinci, που ουσιαστικώς σε χρονικό διάστημα 2,5 ετών, η Baykar το πέταξε στον ουρανό και σε 4 χρόνια άρχισε παραδόσεις. Η μορφή του παραπέμπει ευθέως σε παλαιότερα σχέδια της Adcom Systems των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που μάλιστα ένα εξ αυτών εμφανίσθηκε τον τρέχοντα μήνα να κατασκευάζεται στην Αίγυπτο. Πληροφορίες θέλουν την Adcom Systems προ ετών να κλείνει “εν μία νυκτί”, με προσωπική εντολή του εμίρη των ΗΑΕ, λόγω κάποιου θέματος με τον πρόεδρο της εταιρείας. Όντως η εταιρεία για κάποια χρόνια εξαφανίζεται από παντού αλλά τώρα, η εμφάνιση των UAV της εταιρείας σε Αλγερία, Νιγηρία, Αίγυπτο και η εμφανής ομοιότητα του Akinci με το Yabhon Flash-20, μπορεί να σημαίνει είτε ότι προσωπικό της Adcom Systems προσελήφθη σε εταιρείες άλλων χωρών και προσέφερε τις γνώσεις του, είτε ότι υπάρχοντα σχέδια πωλήθηκαν σε εταιρείες ξένων χωρών.
Μπορεί να κάνει η Ελλάδα κάτι ανάλογο; Με σκοπό να παρουσιάσει το Ευρωπαϊκό αντι-Bayraktar και να το προσφέρει στο ΝΑΤΟ, την Ευρώπη και άλλες χώρες που δεν αισθάνονται και τόσο… άνετα να αγοράσουν από την Τουρκία; Και όλα αυτά, την στιγμή που δεν υφίσταται κανένα αντίστοιχο UAV από ευρωπαϊκή εταιρεία, ώστε να αγορασθεί από χώρες του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα να στρέφονται προς την Τουρκία. Μπορεί λοιπόν και το ελληνικό ΥΠΕΞ, σε εύλογο χρόνο, να παίξει σε άλλο επίπεδο, από το σημερινό της δωρεάς εμβολίων για τον COVID-19 ή για την τοποθέτηση διπλωτών σε επιτροπές του ΟΑΣΕ κ.λπ., που σαφώς μικρότερη επίδραση μπορούν να έχουν στα πράγματα;
Η απάντηση είναι ναι, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση.
Το Υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας, θα επεδίωκε συνεργασία με πρόθυμο ξένο οίκο που έχει παρουσιάσει ένα ώριμο σχέδιο UAV για στρατιωτική χρήση, με σκοπό την συνανάπτυξή του στην Ελλάδα από την ΕΑΒ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Ενόπλων Δυνάμεων και με πλήρη δικαιώματα εμπορικής εκμεταλλεύσεως.
Υπάρχει ξένος οίκος που βρίσκεται σε τέτοια φάση, από πλευράς διαθέσιμου προϊόντος και διαθέσεως συνεργασίας; Ας ρίξουμε μια ματιά στην Νοτιοαφρικανική MILKOR, η οποία εργάζεται τα τελευταία έτη σε ένα οπλισμένο σύστημα (UCAV) κατηγορίας MALE, το οποίο μάλιστα παρουσιάσθηκε από το γραφείο στα ΗΑΕ που άνοιξε πέρυσι, τον Φεβρουάριο του 2021 στην διεθνή έκθεση IDEX 2021, με το μοντέλο να φέρει 6 κατευθυνόμενα πυρομαχικά διαφορετικών κατηγοριών, κάτω από τις πτέρυγες.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά αφορούν εκπέτασμα πτερύγων 18,6 μέτρων, επιχειρησιακή οροφή 30.000 ποδών, αυτονομία 35+ ωρών, εμβέλεια LOS μέχρι 350 χλμ. και με δορυφορική ζεύξη πλέον των 1.000 χλμ. ενώ η μέγιστη ταχύτητα είναι 250 χλμ. και η ταχύτητα πλεύσεως 110-150 χ.α.ώ. Το UCAV έχει μέγιστο βάρος απογειώσεως 1.300 κιλών και ωφέλιμο φορτίο 210 κιλών. Στο UCAV μπορούν να φέρονται τυπικά συστήματα και αισθητήρες, όπως ραντάρ SAR/ISAR, εξοπλισμός COMINT, παρεμβολείς επικοινωνιών, “ατρακτίδια σμηνών” κ.λπ.
Τα πυρομαχικά προέρχονται από συνεργασία με την HALCON των ΗΑΕ. Πρόκειται για το κατευθυνόμενο πυρομαχικό Desert Sting, χωρίς κινητήρα, με σύστημα INS/GNSS και αισθητήρα ημιενεργού λέιζερ στο ρύγχος. Η σειρά πυρομαχικών έχει εμβέλεια 16 χλμ. και προσφέρεται με διαφορετικές πολεμικές κεφαλές και συνολικό βάρος από 10 μέχρι 50 κιλών.
Τέτοια UCAV, δεν συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον από τις ένοπλες δυνάμεις της Νοτίου Αφρικής, οι οποίες γενικότερα βρίσκονται σε παρακμή λόγω υποχρηματοδοτήσεως. Αυτό σημαίνει ότι εγχώριες εταιρείες όπως η MILKOR είναι υποχρεωμένες για να επιβιώσουν να στραφούν στις εξαγωγές και γι’ αυτό η εταιρεία αναπτύσσει από το 2015 εντατικά το φάσμα προϊόντων της, βασιζόμενη σε φτασμένες τεχνολογίες.
Τα ανοίγματα της MILKOR, κυρίως στις χώρες του Περσικού, υποδηλώνει το έντονο ενδιαφέρον για ανάπτυξη συνεργασιών και η Ελλάδα, ως “προγεφύρωμα” στην Ευρώπη και την ευρύτερη περιφέρεια, ασφαλώς θα ενδιαφέρει από πλευράς συνεργασίας. Καθώς το UCAV παρουσιάσθηκε από το γραφείο της MILKOR στα ΗΑΕ και οι σχέσεις με την Ελλάδα είναι εξαιρετικές, μία συμφωνία βιομηχανικής συνεργασίας στο αντικείμενο, κρίνεται απολύτως βατή.
Το ζήτημα σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι η χρηματοδότηση. Τίποτα δεν είναι τζάμπα, αφού ιδίως η μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας πληρώνονται αδρά, με πολύπλευρη απόδοση όμως την οποία αντιλαμβάνονται άπαντες, αν δουν την αίσθηση που έχει προκαλέσει διεθνώς η επιτυχία των τουρκικών UAV.
Με αυτόν τον τρόπο μπορεί η χώρα να εισέλθει σύντομα με αξιώσεις στην παγκόσμια αγορά των UAV, εξασφαλίζοντας μερίδιο εξαγωγών και διεθνή θέση, εφόσον μάλιστα μια ενεργή ελληνική διπλωματία επιθυμεί να εντάξει στην φαρέτρα της τα εγχώρια αμυντικά προϊόντα. Διαφορετικά, μπορούμε να συνεχίσουμε να συζητάμε, να διαπιστώνουμε, να δωρίζουμε εμβόλια και να χαζεύουμε τι γίνεται γύρω μας.
Το ΥΠΕΞ δεν φαίνεται να θέλει κάτι τέτοιο.
Σύντομα έτοιμο το πρώτο ελληνικό σύστημα anti-drone ΠΑΝΟΠΤΗΣ
