Να αναπτύξουμε σύστημα αντί-drone ή έχουμε “προτεραιοποιημένες” αγορές να κοιτάξουμε;

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έφερε στο προσκήνιο της χρήση των UAV, των μικρότερων drone, των αυτόνομων πυρομαχικών και των μικρότερων drone επίθεσης Θέας Πρώτου Προσώπου (FPV). Η διάδοσή τους κλιμακώθηκε πολύ γρήγορα και σήμερα, ιδίως τα τελευταία, αποτελούν κυριολεκτικώς καθημερινότητα στις επιχειρήσεις των μικρών κλιμακίων.

Φυσική εξέλιξη, υπήρξε η αναζήτηση μέσων προστασίας των χερσαίων δυνάμεων από τέτοιου είδους απειλές και από νωρίς, η Γερμανία παραχώρησε στην Ουκρανία αριθμό παλαιών αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών πυροβόλων Gepard των 35 mm. Χάρη στο οργανικό σύστημα ραντάρ και τις επιδόσεις βεληνεκούς, το σύστημα μπορεί να καταρρίψει και συστήματα UAV. Το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα, χάρη στην χρήση προγραμματιζόμενων πυρομαχικών θραυσμάτων, έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό και είναι από τα πιο “περιζήτητα” συστήματα, για τις μονάδες στο μέτωπο.

Για την αντιμετώπιση των προαναφερθέντων απειλών, χρησιμοποιούνται και αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα, είτε αυτά είναι φορητά, είτε σε εποχούμενης μορφής, αυτοκινούμενα συστήματα. Εν τούτοις, οικονομικώς είναι δυσβάσταχτη η δαπάνη πυραύλων και η χρήση πυροβόλων κρίνεται σαφώς οικονομικότερη. Η πραγματικότητα αυτή, έχει οδηγήσει στην αναζήτηση συστημάτων πυροβόλων ρόλου αντί-drone, καθώς πλέον η μαζική χρήση του διδύμου drone – FPV τους έχει δώσει ταυτότητα “πυρομαχικών”, που “καταναλώνονται” καθημερινώς.

Όλοι αναρωτιούνται για τον βαθμό στον οποίο τα μαθήματα και διδάγματα του πολέμου στην Ουκρανία, παρακολουθούνται από τους στρατούς της Δύσεως και, τί μέτρα λαμβάνονται, τόσο ως προς την αφομοίωση κι ένταξή τους στο οπλοστάσιο, όσο και ως προς τον εφοδιασμό με λύσεις αντί-drone. Στην περίπτωσή μας, τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, θεωρώντας ως δεδομένο ότι παρακολουθούνται οι εξελίξεις, έχει ενδιαφέρον να απαντηθεί και κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα παρουσιάσεως ελληνικών λύσεων και, πολύ περισσότερο, εάν το αρμόδιο ΥΠΕΘΑ, μπορεί να ικανοποιήσει την συγκεκριμένη επιχειρησιακή ανάγκη.

Επείγουσες λύσεις για την Ουκρανία

Από τις διάφορες λύσεις αντί-drone, κάποιες εκ των ενόντων, που έχουν υιοθετηθεί από τους Ουκρανούς, με αμερικανική χρηματοδότηση αποφασίσθηκε προ μηνών η προμήθεια 160 συστημάτων Slinger, που έχει αναπτύξει η Electro Optic Systems (EOS) της Αυστραλίας. Το σύστημα βασίζεται στο πυροβόλο Bushmaster M230LF των 30 mm x 113, συνδυασμένο με ηλεκτροπτικό σύνολο (κάμερα ημέρας συν θερμική) και ραντάρ χιλιοστομετρικού μήκους κύματος. Ως δευτερεύον οπλισμός, φέρεται συζυγές πολυβόλο MAG των 7,62 mm. Το σύνολο έχει βάρος 355 κιλών και μπορεί να εγκατασταθεί ακόμη και στην καρότσα πολιτικού οχήματος pick up. Το όλο σύστημα, στηρίζεται κατά 85% σε λύσεις που προσφέρουν εγχώριες εταιρείες.

Με την χρήση πυρομαχικών θραυσμάτων με πυροσωλήνα προσεγγίσεως, εμπλέκει εναέριους ή χερσαίους στόχους με υψηλή ακρίβεια, σε ικανές αποστάσεις. Η κάμερα ημέρας επιτρέπει εντοπισμό σε αποστάσεις πλέον των 12 χλμ. ενώ η θερμική σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 13,7 χλμ. και ο συνδυασμός του ραντάρ με δεδομένα από αισθητήρα ανέμου, ενισχύει την ακρίβεια πυρός.

Η πλήρης εκμετάλλευση των πυρομαχικών προσεγγίσεως, ώστε να επιτυγχάνεται πλήγμα με την πρώτη βολή, στηρίζεται στην συνεργασία με το ραντάρ χιλιοστομετρικού μήκους κύματος τύπου EchoGuard, της αμερικανικής Echodyne. Αυτό έχει εργοστασιακή επίδοση εμβέλειας 6 χλμ. και μπορεί να εντοπίσει drone σε αποστάσεις 1-1,5 χλμ. αναλόγως μεγέθους. Για χερσαίους στόχους, εντοπίζει όχημα σε απόσταση μεγαλύτερη των 3,5 χλμ. και ανθρώπους στα 2,2 χλμ. και πλέον.

Συστήματα για τον Στρατό των ΗΠΑ

Το Γραφείο Ταχείας Αποκτήσεως Ικανοτήτων/ Ολοκληρωμένων Πυρών του Στρατού των ΗΠΑ θέσπισε το πρόγραμμα Ολοκληρωμένου Συστήματος Κατανίκησης Συστημάτων Κινητών-Χαμηλών, Αργών, Μικρών Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (M-LIDS). Πρόκειται για εποχούμενο σύστημα, σε τεθωρακισμένο όχημα JLTV (4×4) που ενεργούν ανά ζεύγη, σαφώς πιο πολύπλοκο κι επομένως αυξημένων ικανοτήτων, μέρος της αντιλήψεως πολυστρωματικής άμυνας εναντίον drone/FPV του Στρατού των ΗΠΑ.

Οι αισθητήρες περιλαμβάνουν ραντάρ KuRFS, που συνεργάζεται με σύστημα Διοικήσεως & Ελέγχου Αεράμυνας Προωθημένης Περιοχής (FAADC2) και σύστημα Ηλεκτρονικού Πολέμου. Στα όπλα όμως, το πυροβόλο που έχει υιοθετηθεί ως XM914, είναι στην πραγματικότητα το M230LF.

Το ίδιο πυροβόλο, αποτελεί μέρος του οπλισμού και του συστήματος Ελιγμού Αεράμυνας Βραχέως Βεληνεκούς 3ης Επαυξήσεως (M-SHORAD Inctement 3) για τον Στρατό των ΗΠΑ, που επίσης συνδυάζει πυραύλους και πυροβόλα, επί τεθωρακισμένου Stryker (8×8). Για τις ανάγκες του προγράμματος, αναπτύσσεται το πυρομαχικό Προσεγγίσεως Εκτονώσεως στον Αέρα Πολλαπλών Διαμορφώσεων (ΜΜΡΑ) XM1223 των 30 mm x 113. Όπως φανερώνει ο προσδιορισμός του, χάρη σε προγραμματιζόμενο πυροσωλήνα, λειτουργεί σε διάφορες διαμορφώσεις εναντίον εκτεθειμένου σε ανοικτούς χώρους προσωπικού και μικρών drone, προφυλαγμένου προσωπικού ή και ελαφρών στόχων υλικού. Το νέο πυρομαχικό, θα αντικαταστήσει τα υφιστάμενα προγραμματιζόμενα βλήματα, που προορίζονται μόνο για αντιμετώπιση εναερίων απειλών.

Μπορεί να αναπτυχθεί αντίστοιχο ελληνικό σύστημα;

Τα συστατικά ενός τέτοιου συστήματος, δεν είναι τεχνολογίας η οποία είναι απαγορευτική για την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία και με έναν βαθμό συνεργασίας με ξένο οίκο, μπορούν να επιλυθούν όλα τα ζητήματα αναπτύξεως.

Ένας σταθεροποιημένος τηλεχειριζόμενος σταθμός οπλισμού, μπορεί να αναπτυχθεί με την συνδρομή ξένου οίκου, που έχει εμπειρία και σε σύνολα με βαρέα πυροβόλα. Η ελληνική EODH έχει αναπτύξει τέτοια σχέση με την Σλοβένικη εταιρεία Valhalla και προσφέρουν από κοινού προτάσεις οπλισμού για τεθωρακισμένα.

H EODH επίσης, μπορεί να παράσχει την πλατφόρμα, ώστε το σύστημα να είναι εποχούμενο. Το τεθωρακισμένο όχημα ΟΠΛΙΤΗΣ (4×4) έχει εξεταστεί από τον Ελληνικό Στρατό κι έχει αφήσει πολύ καλές εντυπώσεις.

Εμπειρία σε συνδυασμό αισθητήρων για τον εντοπισμό drone και παρεμφερών απειλών, υπάρχει τόσο από την ΕΑΒ, η οποία έχει αναπτύξει το ραντάρ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ, όσο και από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ/ΙΠΤΗΛ) που εργάζεται στο πρόγραμμα ΠΑΝΟΠΤΗΣ, που συνδυάζει σε ένα σύστημα διαφορετικούς αισθητήρες (ραντάρ, θερμικές κάμερες και οπτικές κάμερες, μικρόφωνα, ανιχνευτές ραδιοκυμάτων).

Ηλεκτροπτικά σύνολα που ενσωματώνουν κάμερες θερμικής τεχνολογίας, αναπτύσσει εδώ και χρόνια η MILTECH Hellas, έχοντας εξασφαλίσει σημαντικές πωλήσεις των προϊόντων της κατηγορίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ουσιαστικώς, μένει το όπλο. Εδώ, υπάρχουν λύσεις άνευ κόστους, εάν αξιοποιηθεί απόθεμα όπλων που έχει τεθεί εκτός υπηρεσίας από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Είδαμε ότι στα τρία συστήματα που εξετάσαμε παραπάνω, χρησιμοποιείται το πυροβόλο M230LF, που εξοπλίζει τα επιθετικά ελικόπτερα Apache.

Τεχνολογικώς, το M230LF προέρχεται από το γαλλικό πυροβόλο DEFA 553 των 30 mm x 113 που εξοπλίζει ανά δύο τα μαχητικά Mirage. Η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει αριθμό τέτοιων πυροβόλων, μετά την απόσυρση των 27 Mirage F.1CG και προσφάτως, των 18 Mirage 2000EGM/BGM. Αν και κάποια έχουν διατεθεί για μουσειακή χρήση ενώ σε στατικό έκθεμα Mirage 2000 έχει εντοπιστεί ότι δεν έχουν αφαιρεθεί τα πυροβόλα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι είχε αγοραστεί και ένας επιπλέον αριθμός, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αρκετές δεκάδες διατηρούνται σε αποθήκευση. Επιπλέον πυροβόλα του τύπου, μπορούν να αναζητηθούν σε αποθέματα άλλων αεροποριών.

Με την συνεργασία της Valhalla, μπορεί να γίνει προσαρμογή των DEFA 553 σε τηλεχειριζόμενο σταθεροποιημένο σταθμό οπλισμού και να προκύψουν αρκετές δεκάδες συστήματα αντί-drone, που θα μπορούσαν να διατεθούν είτε για την κάλυψη μονάδων ελιγμού του Ελληνικού Στρατού, είτε ως συμπληρωματικά για την άμυνα εγκαταστάσεων της Πολεμικής Αεροπορίας.

Τί κόστος θα είχε ένα τέτοιο σύστημα ελληνικής αναπτύξεως; Σαφώς μικρότερο του 1,5 εκατ. $ περίπου, στο οποίο κινείται η τιμή μονάδος του Slinger της EOS. Η αξιοποίηση των πυροβόλων DEFA 553, συνιστά αυτομάτως στοιχείο σοβαρής μειώσεως του κόστους. Ενδεικτικώς, πριν την μαζική υιοθέτηση του M230LF από τον Στρατό των ΗΠΑ ως οπλισμό τεθωρακισμένων οχημάτων, το πυροβόλο κόστιζε λιγότερο από 200.000 $. Όταν ήλθε η μεγάλη επιτυχία της συμβάσεως για εγκατάσταση στα JLTV του Στρατού των ΗΠΑ, ο κατασκευαστής αύξησε την τιμή πωλήσεως κατά 30%!

Μία τέτοια ιδέα, μπορεί να προχωρήσει στην Ελλάδα άραγε, ως μια εκ των ενόντων λύση για μία πρώτη ανταπόκριση σε συστήματα αντί-drone; Θεωρητικώς, υφίσταται αναγνωρισμένη ανάγκη από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Κατά πόσο όμως, εάν το πρότεινε μία ελληνική εταιρεία, θα ετύγχανε προσοχής από τα Γενικά Επιτελεία; Οι δομές του ΥΠΕΘΑ σήμερα, δεν έχουν να επιδείξουν σοβαρά δείγματα γραφής, τέτοιας φύσεως. Αλλά ακόμη και αν η εταιρεία προχωρούσε μόνη της στην παρουσίαση πρωτοτύπου, έπειτα και από την πρόθυμη παραχώρηση πυροβόλου εκ μέρους της Πολεμικής Αεροπορίας, θα εκδήλωναν ενδιαφέρον τα Γενικά Επιτελεία για την προμήθειά του; Και ακόμη περισσότερο, θα αφιερωνόταν χρηματοδότηση, ή θα πνιγόταν η σκέψη και μόνο, από άλλες “προτεραιοποιημένες – κοστολογημένες” ανάγκες για προμήθειες ξένων συστημάτων;

Από την πλευρά της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας, υπάρχει δυνατότητα και τεχνολογικώς δεν είναι κάποια ιδιαίτερη πρόκληση η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος αντί-drone. Ένα νέο ολοκληρωμένο αμυντικό προϊόν, μπορεί να προστεθεί στο χαρτοφυλάκιο των ελληνικών εταιρειών και να εξελιχθεί σε εμπορική επιτυχία και στην διεθνή αγορά. Δεν ξέρουμε τί ποσοστό… “καινοτομίας”, θα του απέδιδαν οι αρμόδιοι. Ας απαντήσουν πρώτα απ’ όλα, αν θέλουν να φτιάξουμε τίποτα.

ΥΕΘΑ: Περιμένοντας την “καινοτομία” για να γίνουμε… παραγωγοί κι εξαγωγείς