Typhoon στην Τουρκία: η ισορροπία στον αέρα την επομένη διετία

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Η προκαταρκτική σύμβαση προμήθειας 20 μαχητικών Typhoon από την Μεγάλη Βρετανία και οι διαπραγματεύσεις προμήθειας μέχρι 24 μεταχειρισμένων από το Κατάρ και το Ομάν, καθορίζουν τα δεδομένα με τα οποία θα εξελιχθεί η ισχύς της τουρκικής αεροπορίας σε μεσοπρόθεσμη βάση. 

Ταχεία ενίσχυση, αναμένεται να προκύψει από τα μεταχειρισμένα μαχητικά, δεδομένου ότι η παράδοση και επιχειρησιακή εκμετάλλευσή τους μπορούν να επιτευχθούν την διετία 2026-2027. Έχει ενδιαφέρον λοιπόν η εξέταση του γενικού συσχετισμού αεροπορικής ισχύος με την Ελλάδα, η οποία είναι εξάλλου και ο πραγματικός στόχος της Τουρκίας.

Εφόσον η μεταβίβαση των μεταχειρισμένων Typhoon εξελιχθεί κατά τα αναμενόμενα, μέχρι το 2027 η τουρκική αεροπορία θα έχει εξισορροπήσει σε μεγάλο βαθμό το πλεονέκτημα της μίας Μοίρας Rafale F3R που απολαμβάνει σήμερα η Πολεμική Αεροπορία. Σε γενικές γραμμές, το σχεδιασμένο για αεροπορική υπεροχή Typhoon, υπερέχει του Rafale σε επιδόσεις και όπλα, ιδίως από την στιγμή που μπορεί να μεταφέρει 6 βλήματα αέρος – αέρος Meteor, έναντι 2 των ελληνικών Rafale. 

Το 2027 εξάλλου, θα βρίσκεται κοντά ή θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 83 μαχητικών F-16V της Πολεμικής Αεροπορίας, που θα αυξήσει τον συνολικό αριθμό μαχητικών που, αφενός φέρουν ραντάρ τεχνολογίας AESA, αφετέρου θα είναι ικανά στον μέγιστο βαθμό για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις μέσω ζεύξεως Link 16.

Πώς η Τουρκία “αντάλλαξε” Φινλανδία και Σουηδία με ÖZGÜR 2 και F-16V από τις ΗΠΑ

Εν τούτοις, εδώ πρέπει να επισημανθούν δύο πράγματα για την τουρκική αεροπορία:

1. Η περίοδος 2025-2027, έχει προσδιοριστεί στις ανακοινώσεις, ως ο χρόνος υλοποιήσεως του προγράμματος αναβαθμίσεως 35 F-16 Block 30TM, βάσει του προγράμματος ÖZGÜR 2, στο οποίο περιλαμβάνεται η εγκατάσταση του ραντάρ MURAD 110-A τεχνολογίας AESA και υποδομή ζεύξεως δεδομένων T-Link της Aselsan. 
2. Το σύνολο των 170 F-16 Block 40/50M και 29 F-16 Block 50+ διαθέτουν ήδη υποδομή ζεύξεως δεδομένων Link 16. 

Αυτό σημαίνει ότι την επομένη διετία:

• Η τουρκική αεροπορία μπορεί θεωρητικώς να διαθέτει 47 μαχητικά Typhoon και αναβαθμισμένα F-16 Block 30TM με ραντάρ τεχνολογίας AESA, όταν η Πολεμική Αεροπορία θα διαθέτει 107 (Rafale, F-16V).
• Ικανά για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις, θα είναι το σύνολο των 234 F-16 και τα 24 Typhoon Tranche 3A, δηλαδή μια δύναμη 258 μαχητικών. Στον αντίποδα, μόνο 107 μαχητικά της Πολεμικής Αεροπορίας θα έχουν ζεύξη δεδομένων Link 16 (σήμερα είναι ακόμη μόνο 66).
• Τα 24 Typhoon είναι θεωρητικώς φορείς 144 βλημάτων Meteor ενώ τα 24 Rafale της Πολεμικής Αεροπορίας μόλις 48. 

Μπορεί κανείς να συνυπολογίσει επίσης, την πρόοδο που θα έχει σημειώσει η τουρκική αεροπορία με την επιχειρησιακή ένταξη των ανεπάνδρωτων μαχητικών Kizilelma, στα οποία επίσης προβλέπεται να εγκατασταθεί ραντάρ MURAD 110-A και T-Link. Οι παραδόσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το 2026 και σε εύλογο χρονικό διάστημα να υπάρχει διαθέσιμη δύναμη Μοίρας.

Πόσο είναι στην “αιχμή” διεθνώς το F-16V;

Συνολικώς, αναδεικνύεται ένα μείζον ζήτημα: ο εφοδιασμός των μαχητικών με ραντάρ τεχνολογίας AESA αυξάνει σημαντικά τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες αλλά πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει η ικανότητά τους να επιχειρούν σε δικτυοκεντρικό περιβάλλον, απολαμβάνοντας υποστηρίξεως Αερομεταφερομένων Συστημάτων Εγκαίρου Προειδοποιήσεως & Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ). Σε αυτό τον τομέα, η Πολεμική Αεροπορία θα διαθέτει την επομένη διετία 107 μαχητικά με υποδομή ζεύξεως δεδομένων Link 16, με ερωτηματικό ως προς την κατάσταση των ΑΣΕΠΕ EMB-145H Erieye. Από την άλλη πλευρά, θα υπάρχουν 258 μαχητικά ικανά για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις και άγνωστος αριθμός ανεπάνδρωτων Kizilelma, με θεωρητικώς ιδανική υποστήριξη των ΑΣΕΠΕ E-7T.

Κατόπιν αυτών, τίθεται ευθέως το ερώτημα: όλο αυτό το διάστημα από την ενίσχυση των Rafale και του αυξανόμενου αριθμού των F-16V που παρουσιάζονται πανηγυρικά δημοσιεύματα για “υπεροχή”, έχει υπολογίσει κανείς τον παράγοντα της υποστηρίξεως ΑΣΕΠΕ; Είναι αμελητέα η ισχύς 200 ικανών για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις F-16 με υποστήριξη E-7T;  

Όλα τα ανωτέρω, θα αρχίσουν να μεταβάλλονται κατά αποφασιστικό τρόπο μετά το 2030, όταν οι δύο αεροπορίες θα εντάσσουν σε υπηρεσία F-35 και Typhoon Tranche 4 ενώ πιθανώς θα έχει μεγαλώσει το χάσμα στα ανεπάνδρωτα μαχητικά.

Προκύπτει λοιπόν ότι με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, θα υπάρχει μια γενική κατάσταση ισορροπίας στον αέρα ως προς τα μαχητικά αεροπλάνα αλλά εν μέσω αδυναμίας της Πολεμικής Αεροπορίας να επιλύσει το χρόνιο ζήτημα των ΑΣΕΠΕ, τα οποία έχει κυριολεκτικώς παρατήσει στην μοίρα τους. Είναι απολύτως χαρακτηριστικό το μέγεθος των επενδύσεων που γίνονται από την Πολεμική Αεροπορία διαρκώς τα τελευταία έτη σε μαχητικά αεροπλάνα αλλά τίποτα απολύτως για τα “μάτια” και το “μυαλό” της, σε επίπεδο ΑΣΕΠΕ, δικτύου επιγείων σταθμών ραντάρ, για να μην προεκταθούμε στον Ηλεκτρονικό Πόλεμο.

Πέρα από την πιθανή απειλή των Meteor – “Αντίδοτο” η τεχνολογία stealth