Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Την απόφαση της ελληνικής κυβερνήσεως να παραχωρήσει αριθμό αντιαεροπορικών πυραύλων Sea Sparrow στην Ουκρανία, αποκάλυψε Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Βασίλης Νέδος) στις 27 Δεκεμβρίου. Το δημοσίευμα κάνει λόγο για 24 βλήματα τα οποία κρίνονται ως επιχειρησιακά μη αναγκαία και βρίσκονται κοντά στο όριο της ζωής τους.
Πρόκειται όντως για βλήματα τα οποία προέρχονται από το απόθεμα του Πολεμικού Ναυτικού, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι είναι της εκδόσεως RIM-7P++ Sea Sparrow. Το ίδιο βλήμα αλλά σε έκδοση εκτοξεύσεως από ξηρά, βρίσκεται σε υπηρεσία και με την Πολεμική Αεροπορία, ως στοιχείο του αντιαεροπορικού συστήματος ΒΕΛΟΣ. Το σύστημα χρησιμοποιείται για την άμυνα των κυριοτέρων αεροπορικών βάσεων. Υπηρετούν συγκεκριμένα 6 συστήματα ΒΕΛΟΣ, τα οποία περιλαμβάνουν συνολικώς 24 τετραπλούς εκτοξευτές βλημάτων και 24 μονάδες πυρός διδύμων πυροβόλων GDF-006 των 35 mm. Από ανοικτές πηγές, αναφέρεται η ύπαρξη αποθέματος 280 βλημάτων, εκδόσεως RIM-7M Sparrow.
Η κυριότερη διαφορά – βελτίωση της εκδόσεως RIM-7P++, είναι η αναβάθμιση λογισμικού ώστε να διακρίνονται και να εμπλέκονται ευχερέστερα ιπτάμενοι στόχοι χωρίς πρόβλημα από την ανάκλαση (clutter) του κυματισμού της θαλάσσης, δεδομένου ότι πλέον το βλήμα κερδίζει ύψος και βυθίζει εναντίον του στόχου. Διευκολύνεται δηλαδή η άμυνα έναντι λίαν χαμηλά ιπταμένων μαχητικών αεροπλάνων και μερικώς έναντι βλημάτων επιφανείας – επιφανείας ενώ καθίσταται εφικτή η προσβολή και θαλασσίων στόχων! Η συγκεκριμένη απαίτηση δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Πολεμική Αεροπορία, με αποτέλεσμα να παραμείνουν τα βλήματα του συστήματος ΒΕΛΟΣ στην έκδοση RIM-7M, η οποία ούτως ή άλλως αναφέρεται ότι μπορεί να πλήξει στόχους που πετούν σε ύψος μόλις 8 μέτρων!
Τα Sea Sparrow του Πολεμικού Ναυτικού, ήταν αρχικώς εκδόσεων RIM-7H και M, όπλα που τέθηκαν σε αμερικανική υπηρεσία το 1973 και το 1983 αντιστοίχως. Εν καιρώ όμως, αναβαθμίστηκαν στην έκδοση RIM-7P++, η οποία αρχικώς τέθηκε σε υπηρεσία το 1991. Δεδομένου ότι από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 τέθηκε σε υπηρεσία ο κατά πολύ βελτιωμένος RIM-162 ESSM, δεν κρίθηκε σκόπιμο το πέρασμα του Πολεμικού Ναυτικού στο ακόμη πιο εξελιγμένο RIM-7R, που τέθηκε σε υπηρεσία το 1997.
Τόσο το Πολεμικό Ναυτικό όσο και η Πολεμική Αεροπορία, έχουν ικανότητα συντηρήσεως Ενδιαμέσου Επιπέδου (I Level) των βλημάτων RIM-7, η οποία προβλέπει περιοδικούς ελέγχους με λύση του βλήματος στις υπομονάδες του και την επισκευή ή αντικατάσταση εφόσον κριθεί απαραίτητο. Στα βλήματα είχε γίνει αντικατάσταση της υπομονάδος κινητήρα προ πολλών ετών.
“Εκδημοκρατισμός” εξοπλισμών και ευκαιρίες συνεργασίας με την Ουκρανία
Το RIM-7 προέρχεται από το βλήμα αέρος – αέρος AIM-7 Sparrow και επειδή σχεδιάστηκε εξαρχής για εκτόξευση από μαχητικά με υψηλή ταχύτητα και σε μεγάλο υψόμετρο, ο κινητήρας δεν αναπτύσσει πολύ υψηλή επιτάχυνση, στοιχείο το οποίο επηρεάζει την επίδοση βεληνεκούς του βλήματος όταν βάλλεται από το έδαφος ή μία ναυτική πλατφόρμα. Έτσι, ενώ ο κινητήρας Hercules Mk58 λειτουργεί για χρονικό διάστημα πλέον των 100 δευτερολέπτων, που θεωρείται μεγάλος χρόνος, το μέγιστο βεληνεκές του RIM-7 θεωρείται ότι κυμαίνεται σε 15 χλμ. μόνο.
Βλήματα RIM-7 έχουν παραχωρηθεί στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ και χρησιμοποιούνται σε τροποποιημένα συστήματα 9K37 Buk ρωσικής προελεύσεως ενώ η Ισπανία έχει παραχωρήσει ένα σύστημα Spada με βλήματα Aspide, που αποτελούν την ιταλική έκδοση του συστήματος ΒΕΛΟΣ.
Η κίνηση της ελληνικής κυβερνήσεως να παραχωρήσει τα 24 βλήματα RIM-7P++ Sea Sparrow έρχεται ως ανταπόκριση στις πιέσεις που δέχεται για ενίσχυση της αντιαεροπορικής αμύνης της Ουκρανίας με την παραχώρηση άλλων οπλικών συστημάτων, δυτικής και ανατολικής προελεύσεως, που διαθέτει στο οπλοστάσιό της. Ο χρόνος κατά τον οποίο δίνεται το πράσινο φως για τα Sea Sparrow, σχετίζεται ασφαλώς με τις ευρύτερες εξελίξεις στο Πολεμικό Ναυτικό. Κάθε φρεγάτα τύπου S που είναι εξοπλισμένη με το όπλο, φέρει 8 βλήματα έτοιμα προς βολή στον εκτοξευτή Mk29 και άλλα 8 σε αποθήκευση, για επαναγέμιση. Επομένως τα 24 βλήματα θεωρητικώς αντιστοιχούν σε 1,5 φόρτο φρεγάτας. Στο απόθεμα περιλαμβάνεται ο φόρτος της φρεγάτας ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ (F463) η οποία αποσύρθηκε από την υπηρεσία στις 18 Φεβρουαρίου 2013. Εφόσον το 2025 πρόκειται να τεθεί σε υπηρεσία η φρεγάτα ΚΙΜΩΝ και να αποσυρθεί μία φρεγάτα τύπου S, η έλλειψη των 24 βλημάτων δεν κρίνεται προβληματική, ιδίως εφόσον τα βλήματα έπρεπε να υποβληθούν σε εργασίες αντικαταστάσεως κινητήρα σε σύντομο χρόνο.
Σημειώνεται ότι η παραχώρηση των πυραύλων από την Ελλάδα, όπως και στις άλλες περιπτώσεις υλικού, δεν γίνεται απευθείας στην Ουκρανία αλλά μέσω ΗΠΑ ή Τσεχίας. Για το υλικό, καταβάλλεται αποζημίωση, δηλαδή δεν υπάρχει δωρεάν παραχώρηση.
Στρατηγική συνεργασία στην Αμυντική Βιομηχανία με την Ουκρανία
