Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Κατά την ομιλία του στις 19 Ιανουαρίου, ο απερχόμενος Α/ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ιωάννης Δρυμούσης ΠΝ, ανέφερε στις βασικές γραμμές της προτάσεως στην οποία κατέληξε το Πολεμικό Ναυτικό για την ενίσχυσή του με κύριες μονάδες κρούσεως: «Οι τρεις νέες φρεγάτες Belhara και οι 4 αναβαθμισμένες MEKO με την ένταξή τους στο Στόλο μας δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν την απειλή, και συνεπώς συντάχθηκε πρόταση βραχυπρόθεσμης ανανέωσης του Στόλου, η οποία παρουσιάσθηκε στο υψηλότατο επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας έχοντας ως κέντρο βάρους αφενός την αντικατάσταση των φρεγατών τύπου S με νέας κατασκευής φρεγάτες πολλαπλού ρόλου αεράμυνας, με μεγάλη ισχύ πυρός σε όλες τις μορφές πολέμου, οι οποίες απαιτείται να κατασκευασθούν στην Ελλάδα, ώστε η εν συνεχεία υποστήριξή τους να είναι δυνατή και οικονομοτεχνικά συμφέρουσα καθώς αφετέρου την πρόσκτηση μετά επιθεώρηση από το ΠΝ κατάλληλων μικρότερων μεταχειρισμένων ναυτικών μονάδων. Για το εν λόγω πρόγραμμα δόθηκαν οι απαραίτητες κατευθύνσεις από την πολιτική ηγεσία και αναλήφθηκαν άμεσα ενέργειες προκειμένου να διερευνηθεί η εφικτότητα, να τεθούν χρονοδιαγράμματα και να υπολογισθούν τα απαιτούμενα κόστη πρόσκτησης των εν λόγω ναυτικών μονάδων προκειμένου στη συνέχεια να ληφθούν οι απαιτούμενες αποφάσεις για την υλοποίηση εν λόγω προγραμμάτων σύμφωνα πάντα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο».
Ως προς την πρόσκτηση μεταχειρισμένων μονάδων, είναι γνωστό ότι η συζήτηση από το 2023 αφορά την παραχώρηση 4-6 LCS από το Ναυτικό των ΗΠΑ. Η θεωρητική εξέταση, εδώ και καιρό έχει περάσει στο στάδιο της αναλήψεως συγκεκριμένων ενεργειών από την πλευρά του Πολεμικού Ναυτικού. Όπως έχει γράψει ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ από την πρώτη στιγμή, η περίπτωση εξετάζεται υπό δύο βασικές προϋποθέσεις: την παραλαβή μονάδων στις οποίες έχει επιλυθεί το πρόβλημα του μειωτήρα στο προωστήριο σκεύος και την δωρεάν παραχώρηση, αν και το τελευταίο δεν θα απαλλάξει από το κόστος για οπλισμό, συστήματα αποστολής και τις όποιες μετασκευές.
Η περίπτωση των LCS απασχόλησε το Πολεμικό Ναυτικό, ως οι μόνες μονάδες με προοπτική διαθεσιμότητος και σε ικανό αριθμό. Επισήμως, σχετικές ελληνοαμερικανικές συζητήσεις τα προηγούμενα έτη, αφορούσαν και δύο καταδρομικά κλάσεως TICONDEROGA ωστόσο, η περίπτωση αυτών έθετε σειρά ερωτημάτων και για τις δύο πλευρές.
Η πρόταση ναυπηγήσεως νέων φρεγατών στην Ελλάδα, σχετίζεται με τις παλαιότερες προτάσεις συμμετοχής της χώρας στο πρόγραμμα FFG(X) του Ναυτικού των ΗΠΑ. Μετά την ανάθεση συμβάσεως τον Απρίλιο του 2020 στην Fincantieri/Marinette Marine Ltd, το πρόγραμμα φρεγάτας πολλαπλού ρόλου κατευθυνομένων πυραύλων μετονομάσθηκε FFG-62, που στοχεύει στην ναυπήγηση 20 συνολικώς πλοίων. Μέχρι σήμερα έχουν ανατεθεί συμβάσεις για 4 και στο Οικονομικό Έτος 2024 αναμένεται να περιληφθεί χρηματοδότηση για ανάθεση συμβάσεως 2 επιπλέον. Ήδη η παράδοση της πρώτης φρεγάτας μετακυλίθηκε το 2027, για λόγους παραγωγής των ναυπηγείων.
Το Πολεμικό Ναυτικό προτείνει την αποστολή επισήμου αιτήματος στις ΗΠΑ για την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας (MoU) ώστε η Ελλάδα να ενταχθεί στην φάση Έρευνας & Ανάπτυξης (R&D) του προγράμματος FFG-62, με σκοπό την προμήθεια αριθμού φρεγατών, οι οποίες θα ναυπηγηθούν στην Ελλάδα. Ανεξαρτήτως της διαθέσεως που υπάρχει από την Σύμμαχο, η ύπαρξη θεσμικών εμποδίων, υποχρέωσε το Πολεμικό Ναυτικό να εξετάσει και ένα εναλλακτικό σχέδιο, επάνω όμως στις ίδιες βασικές γραμμές της προτάσεως ναυπηγήσεως φρεγατών.
Αυτό το Plan B, προβλέπει την ανάθεση συμβάσεως στην ιταλική Fincantieri για την προμήθεια φρεγατών FREMM (στις οποίες στηρίζεται το σχέδιο FFG-62) με “ελληνοποιημένη” διαμόρφωση. Το Πολεμικό Ναυτικό έχει εργασθεί εκτενώς παλαιότερα σε μία διαμόρφωση FREMM που θα κάλυπτε τις ανάγκες του, κατά τις διαπραγματεύσεις με την Naval Group. Την εποχή εκείνη, η γαλλική διαμόρφωση είχε κριθεί ανεπαρκής από πλευράς αντιαεροπορικής ισχύος πυρός και το Πολεμικό Ναυτικό απαιτούσε πέραν των 32 βλημάτων μεγάλου βεληνεκούς Aster 30, την προσθήκη επιπλέον εκτοξευτών για 24 βλήματα μέσου βεληνεκούς MICA VL. Τώρα όμως, η “ελληνοποιημένη” FREMM, προτείνεται να φέρει αμερικανικά συστήματα αποστολής και οπλισμό, ώστε να συμβαδίζει κατά το δυνατόν περισσότερο με την διαμόρφωση της FFG-62, διευκολύνοντας την εν συνεχεία υποστήριξη και την αποπληρωμή. Επομένως, μιλάμε για μία “αμερικανοποιημένη” FREMM.
Και στις δύο περιπτώσεις, κοινό σημείο αναφοράς είναι η ναυπήγηση των φρεγατών στην Ελλάδα και η συνεργασία με την Fincantieri. Ο ιταλικός οίκος έχει συνάψει ήδη συνεργασία με την αμερικανική ONEX που ελέγχει τα ναυπηγεία Ελευσίνας, την ανάπτυξη των οποίων υποστηρίζει ο αμερικανικός αναπτυξιακός οργανισμός DFC.
Το ότι η πολιτική ηγεσία είναι ενήμερη για την πρόταση του Πολεμικού Ναυτικού, μπορεί να μην σημαίνει κάτι περισσότερο απ’ ό,τι και σε άλλες περιπτώσεις προγραμμάτων τα οποία ματαιώθηκαν. Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο ΥΕΘΑ, προβάλουν μία εικόνα περικοπών στους εξοπλισμούς, με πρώτο το υπ’ αριθμόν ένα εν εξελίξει πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού, αυτό της νέας κορβέτας που έχει παγώσει ουσιαστικώς από τα τέλη του 2022. Για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, η αντίληψη αυτή επιδιώκεται να ενδυθεί τον μανδύα της νέας προτεραιοποιήσεως στα προγράμματα. Το ότι σε αυτό το περιβάλλον σχεδιάζεται πρόταση ναυπηγικού προγράμματος ύψους μερικών δισεκατομμυρίων, στηρίζεται προφανώς στην προοπτική συμφωνίας με τις ΗΠΑ για παραχώρηση δανείων FMF στην Ελλάδα.
Επί της ουσίας, ο απερχόμενος Α/ΓΕΝ κοινοποίησε την πρόταση του Πολεμικού Ναυτικού που διαμορφώθηκε επί της αρχηγίας του κι αφήνει ως καταγραφείσα “κληρονομια”. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ναύαρχος Δρυμούσης έκρινε σκόπιμο να αναφερθεί αριθμητικώς και στις 4 φρεγάτες MEKO 200 που αποτελούν το αντικείμενο προγράμματος εκσυγχρονισμού, το οποίο ο ΥΕΘΑ έχει αφήσει ευθέως να εννοηθεί ότι θα περικοπεί… Η κίνηση έρχεται στο “παρά πέντε” της αναθεωρήσεως προτεραιοτήτων στα προγράμματα, που έχει εξαγγείλει ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας, διαδικασία η οποία θα αναληφθεί πλέον από την νέα στρατιωτική ηγεσία.
Μέσα σε περιρρέουσες συνθήκες περικοπών των εξοπλιστικών δαπανών, προκαλεί εντύπωση η κατάρτιση σχεδίου ναυπηγικού προγράμματος για νέα φρεγάτα. Διαφαίνεται ότι η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού πόνταρε στα χαρακτηριστικά “στρατηγικής συμφωνίας” με τις ΗΠΑ, που έχει μία τέτοια πρόταση, ώστε να καταστεί πιο ελκυστική στην πολιτική ηγεσία. Πολύ περισσότερη εντύπωση δημιουργεί το γεγονός ότι ο Ναύαρχος Δρυμούσης θεωρεί ένα τέτοιο πρόγραμμα, ύψους μερικών δισεκατομμυρίων, ως λύση «βραχυπρόθεσμης ανανέωσης»!
Συνοπτικώς, με την ομιλία του Ναυάρχου Δρυμούση κοινοποιήθηκε η πρόταση του Πολεμικού Ναυτικού για κύριες μονάδες κρούσεως και η ανάληψη ενεργειών ώστε να παρουσιαστούν όλα τα δεδομένα στην πολιτική ηγεσία. Τίποτα βεβαίως δεν μπορεί να προεξοφληθεί ως προς την λήψη αποφάσεων από την κυβέρνηση.
Η αποκάλυψη Δένδια για περικοπή των MEKO, ο “μικρός” Στόλος και οι μειώσεις εξοπλισμών
