Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Θυμάμαι στο πρώτο Swiss Raid Commando που είχα πάει, αφού χρεωθήκαμε οπλισμό και υλικά, οι Ελβετοί μας πήγαν σε ένα αμφιθέατρο, όπου προβλήθηκε σύντομη ταινιούλα για την βασική εκπαίδευση νεοσυλλέκτου.
Σε μικρές ομάδες, ένας εκπαιδευτής (παλαιότερος στρατεύσιμος) έδειχνε τις κινήσεις αλλαγής γεμιστήρα στο ατομικό τυφέκιο και οι εκπαιδευόμενοι επαναλάμβαναν πολλές φορές ενώπιόν του, όρθιοι. Πώς ανοίγεις την φυσιγγιοθήκη και ανασύρεις γεμιστήρα, πώς τον βάζεις στο όπλο, όπλιση, ασφάλιση. Μετά, διαδοχικές αλλαγές, με αφαίρεση γεμιστήρα, τοποθέτηση στην φυσιγγιοθήκη ή στο χιτώνιο, λήψη νέου γεμιστήρα κ.ο.κ. Πολλές πολλές φορές, μέχρι να γίνει δεύτερη φύση η διαδικασία.
Κατόπιν, οι εκπαιδευόμενοι επαναλάμβαναν πολλές φορές την διαδικασία από γονυπετή και κατόπιν πρηνή θέση. Άλλη η στάση του σώματος και διαφοροποιήσεις στις κινήσεις. Και αυτά πολλές φορές, μέχρι να τα “μάθει” ο στρατιώτης και να τα εκτελεί με γρήγορη ροή.
Αφού όλα αυτά είχαν αφομοιωθεί σε στατική θέση, σειρά είχε η εν κινήσει εκτέλεση. Αρχικώς κατά μόνας, ο στρατιώτης εκτελώντας εικονικό πυρ και κίνηση, μάθαινε να εκτελεί τις ενέργειες αλλαγής γεμιστήρων και των βασικών χειρισμών του ατομικού όπλου υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες σωματικής πιέσεως. Ξανά και ξανά, ώστε να “λυθούν” χέρια, πόδια και σώμα.
Κατόπιν, όλα αυτά πάλι αλλά ανά ζεύγη και μετά ανά ημιομάδες.
Αφού ο στρατιώτης έχει αρχίσει να καταλαβαίνει τι σημαίνει χειρισμός ατομικού οπλισμού σε διάφορες στάσεις και εν κινήσει, σειρά είχαν οι ασκήσεις στα ίδια, με αβολίδωτα φυσίγγια.
Στην συνέχεια, οι ενέργειες εκτελούντο όχι στο επίπεδο πεδίο βολής με γρασίδι αλλά σε δασωμένο έδαφος.
Επόμενο στάδιο ήταν πυρ και κίνηση με κανονικά πυρομαχικά, με αρκετές αλλαγές γεμιστήρα. Πρώτα ανά ζεύγη και μετά ανά ημιομάδες και ομάδες.
Αφού όλα αυτά είχαν “κατακτηθεί” από τον νεοοσύλλεκτο, η τελική “δοκιμασία” ήταν η εκτέλεση νύκτα. Κατ’ αρχάς ανά ζεύγη και μετά ανά ημιομάδες και ομάδες. Όχι ψευτοπράγματα, με κίνηση στα 50 μέτρα.
Προφανώς στον Ελβετικό Στρατό κρίνεται βασικό εφόδιο να γνωρίζει πολύ καλά ο στρατιώτης την φυσιολογία κινήσεων στον χειρισμό του ατομικού οπλισμού του και αυτό συνιστά αντικείμενο που λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπ’ όψιν στην βασική εκπαίδευση κιόλας.
Όταν τελείωσε η ταινία, κοιταζόμασταν μεταξύ μας.
Άλλο στοιχείο που σου άνοιγε τα μάτια, ήταν η ρύθμιση του ατομικού οπλισμού από τον καθένα, στα πεδία βολής ελαττωμένης αποστάσεως 25 μέτρων με χρήση ειδικών στόχων και το Leatherman. Δεν το μαθαίνει αυτό ο στρατεύσιμος στον ΕΣ.
Θυμάμαι επίσης στην φάση των δοκιμασιών, το συνεργείο εκτελέσεως βολής σε κλειστό σκοπευτήριο στο σκοτάδι, με χρήση NVG και σκοπευτικό λέιζερ επί του όπλου. Αν και είχαμε AN/PVS-7B στην θητεία, δεν είχα χρησιμοποιήσει ποτέ ενώ δεν υπήρχαν στην εποχή μου σκοπευτικά λέιζερ. Μας δόθηκαν τυφέκια με σκοπευτικό λέιζερ, φορέσαμε την NVG και μπήκαμε στο σκοτάδι. Ήταν τόσο εύκολο! Αναρωτηθήκαμε γιατί δεν είχαμε κάνει ποτέ κάτι τέτοιο στους 18 μήνες θητείας.
Εξίσου μεγάλη εντύπωση, μου είχε κάνει η χρήση του αναρτούμενου βομβιδοβόλου 40 mm. Έπρεπε να ρίξουμε από μία βομβίδα μέσα από παράθυρο και από πόρτα. Πόσο εύκολο κι αυτό αλλά δεν το είχαμε κάνει ποτέ.
Ένα άλλο πολύ διδακτικό αντικείμενο στις δοκιμασίες, ήταν η βολή σε στόχους σε κατωφέρεια. Κατ’ αρχάς οι στόχοι δεν ήταν οι κλασικοί λευκοί αλλά σε καφετί απόχρωση που μπέρδευαν το μάτι αρκετά στα 100 μέτρα, μέσα στο δάσος. Η βολή υπό κλίση, εξίσου διδακτική, σε ξεγελούσε αφού δεν ελάμβανες υπ’ όψιν την επίδραση τροχιάς και βαρύτητας, ακόμη και σε τόσο μικρή απόσταση. Έφευγες σαφώς προβληματισμένος από το… στραπάτσο ενώ σου έμενε κάτι αξέχαστο. Είχες μάθει!
Ένα άλλο αντικείμενο, ήταν η ταχεία εγκατάσταση ενέδρας. Την πρώτη φορά είχες ενημέρωση ότι στο τάδε σημείο που απείχε κανα χιλιόμετρο θα διερχόταν εχθρικό όχημα που έπρεπε να προσβάλεις. Αλλά για να φτάσεις στο σημείο, είχες συγκεκριμένο χρόνο και έπρεπε να διασχίσεις έναν βαλτότοπο, με αποτέλεσμα να πρέπει να σχεδιάσεις δρομολόγιο και ξεψυχισμένος να οργανώσεις την ενέδρα χωρίς να χάσεις την αντίληψη των πραγμάτων. Κάποιοι δεν πιάναν καν τον χρόνο…
Την άλλη φορά, πάλι οργάνωση έκτακτης ενέδρας εναντίον φάλαγγας, σε σημείο που δεν προσφερόταν για κλασική ενέδρα τύπου L, είχαμε αναγκαστεί δύο από την περίπολο να λάβουμε θέση πολύ κοντά στο σημείο ακινητοποιήσεως του προπορευόμενου ΤΟΜΠ. Από το οποίο μόλις άνοιξε η θυρίδα για να βγει ο κόσμος, έγινε ένα σύντομο CQB (αβολίδωτα και συλλογές λέιζερ – οι Ελβετοί δεν “έκλεβαν”, έπεφταν “νεκροί”) που σου έδινε να καταλάβεις πολλά.
Δεν μιλάμε φυσικά για το ευρύ φάσμα εμπειριών που αποκόμιζε ένας στρατεύσιμος – έφεδρος μέσα στις 48 ώρες της δραστηριότητας, από την μεγάλη ποικιλία αντικειμένων και τις πολύωρες πορείες στην τακτική φάση της ασκήσεως, υπό τον κίνδυνο πάντα της ρεαλιστικής απεικονίσεως του εχθρού που σε αναζητούσε.
Γιατί όλα αυτά τα πράγματα, δεν τα συναντάει στην θητεία του ο στρατεύσιμος στον ΕΣ και τί σημαίνει αυτό;
Το πρόγραμμα στο ΚΕΝ, το ΤΠΕΝ ή την μονάδα είναι πολύ τυποποιημένο, πτωχό λόγω διαθέσεως μικρών ποσοτήτων πυρομαχικών εκπαιδεύσεως, μικρού βαθμού δυσκολίας και περιορισμένης αληθοφάνειας ενώ του λείπουν ουσιώδη βασικά πράγματα που μάλλον θεωρούνται αυτονόητο ότι τα κατέχουν όλοι εκ γενετής… Επιπλέον στοιχείο που επηρεάζει το αποτέλεσμα, είναι η ποιότητα των εκπαιδευτών. Ακόμη και στις παραγωγικές σχολές, η βασική και προκεχωρημένη εκπαίδευση στον αγώνα πεζικού, δεν διαφέρει ουσιωδώς από την παρεχομένη στους στρατευσίμους. Η γενική εικόνα εκπέμπει προχειρότητα, επιδερμική εξάσκηση και ερασιτεχνισμό.
Τώρα που η ηγεσία αναζητεί “μοντέλο”, ας ξεκινήσουμε δομώντας ένα πρόγραμμα και τρόπους – διαδικασίες εκπαιδεύσεως μεγαλύτερης αληθοφάνειας και σοβαρότητας και τότε όλοι θα τρίβουν τα μάτια τους από την διαφορά. Αυτό είναι το πρώτο που εκτιμά ένας νεοσύλλεκτος αφού όταν βλέπει σοβαρά πράγματα να αντιμετωπίζονται με προχειρότητα, καταρρέει από την πρώτη ημέρα στην αντίληψή του κάθε εκτίμηση για το οργανωμένο σύνολο που υποτίθεται ότι τον προετοιμάζει ώστε να γίνει μαχητής.
Μπορούμε; Θέλουμε;
Δεν είναι πιο έξυπνοι οι άλλοι και τα “μοντέλα” τους. Είναι πιο πρακτικοί, μεθοδικοί, εργατικοί και, σε τελική ανάλυση, παίρνουν πιο σοβαρά τα πράγματα.
Το “Φινλανδικό μοντέλο” και συγκρίσεις για θητεία και εφεδρεία
