- Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 29 Αυγούστου ο ΥΕΘΑ Π. Καμμένος απάντησε σε ερώτηση που κατατέθηκε στην Βουλή στις 17 Ιουλίου με θέμα την αύξηση των ωρών λειτουργίας των κινητήρων των ελικοπτέρων Huey πριν την Επιθεώρηση του Θερμού Τμήματος (Hot End Inspection). Στην ερώτηση που είχαν καταθέσει οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας Άδωνις Γεωργιάδης και Αναστάσιος Δημοσχάκης, αναφερόταν ότι η Διεύθυνση Τεχνικού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ/ΔΤΧ) έχει εκδόσει σχετικές Τεχνικές Οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες απαιτείται ΗΕΙ των αεροκινητήρων Τ-53 με την συμπλήρωση 300 ωρών λειτουργίας. Οι βουλευτές ρωτούσαν εάν ισχύουν πληροφορίες κατά τις οποίες ο Π. Καμμένος «πρότεινε να εξετασθεί το ενδεχόμενο αύξησης των απαιτούμενων ωρών στις 450 ώρες λειτουργίας για την πραγματοποίηση της εν λόγω επιθεώρησης, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των ελικοπτέρων, τα οποία θα καθηλώνονται για τις εργασίες, λιγότερες ώρες». Όπως επισημαινόταν στην ερώτηση, «οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η αρχική εισήγηση των αρμοδίων Διευθύνσεων του ΓΕΣ ήταν αρνητική, καθόσον κάτι τέτοιο θα έθετε τα ελικόπτερα σε καθεστώς επικινδυνότητας». Οι δύο βουλευτές κατέληγαν με τρία ερωτήματα:
- Ισχύουν οι παραπάνω πληροφορίες; Αν ναι, ποια είναι η εξέλιξη επί του θέματος;
- Η αύξηση των προβλεπόμενων ωρών για την πραγματοποίηση της επιθεώρησης, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες επικινδυνότητας για την ασφάλεια πτήσεων των ελικοπτέρων;
- Αν επιβεβαιωθεί η παρέμβαση του ΥΕΘΑ σε τεχνικά θέματα συντηρήσεως ελικοπτέρων, με βάση ποιο θεσμικό κείμενο επετράπη αυτή η ενέργεια;
Στην απάντησή του ο Π. Καμμένος σημειώνει ότι η απόφαση αυξήσεως των απαιτουμένων ωρών λειτουργίας για την εκτέλεση ΗΕΙ του Τ-53 «ελήφθη ομόφωνα μετά από υπηρεσιακή σύσκεψη, με την αποκλειστική συμμετοχή όλων των συναρμόδιων φορέων του ΓΕΣ και ουδενός άλλου». Ο ΥΕΘΑ συμπληρώνει ότι η απόφαση «είναι σύμφωνη με ισχύουσες τεχνικές οδηγίες, η δε αύξηση των ωρών λειτουργίας εξετάζεται και αξιολογείται κατά περίπτωση και ανά κινητήρα».
Ο υπουργός υποστηρίζει ότι η αύξηση των ωρών λειτουργίας μεταξύ ΗΕΙ δεν δημιουργεί συνθήκες επικινδυνότητας διότι:
- Αυτή γίνεται κατόπιν εξέτασης κατά περίπτωση της ύπαρξης ή όχι ευρημάτων, των οποίων αξιολογείται η κρισιμότητα, σε συνδυασμό με τα ευρήματα της αμέσως προηγούμενης ΗΕΙ. Μετά από τα παραπάνω προτείνεται, εφόσον απαιτείται μεταβολή, ο επαναπροσδιορισμός του παρεμβαλλόμενου χρόνου για την αμέσως επόμενη ΗΕΙ.
- Επιπλέον, υφίσταται πλαίσιο τεχνικού ελέγχου για το ενδιάμεσο διάστημα των ΗΕΙ στους Τ-53, το οποίο συνίσταται στην έκδοση αυστηρών οδηγιών στα πληρώματα, στους τεχνικούς ελέγχους και στον καθορισμό αυστηρών ορίων και ενδεικτών τα οποία εξασφαλίζουν την ασφάλεια των πτήσεων.
Στην απάντηση, τονίζεται ότι η συντήρηση των ελικοπτέρων βασίζεται αποκλειστικά και μόνο σε τεχνικά εγχειρίδια, θεσμικά κείμενα και τεχνικές οδηγίες τόσο της κατασκευάστριας εταιρείας όσο και του Αμερικανικού Στρατού. Σημειώνεται δε ότι τα υφιστάμενα όρια ΗΕΙ που εφαρμόζονται από τον Αμερικανικό Στρατό και την κατασκευάστρια εταιρεία είναι 600 και 1.200 ώρες αντίστοιχα. Τέλος, αναφέρεται ότι ο Ελληνικός Στρατός, για λόγους ασφαλείας πτήσεων, έχει περιορίσει τα όρια σε 450 και 600 ώρες αντίστοιχα, αναλόγως της διαμορφώσεως των αεροκινητήρων.
Παρατηρώντας τα όσα απαντά ο ΥΕΘΑ, διαπιστώνουμε τα παρακάτω:
- Δεν απαντά επί της ουσίας εάν το ΓΕΣ/ΔΤΧ συνιστούσε την εκτέλεση της ΗΕΙ κάθε 300 ώρες, όπως σημειώνουν οι βουλευτές, ούτε αν ήταν αρνητική η αρχική εισήγηση στην αύξηση των ωρών λειτουργίας προ επιθεωρήσεως.
Η πραγματικότητα είναι ότι το 2013 το ΓΕΣ/ΔΤΧ ζήτησε την σύνταξη μελέτης για την σκοπιμότητα – δυνατότητα επιμηκύνσεως του χρόνου μεταξύ ΗΕΙ. Η μελέτη επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα διατηρήσεως του ορίου των 300 ωρών. Στις 3 Νοεμβρίου 2015, το ΓΕΣ/ΔΤΧ επανήλθε και ζήτησε νέα μελέτη στην οποία ελήφθησαν υπ’ όψιν επιπλέον δεδομένα και αναλύσεις. Η νέα μελέτη ολοκληρώθηκε στις 23 Ιουνίου 2016 και υποστήριζε την διατήρηση του ορίου των 300 ωρών λειτουργίας. Περί αυτών, ο Π. Καμμένος δεν είπε απολύτως τίποτα.
- Επί του ζητήματος του κινδύνου από την αύξηση των ωρών λειτουργίας προ επιθεωρήσεως, δηλαδή από το ότι οι ΗΕΙ κατέστησαν πιο αραιές, ο ΥΕΘΑ λέει περίπου ότι το τεχνικό προσωπικό ενεργεί «εμπειρικά», αφού προσέχει για την εμφάνιση ή όχι ευρημάτων κατά την λειτουργία του αεροκινητήρα, τα αξιολογεί και λαμβάνει υπ’ όψιν ευρήματα από την τελευταία ΗΕΙ. Μόνο δηλαδή όταν εμφανίζονται ευρήματα αξιολογείται εάν απαιτείται μεταβολή του παρεμβαλλομένου χρόνου για την επομένη ΗΕΙ. Οι αυστηρές οδηγίες για παρακολούθηση ορίων κατά την πτήση και ενδεικτών στην λειτουργία του αεροκινητήρα, επιδρούν απλώς συμπληρωματικά στην βελτίωση της ασφαλείας πτήσεων.
Με αυτό τον τρόπο όμως, καταργείται η έννοια της προλήψεως που διακρίνει την όλη εργασία επιθεωρήσεως και την πύκνωση των ΗΕΙ κάθε 300 ώρες, όπως είχε κρίνει από το 1989 το ΓΕΣ/ΔΤΧ. Η κίνηση αυτή έγινε έπειτα από συγκεκριμένα περιστατικά βλαβών και με αφορμή, αφενός την σταδιακή γήρανση του υλικού, αφετέρου τον μικρό αριθμό πτήσεων που εκτελούν ετησίως τα Huey σε ελληνική υπηρεσία, με αποτέλεσμα το όριο των 600 ωρών να σημαίνει ότι ΗΕΙ εκτελείται κατά μέσον όρο περίπου κάθε 4 έτη, δηλαδή πολύ αραιά!
- Η αναφορά στα όρια ΗΕΙ που εφαρμόζει ο Στρατός των ΗΠΑ, δεν έχει ιδιαίτερο νόημα. Από το 2006 το Huey έχει αποσυρθεί από τον Στρατό των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να έχει διακοπεί πλήρως από αυτόν η έκδοση βιβλιογραφίας και αλλαγών επ’ αυτής. Αυτό σημαίνει ότι εάν ο Στρατός των ΗΠΑ συνέχιζε να διατηρεί τον τύπο μέχρι σήμερα σε υπηρεσία, δεν αποκλείεται να είχε καταφύγει σε παρόμοιες πρακτικές με αυτές που συστήνει το ΓΕΣ/ΔΤΧ. Επιπλέον, ο κάθε χρήστης είναι φυσιολογικό να αξιολογεί διαφορετικά τις διαδικασίες συντηρήσεως κάθε υλικού, αναλόγως των ρυθμών εκμεταλλεύσεως αυτού, των ιδιαιτέρων περιβαλλοντικών συνθηκών και της μελέτης των περιστατικών ασφαλείας πτήσεων που παρουσιάζονται. Εάν κρίνει ότι πρέπει να εφαρμόσει αυστηρότερα όρια στις διαδικασίες συντηρήσεως, δεν θα… ρωτήσει τον Στρατό των ΗΠΑ. Όπως ακριβώς είχε κρίνει και το ΓΕΣ, μέσω της αρμοδίου να γνωμοδοτήσει ΔΤΧ. Αυτό άλλωστε το παραδέχεται εμμέσως και ο ΥΕΘΑ, όταν δηλώνει ότι ο Ελληνικός Στρατός έχει περιορίσει τα όρια ΗΕΙ για λόγους ασφαλείας πτήσεων.
Αυτό που δεν λέει επίσης ο Π. Καμμένος, είναι ότι στις 15 Μαρτίου 2016 το ΓΕΣ/ΔΤΧ αποφάσισε τελικώς την τροποποίηση του ορίου ΗΕΙ από 300 σε 600 ώρες «για επιχειρησιακούς λόγους». Το περίεργο όμως είναι ότι αυτή η απόφαση ελήφθη παρά το ότι δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμη η νέα μελέτη επί του θέματος που είχε διαταχθεί στις 3 Νοεμβρίου 2015. Η εν λόγω μελέτη συντάχθηκε τελικώς στις 23 Ιουνίου 2016 και μέσα από ενδελεχή ανάλυση κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ήταν προτιμότερη η διατήρηση του ορίου στις 300 ώρες τόσο από οικονομικής απόψεως, όσο και για λόγους ασφαλείας πτήσεων!
Υπάρχει ένα διπλό παράδοξο εδώ: η εν λόγω μελέτη συντάχθηκε 3 μήνες μετά την απόφαση αυξήσεως του ορίου στις 600 ώρες ωστόσο, η απόφαση δεν επηρεάσθηκε…
Η επίκληση επιχειρησιακών λόγων για την δικαιολόγηση της αραιώσεως των ΗΕΙ, αντιπροσωπεύει την μισή μόνο αλήθεια. Το όλο ζήτημα ανακινήθηκε όπως είπαμε το 2013, λόγω της οικονομικής καταστάσεως που υποχρέωσε τα Γενικά Επιτελεία να αναζητήσουν λύσεις περιορισμού των δαπανών. Εν προκειμένω, αναζητήθηκε λύση μειώσεως του κόστους συντηρήσεως των Τ-53, διότι συν τοις άλλοις και η ΕΑΒ δεν ανταποκρινόταν στο πρόγραμμα αποδόσεως επισκευασμένων αεροκινητήρων. Τί άλλαξε ώστε το 2015 όχι μόνο να επανεξετασθεί το ζήτημα αλλά και να αυξηθεί το όριο των ΗΕΙ; Μήπως η έλευση του Π. Καμμένου στο ΥΠΕΘΑ και οι «γνώσεις», που όπως διατείνεται ο ίδιος ο υπουργός, έχει γύρω από τα ελικόπτερα…
Όπως είδαμε, ο ΥΕΘΑ υποστήριξε ότι η απόφαση αυξήσεως του ορίου στις 600 ώρες ελήφθη σε σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν αποκλειστικώς φορείς του ΓΕΣ και κανείς άλλος. Αυτό όμως δεν αποκλείει ενέργειες εκ μέρους του, ώστε με την επιρροή του ως πολιτικός προϊστάμενος, να οδηγήσει το ΓΕΣ σε μια απόφαση που ο ίδιος προέκρινε αλλά η ΔΤΧ απέρριπτε. Το «φαινόμενο», άλλο να εισηγείται η καθ’ ύλην αρμόδια ΔΤΧ και άλλο να εφαρμόζει το ΓΕΣ, μήπως αποτελεί ένδειξη άνωθεν αναρμοδίου παρεμβάσεως;
Απάντηση δίνει το ίδιο το κείμενο της αποφάσεως της 15ης Μαρτίου 2016, που αποκαλύπτει εδώ ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ (βλέπε σχετική φωτογραφία) και αναφέρεται επί λέξει: «… κατόπιν απόφασης της Στρατιωτικής και Πολιτικής Ιεραρχίας τροποποιείται το όριο επιθεώρησης του θερμού τμήματος των Α/Κ T-53-L-13…». Η εμπλοκή του ΥΕΘΑ, επιβεβαιώνεται σχεδόν απροκάλυπτα.
Οι αποφάσεις στις διαδικασίες συντηρήσεως των οπλικών συστημάτων, αποτελούν αποκλειστικώς και μόνο αρμοδιότητα των στρατιωτικών, οι οποίοι όχι μόνο έχουν την ευθύνη αλλά και τις απαραίτητες γνώσεις και εμπειρίες προς τούτο. Είναι ποτέ δυνατό να φανταστεί κανείς ότι ένας πολιτικός παρεμβαίνει στις διαδικασίες συντηρήσεως οπλικών συστημάτων; Έργο των πολιτικών είναι να μεριμνούν για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών σε προμήθειες ανταλλακτικών, προς υποστήριξη των οπλικών συστημάτων. Ο,τιδήποτε άλλο, αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία…
Εν πάση περιπτώσει, ανακύπτουν νέα ενδιαφέροντα ερωτήματα προς τον Π. Καμμένο:
- Γιατί στην απόφαση της 15ης Μαρτίου 2016 του ΓΕΣ/ΔΤΧ σημειώνεται ότι υπάρχει σχετική απόφαση και της πολιτικής ηγεσίας, δηλαδή ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ; Τα Γενικά Επιτελεία θέτουν υπ’ όψιν του ΥΕΘΑ προς αξιολόγηση και έγκριση τα προγράμματα και διαδικασίες συντηρήσεως άλλων οπλικών συστημάτων όπως F-16, Chinook, Leopard, MEKO 200, Exocet κ.λπ.;
- Παρενέβη ή όχι προσωπικώς ο ΥΕΘΑ επηρεάζοντας το ΓΕΣ ώστε να τροποποιήσει το όριο ΗΕΙ των Τ-53;
- Αληθεύουν πληροφορίες περί δυσμενούς υπηρεσιακής μεταχειρίσεως αξιωματικών που ανάδειξαν την σκοπιμότητα διατηρήσεως του ορίου στις 300 ώρες; Ποιος είναι ο ηθικός αυτουργός; Μήπως με αυτό τον τρόπο επηρεάστηκε η απόφαση του ΓΕΣ;
