Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στις 17 Φεβρουαρίου ο αρχηγός της Αεροπορίας των ΗΠΑ Πτέραρχος Τσαρλς Μπράουν ανακοίνωσε την έναρξη μιας μελέτης τακτικών απαιτήσεων για μία αεροπορική δύναμη σε βραχυπρόθεσο αλλά και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αποτελούμενη από τα 5ης γενεάς μαχητικά F-22 και F-35, ένα μαχητικό 6ης γενεάς όπως το πρόγραμμα αεροσκάφους Επομένης Γενεάς Αεροπορικής Κυριαρχίας (NGAD) αλλά και ένα μαχητικό χαμηλότερου κόστους μεταξύ 4ης και 5ης γενεάς. Το τελευταίο, θα πρέπει να σχεδιασθεί εξαρχής, απορρίπτοντας την εισήγηση του προκατόχου του για προμήθεια επιπλέον F-16 νέας εκδόσεως. Η μελέτη θα αποφανθεί για την ακριβή απαίτηση και τον απαιτούμενο αριθμό του αεροσκάφους 4-5ης γενεάς.
Η μελέτη αντιπροσωπεύει το σημείο εκκινήσεως για την προσπάθεια που πρέπει να γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς ο αρχηγός επιθυμεί να σχεδιάσει την κάλυψη των αναγκών σε βάθος των επομένων 15-20 ετών και όχι σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα 2-3 ετών που απασχολεί τους περισσότερους διοικητές μονάδων.
Ο Πτέραρχος Μπράουν αναφέρθηκε στο F-35 και τα προβλήματα ταχείας φθοράς των κινητήρων του, λόγω του αυξημένου ρυθμού χρήσεως από το βαρύ πρόγραμμα αναπτύξεως του αεροσκάφους σε θέατρα επιχειρήσεων. Η Αεροπορία ασχολείται ήδη με την θεραπεία του προβλήματος σε επίπεδο επισκευών και συντηρήσεως βάσεως αλλά όπως είπε ο Αρχηγός, μια καλή λύση θα ήταν απλώς η χρησιμοποίηση των F-35 με χαμηλότερους ρυθμούς. “Θέλω να περιορίσω το πόσο πολύ χρησιμοποιούμε αυτά τα αεροσκάφη. Δεν πας με την Φερράρι σου κάθε μέρα στην δουλειά αλλά την οδηγείς μόνο τις Κυριακές. Πρόκειται για το καλύτερο [μαχητικό μας] θέλουμε να σιγουρέψουμε ότι δεν το χρησιμοποιούμε διαρκώς για μικρές μάχες… Δεν θέλουμε να ξοδέψουμε τώρα ικανότητα και αργότερα να ευχόμαστε να την είχαμε“, είπε χαρακτηριστικά ο Μπράουν.
Τα ανωτέρω, αναδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ένα δαπανηρό στην συντήρηση αεροσκάφος όπως το F-35, είναι ανορθολογικό να επιχειρεί με τους τυπικούς ρυθμούς επιχειρησιακής εκμεταλλεύσεως σε ειρήνη και πόλεμο, των παλαιότερων (legacy) μαχητικών. Το F-35 αντιπροσωπεύει ένα αεροσκάφος που δεν “ξοδεύεται” για καθημερινές αναχαιτίσεις ρουτίνας, μια μόνιμη κατάσταση για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, αλλά “ακονίζεται” για να ξεδιπλώσει τις αρετές του σε περίοδο επιχειρήσεων.
Η κατάσταση αυτή που φυσικά δεν έχει διαφύγει της αντιλήψεως και των Ελλήνων επιτελών, όσο και το γεγονός ότι το F-35 αναπτύχθηκε ως αεροσκάφος αεροπορικής κρούσεως, είναι οι βασικοί λόγοι δημιουργίας αναστολών από την έναρξη του προγράμματος και τις αρχικές κρούσεις συμμετοχής της χώρας σε αυτό. Για λόγους που δεν είναι του παρόντος, η κατάσταση έχει μεταβληθεί και από το 2017 επισήμως, η Ελλάδα έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την προμήθεια F-35.
Θα έλεγε κανείς ότι η προμήθεια των Rafale F3R που προέκυψε απρόσμενα με πολιτική απόφαση, αντιστοιχεί στην περίπτωση της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) με το μαχητικό 4ης και 5ης γενεάς που αναζητούν πλέον οι Αμερικανοί. Ωστόσο, το Rafale είναι δικινητήριο αεροσκάφος και υψηλότερου λειτουργικού κόστους, αντίστοιχο του F-4 Phantom, αλλά σαφώς χαμηλότερο του F-35. Από κάθε άποψη πάντως, θα είναι σφάλμα εάν και το Rafale “ξοδευτεί” σε καθήκοντα “ρουτίνας” που σήμερα φθείρουν τα υπάρχοντα μαχητικά. Η εγγύτερη πρόβλεψη για το μέλλον της ΠΑ, δείχνει ότι η δύναμή της θα συνθέτει τα νεώτερα F-35 και Rafale, με τα παλαιότερα F-16 και Mirage 2000.
Σε συνέντευξη του Ντέννυ Πλέσσα, αντιπροέδρου της Lockheed Martin για Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αφρική στην Political και τον δημοσιογράφο Σταύρο Ιωαννίδη στις 18 Φεβρουαρίου, τονιζόταν ότι “Η Ελλάδα χρειάζεται να κινηθεί γρήγορα, για να μπει στη σειρά των χωρών που θα πάρουν F-35” και “η Ελλάδα πρέπει να στείλει την επιστολή (LOR for LOA) το ταχύτερο δυνατόν“. Η επισήμανση δεν είναι τυχαία.
Όπως αναλύουμε στο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ALMANAC 2019-2020, κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στις 7 Ιανουαρίου 2020 στην Ουάσιγκτον, επαναλήφθηκε το ενδιαφέρον για προμήθεια 24 F-35 και εκκίνησαν άμεσα διαπραγματεύσεις από το ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ με σκοπό σε διάστημα 18 μηνών να έχει συμφωνηθεί το συνολικό “πακέτο” από πλευράς τεχνικών προδιαγραφών, προγραμματισμού εκπαιδεύσεως και απαιτουμένων προμηθειών σε υλικά και υποδομές υποστηρίξεως. Αφού καθορισθούν αυτά, θα ακολουθήσει η αποστολή της “LOR for LOA”. Συνεπώς, μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο η Ελλάδα θα έχει προσδιορίσει τον αριθμό και την ακριβή διαμόρφωση των προς προμήθεια F-35 και θα έχει συμφωνήσει με τον κατασκευαστή τους χρόνους παραδόσεως καθώς και τις πρόνοιες για αρχική υποστήριξη, ανταλλακτικά, εκπαίδευση κ.λπ. εκ των οποίων θα διαμορφωθεί το τελικό ύψος της συμβάσεως.
Εν όψει αυτού του οροσήμου, έρχεται η “υπενθύμιση” της Lockheed Martin ότι πλησιάζει ο χρόνος που θα πρέπει να κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση. Ενδιαφέρον στοιχείο της ανωτέρω συνεντεύξεως, είναι η με εύσχημες διατυπώσεις επιβεβαίωση ότι με την προμήθεια F-35 η Ελλάδα δεν θα αναλάβει βιομηχανικό έργο κατασκευής του μαχητικού. Γενικές αναφορές μόνο υπάρχουν για “πρόσβαση” και “πολλαπλά οφέλη” της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας. Οι όποιες νύξεις της κυβερνήσεως για ανάληψη κάποιου έργου εν όψει και της αναζητήσεως νέων προμηθευτών στον σχεδιασμό αντικαταστάσεως των τουρκικών εταιρειών, δεν έτυχαν καμμίας ανταποκρίσεως από τους Αμερικανούς.
Συνοπτικώς, μετά την προμήθεια Rafale η οποία δεν απέφερε ουδεμία επιστροφή βιομηχανικού έργου, η κυβέρνηση ετοιμάζει μια νέα ανάλογη, άλλου αεροσκάφους, χωρίς ουσιαστική συμμετοχή της ΕΑΒ και άλλων εταιρειών. Και αν η ΠΑ μπορεί να θεωρηθεί “καλυμμένη” από την εξασφάλιση μιας Μοίρας Rafale και μιας Μοίρας F-35, πόσο ικανοποιημένοι θα αισθάνονται οι κυβερνώντες μετά την ανάθεση δύο διαδοχικών συμβάσεων συνολικού ύψους 6 δισ. € χωρίς ουσιαστικό βιομηχανικό έργο στην χώρα; Υπάρχει σχέδιο συνολικής στρατηγικής αναπτύξεως της Αμυντικής Βιομηχανίας και επιμέρους σχέδιο για την αεροδιαστημική βιομηχανία;
HMDS Targo: “φονικό βλέμμα” για τους Έλληνες ιπταμένους των Rafale
