Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Άπαντες σε κυβερνητικό επίπεδο, αισθάνονται ικανοποιημένοι για την ολοκλήρωση των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεως προμήθειας των νέων μαχητικών αεροσκαφών Rafale για την Πολεμική Αεροπορία. Ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος αναφέρθηκε και από του βήματος της Βουλής, θέλοντας να τονίσει την προσπάθεια που έγινε ώστε όλα να διευθετηθούν μέσα στο ολιγόμηνο διάστημα από τα μέσα Σεπτεμβρίου περίπου, που ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την πρόθεση.
Πράγματι, πρόκειται για μια αξιέπαινη προσπάθεια, που αναλήφθηκε και την έφερε εις πέρας ένας μεγάλος αριθμός ατόμων διαφόρων υπηρεσιών, που εργάσθηκε σκληρά και με υψηλό αίσθημα ευθύνης. Αν κάποιος θα ήθελε να πλέξει το εγκώμιο αυτών των ανθρώπων, πρέπει να ξεκινήσει από το κυρίαρχο στοιχείο της ακατάπαυστης εργασίας τους, η οποία επεκτάθηκε ακόμη και στον ελεύθερο χρόνο των Σαββατοκύριακων.
Βασικό στοιχείο που οι πάντες αναγνωρίζουν, ήταν το πολύ καλό κλίμα που επικράτησε στην συνεργασία με τους Γάλλους. Αμφότερες οι πλευρές κατανοούσαν ότι σκοπός ήταν να βρεθεί ο βέλτιστος συμβιβασμός επί των θεμάτων διαπραγματεύσεων και στον ελάχιστο δυνατό χρόνο.
Από εκεί και πέρα όμως, δεν ήταν μόνο τα στελέχη της αρμόδιας επιτροπής που συγκροτήθηκε για να διαπραγματευθεί τους όρους της συμβάσεως. Πολύ σκληρή, μεθοδική και αποτελεσματική εργασία έγινε από όλο το “σύστημα”, σε επίπεδο ΓΕΑ, με προεξάρχοντα τον Δ΄ Κλάδο, η ΓΔΑΕΕ με βασικό συντελεστή την Διεύθυνση Αμυντικών Προγραμμάτων & Κυρίων Συμβάσεων (ΔΑΠΚΣ) και φυσικά το ΥΠΕΘΑ γενικότερα.
Το ΓΕΑ ήταν το αρμόδιο να εξετάσει τις τεχνικές προδιαγραφές, οι οποίες απετέλεσαν Παραρτήματα επί της Συμβάσεως ενώ η αρμόδια επιτροπή που συγκροτήθηκε από την ΓΔΑΕΕ, διαπραγματεύθηκε το κυρίως μέρος της Συμβάσεως.
Αυτό που αναμφισβήτητα είχε πολύ θετική επίδραση στην όλη προσπάθεια και απεδείχθη σημαντικός σταθμός, ήταν η επίσκεψη του Α/ΓΕΑ Αντιπτέραρχου (Ι) Γεωργίου Μπλιούμη στην Γαλλία το διάστημα 6-9 Οκτωβρίου. Ευρισκόμενος στην αεροπορική βάση Μοντ ντε Μαρσάν, είχε την ευκαιρία να πετάξει με το Rafale και να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τις δυνατότητές του σε συγκεκριμένες παραμέτρους όπως πτήση σε χαμηλό ύψος (terrain following) με το ραντάρ, στοχοποίηση με οποιοδήποτε σύστημα αισθητήρα, στοχοποίηση σε ίχνος που είχε μεταφερθεί μέσω Link 16 αλλά και την πραγματικά εντυπωσιακή ικανότητα του αεροσκάφους στην μεταφορά φορτίου. Κατά τα φαινόμενα, μεταξύ του Α/ΓΕΑ και του Γάλλου ομολόγου του, αναπτύχθηκε καλή σχέση.
Από την πλευρά του, οι χειρισμοί του ΥΕΘΑ Νίκου Παναγιωτόπουλου και του επιτελείου του, συνετέλεσαν στην διευθέτηση των όποιων ζητημάτων προέκυπταν, στο υψηλότερο επίπεδο.
Σε όλο αυτό τον “αγώνα δρόμου”, εξαρχής ήταν δεδομένο ότι η ελληνική πλευρά θα έπρεπε να κινηθεί προς την “ασφαλή” κατεύθυνση της νομοθετικής ρυθμίσεως για την εν λόγω σύμβαση καθώς υπήρχαν συγκεκριμένες απαιτήσεις της γαλλικής πλευράς που ευρίσκοντο σε αντίθεση με τον νόμο 3978/11. Μια από αυτές, ήταν το ύψος των εγγυητικών επιστολών και η επίλυση διαφορών με διεθνή διαιτησία (στο ICC) αντί για τα δικαστήρια της Ελλάδος. Αυτονοήτως, η πορεία δεν ξέφυγε ιδιαίτερα από το γράμμα του νόμου, απλώς καταβλήθηκε εποικοδομητική προσπάθεια να αποφευχθούν κάποιες υπερβολικές προβλέψεις του.
Σε αυτό το σημείο, πρέπει να τονιστεί ότι αρκετές από τις “διαφοροποιήσεις” που έγιναν δεκτές από ελληνικής πλευράς, προβλέπονται από το νέο σχέδιο νόμου, το οποίο αποδέχεται εγγυητική επιστολή 5% (και μάλιστα μέχρι 5%) και επίλυση διαφορών με διαιτησία, ενώ επιτρέπει μεγαλύτερο χρόνο μέχρι την εκκίνηση της διαδικασίας περί εκπτώτου. Αυτό δείχνει το απολύτως συμβατό και λογικό των χειρισμών.
Γενικώς, η σύμβαση προμήθειας που καταρτίσθηκε για τα Rafale, κινείται στα χνάρια της παλαιότερης συμβάσεως για την προμήθεια των Mirage 2000-5 καθώς και της πρόσφατης συμβάσεως FOS που υπεγράφη για την τεχνική υποστήριξη των Mirage.
Ως εδώ λοιπόν, όλα καλά. Οι κόποι των χειριστών του θέματος επιβραβεύονται με ένα καλό αποτέλεσμα σε πολύ μικρό χρόνο. Ερώτημα όμως προκύπτει από εδώ και πέρα, ως προς το τι θα γίνει με τα “δευτερεύοντα” προγράμματα. Πως θα προχωρήσουν και θα υλοποιηθούν; Από την εμπειρία της συμβάσεως των Rafale, οι αρμόδιοι κρίνουν ότι είναι σαφές πλέον ότι χρειάζεται να αλλάξει γενικότερα η όλη διαδικασία, πέραν της νομοθετικής παρεμβάσεως για τον νόμο 3978/11. Και αυτό, επειδή είναι πρακτικώς αδύνατο να καταβάλλεται τέτοια υπερπροσπάθεια, όπως αυτή για τα Rafale, για κάθε πρόγραμμα προμήθειας…
Καλή η διπλωματία αλλά μήπως απαιτείται και “υβριδική” αντεπίθεση;
