Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 29 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε η τελετή αποφοίτησης του 2ου Διακλαδικού Σχολείου Μετεκπαίδευσης Χειριστών Ε/Π ΝΗ-90 ΤΤΗ. Στην 2η εκπαιδευτική σειρά φοίτησαν δύο χειριστές του Στρατού Ξηράς, ένας χειριστής του Πολεμικού Ναυτικού και ένας χειριστής της Πολεμικής Αεροπορίας. Κατά το σχετικό δελτίο Τύπου του ΓΕΕΘΑ, οι ανωτέρω χειριστές μαζί με τους ισαρίθμους της 1ης Εκπαιδευτικής Σειράς αποτελούν τον πυρήνα προσωπικού της Μονάδας Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ), η οποία υπάγεται στη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ (ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ) ως ο οργανικός αεροπορικός της βραχίονας σύμφωνα με τα σύγχρονα συμμαχικά και διεθνή πρότυπα.
Στην ΜΑΕΕ προορίζονται να ενταχθούν συνολικώς 4 ΝΗ-90 διαμορφώσεως Ειδικών Αποστολών από την σύμβαση των 20 συνολικώς ελικοπτέρων του τύπου, μαζί με 2 Chinook που θα αποσπαστούν από το 4ο ΤΕΑΣ. Ο αριθμός των ελικοπτέρων μπορεί να θεωρηθεί “βασικός” για την υποστήριξη Ειδικών Επιχειρήσεων αλλά πλέον, ως γνωστόν, μετά την συγκρότηση της ΔΕΠ/ΓΕΕΘΑ στην οποία υπήχθησαν και οι δυνάμεις της Ι Μεραρχίας Πεζικού, οι ανάγκες υποστηρίξεως για αεροκίνητες επιχειρήσεις είναι μεγαλύτερες.
Παρά την δραστική αύξηση του προϋπολογισμού για εξοπλιστικά προγράμματα το 2021, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος κατά πόσο αυτή η κατάσταση θα συνεχισθεί και σε τι βάθος χρόνου ενώ η πραγματική κατάσταση της οικονομίας δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Επομένως, η προοπτική προμήθειας επιπλέον ελικοπτέρων για την Αεροπορία Στρατού από την οποία θα μπορούσε να ενισχυθεί και η ΜΑΕΕ, είναι εξαιρετικά απίθανη.
Αυτό όμως που μπορεί να γίνει, είναι η αναζήτηση λύσεων εκ των ενόντων, που με χαμηλό κόστος θα μπορέσουν να καλύψουν αξιοπρεπώς τις ανάγκες. Εάν οι λύσεις αυτές αφορούν την αξιοποίηση υλικού το οποίο ενώ είναι δυνατό να προσφέρει έργο, οδεύει προς απόσυρση ή γίνεται εκμετάλλευσή του με χαμηλούς ρυθμούς, τότε το αποτέλεσμα μπορεί να θεωρηθεί ιδανικό. Η διατήρηση υπάρχοντος τύπου σε υπηρεσία δεν συνοδεύεται από τις επιβαρύνσεις εισόδου ενός νέου τύπου καθώς υφίσταται υποδομή υποστηρίξεως και ειδικότητες εκπαιδευμένου προσωπικού.
Έχουν αυτή την στιγμή οι Ένοπλες Δυνάμεις ελικόπτερα τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα εντασσόμενα στην ΜΑΕΕ; Έχουμε αναλύσει στο παρελθόν κατ’ επανάληψη την δυνατότητα συγκεντρώσεως όλων των ελικοπτέρων τύπων ΑΒ-212 και Bell 212 των τριών Κλάδων, προκειμένου να υποβληθούν σε ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού σε εξοπλισμό αποστολής και ηλεκτρονικά πτήσεως. Η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 4 Bell 212 που είχαν αγοραστεί για αποστολές VIP και πετούν ελάχιστα, η Αεροπορία Στρατού επιχειρεί ένα ακόμη του ιδίου τύπου στον ίδιο ρόλο ενώ στο Πολεμικό Ναυτικό παραμένουν 7 ΑΒ-212 σε ανθυποβρυχιακό ρόλο.
Η δρομολόγηση της αντικαταστάσεως των ΑΒ-212 από το Πολεμικό Ναυτικό, μετά την προμήθεια ισαρίθμων MH-60R, ανοίγει την προοπτική για την ιδέα της “νέας ζωής” των παλαιών ελικοπτέρων, που ως 12 μονάδες συνολικώς, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες υπηρεσίες στην ΜΑΕΕ. Και από αυτή την άποψη, η συγκρότηση της ΔΕΠ με το “ειδικό βάρος” της, εξασφαλίσει ευμενείς προϋποθέσεις για μια κεντρική προσπάθεια αναβαθμίσεως των 12 ελικοπτέρων υπό διακλαδική αντίληψη, καθώς και οι τρεις Κλάδοι διαθέτουν ιπταμένους και τεχνικό προσωπικό εξοικειωμένα με τον τύπο.
Τα ΑΒ-212/Bell 212 έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αξιόπιστα πτητικά μέσα και παρά την σκληρή χρήση τους από το Πολεμικό Ναυτικό, δομικώς βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση. Τα 5 Bell 212 των άλλων Κλάδων που αγοράστηκαν την “εποχή Αβέρωφ” για μετακινήσεις της ηγεσίας, έχουν ελάχιστες ώρες στο ενεργητικό τους αφού το έργο τους αναλήφθηκε πιο αποδοτικά και με χαμηλότερο κόστος από νεωτέρους τύπους ελικοπτέρων. Αυτό σημαίνει ότι με ένα βασικό πρόγραμμα αναβαθμίσεως του ηλεκτρονικού εξοπλισμού των ελικοπτέρων, ώστε να αποκτήσουν “ψηφιακό” πιλοτήριο, την εγκατάσταση αισθητήρα FLIR, σταθμών ασυρμάτων για ασφαλείς επικοινωνίες με χερσαίες και αεροπορικές δυνάμεις, όσο και ηλεκτρονικά συστήματα αυτοπροστασίας, μπορούν να καλύψουν επαρκέστατα τις σύγχρονες απαιτήσεις. Πρόκειται για δικινητήρια ελικόπτερα, με τυπική ικανότητα μεταφοράς ομάδος 8 ανδρών και με ανάγκες υποστηρίξεως – συντηρήσεως καθόλου εξεζητημένες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αρκετές στρατιωτικές υπηρεσίες εξακολουθούν να τα εκμεταλλεύονται επιχειρησιακώς, αφού τα έχουν υποβάλει σε πρόγραμμα αναβαθμίσεως.
Τα ελικόπτερα, μπορούν να δεχθούν και φορτία οπλισμού, όπως καλάθους ρουκετών 70 mm και πολυβόλα, για στοιχειώδη ικανότητα υποστηρίξεως με πυρά. Επιπλέον, με κατάλληλες παρεμβάσεις, μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο ελικοπτέρων Διοικήσεως & Ελέγχου (C2) για Ειδικές Επιχειρήσεις, αποδεσμεύοντας ικανότερα ΝΗ-90 για το σκέλος της αεροπορικής εφόδου προς διείσδυση και απαγκίστρωση τμημάτων.
Όπως έχουμε αναλύσει, οι βασικές προσεγγίσεις που μπορούν να γίνουν για τα 12 AB-212/Bell 212 είναι δύο:
- να ενταχθούν ως Λόχος στην ΜΑΕΕ προς ενίσχυση του δυναμικού της και υποστήριξη των δυνάμεων της ΔΕΠ.
- να ενταχθούν ως δεύτερη Μοίρα SAR/CSAR στην Πολεμική Αεροπορία, επιτρέποντας την απόσυρση των μονοκινητηρίων ΑΒ.205Α1, ώστε δίπλα στα 12 Super Puma να υπερδιπλασιασθεί το δυναμικό ελικοπτέρων SAR/CSAR της Πολεμικής Αεροπορίας. Η νέα Μοίρα, στο πλαίσιο ενός ευέλικτου σχήματος υπό την ΔΕΠ, θα μπορεί να έχει διπλό ρόλο, μοιράζοντας το έργο της μεταξύ Ειδικών Επιχειρήσεων υπέρ της ΔΕΠ και SAR/CSAR υπέρ της Πολεμικής Αεροπορίας. Η συνεισφορά της Πολεμικής Αεροπορίας στην ΔΕΠ σήμερα, δεν περιλαμβάνει μέσα.
Στα 25 Chinook και 20 NH-90 της Αεροπορίας Στρατού, η προσθήκη 12 αναβαθμισμένων ΑΒ-212/Bell 212, θα αντιπροσωπεύει σημαντική ενίσχυση του δυναμικού ελικοπτέρων μεταφορών. Τα Huey αποσύρονται σταδιακώς και η εξεύρεση “έτοιμων” ελικοπτέρων ανάλογης κατηγορίας αλλά ανωτέρων επιδόσεων εντός ελαχίστου χρόνου που θα παραμείνουν σε υπηρεσία ανέτως επί 20 χρόνια, είναι μια καλή ευκαιρία.
Λύσεις τέτοιας φύσεως, βρίσκουν συνήθως αντιστάσεις συλλήψεως και υλοποιήσεως εξαιτίας Κλαδικής ακαμψίας ενώ και σε “πολιτικό” επίπεδο, η πίεση εμπορικών αντιπροσώπων κατευθύνεται σε νέα πανάκριβα οπλικά συστήματα που “ενδιαφέρουν” περισσότερο από πλευράς κόστους – κέρδους ενώ οι προτάσεις αναβαθμίσεως μένουν στα συρτάρια. Όμως η δεκαετής περίοδος της δημοσιονομικής κρίσεως αποδεικνύεται ότι παρατείνεται και οι επιτελείς πρέπει να παραμένουν σε εγρήγορση για λύσεις εκ των ενόντων με χαμηλό κόστος.
