Γράφει ο Δημήτριος Παπακώστας
Διατελέσας Διευθύνων Σύμβουλος ΕΑΒ 2013-2015 και 2020-2023
Τον Νοέμβριο του 2020, η κυβέρνηση μου ζήτησε να αναλάβω την διοίκηση της ΕΑΒ ως Διευθύνων Σύμβουλος προκειμένου να εξασφαλίσω την βιωσιμότητά της και να βελτιώσω τα οικονομικά της μεγέθη. Η τιμητική αυτή πρόταση μού έγινε προφανώς γιατί στην τριετία 2013-2015, όταν ήμουν πάλι Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας –και για πρώτη φορά στην μέχρι τότε 40ετή λειτουργία της– η ΕΑΒ εμφάνισε κερδοφορία και απαλλάχθηκε από την αφόρητη πίεση της Τρόϊκας των δανειστών, η οποία ζητούσε με εμμονή το κλείσιμο της μεγαλύτερης και καλύτερης αμυντικής βιομηχανίας της χώρας.
Παρέλαβα την ΕΑΒ λοιπόν το 2020 με έσοδα 49,1 εκ. € και ζημίες 18,7 εκ. €, με 1.422 άτομα προσωπικό και 34.500 € έσοδα ανά εργαζόμενο. Ακόμη, η ΕΑΒ είχε 180 εκ. € χρωστούμενο και ανεκτέλεστο έργο της Πολεμικής Αεροπορίας, για το οποίο είχε λάβει στα προηγούμενα έτη προκαταβολές, και απαιτήσεις 350 εκ. € από το Πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ.
Μέσα στην τριετία 2020-2023, η ΕΑΒ βελτίωσε σημαντικά τα οικονομικά της στοιχεία, με τα έσοδά της να ξεπερνούν το 2023 τα 100 εκ. €. Σε σύγκριση δε με τα 90 εκ. € του 2022, 75 εκ. € του 2021 και 49 εκ. € του 2020, η Εταιρεία διπλασίασε τα έσοδά της. Επιπλέον, έγινε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά κερδοφόρα ύστερα από πολλά έτη ζημιών. Τα οικονομικά αποτελέσματα του 2021 και 2022 επιβεβαιώθηκαν και εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο και τον Μέτοχο, το Υπουργείο Οικονομικών, στις αντίστοιχες Γενικές Συνελεύσεις.
Στόχος μου ήταν οι ακόμα υψηλότερες επιδόσεις, αφού βελτιώνονται συνεχώς η παραγωγικότητα και οι δραστηριότητές της. Να σημειωθεί ότι η ΕΑΒ μέσα στο 2023 παρουσίασε έσοδα ανά εργαζόμενο 53.600 €, έχοντας αυξήσει την παραγωγικότητά της κατά 55%. Μέχρι το 2027 θα μπορούσε να μεγεθύνει τον κύκλο εργασιών της κατά 100%, με συνεχώς αυξανόμενη κερδοφορία.
Σε σχέση με τα βάρη του παρελθόντος, το χρωστούμενο στη Πολεμική Αεροπορία κατέβηκε από τα 180 εκ. € στα 70 εκ. €, έγιναν συντονισμένες προσπάθειες –σε συνεργασία με την ΓΔΑΕΕ– για την διευθέτηση του Προγράμματος ΕΡΜΗΣ, όπως επίσης έγιναν και άλλες ενέργειες για την ρύθμιση των χρεών της ΕΑΒ. Ταυτόχρονα, έγινε για πρώτη φορά από το 2014 –επί ημερών μου– απογραφή των αποθεμάτων της ΕΑΒ, η οποία περατώθηκε τον Ιούνιο του 2023.
Παραθέτω διαγράμματα από το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΕΑΒ 2024-2027, όπου φαίνεται η εξέλιξη των οικονομικών της μεγεθών από το 2010 μέχρι το 2027.
Με συνεχείς διαδικασίες προσλήψεων μέσα στην τριετία, και παρά τις σημαντικές δυσκολίες εύρεσης των απαιτούμενων ειδικοτήτων, η Εταιρεία σήμερα αριθμεί 1.900 εργαζόμενους και με την περάτωση της τελευταίας τρέχουσας προκήρυξης θα ξεπεράσει τους 2.000 απασχολούμενους στις αρχές του 2024. Σε σύγκριση με τους 1.300 εργαζόμενους της δεκαετίας του 2010, καταγράφηκε μία αύξηση άνω του 50%. Να σημειωθεί δε ότι η ΕΑΒ ήταν η πρώτη ΔΕΚΟ που καθιέρωσε διά νόμου μέσα στο 2022 ειδικό κίνητρο (πριμ) παραγωγικότητας, το οποίο διανεμήθηκε στους εργαζόμενους στις αρχές του 2023 με βάση την επίτευξη των στόχων. Το ίδιο θα επαναληφθεί και τους πρώτους μήνες του 2024.
Στη διάρκεια της θητείας μου δόθηκε έμφαση στις παραγωγικές δραστηριότητες και στην εξωστρέφεια της Εταιρείας, οι οποίοι ήταν δύο σημαντικοί παράγοντες που συνέβαλαν στα θετικά αποτελέσματα.
Μέσα στα τελευταία τρία (3) έτη η ΕΑΒ έδωσε προτεραιότητα στην υποστήριξη του έργου των Ενόπλων Δυνάμεων και ιδιαίτερα της Πολεμικής Αεροπορίας με την παροχή υπηρεσιών υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Έτσι, αναβαθμίζει ογδόντα τρία (83) F-16 σε επίπεδο Viper και μέχρι σήμερα έχει παραδώσει δεκαπέντε (15) αεροσκάφη τηρώντας αυστηρά το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος. Ταυτόχρονα, εκτελεί το πολύ δύσκολο πρόγραμμα της αναβάθμισης των αεροσκαφών αεροναυτικής επιτήρησης P-3 Orion και σήμερα εκτελούνται δοκιμές εδάφους σε ένα (1) από τα τέσσερα (4) αεροσκάφη με στόχο την παράδοσή του μέσα στο 2024. Ακόμη, παραδίδει με συνέπεια τα πυροσβεστικά αεροσκάφη στην Πολεμική Αεροπορία, ώστε να υπάρχει πλήρης κάλυψη της αντιπυρικής περιόδου. Επιταχύνει το πρόγραμμα συντήρησης των αεροσκαφών C-130 και βρίσκεται σε τροχιά παράδοσής τους στην Πολεμική Αεροπορία. Εντός των ημερών παραδίδεται το τρίτο C-130 που επισκευάστηκε μέσα στα τρία τελευταία έτη.
Η ΕΑΒ συνέχισε να εξάγει με συνέπεια στις παραδόσεις και με άριστη ποιότητα, ως υποκατασκευαστής της Lockheed Martin, το 30% των F-16 και C-130 για την παγκόσμια αγορά. Με τον τρόπο αυτό συντελεί, ως εξαγωγική βιομηχανία, στην εισροή συναλλάγματος στη χώρα. Στις αρχές του 2021, και χάρη στις προσπάθειες των εργαζομένων της ΕΑΒ, διασώθηκαν τα προγράμματα αυτά και σήμερα συνεχίζουν με απόλυτη επιτυχία να τροφοδοτούν τις γραμμές παραγωγής της Lockheed Martin στις ΗΠΑ. Πρόσφατα δε υπογράφηκε επέκταση αυτών των συμβάσεων κατά 190 εκ. €.
Η ΕΑΒ από το 2021 και μετά αναπτύσσει Μη Επανδρωμένα Εναέρια Οχήματα (UAV) τα οποία στη συνέχεια θα κατασκευάζει και θα διαθέτει στην διεθνή αγορά. Τα προγράμματα ΑΡΧΥΤΑΣ και ΓΡΥΠΑΣ είναι τα πρώτα UAV που αναπτύσσει η ΕΑΒ. Ο ΑΡΧΥΤΑΣ βρίσκεται στο στάδιο παραγωγής του πρώτου πρωτοτύπου, ενώ η πρώτη δοκιμαστική του πτήση θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2024 και η έναρξη της μαζικής παραγωγής τον Μάιο του 2025. Η ΕΑΒ συμμετέχει ακόμη στην κοινοπραξία Actus για την κατασκευή πρωτότυπων UAV μεγάλων αποστάσεων με την χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF – European Defense Fund).
Ταυτόχρονα η Εταιρεία αναπτύσσει σύγχρονα συστήματα άμυνας και αποτροπής μέσα στα πλαίσια του έξυπνου πολέμου. Τα προγράμματα ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ και ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ είναι συστήματα αντιμετώπισης drones, τα οποία έχουν δοκιμαστεί στο πεδίο με επιτυχία.
Η Εταιρεία συμμετέχει σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα, κυριότερα των οποίων είναι τα iFurther (ανάπτυξη τεχνολογιών εναέριας και θαλάσσιας επιτήρησης), ENGRT (σχεδιασμός ευρωπαϊκού ελικοπτέρου), FASETT (ανάπτυξη ευρωπαϊκού στρατιωτικού μεταγωγικού αεροσκάφους), HERWINGT (σχεδιασμός ηλεκτρικού αεροσκάφους), SATOC (ανάπτυξη στρατιωτικού μεταγωγικού αεροσκάφους μεγάλων φορτίων), EcoTech (τεχνολογίες κατασκευής αεροσκαφών με ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα).
Επίσης η ΕΑΒ εισήλθε από τα τέλη του 2022 στον χώρο του διαστήματος ξεκινώντας με την συναρμολόγηση και στη συνέχεια κατασκευή μικροδορυφόρων έχοντας εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Αρχή Διαστήματος (ESA – European Space Agency). Οι κατάλληλες υποδομές για το πρόγραμμα Ελληνικής Συναρμολόγησης, Ενσωμάτωσης και Δοκιμής (HAITF – Hellenic Assembly, Integration and Testing Facility) δορυφορικών συστημάτων μέσα στην ΕΑΒ ήδη βρίσκονται στο στάδιο υλοποίησης. Με χρηματοδότηση της ESA η ΕΑΒ συμμετέχει ακόμη στο Πρόγραμμα DTN για την ανάπτυξη λογισμικού τηλεπικοινωνιών με δορυφόρους.
Η Εταιρεία αύξησε τους ρυθμούς της εκπαιδευτικής της δραστηριότητας, εκτελώντας προγράμματα εκπαίδευσης εκατοντάδων εκατομμυρίων € σε μαθητές από τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν. Επενδύει 20 εκ. € σε νέες εγκαταστάσεις, έχοντας περατώσει το 2023 σε χρόνο ρεκόρ το Νέο Κτίριο Εκπαίδευσης εμβαδού 9.500 τ.μ. και δρομολογεί την ακαδημαϊκή και γεωγραφική επέκταση των εκπαιδευτικών της προγραμμάτων στοχεύοντας μελλοντικά στην ίδρυση Διεθνούς Πανεπιστημίου Αεροδιαστημικής. Η Εταιρεία συνεργάζεται με Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Κέντρα της χώρας και του εξωτερικού για την Έρευνα και Ανάπτυξη εθνικών προϊόντων καθώς και για την προώθηση της τεχνολογίας στην Ελλάδα.
Τον Ιανουάριο 2023 εγκαινιάστηκαν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη τα δύο (2) υπερσύγχρονα κτίρια Βαφής Αεροσκαφών και Χημικών Διεργασιών, τα οποία θα επιτρέψουν στην ΕΑΒ να ενισχύσει τις παραγωγικές της δυνατότητες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Όλα αυτά απαίτησαν σκληρή δουλειά από όλους τους εργαζόμενους της ΕΑΒ, οι οποίοι αποτελούν το ισχυρό κεφάλαιο της Εταιρείας. Είναι στο σύνολό τους άριστα καταρτισμένοι και γνώστες της προηγμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιεί η Εταιρεία. Το προσωπικό ήταν η κινητήρια δύναμη που επέτρεψε στην ΕΑΒ να ανακάμψει ταχύτατα και να επιστρέψει σε υγιείς ισολογισμούς.
Η ΕΑΒ πέτυχε την εξυγίανσή της και την αύξηση των εσόδων που της επιτρέπουν να οικοδομήσει την επόμενή της ημέρα σε πολύ στέρεα θεμέλια. Η ΕΑΒ μπορεί πλέον ευθέως να ανταγωνιστεί τις μεγαλύτερες εταιρείες αεροναυπηγικής του κόσμου, έχοντας εξασφαλίσει την εκτίμηση και τον σεβασμό των συνεργατών της. Θα συνεχίσει σε αυτήν την πορεία προς όφελος της Εθνικής Άμυνας και της οικονομίας της χώρας.
Αφήνοντας την ΕΑΒ, παραδίδω την διοίκηση με την πεποίθηση ότι έχω εκτελέσει πλήρως και με συνέπεια τα καθήκοντα που μου ανατέθηκαν. Με τις δυσκολίες των καιρών, με αντίξοες συνθήκες και με σκληρές προκλήσεις, έπραξα το καθήκον μου για την ΕΑΒ και τη χώρα. Εύχομαι αυτό το έργο να συνεχιστεί όπως αρμόζει στην μεγαλύτερη αμυντική εταιρεία της Ελλάδος.
Οφείλω βεβαίως να ευχαριστήσω όλους τους εργαζόμενους της ΕΑΒ για την άψογη συνεργασία και την αγάπη τους στο πρόσωπό μου, καθώς επίσης τους κ.κ. Υπουργούς Χρήστο Σταϊκούρα, Άδωνι Γεωργιάδη και Νίκο Παναγιωτόπουλο για την αμέριστη στήριξη και εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό μου.
