Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην Ελλάδα, τα τελευταία έτη αλλά ιδίως την συγκεκριμένη περίοδο, λόγω των ευρύτερων εξελίξεων σε επίπεδο ΕΕ για την αμυντική βιομηχανία, γίνεται μεγάλη συζήτηση για τα προβλήματα, τις δυνατότητες και τις προοπτικές της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας. Εν όψει των προοπτικών διαθέσεως τεραστίων ποσών για αμυντικές επενδύσεις σε επίπεδο ΕΕ, εμφανίζονται πολλές εταιρείες να δηλώνουν το “παρών”, ως δρώντες του κλάδου και έτοιμες να διεκδικήσουν μερίδιο. Ξαφνικά, μέσα από δημοσιεύματα με σαφή διαφημιστικό χαρακτήρα, εμφανίζονται πολλοί “μνηστήρες”.
Από πλευράς γενικών στοιχείων, αναφέρεται ότι στην χώρα υπάρχουν περί τις 400 “οντότητες” που έχουν συνάφεια με τον χώρο. Η έννοια καλύπτει εταιρείες, ερευνητικά κέντρα, νεοφυείς επιχειρήσεις, τμήματα πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, στα οποία εμφανίζεται να απασχολούνται περισσότερα από 15.000 άτομα. Ένα σύνολο που ξεπερνά τις 200 εταιρείες, εμφανίζονται ως μέλη των δύο συνδικαλιστικών οργάνων του κλάδου, τον Σύνδεσμο Ελλήνων Κατασκευαστών Πολεμικού Υλικού (ΣΕΚΠΥ) και την Ένωση Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής, Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΕΛΕΑΑ).
Ποιοι όμως είναι οι πραγματικοί εκπρόσωποι του κλάδου; Δηλαδή οι εταιρείες εκείνες που δραστηριοποιούνται κατ’ αποκλειστικότητα ή κατά κύριο λόγο με παραγωγή ή και υπηρεσίες σχετιζόμενες με την Άμυνα και Ασφάλεια; Πρόσφατη έκθεση του Π. Μοσχολιού, υπό την ιδιότητα του Αναπληρωτή Γραμματέα του Τομέα Άμυνας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, φωτίζει περισσότερο τα πραγματικά δεδομένα και με συγκεκριμένα στοιχεία δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχει μόνο ένας μικρός αριθμός εταιρειών που μπορούν να θεωρηθούν πραγματικοί δρώντες του κλάδου.
Η συγκεκριμένη έκθεση καταρτίστηκε τον Μάρτιο του 2025 και τιτλοφορείται “Εγχώρια Αμυντική Βιομηχανία: Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον”. Σε αυτήν, αναφέρεται ότι ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που επιδιώκουν ή έχουν δραστηριότητα παραγωγής, υπηρεσιών κ.λπ. στους τομείς Άμυνας και Ασφαλείας και είναι μέλη του ΣΕΚΠΥ και της ΕΕΛΕΑΑ, ανέρχεται σε 248. Εξ αυτών, 197 δημοσιοποιούν οικονομικά στοιχεία. Οι υπόλοιπες 51 είναι μικρές εταιρίες, δεν δημοσιοποιούν οικονομικά στοιχεία και ορισμένες τελούν σε αναστολή λειτουργίας ή και σε εκκαθάριση. Από τις 197 εταιρείες, ομάδα 20-22 εταιρειών δεν έχουν δραστηριότητα που να συνδέεται με κάποιον τρόπο με θέματα Άμυνας και Ασφαλείας (λογιστική εταιρεία, security, οργάνωση εκθέσεων κ.λπ.) και οι εταιρείες που έχουν ως κύρια δραστηριότητα θέματα Άμυνας και Ασφαλείας δεν ξεπερνούν τις 25.
Αναφέρεται επίσης ότι η ΓΔΑΕΕ τηρεί Μητρώο Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού και οι εγγεγραμμένες εταιρίες σε αυτό είναι 33.
Από τα δύο παραπάνω αριθμητικά δεδομένα, σχηματίζεται ήδη μια πρώτη εικόνα ότι μόνο ένα 10-15% των εταιρειών που δηλώνουν ότι ανήκουν στον χώρο, φαίνεται ότι “στέκονται” πραγματικά σε αυτόν με έργο.
Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι τα διαθέσιμα στοιχεία απασχολήσεως για τις χρήσεις 2022-2023, προερχόμενα από 63 εκ των 197 εταιρειών, δείχνουν ότι απασχολούν 8.920 εργαζόμενους. Στην μελέτη του ΙΟΒΕ το 2009, 80 εταιρείας αμυντικής βιομηχανίας απασχολούσαν 19.059 εργαζόμενους.
Η κατανομή των 197 εταιρειών αμυντικής βιομηχανίας σύμφωνα με την κύρια δραστηριότητά τους, δείχνει ότι:
- Στην κατηγορία “Βιομηχανία – Κατασκευές” είναι 56 εταιρείες (28%) βιομηχανικές, βιοτεχνικές, παραγωγικές, κατασκευαστικές, μηχανουργία, χυτήρια, καλωδιώσεις κ.λπ.
- Στην κατηγορία “Πληροφορική” είναι 31 εταιρείες (16%) με δραστηριότητες σε υπολογιστές, λογισμικό κ.λπ.
- Στην κατηγορία “Υπηρεσίες” είναι 36 εταιρείες (18%) με διάφορες δραστηριότητες.
- Στην κατηγορία “Εμπορία” είναι 28 εταιρείες (14 %).
- Στην κατηγορία “Ναυτιλιακά” είναι 22 εταιρείες (11%) ναυπηγεία, ναυτιλιακές εργασίες, επισκευές πλοίων.
- Στην κατηγορία “Αεροναυπηγική” είναι 10 εταιρείες (5%) εκτός της ΕΑΒ, εταιρείες εκπαιδεύσεως και συντηρήσεως πτητικών μέσων κ.λπ.
- Στην κατηγορία “Επικοινωνίες” είναι 7 εταιρείες (4%).
- Στην κατηγορία “Mελετών – Συμβούλων” είναι 7 εταιρείες (4%).
Από το σύνολο των εταιρειών, μόνο 22, μικρός αριθμός δηλαδή, δραστηριοποιείται κατ’ αποκλειστικότητα ή κατά κύριο λόγο με παραγωγή ή και υπηρεσίες με την Άμυνα και την Ασφάλεια. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται εταιρίες που προμηθεύουν πρώτες ύλες ή απάρτια κοινής κατεργασίας, εταιρείες προσφοράς μη εξειδικευμένων υπηρεσιών, όπως μεταφορικές, μεταφραστικές, προφοράς λογιστικών υπηρεσιών κ.λπ.
Αυτές οι 22 εταιρείες, είναι: Aeroservices, ΑΚΜΟΝ ΑΕ, ΑPELLA, BOSA, ΕΑΒ, ΕΑΣ, EFA, EODH, ΕΛΒΟ, ELMON ΑΕ, ΕΛΦΟΝ, IDE, GMC, Hellenic Instruments, HDVS, ISD, KNDS, Miltech Hellas, SCYTALYS, SPACE Hellas, THALES Hellas ΑΕ, THEON.
Το συμπέρασμα είναι ότι ο αριθμός των μελών του ΣΕΚΠΥ και της ΕΕΛΕΕΑ, δεν αντιπροσωπεύει το πραγματικό μέγεθος του κλάδου. Υπάρχουν εταιρείες, σημειώνει η έκθεση, οι οποίες δεν έχουν δραστηριότητες Άμυνας και Ασφαλείας, καθώς ασχολούνται επί παραδείγματι, με υπηρεσίες λογιστηρίου, μεταφορικές υπηρεσίες, security κ.λπ. Επισημαίνεται επίσης στην έκθεση ότι, ακόμα και αν κάποιες εταιρείες προσέφεραν κάποιου είδους υπηρεσία στις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως μεταφραστικές υπηρεσίες κ.λπ., αυτό δεν τις κατατάσσει στις αμυντικές βιομηχανίες.
