Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 16 Ιουνίου το Υπουργικό Συμβούλιο της κυπριακής κυβερνήσεως ενέκρινε ποσό 148.524.438 € στο πλαίσιο του 2ου Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού του έτους 2021, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό 45 εκατ. € για σκοπούς Αμυντικής Θωράκισης. Η πρακτική εφαρμόζεται τα τελευταία έτη και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των αποπληρωμών από συμβάσεις που ανατέθηκαν, όπως αυτές της προμήθειας αυτοκινούμενων πυροβόλων από την Σερβία, Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη από το Ισραήλ, πυραυλικά συστήματα από την Γαλλία κ.λπ.
Κάθε νέα προσθήκη στο οπλοστάσιο της Εθνικής Φρουράς είναι ευπρόσδεκτη εφόσον ικανοποιεί επιχειρησιακές ανάγκες και κριτήρια ενώ η διαδικασία προμήθειας υπακούει σε κανόνες διαφάνειας και θεσμικές διαδικασίες. Οι τελευταίες είναι απαραίτητες, επειδή εξ αυτών διαμορφώνονται και καθορίζονται οι πολιτικές και οι αντιλήψεις υπό τις οποίες ασκείται η πολιτική εξοπλισμών μιας χώρας. Σε Ελλάδα και Κύπρο, οι θεσμικές διαδικασίες προβλέπουν προς τα τελικά στάδια της διαδρομής την έγκριση της χρηματοδοτήσεως από τα αρμόδια κοινοβουλευτικά όργανα, δηλαδή τις ειδικές Επιτροπές Άμυνας. Δι’ αυτού του τρόπου, υποτίθεται ότι όλες οι πολιτικές παρατάξεις είναι ενημερωμένες σε βάθος για την σκοπιμότητα και χρησιμότητα ενός εξοπλιστικού προγράμματος, οπότε εγκρίνεται και η σχετική δαπάνη.
Ωστόσο, οι κεντρικές κατευθύνσεις πολιτικής αποτελούν αρμοδιότητα της εκάστοτε κυβερνήσεως. Και όσο δεν υφίστανται στον κρατικό μηχανισμό κεντρικά όργανα χαράξεως και εφαρμογής πολιτικής εξοπλισμών ή τα υφιστάμενα είναι διακοσμητικά, οι συμβάσεις θα προκύπτουν σε μεγάλο βαθμό από “άνωθεν” εντολές και τα συμφέροντα αντιπροσώπων. Στους οποίους δεν καίγεται καρφάκι για στρατηγικές επιδιώξεις και στόχους όπως εθνική αυτάρκεια σε εξοπλισμούς, ενίσχυση βιομηχανικής βάσεως, νέο μοντέλο οικονομίας, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, “καλές δουλειές” κ.λπ. (που όλα αυτά υποτίθεται ότι ενδιαφέρουν τις κυβερνήσεις και τον πολιτικό κόσμο εν γένει).
Καθόλου τυχαία λοιπόν Ελλάδα και Κύπρος εξελίχθηκαν σε “πελατάρες” που δεν διαπραγματεύονται σοβαρά ανταλλάγματα, με κρατική αμυντική βιομηχανία στην εντατική, ανύπαρκτα προϊόντα και τζίρους, περίγελος διεθνώς για την διαχρονική διαφθορά και την παταγώδη αποτυχία σε έναν κρίσιμο πυλώνα υποστηρίξεως της εθνικής ισχύος. Βλέπουμε λοιπόν συμβάσεις μειζόνων εξοπλιστικών προγραμμάτων να ανατίθενται κυριολεκτικώς “στο πόδι” και με παρασκηνιακές διεργασίες προετοιμασίας του εδάφους, χωρίς κοινό σημείο αναφοράς ούτε καν για τα εξευτελισμένα ανταλλάγματα και χωρίς ουσιώδη συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ).
Βεβαίως το τελευταίο μπορεί να θεωρηθεί από ορισμένους ως εντελώς άτοπο σχόλιο, στην περίπτωση της Κύπρου, η οποία δεν διαθέτει Αμυντική Βιομηχανία. Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη την διεφθαρμένη Αθήνα που διαρκώς εξαγγέλει μεγαλόστομα για την ΕΑΒΙ για να ψωνίζει καθ’ υπόδειξιν αντιπροσώπων και ας προσεγγίσουμε την Λευκωσία, η οποία φυσικά δεν είναι απαλλαγμένη από ανάλογες καταστάσεις. Η Κύπρος όντως δεν έχει Αμυντική Βιομηχανία με την κλασική έννοια. Ενδιαφέρθηκε όμως κάποια κυπριακή κυβέρνηση να δημιουργήσει; Έστω μια βασική, με μια στοιχειώδη δυνατότητα παροχής υπηρεσιών και προϊόντων; Τόσα εκατοντάδες εκατομμύρια σκορπά στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος η Κύπρος για αγορές όπλων. Τι ανταλλάγματα επεδίωξε σε βιομηχανικό επίπεδο; Γιατί μέσω των πολυδάπανων εξοπλιστικών προγραμμάτων δεν ενδιαφέρθηκε να αποκομίσει κάποια ανταλλάγματα σε επίπεδο βιομηχανικής συνεργασίας;
Και πρόταση για το ΛΕΩΝΙΔΑΣ 300 από την EODH σε ΓΕΣ και ΓΕΕΦ
Υπάρχουν άραγε τέτοιες περιπτώσεις; Μπορούν να προσφερθούν ευκαιρίες μέσω εξοπλιστικών προγραμμάτων, για την δημιουργία βιομηχανικής βάσεως στην Κύπρο; Μπορούν να απαιτηθούν αναπτυξιακού τύπου ευρύτερα ανταλλάγματα, συναφή με τεχνολογίες ή την κατάρτιση – εκπαίδευση προσωπικού με επαγγελματικά εφόδια;
Ένα παράδειγμα. Τις δεκαετίες του 1980 και 1990, όταν η Κύπρος αγόραζε “με κλειστά μάτια” ό,τι είχε να προσφέρει η κρατική αμυντική βιομηχανία της Ελλάδας, υπήρξε μέριμνα για την δημιουργία κάποιων υποδομών; Κάποιο ενδιαφέρον για εκπαιδευτικά προγράμματα από τις εταιρείες αυτές, που θα προσέφεραν εφόδια και επαγγελματικά προσόντα σε νέους Κυπρίους για να μην γίνουν όλοι γκαρσόνια; Σκέφτηκε κανείς να “στήσει” μια θυγατρική ελληνικής εταιρείας ώστε σε συνδυασμό με ικανά Κυπριακά γραφεία τεχνικών συμβούλων που διακρίνονται από προσβάσεις και άριστες σχέσεις με τον Αραβικό κόσμο, να προωθηθούν εξαγωγές;
Το “όραμα” του Τουρισμού και του φορολογικού παραδείσου, δεν έχει διδάξει, δεν έχει “εξαντληθεί” από τον πολιτικό κόσμο;
Να όμως που υπάρχουν προτάσεις που έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο Αμύνης, οι οποίες δεν αφορούν απλώς πωλήσεις κάποιου οπλικού συστήματος. Είναι προτάσεις ολοκληρωμένες, συνοδευόμενες από βιομηχανικό έργο και αποτύπωμα, με την δημιουργία υποδομών και νέων θέσεων εργασίας. Και μάλιστα, οι προτάσεις προέρχονται από την Ελλάδα. Ιδιωτικός τομέας φυσικά.
Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν, μετά την ενίσχυση της απειλής των δυνάμεων κατοχής λόγω μεταφοράς στην Κύπρο αρμάτων Leopard 2A4, το ΓΕΕΦ απασχόλησε η εξεύρεση λύσεων. Τον Σεπτέμβριο του 2019, η ελληνική EODH S.A. που ειδικεύεται στις θωρακίσεις καθώς είναι προμηθευτής της γερμανικής KMW σε λύσεις θωρακίσεως, πραγματοποίησε παρουσίαση προτάσεως αναβαθμίσεως του άρματος ΑΜΧ-30Β2 που διαθέτει η Εθνική Φρουρά. Η πρόταση κρίθηκε άκρως ενδιαφέρουσα.
Η πρόταση εκσυγχρονισμού της EODH για τα ΑΜΧ-30 της Εθνικής Φρουράς
Αυτό που δεν έγινε όμως ευρύτερα γνωστό, επειδή η πρόταση “πνίγηκε”, ήταν ότι η πρόταση της EODH προς το Υπουργείο Αμύνης, προέβλεπε την εκτέλεση των εργασιών στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η πρόταση περιελάμβανε την δημιουργία σύγχρονης βιομηχανικής μονάδος από το μηδέν, με όλο τον σύγχρονο εξοπλισμό, για την ανάληψη του έργου. Μια πρώτη εκτίμηση, προσδιόριζε τις θέσεις εργασίας σε 150 περίπου.
Αυτή όμως ήταν μόνο η αρχική προσέγγιση. Καθώς η Εθνική Φρουρά διαθέτει υπολογίσιμους αριθμούς τεθωρακισμένων οχημάτων διαφόρων τύπων, οι οποίοι απαιτούν στον έναν ή τον άλλο βαθμό αναβάθμιση, υπήρχε προοπτική για έργο στην συγκεκριμένη βιομηχανική μονάδα σε βάθος χρόνου. Η EODH έχει παρουσιάσει προτάσεις αναβαθμίσεως τόσο των EE-9 Cascavel, όσο και των ευαρίθμων ΛΕΩΝΙΔΑΣ, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υποστηρίξεως, όπως και αυτά του Ελληνικού Στρατού. Φυσικά μπορεί να προσφέρει λύσεις για τα πάντα. Το ενδιαφέρον των επιτελών του ΓΕΕΦ ήταν αυξημένο.
Αν παρακολουθούσε τις παρουσιάσεις κάποιος κυβερνητικός οικονομικός παράγοντας, θα μάθαινε ότι αναλόγως των ρυθμών παραγωγής και σταδιακή ανάθεση έργου με υπογραφή συμβάσεων, μια τέτοια βιομηχανική μονάδα μπορεί να απασχολεί μέχρι και 300 εργαζομένους! Φυσικά μετά από μια τέτοια αρχή, με κρατική μέριμνα η συγκεκριμένη βιομηχανία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κέντρο συντηρήσεως – αναβαθμίσεως και γιατί όχι σχεδιάσεως τροχαίου υλικού για στρατιωτική και μη χρήση, διεκδικώντας συμβάσεις από το εξωτερικό.
Άκουσε κανείς στην Κύπρο για τις προτάσεις της EODH; Έγραψε καμμία εφημερίδα; Έγινε καμμιά συζήτηση στην Βουλή των Αντιπροσώπων; Ποιος και που, έθαψε τις προτάσεις;
Ας συνεχίζουμε λοιπόν να κόβουμε συμπληρωματικούς αμυντικούς προϋπολογισμούς για απλές αγορές, όσων έχουν να υποδείξουν οι αντιπρόσωποι, συνεχίζοντας να κάνουμε πλούσιους τους ξένους.
SPIKE – SPIKE NLOS: Γιατί όχι κοινή προμήθεια Ελλάδας – Κύπρου;
