Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Οι προτάσεις για την νέα φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ) που έχουν κατατεθεί μέχρι σήμερα, είναι ενδιαφέρουσες από κάθε άποψη και δείχνουν ότι υπάρχει δυνατότητα επιλογής μεταξύ κυρίων μονάδων κρούσεως που μπορούν να θεωρηθούν κορυφαίες, δίχως υπερβολή. Αυτός που μπορεί καλύτερα να ορίσει τι εστί “κορυφαίο”, αυστηρώς από πλευράς κριτηρίων τεχνολογίας, τεχνικών προδιαγραφών και επιδόσεων, είναι φυσικά ο επιχειρησιακός φορέας.
Μέχρι και πέρυσι, το ενδιαφέρον του ΠΝ εστιαζόταν σε φρεγάτες αυξημένων Α/Α δυνατοτήτων προκειμένου να αποκτήσει νέες δυνατότητες αλλά η επίσημη ανακοίνωση του πρωθυπουργού για φρεγάτες “πολλαπλού ρόλου”, σημαίνει ότι αλλοιώθηκε και υποβαθμίστηκε το αντικείμενο του προγράμματος. Ωστόσο, οι προτάσεις των περισσοτέρων ενδιαφερομένων οίκων είναι “ανοικτές”, υπό την έννοια ότι δηλώνεται δυνατότητα διαμορφώσεως εφόσον αυτό απαιτηθεί, για μεγαλύτερο από τον αρχικά προτεινόμενο φόρτο Α/Α πυραύλων αλλά και συνδυασμού με ανωτέρου επιπέδου ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών που παραπέμπουν σε αυξημένες Α/Α δυνατότητες.
Αν θα ενδιέφερε, έστω και για “στατιστικούς” λόγους να αναρωτηθεί κανείς, ποια πρόταση παρουσιάζεται με τον μεγαλύτερο αριθμό κελιών για Α/Α πυραύλους, συνεπώς και για μεγαλύτερο φόρτο αυτών, η απάντηση δείχνει να είναι η ακόλουθη: η ΜΕΚΟ Α300.
Η γερμανική TKMS έχει προτείνει δύο σχέδια: το “κλασικό” και επιτυχημένο εξαγωγικά ΜΕΚΟ Α200 μήκους 121 μέτρων και εκτοπίσματος τάξεως 3.800 τόννων και το άγνωστο, καθώς ακόμη δεν έχει παραγγελθεί για να ναυπηγηθεί, Α300, που είναι αντιληπτό γενικότερα ότι αφορά μια μεγαλύτερη έκδοση.
Οι μέχρι σήμερα πληροφορίες για το σχέδιο ΜΕΚΟ Α300, είναι ανύπαρκτες. Σύμφωνα με πληροφορίες του ΔΟΥΡΕΙΟΥ ΙΠΠΟΥ, η συγκεκριμένη φρεγάτα είναι μήκους μεταξύ 125-130 μέτρων και εκτοπίσματος 5.500 τόννων. Το πολύ ενδιαφέρον όμως σημείο, κατά την γνώμη μας, είναι ότι το σχέδιο προβλέπει ΒΑΣΙΚΗ δυνατότητα μεταφοράς 64 Α/Α πυραύλων εκ των οποίων το 50% μεγάλου βεληνεκούς. Μια τυπική σύνθεση που επιτρέπει η υπάρχουσα πρόταση, αφορά 32 Α/Α πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς (κατηγορία Aster 30, SM2) και 32 πυραύλους μέσου βεληνεκούς (κατηγορία ESSM, CAMM-ER)! Πρόκειται για εντυπωσιακό βασικό φόρτο, λόγω του μεγαλύτερου αριθμού Α/Α πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς έναντι όλων των άλλων υποψηφιοτήτων, σε συνδυασμό όμως και με μέσου βεληνεκούς. Ο συνολικός φόρτος δε, δύναται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο, εάν περισσότερα κελιά στα Συστήματα Καθέτου Εκτοξεύσεως (Mk41 VLS) αφιερωθούν για Α/Α πυραύλους μέσου αντί για μεγάλου βεληνεκούς, επειδή το μικρότερο μέγεθος των πρώτων επιτρέπει εγκατάσταση 4 πυραύλων ανά κελί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο ΜΕΚΟ Α300 συνοδεύεται από πλήρη υποδομή φρεγάτας Α/Α Πολέμου, με πιο τυπική επιλογή (αυτή είναι ανοικτή ουσιαστικώς στον πελάτη) να συνίσταται στον συνδυασμό ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών APAR Block 2 με ραντάρ ερεύνης μακράς ακτίνος SMART L. Ουσιαστικώς, τα ανωτέρω, ανταποκρίνονται στην φρεγάτα που προδιέγραφε το Πολεμικό Ναυτικό για την μελλοντική του προμήθεια, από την δεκαετία του 2000!
Όμως το σχέδιο ΜΕΚΟ Α300 διακρίνεται και από βαρύ οπλισμό για αγώνα επιφανείας. Στην πλώρη φέρεται πυροβόλο 127 mm, κάτι που εξάλλου ισχύει και στην περίπτωση της ΜΕΚΟ Α200. Και αυτό σημειώνεται, επειδή κάποιες εκ των υποψηφίων προτάσεων περιορίζονται αυστηρώς σε πυροβόλο 76 mm, συνεπώς η επιλογή πυροβόλου 127 mm δεν είναι “αυτονόητη” για όλα τα σχέδια. Αλλά και στους πυραύλους επιφανείας – επιφανείας, όπως και στην ΜΕΚΟ Α200 πάλι, υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς 16 πυραύλων αντί των τυπικών 8, που συνηθίζουν πολλά ναυτικά.
Όλα αυτά τα στοιχεία, συνθέτουν ένα σχέδιο φρεγάτας με ικανότητα μεγάλου χρόνου παραμονής σε μάχη, τόσο εναντίον απειλών επιφανείας όσο και εναερίων.
Πέραν του “τεχνικού φακέλου” της ΜΕΚΟ Α300, στον στίβο των οικονομικών, η πρόταση των Γερμανών μπορεί να θεωρηθεί άκρως ανταγωνιστική. Καθώς η πρόταση περιλαμβάνει συνδυασμούς σεναρίων, που καλύπτουν παραλλήλως τόσο την αναβάθμιση των 4 ΜΕΚΟ 200ΗΝ αλλά και την προμήθεια 2 νέας ναυπηγήσεως υποβρυχίων Type 214, η πρόταση της TKMS μπορεί να θεωρηθεί τουλάχιστον ως η πιο ενδιαφέρουσα, αυστηρώς στο πλαίσιο της προσφοράς οίκων, αφού τα σενάρια για “ενδιάμεση λύση” (κατά την άποψή μας κατά βάση προσχηματικώς ετέθη ως κριτήριο από την κυβέρνηση) αφορούν κυβερνήσεις.
Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε εδώ, είναι ότι το ΠΝ, ούτως ή άλλως ενδιαφέρεται σφόδρα για προμήθεια νέων υποβρυχίων, προς αντικατάσταση των παλαιοτέρων. Συνεπώς, η “προστιθέμενη αξία” της συμπεριλήψεως και 2 υποβρυχίων στο όλο πακέτο για τις φρεγάτες, σημαίνει ότι οι Γερμανοί προσφέρουν λύση και για ένα δεύτερο μείζον πρόγραμμα, με άκρως ανταγωνιστικό συνολικό κόστος. Αυτό σημαίνει ότι καθώς στο μέλλον η προμήθεια τουλάχιστον 2 νέων υποβρυχίων θεωρείται βεβαία, ανάθεση σήμερα μίας συνολικής συμβάσεως και για νέα φρεγάτα, μπορεί να εξασφαλίσει σοβαρή συμπίεση τιμών.
Συνοπτικώς, για 4 ΜΕΚΟ Α300, 2 υποβρύχια Type 214 και τις ΜΕΚΟ 200ΗΝ, το συνολικό κόστος χωρίς τα όπλα, σύμφωνα με πληροφορίες κινείται στην περιοχή μεταξύ 4,5 – 5 δισ. €. Αυτονοήτως, το τελικό κόστος συμπεριλαμβανομένων των όπλων, θα διαμορφωθεί αναλόγως του αριθμού πυραύλων και τορπιλών που θα παραγγελθούν για φρεγάτες και υποβρύχια μαζί.
Όλα αυτά τα, αναμφιβόλως, άκρως ενδιαφέροντα, καθαρά για “φιλολογικούς” λόγους. Όπως έχουμε επισημάνει και παλαιότερα, τα πράγματα δείχνουν ότι η εισήγηση του επιχειρησιακού φορέα, αλλά ούτε καν και αυτού του υπουργού Εθνικής Αμύνης, δεν αναμένεται να έχει την οποιαδήποτε βαρύτητα στην λήψη αποφάσεως για τον ανάδοχο.
