Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 24 Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε κοινή αεροναυτική άσκηση νοτίως Κρήτης με τη συμμετοχή μέσων και προσωπικού των ναυτικών της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν η φρεγάτα ΑΙΓΑΙΟΝ (F460), υποβρύχιο Type 214 και 6 μαχητικά F-16, ενώ από αμερικανικής πλευράς το αντιτορπιλικό USS WINSTON S. CHURCHILL καθώς και ελικόπτερα των δύο χωρών.
Την επομένη, 25 Αυγούστου, ξεκίνησε αεροναυτική άσκηση στην Ανατολική Μεσόγειο, σε περιοχή που δεσμεύθηκε και περιλαμβάνει μεγάλο μέρος της περιοχής που βάσει παράνομης τουρκικής NAVTEX δραστηριοποιείται το τουρκικό ερευνητικό σκάφος ORUC REIS. Στο υλικό που δημοσιοποίησε το ΓΕΕΘΑ, διακρίνεται η συμμετοχή των φρεγατών ΛΗΜΝΟΣ (F451), ΣΠΕΤΣΑΙ (F453) και ΨΑΡΑ (F 454) ενώ αναφέρονται επίσης υποβρύχια, μαχητικά F-16 και Ομάδες Υποβρυχίων Καταστροφών.
Η εκπαίδευση στις δύο περιπτώσεις αφορά αντικείμενα αεράμυνας ναυτικής δυνάμεως, ανθυποβρυχιακού πολέμου, πολέμου επιφανείας (στην δεύτερη περίπτωση), επικοινωνιών, ανταλλαγής πληροφοριών, σύνθεσης τακτικής εικόνος και προχωρητικούς ελιγμούς. Οι συγκεκριμένες ασκήσεις είναι απαραίτητες για την επαύξηση του επιπέδου επιχειρησιακής ετοιμότητος και μαχητικής ικανότητος των μονάδων του Στόλου, που συμπλήρωσαν μήνα ανεπτυγμένες στην περιοχή λόγω των τουρκικών προκλητικών ενεργειών. Πρόκειται για χρήσιμη “συντήρηση”, απαραίτητη και λόγω του μακρού χρόνου παραμονής πλοίων και πληρωμάτων στην θάλασσα. Τα αντικείμενα όμως που διεξάγονται σε αυτές τις ασκήσεις, αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό και την φύση των επιχειρήσεων που θα διεξαχθούν σε τυχόν αναμέτρηση στην περιοχή.
Το φωτογραφικό υλικό, επιβεβαιώνει την συμμετοχή μαχητικών της 340 Μοίρας, που ειδικεύεται στις επιχειρήσεις κρούσεως. Είναι προφανές ότι σε ένα σενάριο αεροναυτικής αναμετρήσεως στην περιοχή, τα F-16 Block 52+ της Μοίρας, θα κληθούν να εκτελέσουν αποστολές Τακτικής Αεροπορικής Υποστηρίξεως Ναυτικών Επιχειρήσεων (ΤΑΥΝΕ) όπως περιγράψαμε προσφάτως. Τα κύρια όπλα που χρησιμοποιούνται σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι οι βόμβες κατευθύνσεως λέιζερ GBU και οι πύραυλοι AGM-65G Maverick.
Ένα θέμα που αναδεικνύεται στις περιπτώσεις αυτές, είναι ο ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός διθέσιων F-16D που αποκτήθηκε στις δύο τελευταίες προμήθειες των 60 F-16 Block 52+ και των 30 F-16 Advanced: συνολικώς 20 και 10 αντιστοίχως. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη χαρακτηρίζονται Missionized και μπορούν να αξιοποιηθούν λόγω των δύο θέσεων πληρώματος, σε απαιτητικές αποστολές κρούσεως, όπου το δεύτερο μέλος του πληρώματος θα λειτουργεί ως Χειριστής Οπλικών Συστημάτων (WSO) απαλλάσσοντας τον κυβερνήτη από επιπλέον φόρτο εργασίας, ώστε να επικεντρωθεί στην πτήση.
Ωστόσο, τα διθέσια D που θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν σε μια πλήρη εξειδικευμένη Μοίρα κρούσεως, παραμένουν μοιρασμένα στις Μοίρες χρησιμοποιούμενα σε εκπαιδευτικό ρόλο αν και συχνά πετούν με έναν μόνο χειριστή. Επιπλέον, η Πολεμική Αεροπορία δεν έχει υιοθετήσει την φιλοσοφία του WSO, ο οποίος δεν είναι απαραίτητο να είναι ιπτάμενος κυβερνήτης, μια φιλοσοφία που ακολουθείται σε ξένες αεροπορίες για να εξοικονομείται προσωπικό ιπταμένων κυβερνητών και να αποφεύγεται η σχετική δαπάνη στις παραγωγικές σχολές.
Ως προς το αντικείμενο του Ανθυποβρυχιακού Πολέμου που τις τελευταίες εβδομάδες αναδεικνύεται σε μείζον, λόγω της έντονης δραστηριοποιήσεως ελληνικών και τουρκικών μέσων που επιδίδονται σε προσπάθεια εντοπισμού των υποβρυχίων της άλλης πλευράς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι η κατάσταση σε μια πολεμική αναμέτρηση διαφοροποιείται σημαντικά. Τα αεροπορικά μέσα δεν θα έχουν ιδιαίτερη ευχέρεια πτήσεων, εξαιτίας της απειλής εχθρικών αεροπορικών μέσων αλλά και οι μεγάλες μονάδες επιφανείας θα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση μειώνοντας την ταχύτητα πλεύσεως για να εκτελέσουν έρευνα σόναρ. Εξάλλου, άλλο μείζον ερώτημα, είναι η απόδοση των συστημάτων σόναρ σε θάλασσες διαφορετικών βαθών.
Μπορεί σήμερα να παρατηρούμε “ανενόχλητες” πτήσεις τουρκικών Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας και ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων, ακόμη και στο Αιγαίο, όμως πιθανότητες επιβιώσεως σε πραγματικές πολεμικές συνθήκες, κατά συνέπεια και η απόδοσή τους, είναι μικρά. Τα ελικόπτερα, ως πιο μικροί στόχοι που πετούν χαμηλά και με μικρές ταχύτητες, μπορεί να θεωρηθούν μεγαλύτερου βαθμού επιβιωσιμότητος, κατά συνέπεια και πιο αποδοτικά. Ορθώς λοιπόν επιδιώκεται η προμήθεια 4+3 MH-60R, που διακρίνονται από μεγαλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες.
Ο ρόλος λοιπόν των αεροπορικών μέσων στον Ανθυποβρυχιακό Πόλεμο (στην κρίση, επί της ουσίας μιλάμε μόνο για Έρευνα) παρουσιάζεται “μεγαλύτερος” στην παρούσα κρίση. Ωστόσο, η πραγματικότητα υποδεικνύει ότι ως προς τα εναέρια μέσα υποστηρίξεως ναυτικών επιχειρήσεων, αυξανόμενος βαίνει ο ρόλος των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών, ιδίως ως προς την Σύνθεση Τακτικής Εικόνος.
Τέλος, η παρουσία των υποβρυχίων Type 214 στην δύναμη του Στόλου, προσδίδει μεν συγκριτικό ποιοτικό πλεονέκτημα, όμως υφίσταται η αδυναμία της ελλείψεως σύγχρονων τορπιλών. Στην παρούσα φάση, τα εν λόγω υποβρύχια μπορούν να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους. Το μικρότερο ίχνος “θορύβου” που τα διακρίνει, επιτρέπει υπό προϋποθέσεις, όπως έχει δείξει και η εμπειρία του παρελθόντος, να περάσει το υποβρύχιο ακόμη και κάτω από ένα αντιτορπιλικό όπως το USS WINSTON S. CHURCHILL, χωρίς να γίνει αντιληπτό. Το βέβαιο όμως είναι ότι οι μεγαλυτέρων δυνατοτήτων σύγχρονες τορπίλες, διευκολύνουν σοβαρά το έργο των υποβρυχίων. Εξάλλου, δεν πρέπει να λησμονείται ότι σοβαρή απειλή για τα υποβρύχια, αντιπροσωπεύουν τα αντίπαλα υποβρύχια.
Τι αποστολές θα εκτελέσουν τα F-16 που “επιθεώρησε” στην Σούδα ο πρωθυπουργός
