Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 9 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Στρατόπεδο Ταγματάρχη Κ. Σέεμαν, όπου εδρεύει η Σχολή Αλεξιπτωτιστών, τελετή εορτασμού των 70 ετών ιστορίας της Σχολής Αλεξιπτωτιστών του Ελληνικού Στρατού. Παρόντες ήταν ο ΥΦΕΘΑ Αθανάσιος Δαβάκης και ο Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης ως εκπρόσωπος του Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Δημητρίου Χούπη.
Πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνου από τον ΥΦΕΘΑ, τον Α/ΓΕΣ και τον Στρατιωτικό Ακόλουθο των ΗΠΑ στην Ελλάδα Συνταγματάρχης Erik Bauer, στα μνημεία πεσόντων αλεξιπτωτιστών. Το πρόγραμμα περιελάμβανε και τελετή ονοματοδοσίας της αίθουσας Ελεύθερης Πτώσης της ΣΧΑΛ, προς τιμήν του Υπολοχαγού (ΠΖ) Ιωάννη Ζουμή, ο οποίος υπηρέτησε επί πολλά έτη στην Σχολή και συνέβαλε καθοριστικώς στην εξέλιξή της. Η ονοματοδοσία έλαβε χώρα μέσα σε ατμόσφαιρα έντονης συγκινήσεως από τους οικείους του Ιωάννη Ζουμή.
Εκτελέστηκαν επίσης άλματα στατικού ιμάντα στην θαλάσσια περιοχή του Ασπροπύργου και ελεύθερας πτώσης εντός του στρατοπέδου. Μετά το πέρας της τελετής, οι επίσημοι προσκεκλημένοι και οι επισκέπτες, είχαν την δυνατότητα να περιηγηθούν σε έκθεση μουσειακού εξοπλισμού.
Στην διάρκεια της τελετή, ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ, Ταξίαρχος Χρήστος Σπανίδης, εκφώνησε Ημερήσια Διαταγή, ιδιαιτέρως εμπνευσμένη, που κάλυπτε και το ιστορικό της πρώτης περιόδου από την ίδρυση της ΣΧΑΛ. Η Ημερήσια Διαταγή, αξίζει να διαβαστεί από όλους τους Αλεξιπτωτιστές, ως ελάχιστη ένδειξη αναγνωρίσεως των κόπων και της προσωπικής τους εκθέσεως σε κινδύνους κατά την υπηρεσία τους, στην αέναη προσπάθεια εξελίξεως των Ειδικών Δυνάμεων.
Η Ημερήσια Διαταγή, είχε ως εξής:
Κύριε ΥΦΕΘΑ, κύριε Α/ΓΕΣ, κύριοι επίτιμοι Α/ΓΕΕΘΑ, κα Αντιπεριφερειάρχα, κύριοι εκπρόσωποι του κ. Α/ΓΕΝ και Α/ΓΕΑ, κύριε Διοικητά της ΔΕΠ, κύριοι Ανώτατοι Αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αξιότιμοι Στρατηγοί ε.α., Αξιωματικοί, Ανθυπασπιστές και Οπλίτες των Ειδικών Δυνάμεων και Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, κύριοι Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί ε.α., σεβαστά μέλη των Οικογενειών των Πεσόντων Καταδρομέων και αλεξιπτωτιστών, κυρίες και κύριοι εκλεκτοί προσκλεκλημένοι, αγαπητοί αλεξιπτωτιστές, σε όποια από τις παραπάνω κατηγορίες και εάν ανήκετε.
Η Διεύθυνση Ειδικών Δυνάμεων του ΓΕΣ, έχει την ύψιστη τιμή να διοικεί 4 ιστορικούς εκπαιδευτικούς φορείς των Ενόπλων Δυνάμεων της Χώρας. Kαθένας τους, αποτελεί διαχρονικά, έναν ξεχωριστό χώρο για όσους επιλέγουν να δοκιμασθούν στις Ειδικές Δυνάμεις και τις Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων, δημιουργώντας μία ιστορία, που δίκαια τους έχει προσδώσει τον χαρακτηρισμό του λίκνου, της κοιτίδας δηλαδή, του τόπου, όπου γεννήθηκε κάτι σπουδαίο, όπως μαρτυρεί και η ετυμολογία του όρου. Είναι τρία Κέντρα: το ΚΕΕΔ, το ΚΕΑΠ και το ΚΕΟΑΧ. Και η Σχολή. Χωρίς προσδιορισμό για ποια Σχολή μιλάμε, αφού όλοι στον χώρο, στο άκουσμά της λέξης, φέρνουμε στο νου μας μόνον αυτήν. Η οποία είναι το λίκνο των αλεξιπτωτιστών. Γιατί σε αυτήν, γεννήθηκε κάτι σπουδαίο για τις Ειδικές Δυνάμεις, αλλά και διότι, κάθε φορά που ένας αλεξιπτωτιστής ολοκληρώνει τον κύκλο της εκπαίδευσής του, κάτι σπουδαίο δημιουργείται μέσα του.
Η Σχολή συμπληρώνει φέτος 70 έτη προσφοράς. Για 70 χρόνια, οι πτέρυγες του Έλληνα αλεξιπτωτιστή, συμβαδίζουν με τον θρυλικό πράσινο μπερέ, και μας καθοδηγούν σε δρόμους τιμής, ανδρείας και καθήκοντος. Μέσα από τη λειτουργία της, έχει γαλουχήσει, κατευθύνει και διδάξει σε γενεές Ελλήνων αλεξιπτωτιστών, υψηλά ιδανικά και ετοιμότητα για αυτοθυσία. Και μας δίνει σήμερα τη δυνατότητα, να εκτελέσουμε ένα ακόμη άλμα. Αυτή τη φορά όχι από αεροσκάφος ή ελικόπτερο, αλλά ένα άλμα στα βιώματα των πρωτοπόρων, που άνοιξαν κάποτε νέους ορίζοντες, κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Όλων αυτών που ανέβηκαν τα σκαλοπάτια και στάθηκαν μπροστά στον Πύργο της, με όνειρο να φορέσουν το δικό τους παράσημο ανδρείας. Την πουλάδα στο στήθος.
Η εκπαίδευση των πρώτων Ελλήνων αλεξιπτωτιστών πραγματοποιήθηκε στην Παλαιστίνη το 1943, από τον Ιερό Λόχο, ο οποίος εκτέλεσε άλμα στη Σάμο, που αποτελεί και το μοναδικό μέχρι σήμερα πολεμικό άλμα Ελλήνων αλεξιπτωτιστών. Προερχόμενος από εκείνη τη γενιά, ο Υποστράτηγος Ανδρέας Καλίνσκης, οραματίσθηκε αυτό που βλέπουμε σήμερα. Πρωτεργάτης στη δημιουργία των Ελληνικών Ειδικών Δυνάμεων, με παροιμιώδη επιμονή, κατόρθωσε το 1947 να προωθήσει τη συγκρότηση των πρώτων Λόχων Ορεινών Καταδρομών. Παράλληλα, σε επίπεδο Γενικού Επιτελείου Στρατού, πέτυχε τη δημιουργία ξεχωριστής Διεύθυνσης Καταδρομών, με πρώτο Διευθυντή τον ίδιο, εξασφαλίζοντας πλήρη υλικοτεχνική υποστήριξη, μέσω της Αμερικανικής Βοήθειας, θέτοντας τα θεμέλια για την ανάπτυξη των ειδικών δυνάμεων στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια, θα εμπνευστεί τη δημιουργία της Σχολής Αλεξιπτωτιστών. Απαραίτητο πρώτο βήμα για την υλοποίηση του οράματός του, ήταν η μετάβαση στις ΗΠΑ, προς εκπαίδευση, ικανών αξιωματικών, οι οποίοι μετά την επάνοδό τους θα αποτελούσαν τους πρώτους εκπαιδευτές. Το 1951 απευθυνόμενος στον Ταγματάρχη Περικλή Παπαθανασίου θα του πει: «Το όνειρό μου είναι να δημιουργήσω ένα σώμα Αλεξιπτωτιστών για τον Ελληνικό Στρατό», επιλέγοντας τον ίδιο, έναν ήρωα Ιερολοχίτη, για μετάβαση στη αντίστοιχη Σχολή του Αμερικανικού Στρατού, στο Φορτ Μπένινγκ. Μαζί του θα μεταβούν 2 Λοχαγοί. Αυτοί αποτέλεσαν και τον πρώτο πυρήνα για τη μετέπειτα συγκρότηση της ΣΧΑΛ και τον Αύγουστο του 1951 επέστρεψαν, φέροντες στο στήθος τις πτέρυγες των Αμερικανών αλεξιπτωτιστών.
Στην Ελλάδα όμως, συνάντησαν πλήθος διαδικαστικών προβλημάτων και ο Καλίνσκης χρειάστηκε να επιστρατεύσει την επιμονή του για να προχωρήσει στην υλοποίηση του οράματός του. Ο μετέπειτα Αντιστράτηγος ε.α. Χρήστος Φωτόπουλος, τότε Υπολοχαγός των Καταδρομών, Ιερολοχίτης, παλαίμαχος του Εμφυλίου και της Κορέας, επιτελής στην αρμόδια Διεύθυνση, διηγείται χαρακτηριστικά:
«Σε πρώτο κλιμάκιο αποφασίστηκε να ξεκινήσει εντός του ΓΕΣ/11 η σχετική διαδικασία για τη συγκρότηση της ΣΧΑΛ, η οποία θα εκδοθεί τον Μάιο του 1955.Ταυτόχρονα ορίστηκαν και οι δύο πρώτοι αξιωματικοί της. Ο Αντισυνταγματάρχης Παπαθανασίου, ως διοικητής, και ο Υπασπιστής του. Στη συνέχεια, ορίστηκαν ο διαχειριστής και ο υπεύθυνος συσκευασίας των αλεξιπτώτων και άρχισε ένας επιτελικός μαραθώνιος για τη σύνταξη των απαραίτητων διαταγών».
Μέχρι τότε, όλα ήταν σε θεωρητική βάση, αφού ακόμα δεν είχαν βρεθεί οι κατάλληλες εγκαταστάσεις, που θα φιλοξενούσαν τη Σχολή. Κατόπιν ερευνών βρέθηκε στην περιοχή του Ασπροπύργου, στην παρούσα θέση, ένας χώρος που φιλοξενούσε τη Σχολή Εμποροπλοιάρχων, ο οποίος βρισκόταν κοντά και σε αεροδρόμιο. Με κατάλληλες ενέργειες ολοκληρώθηκαν οι εργασίες και το ήμισυ περιήλθε στην κυριότητα του ΓΕΣ, ενώ ακολούθησε η διαμόρφωσή του, ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί το επίγειο σκέλος της εκπαίδευσης.
Η Αμερικανική Στρατιωτική Αποστολή στη χώρα, συγκρότησε τότε μία ειδική, ολιγομελή ομάδα, αποτελούμενη από Αμερικανούς αλεξιπτωτιστές, με επικεφαλής τον Αντισυνταγματάρχη Τζων Φίλιπς. Έναν εξαιρετικά έμπειρο αλεξιπτωτιστή, με τρία πολεμικά άλματα κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ και του πολέμου στην Κορέα, ο οποίος έμελλε να είναι το πρώτο θύμα της ΣΧΑΛ. Οι Αμερικανοί είχαν αναλάβει επίσης και τον εξοπλισμό, με όλο το απαραίτητο υλικό. Τα πρώτα αλεξίπτωτα που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν τα αμερικανικά Τ-7 και Τ-7Α, που διέφεραν σημαντικά σε σχέση με τα βρετανικά στα οποία είχαν εκπαιδευθεί οι Ιερολοχίτες.
Υπό τις διαταγές του Αντισυνταγματάρχη Παπαθανασίου, καθήκοντα Υποδιοικητή ανέλαβε ο Ταγματάρχης Παληατσάρας, μαχητής της Μέσης Ανατολής και του Εμφυλίου και πολυπαρασημοφορημένος για την πλούσια πολεμική του δράση, ενώ επικεφαλής εκπαίδευσης, ο Λοχαγός (ΠΖ) Τσιγκούνης.
Έτσι, τον Ιούλιο του 1955, η ΣΧΑΛ ήταν έτοιμη να υποδεχτεί την 1η Εκπαιδευτική Σειρά. Ήταν όλοι τους εθελοντές, συνολικά 31 άνδρες, από τους οποίους, ο ένας ο διοικητής και οι άλλοι 2 οι εκπαιδευτές. Από τους υπόλοιπους, οι 20 ήταν μόνιμα στελέχη και οι 8 στρατιώτες. Μαζί τους εκπαιδεύτηκε και η ολιγομελής αμερικανική αποστολή, με επικεφαλής των Αντισυνταγματάρχη Φίλιπς, συνολικά 9 άτομα.
Από τους αξιωματικούς, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία και βαθμό ήταν παλαιοί Ιερολοχίτες, οι οποίοι είχαν ήδη εκπαιδευτεί ως αλεξιπτωτιστές στη Μέση Ανατολή από τους Βρετανούς. Όμως, όπως επισήμανε χαρακτηριστικά ο Αντισυνταγματάρχης Παπαθανασίου «άλλο Ιερός Λόχος και Μέση Ανατολή, και άλλο αλεξιπτωτιστές των Δυνάμεων Καταδρομών στη δεκαετία του ΄50. Διαφορετική εκπαίδευση, διαφορετικά αλεξίπτωτα, διαφορετική φιλοσοφία. Για αυτό έπρεπε ακόμα και αυτοί, οι οποίοι είχαμε αποκτήσει τις πτέρυγες των Βρετανών, να επανεκπαιδευτούμε στα νέα αλεξίπτωτα και τεχνικές».
Έπειτα από επίγεια εκπαίδευση 4 εβδομάδων, οι εκπαιδευόμενοι επιβιβάσθηκαν σε τρία μεταφορικά αεροσκάφη C-47 της 355 Μοίρας Μεταφορών στο αεροδρόμιο Ελευσίνας και πραγματοποίησαν το πρώτο τους άλμα στη Ζώνη Ρίψεων Μεγάρων.
Ο Λοχαγός Τσιγκούνης θυμάται: «Το πρώτο μου άλμα επί ελληνικού εδάφους μου επεφύλαξε έκπληξη. Ήμουν στο πρώτο από τα τρία αεροσκάφη με τους εκπαιδευόμενους αλεξιπτωτιστές και θα έπρεπε, στην πρώτη διέλευση, να πέσω μόνο εγώ, ως δοκιμαστής αέρος. Ο Στρατηγός Καλίνσκης είχε προσκαλέσει στη ΖΡ Μεγάρων πλήθος επισήμων, για να παρακολουθήσουν την πρώτη πτώση των Ελλήνων αλεξιπτωτιστών. Όταν έκανα το άλμα, κανείς δεν περίμενε ότι δεν θα μου άνοιγε το κύριο αλεξίπτωτο. Αμέσως το διαπίστωσα και προέβην σε ενέργειες για να ανοίξω το εφεδρικό. Προτού ανοίξω το εφεδρικό, όλοι οι παριστάμενοι θεατές του άλματος είχαν “παγώσει”. Μόλις άνοιξε, άκουσα το χειροκρότημα των παρισταμένων, που διαδέχτηκε την αρχική τους αγωνία. Η προσγείωσή μου πραγματοποιήθηκε κανονικά και χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Με τη δεύτερη διέλευση του αεροσκάφους, άρχισαν να πέφτουν οι εκπαιδευόμενοι μαθητές της Σχολής, με επικεφαλής τον Διοικητή μας Αντισυνταγματάρχη Παπαθανασίου.
Μετά το πρώτο άλμα στη ΖΡ Μεγάρων, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή δεν επέτρεπαν τη διενέργεια και άλλων αλμάτων. Για τον λόγο αυτό, η διοίκηση της Σχολής αναζητούσε εναλλακτική ΖΡ. Ο Αντισυνταγματάρχης Φίλιπς πρότεινε την περιοχή του Τατοΐου, στον χώρο του αεροδρομίου, όπου τις απογευματινές ώρες, που κόπαζαν το μελτέμια, μπορούσαν να γίνουν άλματα. Η διοίκηση, αφού ήλεγξε την πρόταση, την ενέκρινε και στη συνέχεια, έλαβα εντολή να προετοιμάσω το άλμα. Στο αεροδρόμιο Ελευσίνας μπήκαμε σε 3 αεροσκάφη Ντακότα και πριν επιβιβασθούμε σε αυτά, ο Φίλιπς μου ζήτησε να πέσει αυτός πρώτος, ως δοκιμαστής αέρος. Εγώ δέχτηκα και μπήκα στο δεύτερο αεροσκάφος. Όταν βρεθήκαμε πάνω από το αεροδρόμιο του Τατοΐου, πραγματοποιήθηκε ένας πρώτος κύκλος από τα αεροσκάφη. Από την ανοικτή πόρτα του δικού μου, έβλεπα τον Φίλιπς στο άλλο αεροσκάφος να είναι έτοιμος να πηδήσει. Φεύγει και ανοίγει κανονικά το αλεξίπτωτό του. Από τη θέση που ήμουν, τον βλέπω να κατεβαίνει κανονικά και να προσγειώνεται στο έδαφος. Μόλις το είδα αυτό, ετοιμάστηκα στη συνέχεια να πηδήξω και εγώ. Τότε βλέπω ένα τζιπ να κατευθύνεται με ταχύτητα στο σημείο που είχε προσγειωθεί ο Φίλιπς. Την ίδια στιγμή, στο αεροπλάνο μου, άναψε ένα κόκκινο φωτάκι, που σήμαινε ότι δεν έπρεπε να κάνω άλμα. Ρωτώ τον πιλότο και μου είπε, ότι έλαβε σχετική εντολή από το έδαφος για τη ματαίωση του άλματος, ενώ ταυτόχρονα διατάχθηκε να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο, μαζί με τα άλλα δύο αεροσκάφη. Μετά την προσγείωση των αεροσκαφών πληροφορηθήκαμε ότι ο Φίλιπς είχε τραυματισθεί θανάσιμα, κατά την επαφή του με το έδαφος, όταν κατά την προσγείωσή του, μια στιγμιαία ριπή ανέμου παρέσυρε απότομα το αλεξίπτωτό του, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, αντί να πατήσει στο έδαφος με τα πέλματα των ποδιών του, να πέσει με την πλάτη και να χτυπήσει δυνατά με το πίσω το μέρος του κράνους του, τον αυχένα. Αυτό το κτύπημα στάθηκε μοιραίο για αυτόν τον εξαιρετικά έμπειρο αλεξιπτωτιστή με τα 210 άλματα στο ενεργητικό του».
Ο Αντισυνταγματάρχης Φίλιπς ήταν το πρώτο θύμα της ΣΧΑΛ κατά την πρώτη εκείνη δύσκολη φάση της ιστορίας της. Κατόπιν των παραπάνω, το μέλλον της Σχολής, προς στιγμήν ήταν αβέβαιο. Την πλάστιγγα έγειρε όμως, η αποφασιστική κίνηση του Διοικητή της, με μία ενέργεια χαρακτηριστική του ορμητικού πνεύματος του Ιερολοχίτη, ο οποίος αναφέρει σχετικά: «Τυχόν διακοπή της εκπαίδευσης της 1ης σειράς, είναι σίγουρο ότι θα είχε καταστρεπτικά αποτελέσματα για το ηθικό των ανδρών και το μέλλον της Σχολής. Την ημέρα που όλοι μας αποχαιρετήσαμε την σορό του άτυχου Αντισυνταγματάρχη Φίλιπς, που μεταφέρθηκε με στρατιωτικό αεροσκάφος στις ΗΠΑ, με εντολή μου, όλοι οι εκπαιδευόμενοι, μαζί με τους εκπαιδευτές τους, ετοιμάστηκαν και πραγματοποιήσαμε το δεύτερο άλμα που ήταν απόλυτα επιτυχές. Το νερό οριστικά είχε μπει στο αυλάκι και δεν γύρισε ποτέ πίσω».
Μετά την πραγματοποίηση των προβλεπόμενων 5 αλμάτων, όλοι οι εκπαιδευόμενοι θεωρήθηκαν ως «επιτυχόντες αλεξιπτωτιστές» και την επομένη, 27η Αυγούστου 1955, έλαβε χώρα η απονομή των πτυχίων και των πτερύγων, από τον Υποστράτηγο Καλίνσκη.
Μετά τον θάνατο του Φίλιπς, στη θέση του, τοποθετήθηκε ο Αντισυνταγματάρχης Μόρτον και μέχρι το τέλος του 1955, εκπαιδεύτηκαν άλλες δύο σειρές.
Στη 2η σειρά, εκπαιδεύτηκαν: δύο Αμερικανοί στρατιωτικοί, ο υποδιοικητής της και άλλα 56 άτομα. Από τη σειρά αυτή άρχισε η εκπαίδευση αξιωματικών του Σώματος Εφοδιασμού-Μεταφορών (ΣΕΜ), για να επανδρώσουν αργότερα, ως «πυρήνες», τους πρώτους ΛΕΑΣ (Λόχους Εναέριων Αποστολών Στρατού) για τη ρίψη των από αέρος εφοδίων.
Στην 3η σειρά, εκπαιδεύτηκε αποκλειστικά προσωπικό του Ελληνικού Στρατού. Μεταξύ των εκπαιδευομένων ήταν και ο Υπολοχαγός Φωτόπουλος, ο οποίος αναφέρει:
«Η Σχολή είχε διατηρήσει τα υπάρχοντα κτίρια του στρατοπέδου, δηλαδή το κεντρικό κτίριο, το Διοικητήριο, δύο-τρία άλλα μικρότερα κτίρια για αποθήκες και εμείς, οι εκπαιδευόμενοι μέναμε σε ΤΟΛ. Στη συνέχεια διαμορφώθηκαν οι εξής εγκαταστάσεις:
– Ένα παλιό αεροσκάφος «Ντακότα», που το φέραμε και το διαμορφώσαμε κατάλληλα για να εκπαιδευτούμε στην «έξοδο» από το αεροσκάφος.
– Οι «αρτάνες» του αλεξιπτώτου, για να αναπαριστούμε τις κινήσεις που κάνουμε στον αέρα.
– Το «τρενάκι», όπου κρεμόμαστε με ένα συρματόσχοινο στο κενό και μόλις φτάναμε σε ύψος περίπου 2 μέτρων από το έδαφος, ο εκπαιδευτής απελευθέρωνε τους ιμάντες και έτσι μας άφηνε να πέσουμε στο έδαφος.
– Ο «Πύργος», ξύλινης κατασκευής και ύψους 11,5 μέτρων, που αποτελεί το όριο ιλίγγου για τους εκπαιδευόμενους. Είχε τρία “πατώματα” και ένα τέταρτο, από το οποίο εξήρχετο το συρματόσχοινο με κλίση προς τα κάτω για να κατέλθει ο εκπαιδευόμενος αλεξιπτωτιστής σε μία κεκλιμένη διεύθυνση.
– Και τέλος η «πλατφόρμα», ένα ξύλινο κατασκεύασμα ύψους περίπου 1,5 μέτρου, όπου οι εκπαιδευόμενοι ανέβαιναν επάνω και με εντολή του εκπαιδευτή εκτελούσαν προσγειώσεις στο έδαφος».
Ενδεικτικό του πνεύματος που επικρατούσε στη Σχολή την εποχή εκείνη, σύμφωνα με μαρτυρία και πάλι του Διοικητή του ΛΕΚ, Λοχαγού Τσιγκούνη, είναι το παρακάτω περιστατικό: «Ιατρός της Σχολής τοποθετήθηκε ο έφεδρος Ανθυπίατρος Φωστηρόπουλος, ο οποίος ασκούσε τα καθήκοντά του με ζήλο και προθυμία. Το μόνο του παράπονο ήταν ότι δεν του επέτρεπε η Υπηρεσία να εκπαιδευτεί και αυτός στο αλεξίπτωτο, με το αιτιολογικό ότι δεν μπορούσαν να εκπαιδευτούν έφεδροι αξιωματικοί. Έπειτα από επίμονα αιτήματά του, αποφασίστηκε να παρακολουθήσει την εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου άλματος, το κύριο αλεξίπτωτό του δεν άνοιξε. Δεν έχασε την ψυχραιμία του, “άνοιξε” το εφεδρικό και προσγειώθηκε με ασφάλεια στο έδαφος. Έπειτα από εντολή του Διοικητή μου φώναξα στους αλεξιπτωτιστές που μόλις είχαν προσγειωθεί να ετοιμάζονται για το επόμενο τρίτο άλμα τους, αμέσως μετά. Ο πρώτος που σηκώθηκε για να ετοιμαστεί ήταν ο έφεδρος ανθυπίατρος Φωστηρόπουλος. Ο Αντισυνταγματάρχης Μόρτον, ο οποίος παρευρισκόταν στο άλμα και παρακολουθούσε τη σκηνή, με πλησίασε και μου είπε στο αυτί. “Θαυμάζω το μεγαλείο της ψυχής των Ελλήνων. Κανένας άλλος αλεξιπτωτιστής στον κόσμο ολόκληρο, δεν θα σηκωνόταν να κάνει, αμέσως τουλάχιστον, άλλο άλμα, έπειτα από το σοκ που πέρασε προηγουμένως. Θα περνούσαν μέρες για να ξαναεπιχειρήσει άλλο άλμα. Τον συγχαίρω και θα ενεργήσω τα δέοντα για να τιμηθεί για την ενέργειά του αυτή”».
Το 1963 η σχολή αναδιοργανώθηκε και μετονομάστηκε σε Απόσπασμα Αλεξιπτωτιστών, ενώ το1965 πήρε ξανά την αρχική της ονομασία, με την οποία θα συνεχίσει τη λειτουργία της μέχρι σήμερα.
Όλα αυτά τα χρόνια, εκπαιδεύοντας χιλιάδες αλεξιπτωτιστές, η Σχολή μεταφέρει διαχρονικά σε κάθε εκπαιδευόμενο, μέσα από το πέρασμά του από αυτές τις εγκαταστάσεις, την πειθαρχία, με την κυριολεκτική έννοια του όρου. Με προσήλωση στην απαρέγκλιτη τήρηση συγκεκριμένων διαδικασιών, ταυτόχρονα και από όλους. Σε έναν χώρο, όπου σε κάθε άλμα, όταν σηκώνεται το «στικ» με εντολή του Αρχηγού Ρίψεως, άπαντες, ανεξαρτήτως βαθμού, τηρούν σιωπηλά και με θρησκευτική ευλάβεια την τελευταία φράση του όρκου τους, «…και διάγουν εν γένει, ως πιστοί και φιλότιμοι στρατιώτες…». Μία αυστηρή εφαρμογή πειθαρχημένων ενεργειών, από κάθε υποψήφιο, ίδιων επί δεκαετίες, που δεν ξεχνιούνται ποτέ. Γι΄ αυτό και είναι σίγουρο, πως εάν αυτή τη στιγμή, καλέσουμε τους γηραιότερους παριστάμενους αλεξιπτωτιστές, να δέσουν τα μάτια και να εκτελέσουν ροή πηδώντας από την πόρτα της εκπαιδευτικής εγκατάστασης του αεροσκάφους, το σώμα θα αποκτήσει άμεσα μνήμη, και θα εφαρμόσουν κάθε κίνηση με τον ορθό τρόπο. Και μέσα από αυτήν την επανάληψη, μεταφέρει η Σχολή στους εκπαιδευόμενους, την υιοθέτηση της άμεσης αντίδρασης απέναντι στον κίνδυνο. Με το χαρακτηριστικό όμως της απόλυτης εμπιστοσύνης, σε ό,τι κρύβεται πίσω από τις διαδικασίες που εφαρμόζονται σωστά.
Σήμερα τιμούμε αυτήν την εμπιστοσύνη που καλλιέργησε η Σχολή στον θεσμό της. Την ίδια εμπιστοσύνη που νίκησε τις αρχικές αντιξοότητες και εδραίωσε την αξιοπιστία της. Εμπιστοσύνη ότι, οι ανώνυμοι εκπρόσωποί της, εφαρμόζουν σωστά τα προβλεπόμενα. Με αποτέλεσμα να τους εμπιστευόμαστε τυφλά, εκτελώντας άλμα στο κενό, ρισκάροντας, χωρίς να τους γνωρίζουμε. Εμπιστοσύνη στον κάθε συσκευαστή και επιθεωρητή των αλεξιπτώτων. Κανένας αλεξιπτωτιστής, όταν παίρνει το κύριο και το εφεδρικό αλεξίπτωτο για να ντυθεί, δεν ρωτάει ποιος το συσκεύασε. Θεωρεί δεδομένο ότι αυτός που το έκανε, είναι πιστοποιημένος, το έκανε σωστά, αλλά και ελέγχθηκε με τον ορθό τρόπο. Εμπιστοσύνη στον Αρχηγό Ρίψεως και τον βοηθό. Κανείς δεν αλλάζει έξοδο, επιλέγοντας τον Αρχηγό που θα τον ρίξει.
Τη σημερινή εκδήλωση την παρακολουθούν διάφορες κατηγορίες επισκεπτών. Κάθε μία, την βλέπει με άλλα μάτια. Με άλλα την παρακολουθούν όσοι δεν εκτέλεσαν ποτέ τους άλμα. Με άλλα όσοι είναι αλεξιπτωτιστές. Και από τους τελευταίους, με διαφορετικά μάτια οι πρώην και με άλλα οι ενεργοί. Με άλλα οι αλεξιπτωτιστές Στατικού Ιμάντα και με διαφορετικούς συνειρμούς οι πτυχιούχοι Ελευθέρας. Με άλλα οι διατελέσαντες Διοικητές. Αλλά και από αυτούς, με άλλα οι πρόσφατοι, και με διαφορετική συγκίνηση οι αρχαιότεροι αυτών.
Όλοι όμως, φέρνουν στη μνήμη τους κοινές στιγμές. Αμέτρητες επαναλήψεις εντολών στην επίγεια εκπαίδευση. Την αναμονή στον αεροδιάδρομο, επιθεωρημένοι, καθήμενοι δίπλα-δίπλα, περιμένοντας να χαράξει. Αισθάνονται ξανά, μία περίεργη αίσθηση από ένα μίγμα θερμού αέρα και καυσίμου προσεγγίζοντας τη ράμπα για επιβίβαση. Την αγωνία στο βλέμμα του συναδέλφου, στο κάθισμα του αεροσκάφους, με το ένα χέρι στον στατικό και το άλλο στο εφεδρικό, που είναι ο καθρέφτης της δικής τους αγωνίας. Νιώθουν στιγμιαία τον δροσερό αέρα να τους χτυπά, στο άνοιγμα της πόρτας του αεροπλάνου, παίρνοντας για ένα δευτερόλεπτο την αίσθηση από την άνοδο της αδρεναλίνης. Και τέλος την αυτοπεποίθηση, μόλις ανοίγει το αλεξίπτωτο ή μετά την προσγείωση, ξεγελώντας το νόμο της βαρύτητας.
Την ιστορία των θεσμών τη δημιουργούν οι συμπεριφορές, οι αντιδράσεις των ανθρώπων. Των ανθρώπων που στήριξαν τους θεσμούς στις οριακές στιγμές τους. Όλοι αυτοί, έγραψαν εκείνη την περίοδο το σημαντικότερο κομμάτι της ιστορίας της Σχολής, και το έγραψαν όμορφα, βάζοντας βαθιές ρίζες, στα πρώτα χρόνια που έπαιρνε αυτή τα πατήματα της. Με αντιδράσεις, όπως του πρώτου Διοικητή, που όπως αναφέρθηκε, στην 1η Σειρά Εκπαιδεύσεως, όταν θα συμβεί θανάσιμο ατύχημα στον ίδιο τον επικεφαλής Εκπαιδευτή, θα κοιτάξει μπροστά και όχι πίσω, και θα εκδώσει διαταγή για άμεση εκτέλεση νέου άλματος. Δημιουργώντας ιστορική παρακαταθήκη σε όλους τους συνεχιστές του, πώς να αντιδρούν μετά από κάποιο ατύχημα ή δυσλειτουργία.
Αντιδράσεις όπως του Ιερολοχίτη Υποστράτηγου Παπαγεωργόπουλου, που στη δεκαετία του 1950, ενόψει ενδεχόμενης τοποθέτησής του ως Διοικητή των Δυνάμεων Καταδρομών, εξέφρασε στον Διοικητή της Σχολής, την επιθυμία να εκπαιδευτεί και ο ίδιος ως αλεξιπτωτιστής. Αλλά και την απάντηση που έλαβε από εκείνον, ότι ‘’δεν θα υπάρξει κανένα πρόβλημα Στρατηγέ, αρκεί κάθε ημέρα που θα έρχεστε στο στρατόπεδο να αφήνεται έξω από την Πύλη του στρατοπέδου, τον βαθμό και την ιδιότητα, σας’’, στοιχείο το οποίο αποδέχθηκε αμέσως.
Με αντιδράσεις, όπως του ιατρού Φωστηρόπουλου, που μετά την εμπλοκή του, αυτόματα σηκώθηκε για το επόμενο άλμα. Με αντιδράσεις και ενέργειες, όπως η καλλιέργεια αισθημάτων αλληλεγγύης που μας δίδαξαν οι συνεχιστές τους, με τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου, με δωρεές από το πτωτικό επίδομα, για τη συνδρομή σε τραυματισθέντα στελέχη και οπλίτες. Με τόσο μάλιστα σοφή πρόβλεψη, όπου δεν ρωτούσαν ποιος ήθελε να προσφέρει. Η καταβολή, ήταν υποχρεωτική και αυτόματη. Τέτοιοι άνθρωποι «έστησαν» αυτόν χώρο. Ιερολοχίτες εκπαιδευμένοι από συμμάχους Κομάντος μέσα στον πόλεμο. Μπαρουτοκαπνισμένοι στα νησιά του Αιγαίου και τον εμφύλιο. Άνθρωποι που με τον έναν ή το άλλον τρόπο στολίσανε το κλέος της Σχολής και των Δυνάμεων Καταδρομών.
Το πάθος αυτών των ανδρών τιμούμε σήμερα και τον ιδρώτα τους. Τον ιδρώτα του αλεξιπτωτιστή. Από τον απλό εκπαιδευόμενο, μέχρι τους εκπαιδευτές και το μόνιμο προσωπικό που υπηρέτησε στις τάξης της. Τα άτομα που αφιερώθηκαν σε αυτήν, ανεξαρτήτως βαθμού. Αυτούς για τους οποίους αποτέλεσε κυριολεκτικά το δεύτερο σπίτι τους, όπως ο πρόσφατα απολεσθείς Υπολοχαγός ε.α. Ιωάννης Ζουμής, ο οποίος τιμάται με την ονοματοδοσία της Αίθουσας Ελευθέρας. Ένας αλεξιπτωτιστής που εδώ παντρεύτηκε και εδώ εψάλη και η εξόδιος ακολουθία του. Τους αντίστοιχους αθόρυβους εργάτες της, που δεν θα δοθεί το όνομά τους σε κάποιο κτίριο, ούτε θα γραφτούν σε αναμνηστική πλάκα, αλλά αποτυπώθηκαν στις συνειδήσεις των εκπαιδευομένων για τον επαγγελματισμό και το σθένος τους απέναντι στον κίνδυνο.
Φιλοξενούμε τα μέλη των Ομάδων Ελευθέρας, που εκπροσώπησαν επάξια τις Ένοπλες Δυνάμεις μας σε διεθνείς αγώνες. Φιλοξενούμε και τιμούμε τους Διοικητές της Σχολής. Ανθρώπους που ξεχώριζαν σε αξία και ικανότητες, γι΄ αυτό και τοποθετήθηκαν σε αυτή τη θέση. Διότι πάντοτε η Διεύθυνση πρόσεχε ιδιαίτερα ποιον θα τοποθετήσει στη συγκεκριμένη καρέκλα. Και εάν κάθε θέση ευθύνης, σε όλες τις βαθμίδες, διακρίνεται από το χαρακτηριστικό, ότι αυτόματα προσδίδει αξία σε αυτόν που τοποθετείται σε αυτήν, αυτοί, δεν έλαβαν μόνον την αξία που αυτή τους προσέφερε, αλλά στη συντριπτική τους πλειοψηφία, της έδωσαν τη δική τους μοναδική αξία. Αυτήν που της προσέθεσαν, με τις ενέργειες, τη συμπεριφορά και τον σεβασμό στην ιστορία της, ανεβάζοντας την ακόμη περισσότερο, στα μάτια των υπολοίπων, χωρίς ίχνος προσωπικής εκμετάλλευσης. Και έχουμε πλήρη συναίσθηση ότι, μαζί με το έργο της ορθής διεξαγωγής των Σχολείων, κλήθηκαν παράλληλα να ηγηθούν επί εκπαιδευτών με πολύ μεγάλη εμπειρία στο αντικείμενο του αλεξιπτωτισμού, που απαιτούσαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ικανότητες για να διοικηθούν σωστά. Κλήθηκαν επίσης να διοικήσουν τους άνδρες του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών, το οποίο ανήκε οργανικά στη Σχολή έως το 1998. Σε ιδιαίτερες συνθήκες, όπως στο άνοιγμα της ράμπας τη νύχτα, όπου αποκτά άλλο νόημα, η εμπιστοσύνη της Διοίκησης στην πρωτοβουλία και τη σωστή λήψη απόφασης του εκπαιδευτή. Στιγμές όπου ξεχωρίζει, χωρίς απομιμήσεις η αμοιβαία παραδοχή της αξίας μεταξύ των υπευθύνων για την εκτέλεση του άλματος. Μεταξύ του Αρχηγού Ρίψεως, του Αξιωματικού 3ου Γραφείου και του Διοικητή. Σχέση η οποία ξεπερνά τα διακριτικά του βαθμού, και χτίζεται με την αναγνώριση της αξίας.
Ιωάννης Ζουμής (1935-2025): Έφυγε ένας μεγάλος και πρωτοπόρος αλεξιπτωτιστής
Eνθυμούμαστε παράλληλα την αγωνία αυτών των Διοικητών, όταν παρακολουθούσαν, κάτω από τη Ζώνη, την έξοδο από το μεταφορικό μέσο και την καταμέτρηση των ανοιγμάτων. Και στη συνέχεια, την κάθοδο των εκπαιδευομένων για προσγείωση, στην οποία παρενέβαιναν πάντα με διορθωτικές εντολές, με συνοδεία χαρακτηριστικών προστακτικών φράσεων, για όσους αργούσαν να πάρουν σωστό μέτωπο στο τελευταίο στάδιο. Επιτελώντας σε κάθε άλμα, κάθε φορά, ένα άκρως επικίνδυνο, αλλά πλήρως επιχειρησιακό έργο. Με ένα συνεχές άγχος, να μπορέσουν να συντηρήσουν το προσωπικό μέσα στο εξάμηνο, χωρίς σοβαρά ατυχήματα. Γνωρίζοντας ότι, στην κορύφωση του άλματος, η απόφασή τους για την εκτέλεσή του ή την ακύρωση, ήταν ικανή να προκαλέσει, από τη μία σοβαρά ατυχήματα, και από την άλλη, καθυστερήσεις στη συντήρηση, ανεκμετάλλευτη χρήση των δαπανηρών μέσων, και ταλαιπωρία του προσωπικού.
Κάθε χώρος έχει μια δυναμική. Και αυτή εκφράζεται με συγκεκριμένες παραμέτρους και μετρήσιμα στοιχεία. Όπως η αγάπη και η παρουσία των επισκεπτών. Και η σημερινή παρουσία, τόσων καλεσμένων, δείχνει τη δυναμική της Σχολής. Από ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τον αλεξιπτωτισμό, μέχρι άνδρες που φόρεσαν την πουλάδα στη δεκαετία του ’60 και του ’70. Από εφέδρους αλεξιπτωτιστές μέχρι Αξιωματικούς που έφτασαν στα ύπατα αξιώματα της ιεραρχίας. Οι οποίοι μάλιστα ένιωθαν ως τεράστια υποχρέωση να ενημερώσουν τη Διεύθυνση για την παρουσία τους ή όχι σήμερα, και αυτό αποδεικνύει τον μέγιστο σεβασμό τους προς τον χώρο. Μέχρι εκπροσώπους αλεξιπτωτιστών που δεν βρίσκονται εν ζωή, αλλά έστειλαν εδώ τα παιδιά και τις συζύγους τους. Εκπρόσωποι απόντων Αλεξιπτωτιστών, που έχασαν τη ζωή τους στην εκτέλεση του καθήκοντος σε άλμα. Εκπρόσωποι απόντων Αλεξιπτωτιστών που πέρασαν από τη Σχολή και έγραψαν ηρωικές σελίδες δόξας στην Κύπρο, φορώντας τον πράσινο μπερέ. Βρίσκονται και εκείνοι με αυτόν τον τρόπο νοερά παρόντες και βλέπουν τη σημερινή συγκέντρωση μέσα από τα δικά τους μάτια. Δεν υπάρχει άνθρωπος που πέρασε από τη Σχολή και δεν θα ήθελε έστω για λίγο να ξαναβρεθεί στις εγκαταστάσεις της. Ακόμη και εάν κάποιοι έγιναν στη συνέχεια εξειδικευμένοι αλεξιπτωτιστές, ο πυρήνας από όπου ξεκίνησαν βρίσκεται εδώ. Κοινός για όλους, με το πρώτο βασικό παράγγελμα, «Μύτες – γόνατα, ενωμένα και κλειστά».
Παράλληλα όμως, πολλοί αλεξιπτωτιστές δεν ήρθαν σήμερα μόνον για να ξαναδούν τις εγκαταστάσεις. Ήρθαν κυρίως, γιατί ήξεραν ότι θα συναντήσουν ένα πλήθος συναδέλφων με κοινά βιώματα. Η Σχολή, μαζί με το ΚΕΑΠ, έχουν αφήσει ένα διαφορετικό αποτύπωμα στον κάθε εκπαιδευόμενο. Κάθε φορά που διασχίζει ένας Καταδρομέας ή Πεζοναύτης την περιοχή της Ρεντίνας, ξυπνά μέσα του ένα περίεργο συναίσθημα. Το ίδιο αισθάνεται και όταν περνά από τον Ασπρόπυργο ή το αεροδρόμιο των Μεγάρων. Η Σχολή δε, έχει ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σε σχέση με τις υπόλοιπες Μονάδες. Αποτελεί έναν χώρο τακτικής συνεύρεσης των στελεχών, τόσο μέσα στον κλάδο, όσο και εκτός αυτού. Στελέχη τα οποία όταν ολοκληρώνουν την εκπαίδευση ή την τοποθέτησή τους σε αυτήν και φεύγουν με μετάθεση, δεν απογαλακτίζονται. Αντίθετα συναντιούνται μαζί της, ανά 6μηνο. Είτε προσέρχονται σε αυτήν ως συντηρούμενοι, είτε τους επισκέπτεται η ίδια. Για αυτό και σε όσους αλεξιπτωτιστές βρίσκονται σήμερα εδώ, έρχονται εικόνες, όχι μόνον από τον χώρο της, αλλά και από τις δραστηριότητες συντηρήσεως, από τις Μονάδες που υπηρετούσαν. Αναμνήσεις χαρακτηριστικές, όπως η μετάβαση σε μία κεντρική ΖΡ, όπου συγκεντρώνονταν περιφερειακές Μονάδες, και κινητοποιούνταν ένας ολόκληρος μηχανισμός. Όπου νεαροί Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί, ξεκινούσαν, από τις 3 Βόρειες Μοίρες, για να μεταβούν στο αεροδρόμιο του Σέδες, ή στη ΖΡ Ανθοφύτου, ή της Μέλισσας. Αλλά και τις αναμνήσεις της επιστροφής μετά το άλμα, συνοδευόμενες από τις συμβουλές και την καθοδήγηση των μεγαλύτερων συναδέλφων. Ή τις αναμνήσεις από άλλες, μικρότερων διαστάσεων και συγκεκριμένων απαιτήσεων και ιδιαιτεροτήτων επικίνδυνες Ζώνες, όπως στις νησιωτικές περιοχές. Έρχονται οι εικόνες του αεροσκάφους που προσεγγίζει και προσγειώνεται στο αεροδρόμιο. Αλλά και κάποιες εικόνες, που χάθηκαν με τον καιρό, όπως ο πλέον αγαπητός σε όλους εκπρόσωπος της Σχολής, που κατέβαινε από το αεροπλάνο με τη βαλίτσα στο χέρι και το πτυσσόμενο τραπέζι.
Με αυτή την ιστορική παρακαταθήκη, η Σχολή συνεχίζει σήμερα την περήφανη και αδιάλειπτη εκτέλεση του έργου της, οραματιζόμενη το μέλλον της. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή αεροσήραγγας ελεύθερης πτώσης, στο αεροδρόμιο Μεγάρων. Μία εγκατάσταση η οποία θα προσδώσει πολλαπλά οφέλη, υλοποιώντας ένα όνειρο δεκαετιών και εντάσσοντας την εκπαίδευση ελεύθερης πτώσης σε άλλο επίπεδο. Βρίσκεται επίσης σε διαρκή διαδικασία ανανέωσης του εξοπλισμού της, με την υποστήριξη της ιεραρχίας, με την προοπτική διατήρησης της αξιοπιστίας της στην παροχή εκπαιδευμένου προσωπικού στον στρατιωτικό αλεξιπτωτισμό, και της συνεχούς εξέλιξής της σε έναν διαρκώς ανανεωμένο εκπαιδευτικό φορέα των Ειδικών Δυνάμεων της χώρας μας.
Κλείνοντας:
– Αισθανόμαστε την υποχρέωση να εκφράσουμε τις ιδιαίτερες ευχαριστίες μας στα πληρώματα των αεροσκαφών και ελικοπτέρων που μας μεταφέρουν, καθώς και τις Διοικήσεις και τα επιτελεία τους. Στους σεβαστούς ιερείς αλεξιπτωτιστές, μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού, που συνδέθηκαν με τη Σχολή με έννοια ταύτισης, καθώς και στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των Στρατιωτικών Νοσοκομείων, για τις υπηρεσίες που μας παρέχει.
– Αποτίνουμε φόρο τιμής, στους θανάσιμα τραυματισθέντες αλεξιπτωτιστές, κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, εκφράζοντας τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στις σεβαστές οικογένειές τους. Θυμόμαστε παράλληλα όσους τραυματίσθηκαν σοβαρά στην εκτέλεση των αλμάτων τους.
– Ευχαριστούμε όλους όσους μας τιμάτε σήμερα με την παρουσία σας. Τον εκπρόσωπο του στρατού των ΗΠΑ, οι οποίες οργάνωσαν και βοήθησαν τη Σχολή στην έναρξη λειτουργίας της, προσφέροντας μάλιστα το πρώτο θύμα στην ιστορία της. Τους εκπροσώπους των συμμαχικών χωρών, που εμπιστεύονται τη ΣΧΑΛ, στέλνοντας το προσωπικό τους να εκπαιδευτεί σε αυτήν. Ιδιαίτερα δε, την Εθνική Φρουρά για την άμεση ανταπόκριση και την επιπρόσθετη συμμετοχή στο επετειακό άλμα. Απευθυνόμενοι τέλος στην ίδια τη Σχολή, της ευχόμαστε να τα εκατοστίσει, με Καλά άλματα και Καλές προσγειώσεις.
*Η Ημερήσια Διαταγή περιλαμβάνει ιστορικά στοιχεία από παλαιότερο ιστορική έρευνα και συνεντεύξεις του δημοσιογράφου Λεωνίδα Σ. Μπλαβέρη, του οποίου ζητήθηκε η συγκατάθεση από την ΓΕΣ/ΔΕΔ.
Άσκηση BLAUER GREIF 25 με Γερμανούς αλεξιπτωτιστές στην Κρήτη
