Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 12 Αυγούστου η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Σταύρος Ιωαννίδης) περιέγραφε την πρόθεση συνάψεως συμπράξεων με διεθνείς οίκους κατασκευής πυρομαχικών από πλευράς ΕΑΣ, προκειμένου η εταιρεία να ανταποκριθεί στην Πράξη Υποστηρίξεως Παραγωγής Πυρομαχικών (ASAP) της ΕΕ για την παραγωγή πυρομαχικών πυροβολικού 155 mm, προς υποστήριξη της μαχομένης Ουκρανίας και φυσικά να ξαναμπεί στην διεθνή αγορά. Επικαλούμενο πηγές των ΕΑΣ, το δημοσίευμα αναφερόταν σε αρκετά ώριμες συζητήσεις που «διεξάγονται με απόλυτη μυστικότητα»!
Τα ΕΑΣ παρουσιάζονται στην παρούσα φάση ανίκανα για παραγωγή του συνόλου των πυρομαχικών με δικά τους μέσα, περιοριζόμενα στο «τελευταίο κομμάτι της παραγωγικής αλυσίδας, που περιλαμβάνει τη γόμωση, τη συναρμολόγηση και τη συσκευασία των πυρομαχικών». Διά της συμπράξεως «με μία ή δύο εταιρείες» που θα αναλάβουν την παραγωγή του κάλυκα, των προωθητικών και άλλων υλικών, λύνεται το πρόβλημα.
Στις 1 Σεπτεμβρίου, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Δημήτριος Μπιάγκης κατέθεσε την υπ’ αριθμόν Α.Π.: 515/1-9-2023 Ερώτηση, προς τους Υπουργούς Εθνικής Αμύνης και Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, αναφορικώς με την “Συμμετοχή των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων στο Πρόγραμμα ASAP”. Στην ερώτηση και βασιζόμενος προφανώς σε πληροφόρηση από τους εργαζομένους των ΕΑΣ, αναφέρει για την παραγωγή βλημάτων πυροβολικού 155 mm: «το μεταλλικό μέρος του βλήματος παράγεται από πρώτη ύλη χάλυβα στο εργοστάσιο του Οβιδουργείου στον Υμηττό, η γόμωση του βλήματος και τα προωθητικά γεμίσματα παράγονται στο εργοστάσιο γομώσεων στο Λαύριο, ενώ ο πυροσωλήνας κορυφής αγοράζεται από πηγές του εξωτερικού. Η προστιθέμενη αξία στην εταιρία από την παραγωγή του μεταλλικού μέρους του πυρομαχικού είναι περίπου 70%. Το εργοστάσιο του Οβιδουργείου είναι σε παραγωγική ετοιμότητα με ενδεχόμενες ανάγκες επισκευής ενός εκ των τόρνων χαμηλού σχετικά κόστους, το οποίο δύναται να καλυφθεί κατά 40%-50% από κοινοτικές πηγές σύμφωνα με το ASAP».
Ωστόσο, συνεχίζει η ερώτηση, παρά την έγκριση της ASAP, δημοσιεύματα φέρουν την κυβέρνηση να εμμένει στην απόφασή της του 2021 να εκδιώξει το εργοστάσιο Υμηττού των ΕΑΣ και να αποθηκευτούν οι γραμμές παραγωγής του Οβιδουργείου οπότε, «τα ΕΑΣ θα συμμετέχουν μόνο σε γόμωση βλημάτων στο Λαύριο αγοράζοντας από το εξωτερικό μεταλλικούς κορμούς, με συνέπεια το 70% περίπου της αξίας των βλημάτων να εισάγεται αντί να παράγεται εγχώρια».
Μεταξύ άλλων, προς τους δύο υπουργούς της κυβερνήσεως απευθύνεται το ερώτημα εάν διαψεύδουν «τις πληροφορίες ότι η παραγωγή των μεταλλικών κορμών αποτελεί κάποιου είδους παροχή προς ξένες εταιρίες που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν ως επενδυτές στα ΕΑΣ» και «σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της Κυβέρνησης με εταιρία των ΗΠΑ για ιδιωτικοποίηση των ΕΑΣ».
Πέραν του όλου ζητήματος της ευκαιρίας που παρουσιάζεται για τα ΕΑΣ λόγω της ASAP, η ερώτηση υπονοεί ότι η κυβέρνηση οδηγεί τις εξελίξεις σύμφωνα με τα συμφέροντα υποψηφίων επενδυτών αντί να ενδιαφερθεί για την εξασφάλιση του μεγαλύτερου κέρδους για την εταιρεία, από τις διεθνείς εξελίξεις. Σημείο προσοχής στην ερώτηση, είναι ότι ενώ γίνεται λόγος για επενδυτές, εν συνεχεία αναφέρεται συγκεκριμένα μία αμερικανική εταιρεία.
Σύμφωνα με πληφορορίες του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ, τα ΕΑΣ συζητούν ήδη με την αμερικανική Day & Zimmerman Munition (DZM) στο ενδεχόμενο συνάψεως συμβάσεως της τάξεως των 40 εκατ. € για την παραγωγή πυρομαχικών. Η DZM είναι μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες των ΗΠΑ, που καλύπτει και δραστηριότητες παραγωγής αμυντικού υλικού. Η εταιρεία δεν είναι τόσο γνωστή στον χώρο, επισκιαζόμενη από άλλα πιο ηχηρά ονόματα αμερικανικών εταιρειών παραγωγής πυρομαχικών. Η υστέρησή της οφείλεται στο επενδυτικό άνοιγμα που έκανε η εταιρεία επί δεκαετίες σε άλλους κλάδους, ακόμη και εκτός βιομηχανίας, με αποτέλεσμα να χάσει έδαφος στην Έρευνα & Ανάπτυξη και την παρουσίαση νέων προϊόντων. Προκειμένου να διατηρηθεί στην αμερικανική αγορά ως ανταγωνιστική από πλευράς παραγωγής εξελιγμένων πυρομαχικών, η DZM συνέστησε το 2016 κοινοπραξία με την γερμανική Rheinmetall, υπό την ονομασία Rheinmetall, Day & Zimmermann Munitions (RDZM). Η πρώτη συμβάλει στο σχήμα με την παραγωγική ικανότητά της ενώ η δεύτερη με την σχεδίαση κι εξέλιξη προϊόντων, δηλαδή με τα πυρομαχικά της.
Εδώ, έχει ενδιαφέρον να τονιστεί ότι η γερμανική Rheinmetall, στο πλαίσιο διερευνητικών επαφών με την ελληνική κυβέρνηση το 2021, είχε δηλώσει την πρόθεσή της, εάν υπήρχε ενδιαφέρον εξευρέσεως στρατηγικού επενδυτή για τα ΕΑΣ, να υποβάλει συνολική πρόταση. Η αντίληψή της μάλιστα συνοψιζόταν στην ιδέα μετατροπής των ΕΑΣ σε “One Stop Shop”, δηλαδή μία βιομηχανική μονάδα ικανή για παραγωγή πυρομαχικών κάθε είδους. Από πλευράς Μαξίμου, δεν υπήρξε ανταπόκριση.
Όλα αυτά έλαβαν χώρα σε μία περίοδο που η κυβέρνηση αποφάσιζε την υποβάθμιση των ΕΑΣ με την απόφαση για το εργοστάσιο στον Υμηττό και χωρίς ανακοινώσεις για αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή, όπως συζητούσε η προηγουμένη κυβέρνηση της ΝΔ την περίοδο 2012-2015 (με την αμερικανική ATK), σχέδιο το οποίο ματαιώθηκε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ για να ακολουθηθεί εντελώς άλλη πολιτική. Το 2021 βεβαίως, όταν εμφανίστηκε η Rheinmetall, δεν υπήρχε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ούτε οι παγκόσμιες διεργασίες στην αμυντική βιομηχανία, που προκάλεσαν εξελίξεις όπως η ASAP. Εάν είχε ανταποκριθεί η κυβέρνηση στην γερμανική πρόταση, δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να αντιληφθεί κανείς την θέση στην οποία θα ευρίσκοντο σήμερα τα ΕΑΣ. Πρόκειται για άλλη μία περίπτωση η οποία επιβεβαιώνει εμφαντικά ότι δεν υφίσταται εθνική στρατηγική στην Αμυντική Βιομηχανία.
H συγκεκριμένη παθογένεια και το επιλεκτικό ενδιαφέρον συνάψεως συνεργασιών, φαίνεται και από την αντιμετώπιση της προτάσεως συνεργασίας που είχε κατατεθεί στην προ πολέμου Ουκρανίας εποχή, από την ελληνική Hellenic Instruments. Αυτή, μετά την ανάπτυξη σειράς σύγχρονων ηλεκτρονικών πυροσωλήνων HK-MOFA για βλήματα πυροβολικού, επεδίωξε συνεργασία με τα ΕΑΣ για την παραγωγή από αυτά των ελληνικών πυροσωλήνων, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση. Εάν είχε προχωρήσει μία τέτοια συνεργασία, σήμερα τα ΕΑΣ θα μπορούσαν να κατασκευάζουν και τον πυροσωλήνα των βλημάτων πυροβολικού, αντί να αγοράζεται από το εξωτερικό, δηλαδή θα μπορούσαν να διεκδικήσουν μεγαλύτερο κέρδος.
Έτοιμος για εξαγωγές ο ηλεκτρονικός πυροσωλήνας της Hellenic Instruments
Πρέπει να επισημανθεί ότι οι πηγές των ΕΑΣ προς την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ανέφεραν προοπτική συμπράξεως με εταιρείες του εξωτερικού για την παραγωγή πυρομαχικών ενώ στην ερώτησή του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ αναφέρεται σε εταιρείες που έχουν επιδείξει και επενδυτικό ενδιαφέρον. Η συνεργασία – σύμπραξη στο πλαίσιο συμβάσεων παραγωγής πυρομαχικών, δεν συνεπάγεται απαραιτήτως και επενδύσεις. Είναι διαφορετική περίπτωση η σύμπραξη με ξένη εταιρεία για ανάληψη απλώς της παραγωγής του 20-30% ενός προϊόντος λόγω ελλιπούς γραμμής παραγωγής και άλλο η είσοδος ενός επενδυτή στα ΕΑΣ, ο οποίος θα στήσει σύγχρονη αυτοματοποιημένη γραμμή παραγωγής και Οβιδουργείο, που δεν θα έχουν καμμία σχέση με την σημερινή υποδομή του Υμηττού, τεχνολογίας δεκαετίας του 1960. Διαφαίνεται η πρόθεση ιδιωτικοποιήσεως των ΕΑΣ, συνοδευόμενη και με την “προίκα” αναβαθμίσεως των παραγωγικών υποδομών πυρομαχικών πυροβολικού, με υψηλό ποσοστό χρηματοδοτήσεως από την ΕΕ, λόγω συμμετοχής στην ASAP.
Συνοψίζοντας, τα γεγονότα δείχνουν ότι ενώ η κυβέρνηση ενδιαφερόταν για επενδυτή, η απαξίωση των ΕΑΣ με την, μεταξύ άλλων, συνεχή μείωση του εμψύχου δυναμικού, που καταγγέλουν οι εργαζόμενοι εδώ και καιρό, δείχνει παράδοξη. Εν τούτοις, στις σχετικές ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί τα τελευταία έτη από την αντιπολίτευση, υπονοείται η ύπαρξη εγχωρίου “προτιμητέου” επενδυτή, στοιχείο το οποίο ενδεχομένως σημαίνει ότι αναμένεται η είσοδός του (μη αποκλειομένης συνεργασίας αυτού και με ξένο οίκο) και μόνο τότε θα αρχίσουν αναθέσεις συμβάσεων στα ΕΑΣ, οι οποίες επί σειρά ετών κρατιούνται “παγωμένες”.
Καθώς αναφέρεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου λήγει η περίοδος για την σύναψη συμβάσεων παραγωγής πυρομαχικών 155 mm, σύντομα αναμένεται η ανακοίνωση εξελίξεων. Θα είχε ενδιαφέρον να γίνει γνωστό με ποιες ξένες εταιρείες συζητούν τα ΕΑΣ για τις συγκεκριμένες υποθέσεις. Η περίπτωση πάντως, της επιλογής ως επενδυτή ενός οίκου ο οποίος για να σταθεί στην αγορά με εξελιγμένα πυρομαχικά, κατέφυγε σε κοινοπραξία με άλλον ξένο οίκο, ο οποίος κρίνεται… μη προτιμητέος, είναι τουλάχιστον πρωτότυπη για το μέλλον μιας εταιρείας.
——————————————-
Το κείμενο της Ερώτησης του βουλευτού του ΠΑΣΟΚ, έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους Υπουργούς
-Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών
-Εθνικής Άμυνας
Θέμα: «Συμμετοχή των ΕΑΣ στο Πρόγραμμα ASAP»
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με το πρόγραμμα Act in Support Ammunition Production (ASAP), αποφάσισε την παραγωγή μεγάλου αριθμού συμβατικών πυρομαχικών προς εξυπηρέτηση των επιχειρησιακών αναγκών της Ουκρανίας, αλλά και συμπλήρωση των αποθεμάτων της συμμαχίας. Σημαντικό μέρος των, προς παραγωγή και προμήθεια, πυρομαχικών είναι τα βλήματα πυροβολικού διαμετρήματος 155 mm.
Τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) παράγουν από χρόνια τα εν λόγω βλήματα με πιστοποίηση ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, το μεταλλικό μέρος του βλήματος παράγεται από πρώτη ύλη χάλυβα στο εργοστάσιο του Οβιδουργείου στον Υμηττό, η γόμωση του βλήματος και τα προωθητικά γεμίσματα παράγονται στο εργοστάσιο γομώσεων στο Λαύριο, ενώ ο πυροσωλήνας κορυφής αγοράζεται από πηγές του εξωτερικού. Η προστιθέμενη αξία στην εταιρία από την παραγωγή του μεταλλικού μέρους του πυρομαχικού είναι περίπου 70%. Το εργοστάσιο του Οβιδουργείου είναι σε παραγωγική ετοιμότητα με ενδεχόμενες ανάγκες επισκευής ενός εκ των τόρνων χαμηλού σχετικά κόστους, το οποίο δύναται να καλυφθεί κατά 40%-50% από κοινοτικές πηγές σύμφωνα με το ASAP. Εξ άλλου, η παραγωγική ετοιμότητα του Οβιδουργείου επιβεβαιώθηκε από την σχετικά πρόσφατη ολοκλήρωση συμβατικής υποχρέωσης της εταιρίας προς το Πολεμικό Ναυτικό για πυρομαχικά μάχης φρεγατών 76/62.
Σημειώνεται ότι η διεθνής ζήτηση για βλήματα 155 mm ήταν ήδη υψηλή και προ της αποφάσεως ASAP, αν και τα ΕΑΣ απείχαν λόγω της κυβερνητικής απόφασης να εκδιωχθεί το εργοστάσιο του Υμηττού και να αποθηκευτούν οι γραμμές παραγωγής του Οβιδουργείου προκειμένου να ενταχθεί σε ΣΔΙΤ το έργο “πάρκο Λεντάκη”. Μετά την έγκριση του ASAP επικράτησε αισιοδοξία ότι η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει την ευκαιρία και με βάση ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο θα οδηγήσει την ελληνική εταιρία σε εξυγίανση και ανάκαμψη. Όμως, αλλεπάλληλα δημοσιεύματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση εμμένει στην απόφασή της για άμεση εκδίωξη του εργοστασίου από τον Υμηττό και αποθήκευση των γραμμών παραγωγής του Οβιδουργείου.
Συνακόλουθα, τα ΕΑΣ θα συμμετέχουν μόνο σε γόμωση βλημάτων στο Λαύριο αγοράζοντας από το εξωτερικό μεταλλικούς κορμούς, με συνέπεια το 70% περίπου της αξίας των βλημάτων να εισάγεται αντί να παράγεται εγχώρια.
Δεδομένου ότι, η συμμετοχή των ΕΑΣ στο πρόγραμμα ASAP αποτελεί τεράστια ευκαιρία εξυγίανσης και ενίσχυσης της εταιρείας και της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ) εν γένει.
Δεδομένου ότι, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής έχει διαχρονικά στάση ευθύνης σε θέματα που άπτονται της Εθνικής άμυνας και της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, καθώς μάλιστα ενδιαφέρεται για τη στήριξη των ΕΑΣ.
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
1. Για ποιο λόγο η Κυβέρνηση στερεί από τα ΕΑΣ τη δυνατότητα εγχώριας παραγωγής των βλημάτων 155 mm με σημαντική προστιθέμενη αξία για την ΕΑΒΙ και την υποχρεώνει σε εισαγωγές κορμών;
2. Γιατί η Κυβέρνηση δεν προγραμματίζει τη μετεγκατάσταση των γραμμών παραγωγής στο Λαύριο σε εύλογο χρονικό διάστημα σε συσχέτιση με τις ανάγκες της εγχώριας παραγωγής των βλημάτων, αλλά εμμένει σε άμεση εκδίωξη και αποθήκευση;
3. Διαψεύδει η Κυβέρνηση τις πληροφορίες ότι η παραγωγή των μεταλλικών κορμών αποτελεί κάποιου είδους παροχή προς ξένες εταιρίες που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν ως επενδυτές στα ΕΑΣ;
4. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της Κυβέρνησης με εταιρία των ΗΠΑ για ιδιωτικοποίηση των ΕΑΣ;
5. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας συμμετέχει στις διαδικασίες και αποφάσεις άμεσης εκδίωξης και αποθήκευσης των γραμμών παραγωγής, καθώς και της ιδιωτικοποίησης των ΕΑΣ;
Το πρόγραμμα αυτόνομου πυρομαχικού ATTALUS της INTRACOM Defense
